İş artışı nedeniyle verilen süre uzatımının revize projelerin hazırlanma ve teslim sürelerini de kapsar mı? (Yargıtay)

Karar

-KARAR-

Yargıtay 15.HD

E: 2012/4222

K: 2012/7977

T: 29.06.2010

            2- Davalı idarece kesin hakediş raporu tahakkuka bağlanırken düzenlenen 10.09.2008 tarihli ödeme emrinde 86.193,94 TL fiyat farkı ve 6.508,76 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 92.702,70 TL fiyat farkı kesintisi yapılmıştır. Yanlar arasındaki 26.10.2008 tarihli sözleşmenin 9.2.1 maddesine göre Yapım İşleri Genel ş�artnamesi (YİGş�) sözleşmenin ekidir. Sözleşme eki YİGş�'nin 40. maddesinde hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar hakedişlerde bir düzeltme yapılırsa yüklenicinin hakedişin kendisine ödendiği tarihten itibaren en çok 10 gün içinde dilekçeyle idareye itiraz etmek zorunda olduğu, aksi takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılacağı düzenlenmiştir. Tahakkuk safhasında düzenlenen ödeme emri belgesiyle yapılan kesintiler hakedişte düzeltme yapılması niteliğinde olduğundan yüklenicinin ödeme tarihinden itibaren en fazla 10 gün içinde idareye dilekçe vererek yapılan kesintilere itiraz etmesi zorunludur. Aksi halde hakedişi düzeltilmiş haliyle kabul etmiş sayılacağından, başka bir anlatımla yapılan kesintiler kesinleşeceğinden ve talep hakkı düşeceğinden bu kesintileri talep ve dava hakkı olmayacaktır.   Dosya kapsamından davacı yüklenicinin sözü edilen kesinti kalemine ödeme tarihinden itibaren 10 gün içinde idareye dilekçe vermek suretiyle itiraz edip etmediği anlaşılamamaktadır. Alınan bilirkişi raporlarında da bu husus üzerinde durulmamıştır. O halde mahkemece bu alacak kalemiyle ilgili yapılacak iş; ödeme emri belgesiyle yapılan fiyat farkı kesintisine ödemenin yapıldığı tarihten itibaren 10 gün içinde dilekçeyle itiraz edilip edilmediğini, edilmişse dilekçenin idareye veriliş ve idare kayıtlarına giriş tarihini davacı yükleniciden ve davalı idareden ayrı ayrı sorup itiraz dilekçesi ile teslim/tebliğ belgelerini istemek, süresinde itiraz edildiğinin anlaşılması halinde bilirkişi kurulu raporu ve ek raporu doğrultusunda davacının sözleşmenin 15.2 maddesi uyarınca fiyat farkına hak kazandığı gözetilerek şimdiki gibi talebi aynen kabul etmek, süresinde itiraz edilmediğinin anlaşılması halinde ise şartnamenin yukarıda belirtilen hükmü uyarınca talep hakkı düştüğünden istemin reddine karar vermekten ibarettir.

                      3-Davacı idarece kesin hakedişte günlük gecikme cezası adı altında toplam 557.871,63 TL kesinti yapılmış, yüklenici kesin hakedişi ihtirazi kayıtla imzalamıştır. Gecikme cezası 15.12.2007-20.04.2008 tarihleri arasındaki 127 günlük gecikme nedeniyle uygulanmıştır. Sözleşmede kararlaştırılan teslim süresi 28.08.2007 tarihinde dolmuş, yer teslimindeki gecikme nedeniyle 34 gün, iş artışı nedeniyle de 75 gün olmak üzere toplam 109 gün süre uzatımı verilerek işin bitiş tarihi 15.12.2007 tarihine uzatılmıştır. Davacı yüklenici işin bitirilmesi gereken tarihten bir gün önce verdiği 14.12.2007 tarihli dilekçesinde asfalt yapım işleri hariç diğer işlerin %95 seviyede tamamlandığını belirterek işin geçici kabulünün yapılmasını istemiş, yapılan incelemede işin geçici kabul safhasında olmadığı, 89 madde halinde sayılan eksik ve kusurların bulunduğu, 16 madde halinde sayılan imalâtlar için de nefaset kesilmesi gerektiği belirlenmiştir. İşin geçici kabulü eksik ve kusurlu işlerin tamamlanmasını müteakip 127 gün gecikmeyle 20.04.2008 tarihi itibar edilerek yapılmıştır. 05.01.2010 tarihli bilirkişi kurulu kök raporunda 15.12.2007 tarihinden sonraki gecikmelerin yüklenicinin kusurundan kaynaklandığı, iş sahibi idarece sözleşmenin 10. maddesine dayanılarak kesin hakedişte 127 günlük gecikme cezası uygulanmasının yerinde olduğu, davacı yüklenicinin 557.871,63 TL gecikme cezası kesintisini talep etmekte haklı olmadığı belirtilmiştir. Bilirkişilerce düzenlenen 05.05.2010 tarihli ek raporda ise davacı yükleniciye iş artışı nedeniyle verilen 75 günlük süre uzatımının dışında, revize projelerin teslimindeki gecikme nedeniyle ayrıca 58 günlük süre uzatımı verilmesi gerektiği, bu durumda teslim tarihinin 11.02.2008′e uzayacağı, hava ve zemin şartları nedeniyle bu tarihlerde asfalt imalâtı yapılamayacağından 58 günlük ek sürenin asfalt dökümüne izin verildiği 24.03.2008 tarihinden başlaması gerektiği, bu durumda teslim tarihinin 20.05.2008 tarihine uzayacağı, geçici kabulün 20.04.2008 tarihi itibar edilerek yapılması nedeniyle gecikme bulunmadığı, kesin hakedişte yapılan gecikme cezası kesintisinin haksız olduğu   belirtilerek önceki rapordaki görüşlerden dönülmüştür.

                      Yüklenici şirket 14.12.2007 tarihli dilekçeyle geçici kabul talebinde bulunmuş, gerek revize projelerin teslim edildiği 19.09.2007 tarihinden itibaren 20 gün içinde, gerekse geçici kabul başvuru tarihinden önce revize projelerin geç teslim edildiği iddiası ile bir süre uzatım talebinde bulunmamıştır. İş artışı nedeniyle verilen 75 günlük süre uzatımının revize projelerin hazırlanma ve teslim sürelerini de kapsayacağı açıktır. Sözleşmenin 10.1.2 maddesinde “Bu iş yerinde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler yoktur. Bütün takvim günlerinde çalışılacaktırâ€�, 10.1.3 maddesinde “…Havanın fen noktasından çalışmaya   uygun olmayan   devresi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından bu nedenlere   istinaden   ayrıca   süre   uzatımı   verilemez…â€�   yine sözleşme eki İdari ş�artnamenin 50. maddesinde “Bütün takvim günlerinde çalışılacaktırâ€� şeklinde hükümler bulunmaktadır. Bu hükümler dikkate alındığında bilirkişilerin ek raporlarındaki değerlendirmelerinde isabet bulunmamaktadır. Bilirkişilerin asıl rapordaki görüşleri sözleşme ve eklerine, işin seyrine ve dosya kapsamına daha uygun düşmektedir. Mahkemece bilirkişi kurulu asıl raporundaki değerlendirmeler benimsenerek gecikme cezası kesintilerine ilişkin istemin reddi gerekirken kabulü doğru olmamıştır.

                      Yukarıda 2. ve 3. bentte yazılı nedenlerle kararın bozulması uygun bulunmuştur.

SONUÇ:Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davalı idare vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. ve 3. bentlerde yazılı nedenlerle kararın davalı idare yararına BOZULMASINA, 900,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davacıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davalıya verilmesine,   19.12.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.