Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerine ilişkin uyuşmazlıklarda, yapının mevzuata uygun yapılmadığının/yapılamayacağının incelenmesi gerektiği hk.

Karar

6. Hukuk Dairesi         2021/5132 E.  ,  2021/2260 K.

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki asıl davada sözleşmenin feshi ve tapu sicilinin terkini, birleşen davada tapu iptali ve tescil davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne yönelik verilen hüküm süresi içinde davalı-birleşen dosya davacısı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Asıl dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklı sözleşmenin feshi ve müdahalenin meni; birleşen dava ise tapu iptal tescil, kabul edilmezse yapılan masraflar, uğranılan zararlar ve yapı değerinin tamamının tahsili istemine ilişkindir.

Asıl davada arsa sahibi davacı dava dilekçesinde, aralarındaki sözleşme gereği inşaatın temel ruhsatı alındıktan sonra 48 ay içinde teslim edileceğinin kararlaştırıldığını, ancak süre sona ermesine rağmen teslim edilmediğini, ihtarname ile sözleşmenin feshedildiğinin bildirildiğini belirterek sözleşmenin feshini, sözleşmenin sicilden terkini ve müdahalenin menini talep ve dava etmiş, daha sonra sicilden terkin talebinden feragat etmiştir. Birleşen dava davalısı yüklenici birleşen dava dilekçesinde, sözleşmenin feshine ilişkin olarak açılan davadan habersiz iyi niyetli olarak inşaata başladığını, imalat yaptığı arsanın TMK'nın 724. maddesi gereği tapusunun iptali ile tescilini, davacı arsa sahibinin murisi ile yaptığı ve davacıya devrettiği murisle yaptığı ilk kat karşılığı inşaat sözleşmesine göre verdiği 25.000,00 TL’nin tahsilini, tapu iptal ve tescil talebi kabul görmezse uğradığı zararlar, yaptığı masraflar ve imalat bedelini talep ve dava etmiştir.

Mahkemece asıl davanın kabulü, birleşen davada ise imalat bedeline hükmedilerek diğer taleplerin reddine ilişkin karar Yargıtay 23.Hukuk Dairesinin 30/05/2013 tarihli ilamı ile, birleşen dava açısından imalat bedeline hükmedilmesi açısından tüm imalatın yasal olup olmadığı, yasal değilse yasal hale getirilip getirilemeyeceği denetlenmeden mücerret bağımsız bölüm bedelleri hesaplattırılarak hüküm kurulmasının doğru olmadığı, fesih iradelerinin birleştiği tarih itibariyle mahalli piyasa rayiçlerine göre hesaplama yapılması gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.

Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde, yapının kaçak olduğu gerekçesiyle bilirkişinin hesapladığı enkaz değerine hükmedilmiş, karara karşı asıl dava davalısı-birleşen dava davacısı temyiz yoluna başvurmuştur.Mahkemece bozmaya uyulmasına rağmen bozma ilamı gereği yerine getirilmemiştir. Yapılan imalatın yasal olup olmadığı ya da tamamının ya da bir kısmının yasal olup olmadığına ilişkin yapılan araştırma eksik kalmıştır. Bozma ilamında inşaatın sadece yasal olup olmadığı değil, yasal hale getirilip getirilmeyeceğinin de araştırılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Mahkemece belediyeye yazılan yazı cevabında yasal olmadığı belirtilmiş, belediyenin daha sonraki yazı cevaplarında ise, proje ve aplikasyon sunulması halinde değerlendirileceği bildirilmiş, alınan bilirkişi raporunda da blokların bir kısmının yasal hale getirileceği yönünde görüş beyan edilmiştir. Yapılan inceleme eksik olup bozma gereğinin yerine getirilmediği anlaşılmaktadır.

Mahkemece yapılacak iş; belediyeye tekrar müzekkere yazılarak, her bir blokun mevcut durum itibari ile yasal hale getirilip getirilmeyeceği, getirilmeyecek olanların hangilerinin olduğunun gerekçeleri ile sorulması, gerekirse yasal hale getirilme konusunda uzman bilirkişiden görüş alınmak suretiyle, inşaatın yasal hale getirilip getirilemeyeceğinin ve yasal hale getirilmesi mümkün ise yasal hale getirme masraflarının tespit edilmesi, daha sonra gerekirse yükleniciye yasal hale gelme konusunda makul süre verilmesi, yüklenici tarafından yasal hale getirme edimi yerine getirilmezse, bu bedelin imalat bedelinden düşülerek kalan bedele hükmedilmesi, yapının yasal olmadığı ve yasal hale getirilmesinin de mümkün olmadığının anlaşılması durumunda imalat bedeli talebinin tümden reddine karar verilmesinden ibaret olup, mevcut şekilde karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, asıl dava davalı-birleşen davada davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine, 14.12.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.