Aşırı düşük sorgulamalarında, özel imalatlara ilişkin idarece dikkat edilecek hususlar.

BAŞVURU SAHİBİ:

Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Adalet Bakanlığı Teknik İşler Dairesi Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/243089 İhale Kayıt Numaralı “Andırın Adalet Binası Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Adalet Bakanlığı Teknik İşler Dairesi Başkanlığı tarafından 12.06.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Andırın Adalet Binası Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti.nin 02.10.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.10.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.10.2017 tarih ve 56143 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.10.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/2551 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İdarece EKAP üzerinden 21.09.2017 tarihinde gerçekleştirilen bildirim ile aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin üç hususta tereddüt meydana geldiğinin bildirildiği,  ancak projedeki miktarların mühendislerce hesaplandığı, aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında yer verilen miktarların projeye ve mevzuata uygun olarak hesaplandığı, açıklamalar kapsamında yer alan birim fiyatların bazılarında yaklaşık maliyete göre %20, bazılarında ise daha fazla tenzilatın bulunduğu, söz konusu fiyatlar ile ihale konusu işi yerine getirebilecekleri, açıklamalar kapsamında sunulan analizlerde belirtilmesi gereken tarih ve sayının belirtilmediği gerekçesiyle açıklamalarının uygun bulunmadığı, ancak bahsi geçen belgelerin açıklamalar kapsamında idareye sunulmasına gerek bulunmadığına ilişkin Kurul kararı(28.10.2016 tarihli ve 2016/UY.III-257 sayılı) dikkate alındığında aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmayarak reddedilmesinin gerekçesiz kaldığı, ayrıca 17.08.2017 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısında açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirtilmediği, dolayısıyla yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi gerektiği,

2) İsteklilerden talep edilen aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasına ilişkin beş iş günlük süre tamamlanmadan, 24.08.2017 tarihinde alınan ihale komisyonu kararının hükümsüz olduğu isteklilere bildirilmeden, daha önce alınan ihale komisyonu kararına uyulduğunun anlaşıldığı, bu durumun İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 11’inci maddesine aykırı olduğu,

3) İhalenin ilk oturumunda 17 istekliden hiçbirinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmediği halde, kapalı gerçekleştirilen oturumda 7 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği, ihale kararında ise 14 isteklinin teklifinin geçerli teklif sayıldığının belirtildiği, EKAP üzerinden sınır değeri hesapladıklarında sınır değerin 10 isteklinin teklif bedelinin dikkate alınarak hesaplandığının taraflarınca anlaşıldığı, ihale komisyonu kararında belirtildiği üzere ihalenin ilk oturumunda teklifi değerlendirme dışı bırakılan herhangi bir istekli olmadığından 17 isteklinin teklif bedeli dikkate alınarak sınır değerin hesaplanması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Yapım yönteminin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır…” açıklaması

Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir…” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı: Andırın Adalet Binası Yapım İşi

b) Yatırım proje no'su/kodu:1982K150400

c) Miktarı ve türü: 1 adet andırın adliye binası yapım işi yaptırılacaktır. 1 adet andırın adalet binası yapım işi yaptırılacaktır.

ç) Yapılacağı yer: Kahramanmaraş İli Andırın İlçesi

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye ilişkin bilgiler ile ihale ve son teklif verme tarih ve saati” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.1.

a)İhale kayıt numarası: 2017/243089

b) İhale usulü: Açık ihale.

c) Tekliflerin sunulacağı adres: Cevizlidere Mh. Gökkuşağı Cd. 1246/1 Sk No5 Balgat Çankaya ANKARA

ç) İhalenin yapılacağı adres: Cevizlidere Mh. Gökkuşağı Cd. 1246/1 Sk No5 Balgat Çankaya ANKARA

d) İhale (son teklif verme) tarihi: 12.06.2017

e) İhale (son teklif verme) saati: 15:00

f) İhale komisyonunun toplantı yeri: Cevizlidere Mh. Gökkuşağı Cd. 1246/1 Sk No5 Balgat Çankaya ANKARA…” düzenlemesi,

İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale işlem dosyası ve ekleri incelendiğinde, ihale konusu işin adının “Andırın Adalet Binası Yapım İşi” olduğu, 12.06.2017 tarihinde gerçekleştirilen ihalede, 33 istekli olabilecek tarafından ihale dokümanı satın alındığı/indirildiği, 17 istekli tarafından ihaleye teklif sunulduğu, ihale komisyonunca gerçekleştirilen değerlendirmeler neticesinde sınır değerin 5.644.284,34 TL olarak hesaplandığı, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen geçerli teklif sahibi üç istekliden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, aşırı düşük teklif açıklaması talep edilen isteklilerden Mgz İnş. ve Müh. Tic. Ltd. Şti.- Zemag İnş. Müh. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi ile Çınar Doğan İnş. Müh. ve Mim. Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçesiyle tekliflerinin reddedildiği, Tezcan Yapı Taah. Tic. Ltd. Şti.nin ise sunduğu açıklamaların incelenmesi neticesinde yeterli bulunmayarak teklifinin reddedildiği, ihale komisyonunca Mehmet Yaşar(MD İnşaat)’ın ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak, Bayındır Tek Yapı Elektrik İnşaat Makina Metal Enerji San. ve Tic. A. Ş.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 38.1’inci maddesinde, idarece, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranının tespit edileceği, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/gruplarına ait tutarların büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu”nun hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine ekleneceği açıklamalarına yer verilmiştir.

09.11.2017 tarihli ve E.2017/27089 sayılı Kurum yazısı ile “1)Kamu İhale Genel Tebliği’nin 38’inci maddesi uyarınca yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında hazırlanan ve ihale onay belgesi ekinde bulunması gereken, ihale konusu iş kapsamında gerçekleştirilecek tüm imalat kalemleri altında gerçekleştirilecek iş kalemleri/grupları dikkate alınarak hazırlanan sıralı iş kalemleri/grupları listesi ile sıralı analiz girdileri tablosu,

2) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.3’üncü maddesi uyarınca ihalede teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilerden talep edilen, aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin açıklama istenilmeyecek analiz girdilerini belirten liste…” idareden talep edilmiştir.

İdarece 09.11.2017 tarihli ve E.2017/27089 sayılı Kurum yazısına cevaben gönderilen 14.11.2017 tarihli ve 6484 sayılı yazı ve ekindeki bilgi ve belgeler 15.11.2017 tarihinde Kurum kayıtlarına alınmıştır.

İhale işlem dosyası ile 14.11.2017 tarihli ve 6484 sayılı yazı ekinde gönderilen bilgi ve belgeler incelendiğinde,

İhale onay belgesinin eki olan yaklaşık maliyet hesap cetvelinde ihale konusu işin yaklaşık maliyetinin 7.495.197,08 TL olarak belirlendiği, söz konusu belgenin eki olan yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerinin belirtildiği listenin yer aldığı, ancak iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu”na yer verilmediği görülmüştür.

İdarece 17.08.2017 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen “aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu yazı ve ekleri incelendiğinde, bahsi geçen yazıda “4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’ nun 38’ inci maddesi “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

 b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

 Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir” hükmü uyarınca;

Söz konusu iş ile ilgili olarak vermiş olduğunuz fiyat teklifinizi nasıl oluşturduğunuz ekte verilen imalat kalemleri için hangi kriterlere göre bu fiyatı verdiğiniz, verdiğiniz fiyatları oluştururken yaptığınız analizler ve konu ile ilgili gerekli olacak bütün değerlendirmeye esas kriterlerinizi Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Aşırı Düşük Teklif Değerlendirmesi" başlıklı maddesi hükümlerine göre, belgelere dayalı olarak ihale komisyonumuza en geç 23.08.2017 tarihi saat 12.30’a kadar yazılı olarak ulaştırmanız gerekmektedir. Tarafınızdan gerekli açıklamalar yapılmadığı veya anılan tarihe kadar komisyonumuza ulaşmadığı takdirde teklifiniz değerlendirme dışı bırakılacaktır.” ifadelerine yer verildiği, söz konusu yazının ekinde ise aşırı düşük teklif açıklaması talep edilen iş kalemleri/gruplarının belirtildiği “Açıklama İstenilecek İş Kalemleri/Grupları Listesi” başlıklı belgenin yer aldığı, ancak söz konusu yazıda ve eklerinde, idarece 14.11.2017 tarihli ve 6484 sayılı yazı ekinde Kuruma gönderilen açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerinin belirtildiği listenin yer almadığı görülmüştür.

İdarece 14.11.2017 tarihli ve 6484 sayılı yazı ekinde Kuruma gönderilen “Sıralı İş Kalemleri/Grupları Listesi” incelendiğinde, yaklaşık maliyetin %80’ini oluşturan ve kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan 73 adet iş kaleminin idarece açıklama istenilecek iş kalemleri olarak belirlendiği, söz konusu açıklama istenilecek iş kalemleri incelendiğinde, açıklama istenilecek iş kalemleri içerisinde yer alan “Özel-20, Özel-2, Özel-1, Özel-18, Özel-12, Özel-7, Özel-8” iş kalemlerinin kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) niteliğinde olduğu ve söz konusu özel iş kalemleri için idarece iş kalemlerine ilişkin analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmediği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından,17.08.2017 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talep yazısında açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirtilmediği, dolayısıyla yeniden aşırı düşük teklif açıklaması talep edilmesi gerektiği iddia edilmektedir.

İdarece teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilere, “aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu yazı ve eklerinin EKAP üzerinden 17.08.2017 tarihinde gönderildiği dikkate alındığında şikâyete yol açan durumun farkına varıldığı tarihin 17.08.2017 olduğu tespit edilmiştir.

Buna göre, şikâyetçinin şikâyete konu durumun farkına varıldığı tarihten itibaren 10 gün içinde 23.08.2017 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarece söz konusu şikayet başvurusuna ilişkin olarak 10 gün içinde gerekçeli bir karar alınmamasına rağmen, karar verme süresinin bitimini izleyen 10 gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulmadığı anlaşıldığından, söz konusu iddiaya ilişkin başvurunun 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince süre yönünden reddi gerekmekle birlikte istekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının objektif kriterlere dayanılarak incelenebilmesi için öncelikli olarak idarece gerçekleştirilen aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuat çerçevesinde usulüne uygun olarak geçekleştirilmesi gerekmektedir.

Teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen üç istekliye 17.08.2017 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen “aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu yazı ve ekleri, dikkate alındığında, söz konusu isteklilere, açıklamalarını idareye sunmaları için 23.08.2017 tarihi saat 12.30’a kadar süre verildiği, ancak açıklamaları sunmaları için isteklilere verilen sürenin Kamu İhale Genel Tebliği’nin açıklamalarına aykırılık teşkil ettiği ve başvuru sahibi tarafından 24.08.2017 tarihinde idare kayıtlarına alının açıklamaların idarece kabul edilerek değerlendirmeye alındığı dikkate alındığında, söz konusu hususun eşit muamele ilkesi gereği teklifi sınır değerin altında yer alan diğer istekliler açısından Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerine aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmektedir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri, tespit ve değerlendirmeler bir arada ele alındığında, yaklaşık maliyetin %80’ini oluşturan ve aşırı düşük teklif açıklaması talep edilen iş kalemlerinin bazılarının özel iş kalemi niteliğinde olduğu, söz konusu iş kalemlerinin özel iş kalemi niteliğinde olması hasebiyle isteklilere ihale dokümanı kapsamında verilmesi gereken analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının ihale dokümanı kapsamında ve aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde isteklilere verilmediği, yine sorgulama yazısı ekinde açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin isteklilere gönderilmediği ayrıca yaklaşık maliyete ilişkin belgeler arasında sıralı analiz girdileri tablosunun yer almadığı görülmüş olup öncelikle idarece sıralı analiz girdileri tablolarının oluşturulması gerektiği ve aşırı düşük teklif sorgulamasının isteklilere gönderilecek sorgulama yazısı ekinde özel iş kalemlerine ilişkin analiz girdi ve miktarlarının belirtildiği analiz formatları ile açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin gönderilmek suretiyle teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen isteklilere açıklamalarını sunmaları için eşit süreler verilerek aşırı düşük teklif açıklamasının yenilenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.