İş İlişkisinin Varlığını İspat Yükümlülüğü Kime Aittir?

Karar

9. Hukuk Dairesi  2021/11311 E.  ,  2021/15992 K.

 

BÖLGE ADLİYE  MAHKEMESİ : ... 6. Hukuk Dairesi

 

DAVA TÜRÜ : ALACAK

...

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
 

Y A R G I T A Y K A R A R I

 

Davacı İsteminin Özeti:

 

Davacı vekili, davalı şirketin asıl işveren, dava dışı ... şirketinin alt işveren olduğu Basra Üniversitesi hastane inşaatında 2015-2016 yıllarında kalıpçı ustası olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin çalışmaya devam ederken haksız ve bildirimsiz olarak davalı şirket tarafından feshedildiğini, son ücretinin net 2.000,00 USD olduğunu ileri sürerek, ihbar tazminatı, ücret, fazla mesai ve hafta tatili ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.

 

Davalı Cevabının Özeti:

 

Davalı vekili, davacının davalı şirketin taşeronu olan ... şirketinin işçisi olduğunu, Irak'ta meydana gelen savaş nedeniyle projenin askıya alındığını, iş yaptıkları firmalardan hak edişlerini alamadıklarını, sözleşmelerin yaşanan bu olaylar nedeniyle sona erdiğini, ihbar tazminatını hak etmediğini, fazla mesai yapılmadığını, ücretin içinde yıllık 270 saat fazla mesai ve hafta tatilinin dahil olduğunu, hafta tatilini kullandığını, kendilerinin Irak’ın Basra kentinde 400 yataklı hastane işinde ... şirketinden eleman temin ettiğini, ancak davacının ve arkadaşlarının bu işçiler arasında yer almadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.

 

İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:

 

İlk Derece Mahkemesince, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalı ... şirketinin asıl işveren, davalı ... şirketinin ise alt işveren olduğu, davacıya karşı her ikisinin yasa gereği müştereken ve müteselsilen sorumlu oldukları, davacının iş sözleşmesinin İş Kanunun 19. maddesinde belirtildiği şekilde fesih sebebinin açık ve yazılı şekilde bildirilmediği, davacıya tanınan ihbar önelinin bulunmadığı, mücbir sebeple iş sözleşmesinin feshedildiğine dair dosyaya herhangi bir delilin de sunulmadığı, iş sözleşmesinin davalı şirket tarafından bildirimsiz feshedildiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.

 

İstinaf Başvurusu:

 

İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

 

Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:

Bölge Adliye Mahkemesince, çalışmayı ispatın işçinin yükümlüğünde olduğu, davacının davalı nezdinde çalıştığı iddiasını usulüne uygun olarak ispat edemediği, alt işveren olduğu ileri sürülen ... şirketinin de davada taraf olmayıp dosyada çalışmayı ispatlayacak hiçbir belge bulunmadığı gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun kabulü ile Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1-b.2 maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın husumetten reddine karar verilmiştir.

 

Temyiz Başvurusu:

 

Bölge Adliye Mahkemesinin kararına karşı davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.

 

Gerekçe:

 

Taraflar arasında davalıya husumet yöneltilip yönetilemeyeceği konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.

 

İş hukukunda çalışma olgusunu ve hizmet süresini ispat yükü, bunu iddia eden işçiye düşer. Çalışma olgusu her türlü delille kanıtlanabilir. Çalışmanın ispatı konusunda, Sosyal Güvenlik Kurumu ve işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları, delil niteliğindedir. Özellikle iddia edilen çalışma döneminde Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarındaki işverenlerin araştırılması ve kayden görünen işverenlerle işçi arasında iş görme ediminin yerine getirilip getirilmediği, kaydın ne şekilde oluştuğu araştırılmalıdır.

 

İşçinin çalışma olgusunun tespitinde işyerinde veya komşu işyerinde çalışanların tanıklığı önemli olduğu gibi tanık olarak dinlenecek kişinin tanıklığına güveni etkileyebilecek bir durumun olup olmadığı da araştırılmalıdır. Tanıklar belirli bir dönem çalışmışlarsa ve başkaca delil yok ise beyanlarının belirtikleri dönemle sınırlandırılması gerekir.

 

Somut uyuşmazlıkta, davacı işçi davalı şirketin asıl işveren, dava dışı ... şirketinin alt işveren olduğu Irak/Basra Üniversitesi hastane inşaatında kalıpçı ustası olarak çalıştığını iddia etmektedir. Davalı ise cevap dilekçesinde, davacının, davalı şirketin taşeronu olan ... Tur. Tes. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. (...) işçisi olduğunu, davacının öncelikle ilgili şantiyede çalıştığını ispat etmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, yurt dışı giriş çıkış kayıtlarına göre davacının davalıya ait işyerinde 15/03/2015-14/06/2015 tarihleri arasında çalıştığı kabul edilmiş, Bölge Adliye Mahkemesince, davacının davalı nezdinde çalıştığını kanıtlayamadığı gerekçesi ile davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.

 

Dosya içeriği, davacı iddiası ile davalı savunmasına göre, Irak/Basra Üniversitesi 400 yataklı hastane inşaatı projesi konusunda davalı ile dava dışı ... Tur. Tes. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğu anlaşılmaktadır. Davalı cevap dilekçesinde, davacının davalı şirketin çalışanı olmayıp söz konusu proje için taşeron ... bünyesinde çalıştığını, öncelikle ilgili şantiyede çalıştığını ispat etmesi gerektiğini, şantiyenin boşaltılması sürecinde ... şirketi işçilerinin talepleri ile işçilerin alacaklarını gösteren tutanakların dava dışı ... şirketi ile davacı dahil ... işçileri arasında imzalandığını beyan etmiştir. Davacı tanıkları da davacının çalışma iddiasını doğrulamıştır.
Öte yandan, Dairemizce daha önce temyiz incelemesi yapılarak kesinleşen bir kısım emsal nitelikteki dosyalarda (2020/5435 Esas sayılı, 2020/6768 Esas sayılı) davalıya ait Irak/Basra Üniversitesi 400 yataklı hastane inşaatı şantiyesinde davacı işçilerin 2015-2016 yıllarında çalıştığına yönelik tespitler kabul edilmiştir.

 

Bölge Adliye Mahkemesince, davalının cevap dilekçesindeki açıklamaları da dikkate alınarak, Irak/Basra Üniversitesi 400 yataklı hastane inşaatı projesi kapsamında çalışan işçilerin listesi ile projeye ilişkin tüm tutanak ve kayıtlar davalı şirket ile dava dışı ... Tur. Tes. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.’den temin edilmeli, emsal dosyalar dosya içerisine alınmalı, davacıya ait banka kayıtları getirtilmeli ve bu suretle toplanacak bütün deliller birlikte değerlendirildikten sonra oluşacak sonuca göre hizmet süresi belirlenerek bir karar verilmesi gerekmektedir. Eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

 

SONUÇ: Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 01/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Bu sayfa 281 kez görüntülendi.