İşin kusurlu veya sözleşmeye aykırı yapıldığının tespiti halinde idarenin hakları nelerdir? (Yargıtay)

Karar

-KARAR-

Yargıtay 15. HD

E: 2005/3867

K: 2006/3594

T: 18.06.2003

Dava, Borçlar Yasası’nın 355 ve devamı maddelerinde tanım ­lanan eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedeli olarak öde ­nen paranın tekrar iadesi, karşı dava ise, bakiye iş bedeli alacakistemine ilişkindir.

Yerel mahkemede görülen davanın yapılan açık yargılaması sonucunda davanın reddine karar verilmiş, hüküm taraflarca temyiz olunmuştur.

Eser sözleşmeleri taraflara karşılıklı haklar ve borçlar yükleyen bir iş görme akdidir. Yüklenici, yapımını üslendiği eseri fen ve sanat kurallarına ve amaca uygun olarak imal edip iş sahibine teslim etmekle, iş sahibi de teslim aldığı eserin bedelini öde ­mekle yükümlüdürler.

Dava konusu somut olayda, davacı ve karşı davalı İdare iş sa ­hibi, davalı ve karşı davalı …yüklenicidir. Yanlar arasında 16.04.2003 tarihli sözleşme düzenlenmiş, davalı ve karşı da ­vacı yüklenici, davacı ve karşı davalı hastanede sunulan sağ ­lık hizmetlerinin en iyi şekilde verilebilmesi, gelir ve giderlerin izlenebilmesi, gelir kaçaklarının önlenmesi, kaynakların doğru yönlendirilmesi, hastane yönetimine bilgi sağlanması amacıy ­la hastanede tam otomasyon bilgisayar sisteminin kurulması işinin yapımını üstlenmiş, toplam iş bedeli 47.560.000.000 TL olarak kararlaştırılmış, yüklenici edimini önemli oranda ifa   et ­miştir.

Sözleşmenin 7. maddesinin 1. fıkrası, yine sözleşmenin 10. maddesinin 2. fıkrası uyarınca İdarece program kabul edilme ­miş, sözleşme feshedilmiş, bu davada iş sahibi İdare ödenen bedelin tahsilini, birleştirilen dosyada ise yüklenici bakiye iş bedelini istemişlerdir.

Tarafların iddia ve savunmaları gözetildiğinde, uyuşmazlığın te ­meli, eserin reddini gerektirir maddi ve hukuki olguların bulu ­nup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.

Yerel mahkemede yapılan yargılama sürecinde tarafların gös ­terdikleri kanıtlar toplanmış, tanıklar dinlenmiş ancak teknik yönden bilirkişi incelemesi yapılmadan sonuca gidilmiştir.

Borçlar Yasası’nın 360. maddesi uyarınca yapılan şey, iş sa ­hibinin kullanamayacağı ve nısfet kaidesine göre kabule ic ­bar edilemeyeceği derecede kusurlu veya mukavele şartları ­na muhalif olursa, iş sahibi o şeyi kabulden imtina edebilir; bu hususta müteahhidin taksiri bulunursa zarar ve ziyan da iste ­yebilir. İşin kusurlu olması veya mukaveleye muhalif bulunması yukarıdaki derecede ehemmiyeti haiz değil ise, iş sahibi işin kıymetinin noksanı nispetinde fiyatı tenzil ve eğer o işin ıslahı büyük bir masrafı mucip değil ise, müteahhidi tamire mecbur edebilir. Bu hususta müteahhidin taksiri varsa iş sahibi zarar ve ziyan da isteyebilir.

Mahkemece yukarıdan beri yapılan açıklamalar çerçevesinde araştırma ve inceleme yapılmaması isabetli olmamıştır. 0 hal ­de yapılması gereken iş, iki bilgisayar mühendisi teknik bilirki ­şi, hukuki yorum ve nitelendirmede yardımcı olmak üzere bir de hukukçu bilirkişi tayin edilip, oluşturulacak bu bilirkişi heye ­tiyle birlikte yerinde keşif yapılarak az yukarıda belirtilen ilke ­ler kapsamında araştırma ve inceleme yapılarak gerçek durum her türlü tereddüt ve kuşkudan uzak bir şekilde saptanmalı, ha ­sıl olacak sonuç dairesinde işlem yapılmalıdır.

Açıklanan olgular gözden uzak tutularak eksik araştırma ve in ­celeme sonucu davanın reddine karar verilmesi doğru olma ­mış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.

Sonuç: Yukarıda yazılı nedenlerle kararın (bozulmasına),ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davalı-karşı davacıya geri verilmesine, 14.06.2006 gününde oybirliğiyle ka ­rar verildi.