Yüklenici kendisine yapýlan hakediþ ödemelerindeki düzeltmelere karþý kaç gün içinde itirazda bulunmalýdýr? (Yargýtay)

Karar

Yargýtay 15.HD.

E: 2012/4222

K: 2012/7977

T: 29.06.2010

                      2- Davalý idarece kesin hakediþ raporu tahakkuka baðlanýrken düzenlenen 10.09.2008 tarihli ödeme emrinde 86.193,94 TL fiyat farký ve 6.508,76 TL iþlemiþ faiz olmak üzere toplam 92.702,70 TL fiyat farký kesintisi yapýlmýþtýr. Yanlar arasýndaki 26.10.2008 tarihli sözleþmenin 9.2.1 maddesine göre Yapým Ýþleri Genel þžartnamesi (YÝGÞž) sözleþmenin ekidir. Sözleþme eki YÝGþž'nin 40. maddesinde hakediþ raporunun imzalanmasýndan sonra tahakkuk iþlemi yapýlýncaya kadar hakediþlerde bir düzeltme yapýlýrsa yüklenicinin hakediþin kendisine ödendiði tarihten itibaren en çok 10 gün içinde dilekçeyle idareye itiraz etmek zorunda olduðu, aksi takdirde hakediþi olduðu gibi kabul etmiþ sayýlacaðý düzenlenmiþtir. Tahakkuk safhasýnda düzenlenen ödeme emri belgesiyle yapýlan kesintiler hakediþte düzeltme yapýlmasý niteliðinde olduðundan yüklenicinin ödeme tarihinden itibaren en fazla 10 gün içinde idareye dilekçe vererek yapýlan kesintilere itiraz etmesi zorunludur. Aksi halde hakediþi düzeltilmiþ haliyle kabul etmiþ sayýlacaðýndan, baþka bir anlatýmla yapýlan kesintiler kesinleþeceðinden ve talep hakký düþeceðinden bu kesintileri talep ve dava hakký olmayacaktýr.   Dosya kapsamýndan davacý yüklenicinin sözü edilen kesinti kalemine ödeme tarihinden itibaren 10 gün içinde idareye dilekçe vermek suretiyle itiraz edip etmediði anlaþýlamamaktadýr. Alýnan bilirkiþi raporlarýnda da bu husus üzerinde durulmamýþtýr. O halde mahkemece bu alacak kalemiyle ilgili yapýlacak iþ; ödeme emri belgesiyle yapýlan fiyat farký kesintisine ödemenin yapýldýðý tarihten itibaren 10 gün içinde dilekçeyle itiraz edilip edilmediðini, edilmiþse dilekçenin idareye veriliþ ve idare kayýtlarýna giriþ tarihini davacý yükleniciden ve davalý idareden ayrý ayrý sorup itiraz dilekçesi ile teslim/teblið belgelerini istemek, süresinde itiraz edildiðinin anlaþýlmasý halinde bilirkiþi kurulu raporu ve ek raporu doðrultusunda davacýnýn sözleþmenin 15.2 maddesi uyarýnca fiyat farkýna hak kazandýðý gözetilerek þimdiki gibi talebi aynen kabul etmek, süresinde itiraz edilmediðinin anlaþýlmasý halinde ise þartnamenin yukarýda belirtilen hükmü uyarýnca talep hakký düþtüðünden istemin reddine karar vermekten ibarettir.

                      3-Davacý idarece kesin hakediþte günlük gecikme cezasý adý altýnda toplam 557.871,63 TL kesinti yapýlmýþ, yüklenici kesin hakediþi ihtirazi kayýtla imzalamýþtýr. Gecikme cezasý 15.12.2007-20.04.2008 tarihleri arasýndaki 127 günlük gecikme nedeniyle uygulanmýþtýr. Sözleþmede kararlaþtýrýlan teslim süresi 28.08.2007 tarihinde dolmuþ, yer teslimindeki gecikme nedeniyle 34 gün, iþ artýþý nedeniyle de 75 gün olmak üzere toplam 109 gün süre uzatýmý verilerek iþin bitiþ tarihi 15.12.2007 tarihine uzatýlmýþtýr. Davacý yüklenici iþin bitirilmesi gereken tarihten bir gün önce verdiði 14.12.2007 tarihli dilekçesinde asfalt yapým iþleri hariç diðer iþlerin %95 seviyede tamamlandýðýný belirterek iþin geçici kabulünün yapýlmasýný istemiþ, yapýlan incelemede iþin geçici kabul safhasýnda olmadýðý, 89 madde halinde sayýlan eksik ve kusurlarýn bulunduðu, 16 madde halinde sayýlan imalâtlar için de nefaset kesilmesi gerektiði belirlenmiþtir. Ýþin geçici kabulü eksik ve kusurlu iþlerin tamamlanmasýný müteakip 127 gün gecikmeyle 20.04.2008 tarihi itibar edilerek yapýlmýþtýr. 05.01.2010 tarihli bilirkiþi kurulu kök raporunda 15.12.2007 tarihinden sonraki gecikmelerin yüklenicinin kusurundan kaynaklandýðý, iþ sahibi idarece sözleþmenin 10. maddesine dayanýlarak kesin hakediþte 127 günlük gecikme cezasý uygulanmasýnýn yerinde olduðu, davacý yüklenicinin 557.871,63 TL gecikme cezasý kesintisini talep etmekte haklý olmadýðý belirtilmiþtir. Bilirkiþilerce düzenlenen 05.05.2010 tarihli ek raporda ise davacý yükleniciye iþ artýþý nedeniyle verilen 75 günlük süre uzatýmýnýn dýþýnda, revize projelerin teslimindeki gecikme nedeniyle ayrýca 58 günlük süre uzatýmý verilmesi gerektiði, bu durumda teslim tarihinin 11.02.2008′e uzayacaðý, hava ve zemin þartlarý nedeniyle bu tarihlerde asfalt imalâtý yapýlamayacaðýndan 58 günlük ek sürenin asfalt dökümüne izin verildiði 24.03.2008 tarihinden baþlamasý gerektiði, bu durumda teslim tarihinin 20.05.2008 tarihine uzayacaðý, geçici kabulün 20.04.2008 tarihi itibar edilerek yapýlmasý nedeniyle gecikme bulunmadýðý, kesin hakediþte yapýlan gecikme cezasý kesintisinin haksýz olduðu   belirtilerek önceki rapordaki görüþlerden dönülmüþtür.

                      Yüklenici þirket 14.12.2007 tarihli dilekçeyle geçici kabul talebinde bulunmuþ, gerek revize projelerin teslim edildiði 19.09.2007 tarihinden itibaren 20 gün içinde, gerekse geçici kabul baþvuru tarihinden önce revize projelerin geç teslim edildiði iddiasý ile bir süre uzatým talebinde bulunmamýþtýr. Ýþ artýþý nedeniyle verilen 75 günlük süre uzatýmýnýn revize projelerin hazýrlanma ve teslim sürelerini de kapsayacaðý açýktýr. Sözleþmenin 10.1.2 maddesinde "Bu iþ yerinde havanýn fen noktasýndan çalýþmaya uygun olmadýðý günler yoktur. Bütün takvim günlerinde çalýþýlacaktýr", 10.1.3 maddesinde "…Havanýn fen noktasýndan çalýþmaya   uygun olmayan   devresi ile resmi tatil günleri dikkate alýndýðýndan bu nedenlere   istinaden   ayrýca   süre   uzatýmý   verilemez…"   yine sözleþme eki Ýdari þžartnamenin 50. maddesinde "Bütün takvim günlerinde çalýþýlacaktýr" þeklinde hükümler bulunmaktadýr. Bu hükümler dikkate alýndýðýnda bilirkiþilerin ek raporlarýndaki deðerlendirmelerinde isabet bulunmamaktadýr. Bilirkiþilerin asýl rapordaki görüþleri sözleþme ve eklerine, iþin seyrine ve dosya kapsamýna daha uygun düþmektedir. Mahkemece bilirkiþi kurulu asýl raporundaki deðerlendirmeler benimsenerek gecikme cezasý kesintilerine iliþkin istemin reddi gerekirken kabulü doðru olmamýþtýr.

                      Yukarýda 2. ve 3. bentte yazýlý nedenlerle kararýn bozulmasý uygun bulunmuþtur.

SONUÇ:Yukarýda 1. bentte yazýlý nedenlerle davalý idare vekilinin sair temyiz itirazlarýnýn reddine, 2. ve 3. bentlerde yazýlý nedenlerle kararýn davalý idare yararýna BOZULMASINA, 900,00 TL duruþma vekâlet ücretinin davacýdan alýnarak Yargýtay duruþmasýnda vekille temsil olunan davalýya verilmesine,   19.12.2012 gününde oybirliðiyle karar verildi.