İddianamenin İadesi Hangi Durumlarda Mümkün Olduğuna İlişkin Örnek Kr.?

Karar

1. Ceza Dairesi  2021/11559 E.  ,  2021/13763 K.

(KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİ)

Basit yaralama suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonunda Gebze Cumhuriyet Başsavcılığınca düzenlenen 02.03.2021 tarihli ve 2020/16502 soruşturma, 2021/2057 esas, 2021/1616 sayılı iddianamenin iadesine dair Gebze 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 18.03.2021 tarihli ve 2021/141 iddianame değerlendirme sayılı kararına karşı Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yapılan itirazın reddine ilişkin mercii Gebze 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 24.03.2021 tarihli ve 2021/189 değişik iş sayılı kararına karşı Adalet Bakanlığının 25.05.2021 tarihli ve 2021/8125 sayılı yazısıyla kanun yararına bozma isteminde bulunulduğundan bu işe ait dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 06.07.2021 tarihli ve 2021/82949 sayılı tebliğnamesi ile Dairemize gönderilmekle incelendi.

Mezkur ihbarnamede;

Dosya kapsamına göre, Gebze 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 18.03.2021 tarihli kararı ile "...hazırlık aşamasında Cumhuriyet Savcılığı tarafından Gebze ATK şube müdürlüğünden şüphelinin TCK32/1-2 maddeleri gereğince işlediği fiili hukuki anlam ve sonuçlarını anlama ve davranışlarını yönlendirme yeteneğinin gelişmiş olup olmadığı hususunda rapor düzenlenmesinin istenildiği, bu konuda bir rapor düzenlendiği, ancak söz konusu raporun tek hekim imzası ile hazırlandığı,.. ..tek hekim raporunun soruşturma ve kovuşturmaya esas alınamayacağı gözetilmeden iddianame düzenlendiği..." gerekçesi ile iddianamenin iadesine karar verildiği,

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun "Akıl Hastalığı" başlıklı 32. maddesinin ; " 1) Akıl hastalığı nedeniyle, işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez. Ancak, bu kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmolunur. (2) Birinci fıkrada yazılı derecede olmamakla birlikte işlediği fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği azalmış olan kişiye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine yirmibeş yıl, müebbet hapis cezası yerine yirmi yıl hapis cezası verilir. Diğer hâllerde verilecek ceza, altıda birden fazla olmamak üzere indirilebilir. Mahkûm olunan ceza, süresi aynı olmak koşuluyla, kısmen veya tamamen, akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri olarak da uygulanabilir." şeklinde olduğu,

Benzer bir olay nedeni ile Yargıtay 16. Ceza Dairesinin 02.10.2020 tarihli ve 2020/5020 Esas, 2020/4967 Karar sayılı ilamı ile; "...5271 sayılı CMK'nin 170/3. maddesinde iddianamede nelerin gösterileceğinin,174/1. maddesinde ise hangi hallerde iade kararı verileceğinin belirtilmesi karşısında, iddianamenin iadesi nedenleri arasında yer almadığı gibi suçun sübutuna doğrudan etki edecek delillerden de olmadığı, yargılama aşamasında mahkemesince teminin mümkün olduğu gözetilmeden TCK'nın 32. maddesi kapsamında, Adli Tıp Kurumu, Psikiyatri Ana Bilim Başkanlığı Bölümü mevcut olan tam teşekküllü bir üniversite hastanesi veya tam teşekküllü Akıl ve Ruh Sağlığı Hastanesinden alınmış heyet raporunun bulunmadığı veya daha önceden sayılan kuruluşlardan verilmiş bir raporun da celp edilmediği gerekçesi ile iadesinde,.. ..isabet bulunmadığından istemin kabulüne karar verilmiştir..." şeklinde de belirtildiği üzere,

Şüpheli hakkında soruşturma evresinde, işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayamadığı veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmemiş olduğu yönünde iddianame düzenlenmesi için yeterli olan adli tıp raporunun alınmış olduğu, Gebze 3. Asliye Ceza Mahkemesinin 18.03.2021 tarihli iade kararına konu raporun alınması yöndeki araştırma ve değerlendirmenin ise mahkemesine ait olduğu gözetilmeksizin, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle, 5271 sayılı CMK'nin 309. maddesi gereğince anılan kararın bozulması lüzumunun ihbar olunduğu anlaşıldı.

Gereği görüşülüp düşünüldü:

TÜRK MİLLETİ ADINA

5271 sayılı CMK'nin 170. maddesinin birinci fıkrasında kamu davasını açma görevinin Cumhuriyet savcısı tarafından yerine getirileceği belirtildikten sonra, aynı maddenin devam eden fıkralarında; soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısının bir iddianame düzenleyeceği, görevli ve yetkili mahkemeye hitaben düzenlenen iddianamede; şüphelinin kimliğinin, varsa müdafisinin, maktul, mağdur veya suçtan zarar görenin kimliğinin, mağdurun veya suçtan zarar görenin vekilinin veya kanunî temsilcisinin, açıklanmasında sakınca bulunmaması halinde ihbarda bulunan kişinin kimliğinin, şikâyette bulunan kişinin kimliğinin, şikâyetin yapıldığı tarihin, yüklenen suç ve uygulanması gereken kanun maddelerinin, yüklenen suçun işlendiği yerin, tarihin ve zaman diliminin, suçun delillerinin, şüphelinin tutuklu olup olmadığının; tutuklanmış ise, gözaltına alma ve tutuklama tarihleri ile bunların sürelerinin gösterileceği hüküm altına alınmıştır.

Yine bu madde uyarınca; iddianamede, yüklenen suçu oluşturan olayların, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanacağı, iddianamenin sonuç kısmında, şüphelinin sadece aleyhine olan hususların değil, lehine olan hususların da ileri sürüleceği, iddianamenin sonuç kısmında da, işlenen suç dolayısıyla ilgili kanunda öngörülen ceza ve güvenlik tedbirlerinden hangilerine hükmedilmesinin istendiğinin; suçun tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ilgili tüzel kişi hakkında uygulanabilecek olan güvenlik tedbirinin açıkça belirtileceği öngörülmüştür.

Aynı Kanun'un “İddianamenin iadesi” başlıklı 174. maddesi uyarınca ise; mahkeme tarafından, iddianamenin ve soruşturma evrakının verildiği tarihten itibaren on beş gün içinde soruşturma evresine ilişkin bütün belgeler incelendikten sonra, eksik veya hatalı noktalar belirtilmek suretiyle; 170. maddeye aykırı olarak düzenlenen, suçun sübûtuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delil toplanmadan düzenlenen, ön ödemeye veya uzlaşmaya tâbi olduğu soruşturma dosyasından açıkça anlaşılan işlerde ön ödeme veya uzlaşma usulü uygulanmaksızın düzenlenen iddianamenin Cumhuriyet Başsavcılığına iadesine karar verileceği, ancak suçun hukukî nitelendirilmesi sebebiyle iddianamenin iade edilemeyeceği düzenlenmiştir.

İncelenen dosyada; Gebze 3. Asliye Ceza Mahkemesince şüphelinin ceza ehliyetinin bulunup bulunmadığı hususunda tek hekim tarafından düzenlenen rapor alındığından bahisle suçun sübutuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut bir delilin toplanmadığı gerekçe gösterilerek iddianamenin iadesine karar verilmiş ise de; şüphelinin akıl hastalığına ilişkin raporunda belirtilen eksikliğin suçun sübutuna etki edeceği mutlak sayılan mevcut delil niteliğinde bulunmadığından, iddianamenin iadesi nedeni olamayacaktır. Böylece iddianamenin iadesine itirazın kabulü yerine reddine dair mercii kararında isabet görülmemiştir.

Bu nedenle, Adalet Bakanlığının kanun yararına bozma isteyen yazısına dayanan tebliğnamede ileri sürülen düşünce yerinde görüldüğünden Gebze 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 24.03.2021 tarihli ve 2021/189 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK'nin 309/4. maddesi gereğince KANUN YARARINA BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde yerine getirilmesine, dosyanın mahalline gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 01.11.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.