Hakedişte yapılan nefaset kesintisine usulünce itiraz etmeyen yüklenicinin daha sonra itirazda bulunamayacağı hakkında.
Yargıtay 15. HD.
E: 2004/1959
K: 2004/2798
T: 20.5.2004
Dava, S Turizm Eğitim Merkezi inşaatında ara ve kesin hakedişlerde yanlış poz uygulaması, gerçekleştirilmesine rağmen hakedişe dahil edilmeyen imalat bedeli ve haksız kesilen nefaset bedeli dahil olmak üzere toplam 32.234.034.956 TL.alacağın tahsili istemiyle açılmış, mahkemenin kısmen kabul kararı davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Turizm Eğitim Merkezi inşaatına ait 30.7.1992 gün 24442 yevmiye ile S 3.Noterliğince onaylı sözleşmenin 2.maddesinin (F) bendinde Bayındırlık İşleri Genel şartnamesinin (BİGŞ) sözleşme eklerinden olduğu kabul edilmiştir. HUMK.nun 287.md. uyarınca delil sözleşmesi olarak kabul edilen şartname hükümleri mahkemece re’sen gözetilmelidir. Hakediş raporları bölümünün 39.maddesinde, geçici hakediş raporlarına müteahhidin itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri, idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunu “İdareye verilen ../../… tarihli dilekçemde yazılı ihtirazi kayıtla” cümlesini yazarak imzalaması gerekir. Müteahhit itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılır. Yine şartnamenin 40.maddesinde kesin hakediş raporuna itiraz usulü ayrıca gösterilmiştir.
Davada bazı imalatlarda uygun olmayan poz uygulanması nedeniyle eksik ödeme ve haksız nefaset kesintisi yapıldığı iddia edilmektedir. Hakedişe yanlış poz numarasıyla da olsa giren imalat ve yapılan nefaset kesintisine az yukarda açıklandığı şekilde davacının bir itirazı olmamışsa artık davayla da olsa istemde bulunması mümkün değildir. Ancak gerçekleştirilen, idarece de kabul gören ancak hakedişe girmeyen bir imalat var ise talep bakımından itirazdan sözedilemiyeceğinden incelenmesi gerekir. Oysa bilirkişi raporunda bu hususlar üzerinde durulmadan davacı alacakları hesaplanmış ve buna göre hüküm kurulmuştur.
O halde mahkemece yapılması gereken, ara hakedişlerde usulüne uygun itiraz olup olmadığı, itiraz edilmemişse davacıyı bağlayacağı gözetilerek itiraz edilen istemler ve hakedişe girmeyen, idarece kabul edilen imalatlar incelenerek ve tarafların sair itirazları da gözetilerek kesin hesap çıkarttınlmalı, böylece dava sonuçlandırılmalıdır. Eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmadığı gibi, BK. 101.maddesi uyarınca davalının temerrüde düşürüldüğü tarih araştırılmadan eksiklerin giderildiği tarih itibariyle faize hükmedilmesi de usul ve yasaya aykırıdır. Karar tüm bu nedenlerle bozulmalıdır