Objektif – subjektif ifa imkansýzlýðý nedir? (Yargýtay)

Karar

Yargýtay 15.HD

K. No:2006/2012

E. No: 2005/1974

T:05.04.2006

Kural olarak borç iliþkisinden kaynaklanan bütün borçlar ifa edilince o borç iliþkisi sona erer. Genel bir anlatýmla ifa, borçlanýlan edimin yerine getirilmesi demektir. Ýfanýn konusu, borçlanýlan edimdir. Alacaklýnýn borçludan iste ­yebileceði edim ne ise odur. Sözleþmedeki edim yerine getirilmemiþse borçlu alacaklýnýn uðradýðý zararlarý gider ­mekle mükelleftir. Fakat bazen sözleþmedeki edimin yerine getirilmesi edimin yok olmasý gibi maddi, sözleþme konu ­sunu yapýlamaz kýlan hukuki veya ekonomik bir nedenle mümkün olmayabilir. Bu gibi durumlarda ifa imkansýzlýðý gündeme gelmektedir. þžayet ifa imkansýzlýðý sadece söz ­leþmenin taraflarý bakýmýndan deðil, herkes için söz konusu ise, buna objektif imkansýzlýk, yalnýz sözleþmenin tarafla ­rýndan birinin tutumundan doðmuþsa buna da sübjektif imkansýzlýk denir. Ýfâ imkansýzlýðý sözleþme yapýlmadan önce varsa ve bu olgu herkes bakýmýndan ayný sonucu meydana getirmekte ise sözleþme geçersizdir . Dava konusu somut olayda davacýlara ait Kýrýkkale ili Yaylacýk Mahallesi tapunun ada No 170 parsel No 4′de kayýtlý taþýnmaza dava dýþý yüklenici Haydar kat karþýlýðý inþaat yapmayý üstlenmiþ, tapu kaydý kendisine devredilmiþ ancak edim ifa edilemediðinden sözleþme feshedilmiþ, tapu kay ­dýnýn da yeni yüklenici davalý þirkete devri kararlaþtýrýlmýþtýr. Davalý yüklenici ile 07.11.2000 tarihli haricen kat karþýlýðý inþaat sözleþmesi yapýlmýþ bu defa ayný tapu kaydý önceki yüklenici tarafýndan davalýya devredilmiþtir. Davalý þirket sözleþme gereði davacýlara üç adet daire vermeyi taahhüt etmiþtir, iþin süresi inþaatýn devam ruhsatýnýn alýnmasýndan itibaren 24 ay olarak belirlenmiþtir. Ne varki bu yere inþaat yapýmý için gerekli ruhsat alýnamamýþtýr. Yapým için kom ­þu 5 ve 6 parsel sayýlý taþýnmazlarla birleþtirme saðlanýp yeni imar parseli oluþmasýndan sonra inþaat yapýlabileceði ortaya çýkmýþtýr. Yapýlan imar çalýþmalarý sonucunda 4-5 ve 6 parsel sayýlý taþýnmazlarýn tevhit edilip 23.03.2004 tarihinde 170 ada 13 nolu parsel meydana gelmiþtir. Olu ­þan bu parsel itibariyle yapýlaþma olaðan hale gelmiþtir. Davacýlara ait 4 nolu parsel açýsýndan iþin baþýnda daha açýðý sözleþmenin yapýldýðý aþamada objektif imkansýzlýk bulunmaktadýr. Bu haliyle sözleþme geçersizdir. Geçer ­siz sözleþmeye dayanarak kaçýrýlan fýrsat kapsamýnda olumsuz zarar istenmesi olanaðý da bulunmamakta ­dýr. Ancak geçersiz sözleþmeye raðmen taraflar kendi edimleri yönünden ifada bulunmuþlarsa sebepsiz zen ­ginleþme ilkeleri doðrultusunda iþlem yapýlýp iade edil ­mesi gerekir. Nitekim somut olayda davacýlarýn dev ­rettiði tapu kayýtlarýnýn tekrar iptali ile davacýlar adýna tesciline karar verilmiþtir. Anýlan husus ise usul yasaya ve yönteme uygun olmuþtur. Bu bakýmdan da tapu iptali tescil konusu bozma kararý kapsamý haricinde tutulmuþtur. Tüm bu yönler gözetilerek fesih yerine sözleþmenin ge ­çersiz olduðunun tespitine, olumsuz zarar kapsamýndaki maddi giderim isteminin reddine karar verilmesi gerekirken aksine düþünceyle yazýlý þekilde sonuca gidilmesi isabetli olmamýþ kararýn bozulmasý uygun bulunmuþtur.

Sonuç

Yukarýda 1. bentte yazýlý nedenlerle davalýnýn sair temyiz itirazlarýnýn reddine, 2. bent uyarýnca kararýn (BOZULMA ­SINA), ödediði temyiz peþin harcýnýn istek halinde temyiz eden davalýya geri verilmesine, 05.04.2006 gününde oy ­birliðiyle karar verildi