Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında giyim gideri % 4′lük sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilebilir mi?

Bahçelievler Belediye Başkanlığı Temizlik İşleri Müdürlüğü tarafından 31.07.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "2 Bölge (Soğanlı – Cumhuriyet – ş�irinevler Mahalleleri) Kent Temizliği" ihalesine ilişkin olarak Enis Temizlik Hizm. Yemek Üretim Tekstil Turz. ve İnş. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.nin 22.07.2014 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.07.2014 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 11.08.2014 tarih ve 25581 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 11.08.2014 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2014/2391 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 
Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların katedecekleri mesafe (km) hakkında ihale dokümanında bilgi yer almadığı, isteklilerin “saat” ve “ton” üzerinden teklif vermelerinin istenildiği, ancak araçların yükleniciye olan maliyetinin dolayısı ile teklifin hesaplanabilmesi için araçların kullanım süresi boyunca katedecekleri mesafelerin belirtilmesi gerektiği,

2) Giyim giderlerine birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılmasının mevzuata aykırı olduğu, zira giyim giderinin %4 sözleşme ve genel giderler kapsamında değerlendirilmesi gerektiği,

3) İhale konusu iş kapsamında çalıştırılacak işçilerin tamamının ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmasının mevzuata aykırı olduğu, ayrıca birim fiyat teklif cetvelinde resmi bayram tatillerinde yapılacak çalışmalar için saat yerine gün üzerinden teklif alınmasının işin ifası aşamasında karışıklığa yol açacağı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

                      1) Başvuru sahibinin 1'inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari ş�artname'nin "İhale konusu işe ilişkin bilgiler" başlıklı 2'nci maddesinde işin adının "2 Bölge (Soğanlı – Cumhuriyet – ş�irinevler Mahalleleri) Kent Temizliği" olarak, miktarı ve türünün ise "Teknik ş�artanamede ayrıntıları verilen çeşitli vasıfta olmak üzere toplam 150 personel ve Teknik ş�artnamede ayrıntıları verilen muhtelif cins ve sayıda olmak üzere 14 araç makine ve ekipmanı ile 36 ay süre boyunca 2. Bölge Kent Temizliği işidir." şeklinde düzenlendiği görülmüştür.

                      Anılan ş�artname'nin "İşin yapılacağı yerin görülmesi" başlıklı 12'nci maddesinde "12.1. İşin yapılacağı yeri ve çevresini gezmek, inceleme yapmak, teklifini hazırlamak ve taahhüde girmek için gerekli olabilecek tüm bilgileri temin etmek isteklinin sorumluluğundadır. İşyeri ve çevresinin görülmesiyle ilgili bütün masraflar istekliye aittir.

12.2. İstekli, işin yapılacağı yeri ve çevresini gezmekle; işyerinin şekline ve mahiyetine, iklim şartlarına, işinin gerçekleştirilebilmesi için yapılması gerekli çalışmaların ve kullanılacak malzemelerin miktar ve türü ile işyerine ulaşım ve şantiye kurmak için gerekli hususlarda maliyet ve zaman bakımından bilgi edinmiş; teklifini etkileyebilecek riskler, olağanüstü durumlar ve benzeri diğer unsurlara ilişkin gerekli her türlü bilgiyi almış sayılır.

12.3. İstekli veya temsilcilerinin işin yapılacağı yeri görmek istemesi halinde, işin gerçekleştirileceği binaya ve/veya araziye girilmesi için gerekli izinler İdare tarafından verilecektir.

12.4. Tekliflerin değerlendirilmesinde, isteklinin işin yapılacağı yeri incelediği ve teklifini buna göre hazırladığı kabul edilir." düzenlemesine yer verilmiştir.

İhale konusu işe ait Teknik ş�artname'de "Madde 1- İşin Adı: Bahçelievler İlçesinin Ekli haritalarda Soğanlı- Cumhuriyet- ş�irinevler mahallelerinin çöplerinin toplanması, nakli, cadde ve sokakların süpürülmesi, yıkanması, pazar çöplerinin kaldırılması, pazar alanlarının süpürülmesi, yıkanması ve ilçe dahilinde bulunan tüm konteynırların yıkanması ve dezenfektesi işi. 4734 sayılı Kamu ihale Kanununun 19. maddesi gereğince ihaleye konu olmuştur.

Madde 2- Kapsam: Bahçelievler Belediyesi sınırları içinde kalıp temizleme yükümlülüğü B.Evler Belediyesine verilmiş olan;

a) Soğanlı- Cumhuriyet- ş�irinevler Mahallelerinde bulunan ana arterler,

b) Caddelerin, sokakların, tretuvarların, boş arsaların, pazar yerlerinin, köprülerin, üst geçit ve alt geçitlerin temizliği,

                      c) Okul, Yurt, Kreş, Dershane, kurs, Eğitim merkezi, Anaokulu, İbadethaneler vb. Eğitim Öğretim yapan kurumların çöp ve katı atıklarının alınması,

ç) Konaklama tesisleri ile Hastanelerin ve diğer yataklı sağlık tesislerinin her türlü yeme, içme, eğlence yerlerinin daimi ve geçici faaliyet gösteren Panayır, Stadyum, Fuar, Spor Salonu gibi yerler ile depolamaya mahsus yerlerin çöp ve katı atıklarının toplanması, yerlerinin süpürülmesi, çevrenin temizliği,

d) Sinema ve Tiyatro gibi vb. faaliyetleri ile ilgili binaların çevre temizliği çöp ve katı atıklarının alınması,

e) Konutların ürettikleri evsel çöp ve katı atıklarının toplanması, Çöp Transfer İstasyonuna nakledilmesi,

f) Soğanlı- Cumhuriyet- ş�irinevler mahallelerinde kurulan pazar yerlerinin çöp ve katı atıklarının toplanması, yerlerinin süpürülmesi, yıkanması,

                      g)İdare tarafından belirlenmiş olan Soğanlı- Cumhuriyet- ş�irinevler mahallelerinin tüm sokak ve ana caddelerinin Süpürge makineleri ve belirlenmiş olan işçi sayısı ile günlük olarak süpürülmesi.

ğ) İlçe dahilinde bulunan konteynırların belirlenen program dahilinde, konteynır yıkama aracı ile yerinde yıkanması ve dezenfekte edilmesidir.

                      ı) Soğanlı- Cumhuriyet- ş�irinevler mahallelerinin Cadde ve sokaklarının arazözle yıkanması.

i) Kış ayında cadde ve sokaklarda süpürge makinesi ile tuzlama, kar ve buz temizleme işlerinin yapılması

… Madde 7- Çöplerin ve Pazar Yerleri Atıklarının Toplanıp Temizlenmesi: Çöplerin sağlık kurallarına uygun toplanması, çevre temizliği ve her türlü canlının sağlığını gözetecek şekilde gerçekleştirilecektir. Çöp toplanan yerlerde çöp atıkları ve sızıntıları bırakılmayacak, yerler iyice süpürülüp, temizlenecek. Tüm temizlik araçlarında çevreye, yollara çöp ve sularının dökülmesi önlenecektir. Konteynırlar ve çöpü alınan yerlerde, süpürme çalışması yapılacak, Soğanlı- Cumhuriyet- ş�.Evler mahallelerinde her gün çöp toplanacaktır. Çöp toplama işinde görevli personel, çevreyi ve insanları rahatsız etmeyeceklerdir. Resmi ve Özel Sağlık kuruluşları, Okul, Sağlık Ocağı, İbadethanelerin çevre temizliği ve çöp konteynırlarının boşaltma işlemi her sabah yapılacaktır. Daimi ve geçici pazar yerlerinin çöpü toplandıktan ve süpürüldükten sonra pazar yerleri yıkanacaktır.

…Madde -9 Cadde Ve Sokakların Makine İle Süpürülmesi İlçemiz sınırları dahilinde, Soğanlı- Cumhuriyet- ş�irinevler mahallelerinde bulunan yerlerin süpürge makineleri ile süpürülmesidir. Meydanların, genel otoparkların ve semt pazarlarının da süpürülmesi dahil olmak üzere yapılacaktır…

Madde 17 — Yüklenici toplanan çöp ve katı atıkları, Yenibosna Çobançeşmede bulunan İstanbul Büyükşehir Çöp Transfer İstasyonuna dökecektir. Bahçelievler İlçesi dahilinde Soğanlı- Cumhuriyet- ş�.Evler mahallelerinde yapılacak olan çöp toplama işinde evsel atıkların Yenibosna Çobançeşmede bulunan Çöp Transfer İstasyonuna nakledilmesinde ortalama mesafe 5 km dir. Açık kamyonla çöp nakli yapılmayacaktır. Ancak; zorunluluk durumunda idareden izin alınmak koşulu ile üzeri branda ile örtülmüş kamyonla çöp nakli yapılabilecektir.

Süpürge aracından çıkan atıklar, İlçe sınırları dahilinde İdare tarafından belirlenen adrese toplanacak olup belirlenen alanın ortalama mesafesi 5 km'dir." düzenlemelerine yer verilmiştir.

Diğer taraftan Teknik ş�artname'nin ekinde işin yapılacağı Cumhuriyet, Soğanlı ve ş�irinevler Mahallelerine ait sokak ve caddeleri gösteren korkilerin yer aldığı görülmüştür. Yine aynı ş�artname ekinde "Birim fiyat cetveli tarifleri-2. Bölge" başlıklı bir belgenin bulunduğu, söz konusu belgede Teknik ş�artname'de yer alan düzenlemelere benzer ifadelerin yer aldığı, çöp toplanması ve nakli iş kalemine "ton" üzerinden, makine ile cadde ve sokakların yıkanması ve süpürülmesi iş kalemlerine ise "saat" üzerinde teklif verileceğinin belirtildiği görülmüştür.

                      Birim fiyat teklif cetvelinde çöplerin toplanması ve transfer istasyonuna taşınmasına "ton" üzerinden,   cadde, sokak ve pazar alanlarının temizlenmesi iş kalemlerine ise "saat" üzerinden teklif verilmesinin istendiği görülmüş olup, birim fiyat teklif cetvelinin 11, 13, 14 ve 16'ncı kalemleri aşağıdaki gibidir.

İstekliler tarafından teknik şartnamede belirtilen teknik kriterler ve şartların yerine getirilmesi için katlanılması gereken maliyetler göz önünde bulundurularak söz konusu birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir iş kalemine ilişkin olarak birim fiyat oluşturulması ve idarece belirlenen miktarlar ile teklif edilen birim fiyatların çarpılması sonucu bulunan tutarların toplanmasıyla toplam teklif fiyatın oluşturulması gerekmektedir. İhale konusu işe ait birim fiyat teklif cetvelinin yukarıda aktarılan "Araçla Çöplerin Toplanması, Transfer İstasyonuna Nakli" iş kalemine "ton" üzerinden, "Süpürge Makinası Cadde, Sokak ve Pazar Alanı Çalışması (6 m3)", "Süpürge Makinası Cadde ve Sokak Çalışması (8 m3)" ile "Mini Damperli Aracın Çalışması" iş kalemleri için "saat" üzerinden birim fiyat teklif edilmesinin istendiği anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibi tarafından araçların ne kadar kilometre yol yapacağının belirtilmediği ileri sürülmekle birlikte, ihale konusu işte çöplerin toplanması ve taşınması iş kaleminin "ton" üzerinden ihale edildiği, ancak Teknik ş�artname ekinde işin gerçekleştirileceği mahallelere ilişkin cadde ve sokakların belirtildiği krokilerin mevcut olduğu ve atığın boşaltılacağı yere ilişkin mesafe bilgisinin ise Teknik ş�artname'nin 17'inci maddesinde açıklandığı görülmüştür. İhale dokümanı ve eklerinde, işin niteliği ve çalışma alanının ayrıntılı olarak açıkça belirtildiği göz önüne alındığında, ihaleye teklif sunacak isteklilerin basiretli tacir gibi davranarak kullanılacak araçların yakıt giderlerine ilişkin tekliflerini oluşturmaları gerektiği, bunun yanında ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden iş yerinin görülmesi için idarenin her türlü kolaylığı sağlayacağı da dikkate alındığında, başvuru sahibinin iddiasının yerinde bulunmadığı anlaşılmıştır.

Cadde ve sokakların makine ile süpürülmesi ve yıkanması iş kalemlerine yönelik olarak "saat" üzerinden teklif alınmasının uygun olmadığı yönündeki iddiasına ilişkin olarak ise bahse konu işlerin yerine getirilmesinde kullanılacak araçların, Teknik ş�artname'de belirtilen bölgeler üzerinde sürekli olarak belirli bir mesafe katetmek suretiyle hizmet göreceği açık olduğundan bu araçların çalıştırılmasına ilişkin maliyetler hesaplanırken birim mesafe üzerinden birim fiyat oluşturulması alışılageldik ve daha kolay bir yöntem olacağından isteklilerin bu şekilde maliyet oluşturmaya yönelmeleri beklenmedik bir durum değildir. Ancak bu durumda her bir aracın iş süresinde katedeceği toplam mesafenin net olarak bilinmesi gerekecektir. Araç çalıştırılmasına ilişkin olarak birim saat üzerinden maliyet oluşturulması da olanaksız değildir. Zira, birçok kamu kurum ve kuruluşu (Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı, Devlet Su İşeri Genel Müdürlüğü gibi) tarafından her yıl yayımlanan birim fiyat analizleri ve rayiçleri incelendiğinde makine çalıştırılmasına ilişkin olan birim fiyatların "saat" üzerinden belirlendiği görülmektedir. Bu itibarla, idarece yapılan söz konusu düzenlemelerin teklif oluşturulmasını engelleyici yahut tereddüde düşürücü nitelik taşımadığı anlaşılmıştır.

                      2) Başvuru sahibinin 2'nci iddiasına ilişkin olarak:

                      Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler" başlıklı 78'inci maddesinde "78.1 Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70'lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.

…78.3.  Malzeme dahil yemek hazırlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazırlama ve dağıtım hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetler ile personel taşıma gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyecektir. Ancak, personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.

…78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

…ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem ve ihbar tazminatları, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir." açıklaması,

Adı geçen Tebliğ'in "Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi" başlıklı 79'uncu maddesinde "…79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır." açıklamaları yer almaktadır.

İdari ş�artname'nin "Teklif fiyata dahil olan giderler" başlıklı 25'inci maddesinde "25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.4. Diğer Giderler

Yüklenici bünyesinde çalıştıracağı çöp toplama işçileri, elle süpürme yapan süpürge işçileri, yıkama işçileri olmak üzere toplam 124 adet personeline işin süresi boyunca mevsimlik şartlar gözetlenerek teknik şartnamede belirlenen özelliklerde kişi başı verilecek kıyafetler; 6 takım kışlık iş elbisesi, 6 takım yazlık iş elbisesi, 3 adet Kışlık mont, 4 adet yağmurluk, 3 çift çizme, 3 çift yazlık ayakkabı, 3 çift kışlık bot, 144 çift eldiven (nitril), 6 adet şapka, 72 adet maske verilecektir. Giyim giderleri ayni olarak karşılanacaktır." düzenlemesine yer verilmiştir.

Teknik ş�artname'nin "Kılık kıyafet" başlıklı 15'inci maddesinde de personele verilecek kıyafetlere ilişkin düzenlemelerin yer aldığı görülmüş olup ihaleye ait birim fiyat teklif cetvelinde kıyafet giderine ilişkin iş kalemi aşağıdaki gibidir.

Yukarıda aktarılan Tebliğ açıklamaları uyarınca, ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az %70'lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerin personel çalıştırmasına dayalı hizmet alımı niteliğinde kabul edileceği, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde damga vergisi, noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem ve ihbar tazminatları, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri gibi giderleri karşılamak üzere işçilik birim fiyatları üzerinden %4 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacağı, makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakıtın yüklenici tarafından sağlanacağı çöp toplama ve nakline ilişkin hizmetlerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak değerlendirilmeyeceği, ancak personel çalıştırılmasına dayalı olmayan bir hizmet alımına ilişkin ihale dokümanında haftalık çalışma saatlerinin tamamını idarede geçirecek personel sayısının belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasında işçilik giderine yer verilmesi gerektiği, ayrıca personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarında sözleşme giderleri ve genel giderlerin %4 oranında hesaplanmasının söz konusu olmayacağı ve ilgili mevzuatına göre hesaplanacağı anlaşılmaktadır.

Uyuşmazlığa konu ihale kapsamında çöp toplama ve nakli ile cadde ve sokakların temizlenmesi kalemlerinin yer aldığı, Tebliğ'in 78.3'üncü maddesi gereği şikâyete konu ihalenin personel çalıştırmasına dayalı bir hizmet olarak değerlendirilmeyeceği anlaşılmış olup, personel çalıştırmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine ilişkin Tebliğ'in 78.1'inci maddesinde yer alan tanım dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde ise işin yaklaşık maliyetinin 31.455.720,28 TL olduğu, ihale konusu işte çalışacak personellere ödenecek işçilik ücretleri ile fazla çalışma ve resmi ve dini bayram çalışmasına ilişkin ücretlerin toplamının 16.143.279,24 TL olduğu ve yaklaşık maliyetin %51'ine tekabül ettiği, sonuç olarak ihale konusu işin personel çalıştırmasına dayalı bir iş niteliğinde olmadığı tespit edilmiştir.

Personel çalıştırmasına dayalı olmayan ihalelerde sözleşme giderleri ve genel giderlerin %4 oranında hesaplanmasının söz konusu olmayacağı, dolayısıyla giyim giderinin ayrı hesaplanması ve birim fiyat teklif cetvelinde ayrı bir satır açılması gerektiği, nitekim idare tarafından birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açıldığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

                      3) Başvuru sahibinin 3'üncü iddiasına ilişkin olarak:

4857 sayılı İş Kanunu'nun "Fazla Çalışma Ücreti" başlıklı 41'inci maddesinde "Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır. 63 üncü madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.

Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.

Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırkbeş saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırkbeş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır. Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir.

Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.

…Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz" hükmü,

Anılan Kanun'un "Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma" başlıklı 44'üncü maddesinde "Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.

Bu günlere ait ücretler 47'nci maddeye göre ödenir." hükmü,

"Hafta tatili" başlıklı 46'ncı maddesinde "Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme (hafta tatili) verilir.

Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir." hükmü,

"Genel tatil ücreti" başlıklı 47'nci maddesinde "Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.

                        Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir." hükmü,

"Çalışma süresi" başlıklı 63'üncü maddesinde "Genel bakımdan çalışma süresi haftada en çok kırkbeş saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır

Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir." hükmü bulunmaktadır.

2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun'un 2'nci maddesinde, "Aşağıda sayılan resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü ve 1 Mayıs günü genel tatil günleridir.

A) Resmi bayram günleri şunlardır:

1. 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramıdır.

2. 19 Mayıs günü Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı günüdür.

3. 30 Ağustos günü Zafer Bayramıdır.

B) Dini bayramlar şunlardır:

1. Ramazan Bayramı; Arefe günü saat 13.00′ten itibaren 3,5 gündür.

2. Kurban Bayramı; Arefe günü saat 13.00′ten itibaren 4,5 gündür.

C) 1 Ocak günü yılbaşı tatili, 1 Mayıs günü Emek ve Dayanışma Günü tatilidir.

D)Ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü ve 1 Mayıs günü resmi daire ve kuruluşlar tatil edilir.

Bu Kanunda belirtilen Ulusal Bayram ve genel tatil günleri; Cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip Cumartesi gününün tamamı tatil yapılır.

Mahiyetleri itibariyle sürekli görev yapması gereken kuruluşların özel kanunlarındaki hükümler saklıdır.

29 Ekim günü özel işyerlerinin kapanması zorunludur." hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler" başlıklı 78'inci maddesinde "…78.8.  Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi, fazla çalışmalar için ise aynı Kanunun 41 inci maddesi uyarınca hesaplanacak ücret, brüt asgari ücret üzerinden; idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası öngörülmüş ise bu tutar üzerinden hesaplanacaktır. Bu durumda, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanununun 47 nci maddesi uyarınca belirlenecek ücretin hesaplanabilmesi açısından çalışılacak gün ve personel sayısı ile fazla çalışma yapılacak hallerde toplam fazla çalışma saati ihale dokümanında belirtilecektir.

…78.22 Brüt asgari ücret veya üzerinde ücret ödenmesi öngörülen personelin varsa nakdi yol ve yemek bedeli dahil aylık (78.12 nci maddeye göre gün üzerinden teklif alınan hallerde günlük) ücreti, fazla çalışma, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile 1 Mayıs Emek ve Dayanışma günü ve yılbaşı günü) yapılacak çalışmalara ilişkin ücretler gibi ayrı ayrı hesaplanması gereken her bir işçilik maliyeti için birim fiyat teklif cetvelinde ayrı satır açılması, malzeme giderlerinin de ayrı iş kalemleri şeklinde düzenlenmesi zorunludur …" açıklamaları yer almaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin eklerinden "KİK015.3/H" sıra numaralı standart form olan birim fiyat teklif cetvelinin 6 no'lu dipnotunda "Ulusal bayram ve genel tatil günleri (ulusal bayram, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı ve 1 Mayıs Emek ve   Dayanışma günü) için ayrı bir satır açılacaktır. İdareler bu satırı düzenlerken birim sütununa "gün" ibaresini yazacak, miktar sütununa çalışılacak toplam tatil günü süresini yazacaktır. Farklı ücret grupları için tatil günlerinde çalışma öngörülüyorsa her biri için ayrı satır açılacaktır.

Fazla çalışma öngörülmesi durumunda, fazla çalışma için ayrı satır açılacaktır. İdareler bu satırı düzenlerken birim sütununa "saat" ibaresini yazacak, miktar sütununa toplam fazla çalışma saatini yazacaktır. Farklı ücret grupları için fazla çalışma öngörülüyorsa her biri için ayrı satır açılacaktır." ifadelerine yer verilmiştir.

İdari ş�artname'nin "Teklif fiyata dahil olan giderler" başlıklı 25'inci maddesinde "25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyata dahil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.1 Mevzuata göre hesaplanacak işçilik ücretleri:

Mevzuata göre hesaplanacak işçilik ücretleri:

a) 1 adet Çevre Mühendisine asgari ücretin %200 fazlası,

b) 2 adet Bölge Sorumlusu ve 17 adet ş�oförlere asgari ücretin %100 fazlası,

c) 6 adet Onbaşılara asgari ücretin %70 fazlası,

d) 42 adet Çöp Toplama, Yıkama işçilerine asgari ücretin %40 fazlası,

e) 82 adet Süpürgecilere asgari ücretin %30 fazlası ödenecektir.

Fazla Çalışma Programı (Saat):

a) Bölge Sorumlularına; 1.620 Saat,

b) ş�oförlere; 8.910 Saat,

c) Onbaşılara, 2.430 Saat,

d) Çöp Toplama-Yıkama işçilerine; 26.730 Saat,

e) Süpürgecilere; 32.400 Saat.

Resmi, Dini ve Ulusal Bayram Çalışma Programı (Gün):

a) Bölge Sorumlularına; 96 Gün,

b) ş�oförlere; 768 Gün,

c) Onbaşılara, 192 Gün,

d) Çöp Toplama-Yıkama işçilerine; 1.584 Gün,

e) Süpürgecilere; 2.880 Gün.

İşin niteliği gereği verilmesi gereken fazla çalışma mesaileri 4857 sayılı İş Kanunun 41inci maddesine göre, Resmi Tatil, Dini ve Ulusal Bayram Günleri Çalışma mesaileri 4857 sayılı İş Kanunun 47nci maddesine göre hesaplanacaktır…." düzenlemelerine yer verilmiştir.

Uyuşmazlığa konu ihaleye ait Teknik ş�artname'de, ihale konusu iş kapsamında gerçekleştirilecek iş türüne göre görevlendirilen personellerin çalışacakları saatlerin birbirinden farklı olarak belirlendiği ve bu sürelerin günlük 7,5 saate denk geldiği anlaşılmıştır.   Aynı ş�artname'nin "Ulusal bayram – Genel Tatil Günleri" başlıklı maddelerinde, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde yaptırılacak çalışma için 4857 sayılı İş Kanunu'nun 47'inci maddesi gereği ödeme yapılacağı, ulusal bayram ve genel tatil günleri için öngörülen mesailerin ortalama nitelikte olduğu ve işin yürütümünde eksik veya fazla çalışma yapılabileceği, ödemenin ise puantajlara göre gerçekleştirileceği düzenlenmiştir.

İhalede birim fiyat teklif cetvelinin aşağıdaki gibi hazırlandığı görülmüştür.