Mali duruma ilişkin belgelerinin sahte olduğu tespit edilen istekli hakkında suç duyurusunda bulunulması mevzuata aykırılık teşkil eder mi?

İhaleyi Yapan Daire:

Başvuru Tarih ve Sayısı:

Başvuruya Konu İhale:

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

                      Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü tarafından 25.03.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Ferit Melen Havaalanı Terminal Binasına Aks İlavesiâ€� ihalesine ilişkin olarak A K M Yapı Taah. San. ve Tic. Ltd. ş�ti. 'nin 30.07.2010 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 09.08.2010 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin   25.08.2010 tarih ve 22149 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.08.2010 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden;

1) 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,

2) Sahte belgelerle ilgili tespit dolayısıyla yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulmasına

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; ihale üzerinde bırakılan isteklinin analizlerindeki işçilik giderlerinin iş mevzuatına aykırı olduğu, bu nedenle ilgilinin teklifinin yeniden incelenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesine göre ihale komisyonunun verilen teklifleri anılan Kanunun 37 nci maddesine göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, sunulan açıklamaların yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar ve teklif edilen yapım işinin özgünlüğü çerçevesinden değerlendireceği hüküm altına alınmıştır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde, yaklaşık maliyeti, 4734 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde yapım işleri için öngörülen üst limit tutarına eşit ve üzerinde olan ihalelerde, idare tarafından isteklilerden aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi ile sözleşmenin uygulanması aşamasında kullanılmak üzere teklifleri ekinde, anahtar teslimi götürü bedel işlerde, teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatlar ile bu fiyatlara ilişkin idarenin tanımladığı yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizler ve teklif bedelini gösteren hesap cetvelinin; teklif birim fiyatlı işlerde; teklif edilen fiyatlara ilişkin olarak idarenin tanımladığı her bir iş kaleminin yapım şartlarına göre ihale dokümanı kapsamında verilen analiz formatına uygun analizlerin isteneceği düzenlenmiştir.

Öte yandan Kamu İhale Genel Tebliğinin 38 inci maddesinin beşinci, altıncı ve yedinci fıkralarında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca tekliflerin incelenmesinde; isteklilerin analizleri sunup sunmadıkları kontrol edilerek zarf açma ve belge kontrol tutanağının analizlere ilişkin hücresinde, analizlerin sunulup sunulmadığının, sunulmuş ise kaç adet analiz sayfası sunulduğu belirtileceği;  4734 sayılı Kanunun 37 nci maddesi uyarınca tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında isteklilerin iş kalemleri/grupları için teklif ettikleri birim fiyatların her biri için analiz sunup sunmadıkları kontrol edileceği, analizleri sunmayan ya da eksik sunan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılacağı, bu aşamada sunulan analizlerin içeriğine ilişkin ayrıntılı inceleme yapılmayacağı; teklifi aşırı düşük bulunarak sorgulamaya tabi tutulan ve teklifine ilişkin açıklamada bulunan isteklilerin analizlerinin ayrıntılı olarak inceleneceği düzenlenmiştir.

Aktarılan mevzuattan hareketle yapım işleri ihalelerinde analiz istenmesi durumunda, ilgili analizlerin bir yeterlik ölçütü olduğu, dolayısıyla isteklilerin yeterli bulunmaları için bir bütün halinde analiz dosyası sunmaları gerektiği, ancak bu analizlerin teklif fiyatlarıyla uyumunun bir yeterlik ölçütü olmadığı, bu nedenle de ancak geçerli olan bir teklifin aşırı düşük bulunması durumunda detaylı biçimde değerlendirilmesi yapılacağı anlaşılmaktadır.

İncelenen ihalede, başvuru sahibi, ihale üzerinde bırakılan isteklinin analizlerindeki işçilik bedelinin iş mevzuatına aykırı olduğunu iddia etmektedir.

Devlet Hava Meydanları Genel Müdürlüğü tarafından yapılan 25.03.2010 tarihinde yapılan ihalede ilk komisyon kararının 22.04.2010 tarihinde alındığı, Sertka Müh. Müş. İnş. Nak. Taa. Tic. Ltd. ş�ti.'nin tek düzen hesap sistematiğine uygun düzenlenmiş gelir tablosunu sunmaması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, bu karar üzerine anılan tüzel kişiliğin önce şikayet daha sonra da itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, Kamu İhale Kurulu'nun 31.05.2010 tarih ve 2010/UY.I-1520 sayılı kararıyla Sertka Müh. Müş. İnş. Nak. Taa. Tic. Ltd. ş�ti. ve benzer durumdaki diğer isteklilerin gelir tablolarına ilişkin bilgilerin ilgili idarelerden öğrenilmeden ihalenin sonuçlandırılmasının kamu ihale mevzuatına aykırı olması nedeniyle düzeltici işlem tesisine karar verildiği; düzeltici işlem sonrasında idarenin gerekli yazışmaları yaparak ilk kararda değerlendirme dışı bırakılan isteklinin geçerli teklif sahibi olduğu sonucuna vardığı ve 12.07.2010 tarihli ihale komisyon kararıyla, Sertka Müh. Müş. İnş. Nak. Taa. Tic. Ltd. ş�ti. üzerinde ihale bırakıldığı, bunun üzerine ilk kararda ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen AKM Yapı Taa. San. Tic. Ltd. ş�ti.'nin yukarıda belirtilen iddiasıyla itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibinin iddiasının değerlendirilmesi için ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu analizlerin bir yeterlik ölçütü olarak mı yoksa aşırı düşük teklif değerlendirme aracı olarak mı ele alınacağının tespiti gerekmektedir. İncelenen ihalede idare, Kamu İhale Kurulu'nun yukarıda anılan kararının ardından tespit edilen geçerli teklifler üzerinden aşırı düşük teklif sınır değerini yeniden tespit etmiş ve söz konusu değer 16.921.854,39 TL olarak belirlenmiştir. Bu çerçevede, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifi bu sınırın üzerinde olduğundan teklif ekinde sunulan analizlerin bir yeterlik ölçütü olarak değerlendirilmesi ve Kamu İhale Genel Tebliğinin 38 inci maddesinin altıncı fıkrası gereği analizlerin içeriğine ilişkin ayrıntılı inceleme yapılmasına hukuki olanak bulunmamaktadır. Öte yandan anılan isteklinin teklifi ekinde anahtar teslim götürü bedel teklifine esas analiz sayfaları da sunduğu görüldüğünden idarenin bu teklifi geçerli kabul edip üzerinde ihale bırakması kamu ihale mevzuatına uygundur. Bu nedenle başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

İtirazen şikayete konu olan iddiaya ilişkin değerlendirme bu yönde olmakla birlikte Kamu İhale Kurulu'nun 31.05.2010 tarih ve 2010/UY.I-1520 sayılı kararının ardından idare tarafından tesis edilen idari işlemler incelendiğinde, Makro Yapı ve Tic. Ltd. ş�ti. ile Uytaş Uluslararası Yapı ve Tic. A.ş�. adlı isteklilerin ihalede sundukları mali duruma ilişkin belgeleri ile ilgili Vergi Daireleri ile yapılan yazışma sonucu elde edilen bilgilerin birbirinden farklı olduğunun belirlendiği, bu nedenle 4734 sayılı Kanunun 17 nci maddesinin ilk fıkrasının (c) gereğince, ihalede sahte belge veya sahte teminat düzenlemek, kullanmak veya bunlara teşebbüs etmek eyleminin varlığı tespit edildiği ve yine aynı Kanunun 58 nci maddesi gereği işlem tesis edilmek üzere gerekli yazışmaların yapıldığı tespit edilmiştir.

5237 sayılı Türk Ceza Kanununun kamu güvenliğine karşı suçların düzenlendiği dördüncü bölümünün 204 üncü maddesinde resmi belgede sahtecilik; 207 nci maddesinde özel belgede sahtecilik suçları düzenlenmiş, resmi belgede sahtecilik suçunu işleyen kişinin iki yıldan beş yıla kadar; özel belgede sahtecilik suçunu işleyen kişinin bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası cezalandırılacağı hüküm altına alınmıştır.

5237 sayılı Kanunun yukarıda aktarılan hükümleri ve idarenin yasaklama kararı için yaptığı tespit bir arada değerlendirildiğinde, Makro Yapı ve Tic. Ltd. ş�ti. ile Uytaş Uluslararası Yapı ve Tic. A.ş�. adlı tüzel kişiler, bunları temsili yetkili kişiler ve ilgili belgeleri düzenleyenler hakkında belgede sahtecilik suçlarının işlenmiş olma ihtimali bulunduğundan yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyusunda bulunulması gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

1) Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine,

2) Sahte belgelerle ilgili tespit dolayısıyla yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyusunda bulunulmasına,

 Oybirliği ile karar verildi.