Bölge idare mahkemesinin kanunda sayılı şartlar haricinde, dosyayı ilk derece mahkemesine gönderemeyeceği hk.

Karar

 

 

Danıştay 2. Daire Başkanlığı 2022/52 E.  ,  2022/1665 K.

 

T.C.

 

D A N I Ş T A Y

 

İKİNCİ DAİRE

 

Esas No : 2022/52

 

Karar No : 2022/1665

 

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı

 

VEKİLİ : Av. ...

 

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Kargo Servisi Anonim Şirketi

 

VEKİLİ : Av. ...

 

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

 

YARGILAMA SÜRECİ :

 

Dava Konusu İstem : Davacı şirket, İstanbul ili, Bahçelievler ilçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, No:... adresinde şube açılması istemiyle 13/12/2012 tarihinde yapılan "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı" başvurusunun sonuçlandırılmaması üzerine yapılan 24/12/2019 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.

 

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin ... günlü, E:..., K:... sayılı kararıyla; ilgili mevzuat uyarınca, sıhhi müesseselere ruhsat verilebilmesi, çevre kirliğine sebebiyet vermemeleri, trafik ve karayolları, imar, kat mülkiyeti ve doğanın korunması ile ilgili düzenlemelere aykırı davranmamaları gerektiği ve gerekli kriterlere uygun olmayan işyerlerine ruhsat verilemeyeceği sabit olup, denetim raporu ve diğer tüm bilgi ve belgeler değerlendirilmesi neticesinde, davacı şirketin yürüttüğü kargo faaliyetleri sebebiyle yaya kaldırımı kullanımını kapattığı, araç trafiğini aksattığı anlaşılmakla dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

 

... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu kararıyla; uyuşmazlıkta, davalı idarenin ruhsat başvurusunun reddedilme sebebi olarak gösterdiği sevkiyat esnasında yaya kaldırımı kullanımının kapatıldığı ve araç trafiğinin aksatıldığı iddialarına karşılık, davacının yaya kaldırımının kullanıma kapatılmadığı ve araç trafiğinin aksamadığı iddia edildiğinden, "bir inşaat mühendisi, bir harita mühendisi ve üniversitelerin şehir ve bölge planlama bölümlerinde görev yapan bir şehir plancısından" oluşturulacak bilirkişi heyetince mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılarak alınacak rapora göre bir değerlendirme yapılmak suretiyle uyuşmazlığın çözümü gerektiğinden, davacıya ait işyerinin sevkiyat esnasında yaya kaldırımı kullanımını kapatıp kapatmadığı, araç trafiğinin aksatılıp aksatılmadığı hususlarında mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak uyuşmazlığın çözülmesi gerekirken sözkonusu inceleme yapılmadan işin esasına girilerek karar verilmesinde hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:...sayılı kararın kaldırılmasına, dava dosyasının yeniden bir karar verilmek üzere mahkemesine gönderilmesine, Danıştay nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere karar verilmiştir.

 

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; dava konusu iş yerinin sevkiyat esnasında yaya kaldırımını kullanıma kapattığı ve araç trafiğini aksattığı, bu sebeple İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı verilmesinin mümkün olmadığı, ayrıca Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 19. maddesine göre söz konusu işyerinin faaliyeti sanayi faaliyeti olup, çevre ve gürültü kirliliğine sebep olacağından konut mahallinde ruhsatlandırılmasının mümkün olmadığı ileri sürülmektedir.

 

KARŞI TARAFIN CEVABI : Temyiz isteminin reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

 

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...

 

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

 

TÜRK MİLLETİ ADINA

 

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince, Tetkik Hâkimi'nin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davacı tarafından temyize cevap dilekçesinde yürütmenin durdurulması istenilmişse de; temyiz talebinde bulunmayan davacının bu isteminin hukuken incelenme olanağı bulunmadığından istem incelenmeksizin gereği görüşüldü:

 

İNCELEME VE GEREKÇE :

 

MADDİ OLAY :

 

Davacı Şirket tarafından; İstanbul ili, Bahçelievler ilçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, No:... adresinde şube açılması istemiyle 13/12/2012 tarihinde yapılan "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı" başvurusu davalı idarece sonuçlandırılmamıştır.

 

Anılan başvurunun sonuçlandırılmaması üzerine davacı tarafından 07/11/2019 tarihinde yeniden başvuruda bulunulmuş, davalı idarece ... günlü, ... sayılı işlem ile "Yangın ve Güvenlik Tedbirleri Tespit Tutanağı" tanzim edilerek eksikliklerin giderilmesi istenilmiş, davacı şirket tarafından 24/12/2019 günlü yazı ile eksikliklerin giderildiği bildirilmiş, eksik belgeler sunulmasına rağmen başvuru sonuçlandırılmamıştır.

 

Bunun üzerine davacı Şirket tarafından 24/12/2019 tarihinde yapılan başvurunun zımnen reddedilmesi üzerine anılan zımni ret işleminin iptali istemiyle temyizen incelenmekte olan dava açılmıştır.

 

İLGİLİ MEVZUAT :

 

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İstinaf" başlıklı 45. maddesinin 4. fıkrasında; "Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir. Bu halde bölge idare mahkemesi işin esası hakkında yeniden bir karar verir. İnceleme sırasında ihtiyaç duyulması halinde kararı veren mahkeme veya başka bir yer idare ya da vergi mahkemesi istinabe olunabilir. İstinabe olunan mahkeme gerekli işlemleri öncelikle ve ivedilikle yerine getirir." hükmüne, aynı maddenin 5. fıkrasında; "Bölge idare mahkemesi, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hakim tarafından bakılmış olması hallerinde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararları kesindir." hükmüne yer verilmiştir.

 

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

 

2577 sayılı Kanun'da Bölge İdare Mahkemesince yapılan istinaf incelemesi sonucunda ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılması ve yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesi yolunda karar verilebilecek haller tahdidi olarak sayılmıştır. Buna göre idare mahkemesinin ilk inceleme sonucunda verdiği kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunun haklı görüldüğü haller ile davaya görevsiz veya yetkisiz mahkemece yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hakim tarafından bakıldığının tespit edildiği hallerde ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması ve işin esası hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesi gerekmektedir. Buna karşılık görevli ve yetkili idare mahkemesince işin esası hakkında verilen kararın bölge idare mahkemesince hukuka uygun bulunmadığı hallerde, idare mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verildikten sonra işin esası hakkında bölge idare mahkemesince yeniden inceleme yapılmak suretiyle bir karar verilmesi gerektiği açıktır.

 

Uyuşmazlıkta, İdare Mahkemesince dosyada bulunan denetim raporu ve diğer tüm bilgi ve belgeler değerlendirilmesi neticesinde, davacı şirketin yürüttüğü kargo faaliyetleri sebebiyle yaya kaldırımı kullanımını kapattığı, araç trafiğini aksattığı anlaşılmakla dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılarak davanın reddine karar verildiği, bu haliyle İdare Mahkemesi kararının dayandığı gerekçenin işin esasına yönelik bir gerekçe olduğu anlaşılmaktadır.

 

Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesince yapılan istinaf incelemesi sonucunda İdare Mahkemesi kararının ve/veya dayandığı gerekçenin hukuka aykırı bulunması halinde, istinaf başvurusunun kabulüne, anılan kararının kaldırılmasına karar verilmesi ve işin esası hakkında Bölge İdare Mahkemesince inceleme yapılmak suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekmekte iken, işin esasının incelenmediğinden bahisle dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesi yolunda verilen kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

 

KARAR SONUCU :

 

Açıklanan nedenlerle;

 

1. DAVALI İDARENİN TEMYİZ İSTEMİNİN KABULÜNE,

 

2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49/2-b maddesi uyarınca BOZULMASINA,

 

4. Aynı Kanun'un 6545 sayılı Kanun'la değişik 50. maddesinin 2. fıkrası gereğince ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere, dosyanın kararı veren ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine,

 

5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'na 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. madde uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 07/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

 

(X) KARŞI OY :

 

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İstinaf" başlıklı 45. maddesinin 1. fıkrasında "İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir....." hükmüne, 6. fıkrasında "Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir." hükmüne yer verilmiştir.

 

Bahsi geçen Kanun'un, 6545 sayılı Kanun'un 20. maddesiyle değiştirilen "Temyiz" başlıklı 46. maddesinde, "Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir: ..." hükmüne yer verilmiş, maddenin devamında da, temyiz edilebilecek kararlar tahdidi olarak sayılmıştır.

 

Dava dosyasının incelenmesinden; davacı Şirket tarafından; İstanbul ili, Bahçelievler ilçesi, ... Mahallesi, ... Caddesi, No:... adresinde şube açılması istemiyle 13/12/2012 tarihinde yapılan "İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı başvurusunun sonuçlandırılmaması üzerine yapılan 24/12/2019 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle davanın açıldığı, İdare Mahkemesince davanın reddine karar verildiği, davacının istinaf istemi üzerine ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; oluşturulacak bilirkişi heyetince mahallinde keşif ve bilirkişi incelemesi yapılarak uyuşmazlığın çözülmesi gerekirken sözkonusu inceleme yapılmadan işin esasına girilerek karar verilmesinde hukuki isabet bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava dosyasının yeniden bir karar verilmek üzere mahkemesine gönderilmesine, Danıştay nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere karar verildiği görülmektedir.

 

Bu durumda, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince her ne kadar Danıştaya temyiz yolu açık olmak üzere karar verilmiş ise de, temyiz istemine esas teşkil eden kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesi kapsamında sayılan işlemlerden olmadığı ve temyiz yolu açık olmayan "kesin" kararlardan olduğu anlaşıldığından, temyiz isteminin incelenmesine yasal olanak bulunmadığından, davalı idarenin temyiz isteminin incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerektiği oyuyla kararın bozulması yönündeki çoğunluk kararına katılmıyoruz.

Bu sayfa 259 kez görüntülendi.