Ortaklığın giderilmesine konu olan taşınmazın üzerindeki yapıya (muhdesat) isabet eden bedelin, paydaşlar arasında nasıl dağıtılması gerektiği hk.

Karar

7. Hukuk Dairesi         2021/2992 E.  ,  2021/2899 K.

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 04.06.2013 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 27.02.2020 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.

Davacı vekili; Kayseri ili, Kocasinan ilçesi, Erkilet Mahallesi 2238 parsel, 2240 parsel, 2278 parsel, 2285 parsel, 2570 parsel, 2588 parsel, 3334 parsel, 3450 parsel, 4136 parsel, 2614 parsel, 2636 parsel, 4012 parsel, 2667 parsel, 4046 parsel, 4155 parsel, 4533 parsel ve 4545 parsel sayılı taşınmazlardaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Bir kısım davalılar ve davalı ... vekili, tarafların aralarında taksim anlaşması yaptıklarını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.

Mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi üzerine Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 20.03.2017 tarihli 2016/15594 Esas ve 2017/2102 Karar sayılı ilamı ile "taraf teşkilinin usulüne uygun sağlanmadığı" gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucu, "Kayseri ili, Kocasinan ilçesi, Erkilet Arabidin Mahallesi, Kuzunbaşı Mevkii 8629 ada 250 parselde (eski kaydı Kayseri İli, Kocasinan İlçesi, Erkilet Mahallesi 4533 parsel) kayıtlı taşınmaz üzerindeki ortaklığın giderilmesi talebi yönünden dosyanın tefriki ile ayrı esasa kaydedilmesine; dava konusu edilen diğer parseller yönünden ortaklığın satış suretiyle giderilmesine" karar verilmiştir.

Hükmü, davalı ... vekili temyiz etmiştir.

1-Dava konusu edilen 2238 parsel, 2240 parsel, 2278 parsel, 2285 parsel, 2570 parsel, 2588 parsel, 3334 parsel, 3450 parsel, 4136 parsel, 2614 parsel, 2636 parsel, 4012 parsel, 2667 parsel, 4046 parsel ve 4545 parsel sayılı taşınmazlar yönünden Yargıtay 14.Hukuk Dairesinin bozma ilamı doğrultusunda araştırma ve inceleme yapılarak verilmiş olan karar usul ve yasaya uygun bulunduğundan davalı ... vekilinin bu parseller yönünden temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.

2-Dava konusu 4155 parsel sayılı taşınmaz yönünden yapılan incelemede;

Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Bu davalarda davalı da davacı gibi aynı haklara sahiptir.

Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.

Paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 165.maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.

Somut olaya gelince; 4155 parsel sayılı taşınmazdaki ortaklığın satış yoluyla giderilmesinde bir isabetsizlik bulunmamakta ise de; hükme esas alınan 23.12.2013 havale tarihli raporda dava konusu 4155 parsel sayılı taşınmazın üç kısımdan oluştuğu; bir bölümünde çoban evi, bir bölümünde ahır mevcut olduğu, davalı ...'ın ilk hükmü temyiz ederken bu yapılar hakkında muhdesat iddiasında bulunduğu ancak bozma sonrası verilen kararda muhdesat iddiası hakkında değerlendirme yapılmadığı gerekçesiyle hükmün davalı ... tarafından temyiz edildiği anlaşılmıştır. Davalı tapu kayıt maliki ...'nin muhdesat iddiası yönünden inceleme ve değerlendirme yapılarak sonucuna göre hüküm tesis edilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu parsel yönünden bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle dava konusu edilen 2238 parsel, 2240 parsel, 2278 parsel, 2285 parsel, 2570 parsel, 2588 parsel, 3334 parsel, 3450 parsel, 4136 parsel, 2614 parsel, 2636 parsel, 4012 parsel, 2667 parsel, 4046 parsel ve 4545 parsel sayılı taşınmazlar yönünden temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA; taşınmaz malın satış bedelinden payına düşecek paranın %011,38 oranında hesaplanacak onama harcından peşin alınan 54,40TL’nin mahsubu ile bakiyesinin temyiz edene yükletilmesine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle 4155 parsel yönünden davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın yatırana iadesine, 10.11.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi