Katı atık toplanması ve cadde/sokak temizliği hizmet alım işinde sadece K1 belgesinin yeterlilik kriteri olarak belirlenmesi mevzuata aykırılık teşkil eder mi?

İhaleyi Yapan Daire:

Başvuru Tarih ve Sayısı:

Başvuruya Konu İhale:

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

31.01.2008 tarih ve 07.2488.0160/2008-3E sayılı Esas İnceleme Raporunda;

                      Gaziemir Belediye Başkanlığı'nca 21.11.2007 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan "Gaziemir Belediyesi Sınırları Dahilindeki 12 adet Mahallenin Katı Atıklarının Toplanması, Nakledilmesi, Konteynır Yıkanması ve İlaçlanması, Pazar Yerlerinin Temizliği, Cadde ve Sokakların Süpürülmesi ile Kentsel Temizliğin Yapılması Hizmet Alımı İşi"� ihalesine ilişkin olarak Umut Temizlik Otomasyon Gıda Turizm San. ve Tic. Ltd. ş�ti.'nin 03.12.2007 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 05.12.2007 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin   24.12.2007 tarih ve 38107 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;

Mevzuata aykırı olduğu belirtilen ihale işlemlerinin değerlendirilmek, gerekiyorsa incelenmek üzere konunun İdarenin bağlı bulunduğu Bakanlığa bildirilmesine,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; şikayete konu ihalenin idari şartnamesinde mevzuata aykırı düzenlemeler bulunduğu;

1- İdari ş�artnamenin 7.3.2 maddesinde yapılan düzenleme ile; ihale konusu işi gerçekleştirmek için isteklilerden 56 adet vasıfsız, 18 adet vasıflı olmak üzere toplam 74 personel ile iki adet anahtar teknik personel (bir adet çevre mühendisi ile bir adet iş güvenliği uzmanı) istenildiği, ş�artnamenin 26 ncı maddesinde ise çevre mühendisi ve iş güvenliği uzmanının ücretsiz çalıştırılacağının belirtildiği, idarenin ücretsiz personel talebinin ihaleye katılımı engellediği ve mevzuata aykırı olduğu,

2- İdari ş�artnamenin 7.3.3 maddesinde yapılan düzenleme ile isteklilerden kendi malı olan 1 adet çöp konteynerı yıkama aracı ve bir adet yol süpürme aracı istenildiği, ancak Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 44 üncü maddesine göre; makine, tesis ve teçhizatın kendi malı olarak istenilmemesinin esas olduğu, bu düzenlemenin ihaleye katılımı engellediği,

3- İdari ş�artnamenin 7.3.4 maddesi ile isteklilerden Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğünden alınmış K1 Yetki Belgesinin istenildiği, bunun rekabeti engellediği,

4- İdari ş�artnamenin 7.4 maddesinde yapılan benzer iş tanımının ihale konusu iş ile aynı olduğu, benzer iş tanımının ihaleye katılımı daralttığı,

5- İdari ş�artnamenin 19 uncu maddesinde yapılan düzenlemede isteklilerin tekliflerini götürü bedel üzerinden vereceklerinin belirtildiği, ancak ş�artnamenin 51 inci maddesinde yapılan düzenleme ile öngörülemeyen durumlar nedeniyle sözleşme bedelinin %'20 sine kadar iş artışı öngörüldüğü, fakat götürü bedel üzerinden sözleşmeye bağlanan hizmet alımlarında iş artışının söz konusu olamayacağı, ş�artnamenin 51 inci maddesinde iş artışı öngörülmesinin mevzuata aykırı olduğu,

İddia edilmektedir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İhale işlem dosyasının incelenmesinden; Gaziemir Belediye Başkanlığının şikayete konu hizmet alımı ihalesine ilişkin ihale ilanının, 11.10.2007 tarihinde yayımlandığı, ihalenin 21.11.2007 tarihinde saat 10:00'da gerçekleştirildiği, başvuru sahibinin ihale dokümanını satın aldığı, ihale için teklif vermediği, ihale dokümanında idarece yapılan düzenlemeye ilişkin olarak 03.12.2007 tarihinde idareye şikayet dilekçesi verdiği, idarenin şikayet dilekçesine 05.12.2007 tarihinde cevap verdiği, şikayetin yerinde bulunmadığı ve reddedildiği, idarenin kararının başvuru sahibine 05.12.2007 tarihinde tebliğ edildiği, başvuru sahibinin (idarenin kararının tebellüğünden sonraki 15 inci gün bayram tatiline denk geldiğinden 19 uncu gün) 24.12.2007 tarihinde kayıtlara alınan dilekçe ile Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, idarenin 4734 sayılı Kanuna aykırı olarak 25.12.2007 tarihinde sözleşme imzaladığı anlaşılmıştır.

1- Başvuru sahibinin birinci iddiasına ilişkin olarak;

                      İhale ilânında; kentsel temizliğin 56 vasıfsız ve 18 vasıflı olmak üzere toplam 74 işçi ile yapılacağına, ayrıca ihale konusu işi yerine getirebilmek için isteklilerin bünyelerinde anahtar teknik personel (1 adet Çevre mühendisi ile 1 adet İş Güvenliği Uzmanı) bulundurulacağına dair düzenleme yapılmıştır.

İdari ş�artnamenin 2 nci maddesinde; ihale konusu işe ilişkin bilgiler belirtilmiş olup bu kapsamda; kentsel temizliğin 12 ay süresince 56 vasıfsız işçi, 18 vasıflı işçi ile yapılacağı belirtilmiştir.

                      İdari ş�artnamenin 7.3.2 maddesinde ise;

                      a) İsteklilerin ihale konusu işi gerçekleştirilebilmek için 56 vasıfsız işçi (süpürgeci ve kolcu) ile 18 adet vasıflı işçi (17 adet E veya C sınıfı ehliyetli şoför ile 1 adet çavuş) olmak üzere toplam 74 adet personeli iş süresince bünyelerinde bulundurmak zorundu oldukları,

                      b) İsteklilerin ihale konusu işi yerine getirilebilmek için 1 adet asgari 5 yıl deneyimli Çevre Mühendisi ile 1 adet (Çasgem'den sertifikalı) İş Güvenliği Uzmanını bünyelerinde bulundurmak zorundu oldukları,

Hususunda düzenleme yapılmıştır.

İdari ş�artnamenin 26 ncı maddesinde; teklif fiyata dahil olan masraflar hususunda düzenleme yapılmış, toplam 74 olarak belirtilen vasıflı ve vasıfsız işçiler için ödenecek ücret, fazla mesai ücreti, yemek, yol ve giyim maliyetleri hususunda ayrıntılı açıklamalar yapılmıştır. Fakat firmanın bünyesinde bulundurulması şartı getirilen 1 adet Çevre Mühendisi ve 1 adet İş Güvenliği Uzmanı için ödenecek ücret konusunda bir açıklama yapılmamıştır.

İsteklilerden istenilen 1 adet Çevre Mühendisi ve 1 adet İş Güvenliği Uzmanı için idarenin bir ücret öngörmemiş olması isteklilerin ihale sürecinde eşit koşularda rekabet etmesine engel değildir. Firmanın bünyesinde bulundurulması zorunlu olan anahtar teknik personel için ücret tespiti yapılmamış olması söz konusu personelin ücretsiz çalıştırılacağı anlamında değerlendirilemez. Her firma kendi koşulları çerçevesinde söz konusu personel için kendi maliyet hesabını yaparak ihale konusu iş için teklif fiyatını oluşturacaktır. Bu nedenle, başvuru sahibinin bu husustaki iddiası yerinde görülmemiştir.

2- Başvuru sahibinin ikinci iddiasına ilişkin olarak;

İhale dokümanında yapılan düzenlemede; işin toplam 17 araç ile yapılacağı, bunların   6 adedinin (5 adet hidrolik sıkıştırmalı kamyon ile 1 adet yol süpürme aracı) işin yürütülmesi sırasında idarece firmalara verileceği, bunun dışındaki 11 aracın firmalarca sağlanacağı hususunda düzenleme yapılmıştır.

İhale ilânının 4.3.3 maddesi ve İdari ş�artnamenin 7.3.3 maddesinde yapılan düzenlemelerde; ihale konusu işin yerine getirilmesinde kullanılmak üzere isteklilerden;     3 adet 13+1 m3, 5 adet 7+1 m3 kapasiteli hidrolik çöp kamyonu, 1 adet çöp konteynırı yıkama aracı, 1 adet yol süpürme aracı ve 1 adet su tankeri istenilmiş, bu 11 adet araçtan 2'sinin (1 adet çöp konteynırı yıkama aracı ve 1 adet yol süpürme aracı) isteklilerin kendi malı olacağı belirtilmiştir. Diğer araçlar için ise, işin yürütülmesi sırasında firmanın bünyesinde bulundurulacağına dair taahhütname istenilmiştir.

4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin altıncı alt bendi uyarınca; ihaleye katılımda mesleki ve teknik yeterliliğin belirlenebilmesi ve dolayısıyla ihale konusu işin yetine getirilebilmesi gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belge istenilmesi hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunmaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin "Makine, tesis ve diğer ekipmana ait belgeler"� başlıklı 44 üncü maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında;

"İdare, ihale konusu hizmetin yapılabilmesi için gerekli gördüğü tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile ilgili bilgi ve belgeleri isteyebilir ve bunlara ait asgari yeterlik kriterleri öngörebilir.

Makine, tesis ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır."�   Hükmüne yer verilmiştir.

Yönetmeliğin yukarıda anılan maddesindeki; "Makine, tesis ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır."� şeklindeki düzenleme; gerekli görülmesi halinde, işin mahiyeti dikkate alınarak bir kısım makine ve teçhizatın isteklilerin malı olması şartına ihale dokümanda yer verilmesine engel oluşturmamaktadır.

                      ş�ikayet konusu ihale dikkate alındında, Gaziemir İlçesinin 12 mahallesinin bir yıllık temizlik işini üstlenecek olan firmadan, işin yürütülmesi sırasında kullanılacak toplam 17 araçtan sadece 2'sinin kendi malı olmasının istenilmesi ihale mevzuatına aykırılık oluşturmamaktadır. Açıklanan nedenlerle bu husustaki şikayet yerinde görülmemiştir.

3- Başvuru sahibinin üçüncü iddiasına ilişkin olarak;

İhale ilânının 4 üncü maddesi ve İdari ş�artnamenin 7.3.4 maddeleri kapsamında yapılan düzenlemeler ile istekilerden Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğünden alınmış K1 belgesi istenilmiştir.

İhale konusu işin K1 yetki belgesine sahip olanlar dışında, C2, L1 ve L2 gibi yetki belgesine sahip olanlar tarafından da gerçekleştirilmesi, ayrıca, kendi özmalı olmayan araçlara ilişkin olarak teklif veren isteklilerin, yurt içi taşıma organizatörlüğü yapanlara verilen R1 veya R2 yetki belgesiyle ihaleye katılmalarının mümkün bulunduğu dikkate alındığında, idarece ihaleye katılımda sadece K1 yetki belgesinin koşul olarak öngörülmesi ihale mevzuatına uygun değildir.

4- Başvuru sahibinin dördüncü iddiasına ilişkin olarak;

İhale ilânında ve İdari ş�artnamede ihale konusu iş; "Gaziemir Belediyesi Sınırları Dahilindeki 12 adet Mahallenin Katı Atıklarının Toplanması, Nakledilmesi, Konteynır Yıkanması ve İlaçlanması, Pazar Yerlerinin Temizliği, Cadde ve Sokakların Süpürülmesi ile Kentsel Temizliğin Yapılması Hizmet Alımı İşi"�   olarak belirtilmiştir.

İhale konusu işe teklif verebilmek için isteklilerden ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili deneyim istenilmiş olup bu kapsamda iş deneyiminde dikkate alınacak benzer işler ihale ilânının 4.4 maddesinde ve İdari ş�artnamenin 7.4 maddesinde;

"Kamu yada özel sektörde gerçekleştirilmiş benzer nitelik ve büyüklükte her türlü kentsel temizlik (cadde ve sokakların süpürülmesi, temizlenmesi, çöplerin toplanması ve nakledilmesi, konteynırların yıkanması ve ilaçlanması) işi benzer iş olarak kabul edilecektir."� şeklinde düzenleme yapılmıştır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 3 üncü maddesinde benzer iş; "İhale konusu hizmet veya hizmetin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan hizmetleri ifade eder."� şeklinde tanımlanmıştır."�

İdarece yapılan benzer iş tanımının Yönetmelikle belirlenen benzer iş tanımına uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu husustaki iddiası yerinde görülmemiştir.

5- Başvuru sahibinin beşinci iddiasına ilişkin olarak;

İhale ilânının 9 uncu ve İdari ş�artnamenin 19 uncu maddesinde yapılan düzenlemede; isteklilerin tekliflerini götürü bedel üzerinde vereceği, ihale sonucu, üzerine ihale yapılan istekli ile toplam bedel üzerinden götürü bedel sözleşme imzalanacağı, bu ihalede işin tamamı için teklif verileceği belirtilmiştir.

İdari ş�artnamenin 51 inci maddesinde ise; öngörülemeyen durumlar nedeniyle sözleşme bedelinin %'20 sine kadar iş artışı yapılabileceği belirtilmiştir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 24 üncü maddesi uyarınca; ancak birim fiyat teklifi almak suretiyle ihale edilen hizmet alımı ihalelerinde iş artışı nedeniyle yüklenici ile ilâve işler için sözleşme yapılması mümkün bulunduğundan idarenin ş�artnamenin 51 inci maddesindeki düzenlemesi ihale dokümanı ile uyumlu olmayıp ihale mevzuatına aykırıdır.

Ancak, ihale konusu iş için İdari ş�artnamenin 51 inci maddesinin uygulanması söz konusu olmayacaktır. Bu nedenle, 51 inci maddedeki hatalı düzenleme işin esasına ve teklif verilmesine engel oluşturmamaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırı olduğu belirtilen Ulaştırma Bakanlığı Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğünden alınmış K1 Yetki Belgesi istenilmesi işleminin rekabeti engellediği tespit edildiğinden,   ihale işlemleri ile ihale kararının iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle;

4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,

Esasta
Oybirliği gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.