18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık süresi ne zaman başlar?

Karar

10. Hukuk Dairesi         2020/5953 E.  ,  2021/3647 K.

Mahkemesi: Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.

Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Hükmün, taraf avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre, davacı vekilinin tüm, davalı Kurum ve davalı ... İnş.Koll.Şti. vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.

2-Mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar.

“Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince de, sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı).

Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir.

Somut olayda, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde verilen hüküm isabetliyse de; ilk hükümde, davacının 25/06/1994 tarihinden itibaren çalıştığı tespit edildiği halde, ilk hükmün davacı tarafından temyiz edilmemesi nedeniyle davalılar yönünden usuli kazanılmış hak oluştuğu gözetilmeden, bozmadan sonra bu kez, hizmet süresinin 20/06/1994 tarihinden başlayarak tespitine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

Öte yandan, 5510 sayılı Kanun'un Geçici 7. maddesi yollamasıyla uygulanan mülga 506 sayılı Kanun'un 60/G maddesinde "Bu maddenin uygulanmasında; 18 yaşından önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanların sigortalılık süresi, 18 yaşını doldurdukları tarihte başlamış kabul edilir. Ancak bu tarihten önceki süreler için ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primleri prim ödeme gün sayılarının hesabına dahil edilir" hükmü öngörülmüştür. Maddedeki "malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi olanlar" sözcüklerinin, sigortalılar yararına bir yorumla, tabi olması gerekenleri de kapsadığının kabulü gerekir. Aynı kanunun Geçici 54. maddesi kapsamında 01/04/1981 tarihinden önce malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tescili bulunanlar için bu maddenin yani 18 yaş sınırının uygulanmayacağı belirtilmiştir.

Buna göre; 01/02/1977 doğumlu olan davacı yönünden 18 yaşını doldurduğu 01/02/1995 tarihinden önceki hizmet sürelerinin, yalnızca prim ödeme gün sayısına dahil edilmesi gerektiğinin gözetilmemesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

Ne var ki, bu konuların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 438. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.

SONUÇ: Hüküm fıkrasının 1 numaralı bendinde “20/06/1994” rakamlarının silinerek yerine, “25/06/1994” yazılmasına; hüküm fıkrasının 2 numaralı bendinden sonra gelmek üzere “davacının 18 yaşını ikmal ettiği 01/02/1995 tarihinden önceki çalışma süresinin mülga 506 sayılı Yasanın 60/G hükmü gereğince sadece prim ödeme gün sayısına dahil edilmesine” ibaresinin yazılmasına, kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, temyiz harcının istek halinde ...'ne iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davacıdan alınmasına, 22/03/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.