İhale konusu işin niteliği, büyüklüğü, iş kapsamında çalıştırılacak araçların sayısı ve çeşidi, farklı faaliyet alanlarında kullanılacak nitelikte olduğu hususları dikkate alındığında, söz konusu ihalenin kısmi teklife açık olarak yapılmamasının ihaleye katılımı engelleyici nitelikte olduğu değerlendirilmiştir. Nitekim ihalede 20 doküman alındığı, bir firmanın teşekkür mektubu sunduğu, ihaleye 4 isteklinin teklif verdiği, en düşük teklif sahibi isteklinin geçici teminat mektubu, iş deneyim belgesi, bilanço ve ciro belgelerini sunmadığı, 2 isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, bir teklifin ise ihale konusu işin yaklaşık maliyetine yakın olduğu, bu haliyle incelenen ihalede rekabet ortamının oluşmadığı görülmüştür. Bu çerçevede başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır. |
Toplantı No |
: 2021/047 |
Gündem No |
: 52 |
Karar Tarihi |
: 24.11.2021 |
Karar No |
: 2021/UH.I-2139 |
BAŞVURU SAHİBİ: Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE: Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE: 2021/646789 İhale Kayıt Numaralı “2022 Yılı Sürücülü (Kısmi Zamanlı) Araç Kiralama ve Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME: Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı tarafından 15.11.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “2022 Yılı Sürücülü (Kısmi Zamanlı) Araç Kiralama ve Sürücüsüz Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Fayat Grup Atık Yönetimi Asfalt San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 18.10.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.10.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 01.11.2021 tarih ve 50897 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.11.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/1801 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
2) İdari Şartname’nin 47.1’inci maddesinde “…4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanununun 5.Maddesi ve Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 6.Maddesine İstinaden Ulaştırma Bakanlığından Alınmış ve İhale Tarihi İtibariyle Geçerliliği Devam Eden K1 ve D2 Yetki Belgesini veya yapılacak taşımanın niteliği göz önünde bulundurularak uygun olan belgelerin (K1 ve D2 belgelerini kapsayan diğer belgelerden uygun olanı) aslını veya noter tasdikli suretini ihale üzerine kalan istekli sözleşme yapma süresi içinde sözleşme evrakları ile birlikte sunacaktır. 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’na istinaden katılımcı firmaların istekli nam ve hesabına düzenlenmiş olan TURSAB (A grubu seyahat acentesi işletme belgesi) belgesi aslı veya noter tasdikli suretlerini ihale üzerine kalan istekli sözleşme yapma süresi içinde sözleşme evrakları ile birlikte sunacaktır. Aksi durumda ihale üzerine kalan istekliye ilgili hükümlere göre işlem yapılacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı, maddede belirtilen belgelerin ihalede sunulması istenmediği, ancak ilgili belgelerin ihalede sunulmasının istenmesi ile sözleşme aşamasında istenmesi arasında fark olmadığı, Ulaştırma Bakanlığı onaylı yetki belgesinin istenmesi makul olmakla beraber K2, C2, L1, L2, R1 ve R2 yetki belgelerinin dikkate alınmamasının katılımı kısıtlayıcı nitelikte olduğu, öte yandan TURSAB yetki belgesi istenmesi şartının ihaleye katılımı daralttığı ve fonksiyonelliğe bir katkı sağlamadığı, çünkü ihale konusu işin araç kiralama işi olduğu, organizasyon ve gezi işine yönelik olmadığı, yüklenicinin seyahat acentesi faaliyetlerini gerçekleştiremeyeceği,
3) İdarece “kamu veya özel sektöre yapılan sürücülü araç ve sürücüsüz araç kiralama işleri” olarak belirlenen benzer iş tanımının ihale konusu işin kendisini ifade ettiği, söz konusu düzenlemenin ihaleye katılımı daralttığı, araç ile yapılan karayolu bakım ve onarım hizmetleri, sayaç okuma hizmetlerinin organizasyon hizmetleri, temizlik ve çöp toplama işlerini gerçekleştiren isteklilerin ihale dışı bırakıldığı,
4) İhale dokümanında kısmi zamanlı araç sürücüsü tanımı yapılmışsa da bütün düzenlemelerin tam zamanlı çalıştırılmasına yönelik olduğu, bu haliyle yapılan düzenlemelerin 696 sayılı KHK hükümlerine aykırı olduğu, mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımların personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edileceği, ihale kapsamında çöp toplama ve nakli, sokak süpürme ve park-bahçelerin bakımı işlerinde kullanılan çöp kamyonları, süpürge makinaları, arazözlerin de sürücülü olarak kiralandığı,
5) Teknik Şartname’nin 10.10’uncu maddesinde HGS veya OGS kartlarının yüklenici tarafından temin edileceğine yönelik düzenleme bulunduğu, ancak köprü ve otobanların kaç kez kullanılacağına ilişkin düzenleme yapılmadığı, birim fiyat teklif cetvelinde de otoban/köprü ücretlerine yer verilmediği, söz konusu düzenlemenin maliyet hesabı yapılmasına engel olduğu,
6) İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinin kabul edilebilir risk sınırının üstünde olduğu, idare personelinin hatalı veya amaç dışı kullanımından kaynaklanan olağan dışı yıpranmalara karşı hiçbir sınırlama getirilmediği, kötü niyetli kullanımlar sonucunda yüklenicinin cezai yaptırımla karşılaşacağı, idare personeline kesilecek trafik cezalarının sorumluluğunun dahi yüklenici üstüne bırakıldığı,
7) Teknik Şartname’nin D bendinde yer alan “… Belediyemiz hizmetinde çalışacak ve limitsiz km yapacaktır.” düzenlemesinin maliyet oluşturulmasını imkansız hale getirdiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “Temel ilkeler” başlıklı 5'inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Anılan Kanun'un "İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar" başlıklı 27'nci maddesinde “İhale dokümanında; isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgiler bulunur. Ön yeterlik dokümanında ise adaylarda aranılan şartlara, ön yeterlik kriterlerine ve gerekli diğer belge ve bilgilere yer verilir. İdari şartnamede ihale konusuna göre asgari aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:… h) İhale konusu işin tamamına veya bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olup olmadığı...” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği'nin “Kısmi tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 16.4'üncü maddesinde “16.4.1. İhalelerde, ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, kısmi teklif verilebilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, kısmi teklif verilebilen ihalelerde isteklilerce her bir iş kısmına ayrı ayrı teklif vermek suretiyle işin tamamına teklif verilebileceği gibi, ihale dokümanında belirtilen kısımlardan bazılarına da teklif verilebilecektir. 16.4.2. Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalede; aday veya isteklinin yeterlik değerlendirmesi, başvuruda bulunduğu veya teklif verdiği her bir kısım için ayrı ayrı yapılacaktır. İstekli, teklif ettiği kalemlerin/kısımların toplam bedeli üzerinden geçici teminat sunacaktır. Ancak isteklinin teklif verdiği kısımlardan birinde veya birkaçında, geçici teminatının gelir kaydedilmesi gereken hallerden biri ortaya çıktığında, ilgili kısım veya kısımlara ilişkin teklif fiyatları esas alınarak gelir kaydedilecek geçici teminat tutarı belirlenecektir.” açıklaması yer almaktadır. İdari Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 20’nci maddesinde “20.1. Bu ihalede işin tamamı için teklif verilecektir.” düzenlemesi yer almıştır.
Ayrıca Teknik Şartname’de aşağıdaki tablonun bulunduğu,
Standart formlar arasında yer alan birim fiyat teklif cetvelinin de aşağıdaki şekilde olduğu görülmüştür.
Şikâyet başvurusu üzerine idarece alınan kararda ihale konusu hizmet alımına konu araçların kısımlara ayrılması hususunda kamu ihale mevzuatında idarelerin ihalelerini kısmi teklife açmalarının zorunlu olduğuna veya hangi durumlarda açılması gerektiğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığı, bu hususta idarelere takdir yetkisi tanındığından idarenin iç işleyişi ve araç filosu takip edilebilirliğinin sağlanması amacıyla kısmi teklife açılmasının idarenin işleyişi açısından uygun görülmediği ifade edilmiştir.
Yapılan incelemede başvuruya konu ihale kapsamında çalıştırılması öngörülen 598 adet aracın; binek otomobil, kamyonet, pikap, zırhlı araç, minibüs, hasta nakil aracı, kamyon, arazöz, traktör, otobüs, kazıcı yükleyici, ekskavatör, silindir, kepçe, bobcat, lowded, çekici, yol süpürge aracı, bugy araçlarından oluştuğu, bu bağlamda söz konusu araçların her birinin farklı faaliyet alanlarında kullanıldığı ve her bir aracın ayrıntılı teknik özellikleri haiz olduğu anlaşılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 27’nci maddesinde ihalelerde kısmi teklif verilip verilmeyeceğinin ihalenin İdari Şartname’sinde belirtilmesinin zorunlu olduğunun hüküm altına alındığı, ancak kamu ihale mevzuatında idarelerin hizmet alımı ihalelerini kısmi teklife açmalarının zorunlu olduğuna veya hangi durumlarda açılması gerektiğine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığı, dolayısıyla ihalelerde kısmi teklif verilmesine izin verilip verilmeyeceği noktasında idarelerin takdir yetkisi bulunmakla birlikte söz konusu takdir yetkisinin Kanun kapsamındaki bütün idareler için uyulması zorunlu kurallar olan ve anılan Kanun’un 5’inci maddesinde düzenlenen temel ilkelere uygun olarak kullanılmasının hukuki bir zorunluluk olduğu anlaşılmaktadır.
İhale konusu işin niteliği, büyüklüğü, iş kapsamında çalıştırılacak araçların sayısı ve çeşidi, farklı faaliyet alanlarında kullanılacak nitelikte olduğu hususları dikkate alındığında, söz konusu ihalenin kısmi teklife açık olarak yapılmamasının ihaleye katılımı engelleyici nitelikte olduğu değerlendirilmiştir. Nitekim ihalede 20 doküman alındığı, bir firmanın teşekkür mektubu sunduğu, ihaleye 4 isteklinin teklif verdiği, en düşük teklif sahibi isteklinin geçici teminat mektubu, iş deneyim belgesi, bilanço ve ciro belgelerini sunmadığı, 2 isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, bir teklifin ise ihale konusu işin yaklaşık maliyetine yakın olduğu, bu haliyle incelenen ihalede rekabet ortamının oluşmadığı görülmüştür. Bu çerçevede başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır. |