Aşırı düşük sorgulamasında, akaryakıt fiyatının nasıl tevsik edilmesi gerektiğine ilişkin açıklayıcı karar.

Toplantı No

: 2017/061

Gündem No

: 38

Karar Tarihi

: 30.11.2017

Karar No

: 2017/UY.II-3207

BAŞVURU SAHİBİ:

Ocaklı Grup İnş. Mad. Nak.  San. ve Tic. A.Ş - Hitit Taah. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Devlet Su İşleri 5. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/419497 İhale Kayıt Numaralı “Kahramankazan Uzay ve Havacılık Osb Alanı İçerisinden Geçen Ovaçayı Islahı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Devlet Su İşleri 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 04.10.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kahramankazan Uzay ve Havacılık Osb Alanı İçerisinden Geçen Ovaçayı Islahı” ihalesine ilişkin olarak Ocaklı Grup İnş. Mad. Nak.  San. ve Tic. A.Ş - Hitit Taah. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 23.10.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 30.10.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 08.11.2017 tarih ve 61256sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.11.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/2817 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) HAB-03 pozu olan “Ocak taşı ile istifsiz taş dolgu yapılması (Nakliye dahil)” için idarenin belirlediği analiz formatında belirtilen birimler ile İdari Şartname’de belirtilen birimler arasında çelişki bulunduğu ve anılan durumun idare tarafından sübjektif değerlendirmeler yapılmasına yol açacağı,  ayrıca, HAB-03 “Ocak taşı ile istifsiz taş dolgu yapılması (Nakliye dahil)” ve HAB-01 “Her cins zeminde makine ile kazı yapılması, nakliyesi, depo veya dolguya konulması” pozları için analiz formatlarında belirtilen mesafelerin sağlıklı bir açıklama yapmaya elverişli olmadığı, bu nedenle analiz formatlarının düzeltilmesi ve aşırı düşük sorgusunun yeniden yapılması gerektiği,

2) İsteklilerin aşırı düşük teklif açıklamasında bulunurken Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde yer verilen seçeneklerden kendileri için uygun olanları seçerek açıklamada bulunabilecekleri, kendileri tarafından da söz konusu madde dayanak alınıp, motorin fiyatına ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınarak açıklama yapıldığı, dolayısıyla idare tarafından da açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesine uygunluğu açısından değerlendirilmesi gerektiği, piyasa koşullarında EPDK’nın yayınladığı motorin birim fiyatından daha düşük mazot fiyatı bulunabildiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.4’üncü maddesinde yer alan “İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir.” açıklamasının hukuki bir dayanağının bulunmadığı, dolayısıyla, aşırı düşük teklif açıklamalarının hukuki dayanaktan yoksun bir biçimde reddedildiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

…… 

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…

45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

…

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

…

45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir. (Örnek: EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatları vb.)

…

45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir…” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin a) Adı: Kahramankazan Uzay ve Havacılık OSB Alanı İçerisinden Geçen Ovaçayı Islahı

b) Yatırım proje no'su/kodu:1977A010320

c) Miktarı (fiziki) ve türü: Kahramankazan Uzay ve Havacılık OSB Alanı İçerisinden Geçen Ovaçayı Islahı işi kapsamında; 6189 m Çift Taraflı Dik Kanallı Betonarme Taşkın Koruma Duvarı, 53 adet brit ve servis yolu imalatı yapılması işidir.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer:Ankara - Kahramankazan

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesine göre açıklama isteneceğine, bu kapsamda; ihale komisyonunca sınır değerin altında kalan tekliflerin aşırı düşük teklif olarak tespit edileceğine ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntıların yazılı olarak isteneceğine, ihale komisyonunca yapılan yazılı açıklamalar dikkate alınarak aşırı düşük tekliflerin değerlendirileceğine, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceğine ilişkin düzenleme yapılmıştır.

İdare tarafından teklifi sınır değerin altında kaldığı belirlenen isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulamasına ilişkin EKAP üzerinden gönderilen 10.10.2017 tarihli yazıda “2017 Yılı Yatırım Programı ve Uygulama Planında yer alan “Kahramankazan Uzay ve Havacılık OSB Alanı İçerisinden Geçen Ovaçayı Islahı” yapım işinin 04/10/2017 tarihinde yapılan ihalesine verdiğiniz teklif İhale Komisyonunca değerlendirilmiş olup, anılan işe ait İdari Şartnamenin 33. maddesi hükmüne göre aşırı düşük teklif olarak tespit edilmiştir.  Bu nedenle; yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve avantajlı koşullar ile yapım işinin özgünlüğü hususlarında belgelendirmek suretiyle yazılı açıklamanızı en geç 16/10/2017 tarih ve saat 17.30’a kadar Bölge Müdürlüğümüze verilmesi hususunda…” ifadelerine yer verildiği,

Yapılan incelemede, başvuru sahibi tarafından verilen 16.10.2017 tarihli aşırı düşük teklif açıklamasının, mazot (motorin) rayiç fiyatlarının ihalenin ilk ilan tarihi ile ihale tarihi arasında olması gereken asgari tutardan düşük olduğu gerekçesiyle uygun bulunmayarak teklifinin reddedildiği görülmüştür.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil edecek bilgi ve belgelere Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13’üncü maddesinde yer verildiği ve isteklilerin tekliflerine ilişkin olarak anılan maddede sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklarının belirtildiği anlaşılmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesi uyarınca ise, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerektiği, bu kapsamda Tebliğ’in ilgili maddesi doğrultusunda mevzuata uygun şekilde üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi ile de açıklama yapılmasına olanak sağlandığı anlaşılmıştır.

 Ocaklı Grup İnş. Mad. Nakl. San. ve Tic. A.Ş.- Hitit Taah. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında yer alan iddia konusu husus  incelendiğinde,

HAB-01 “Her Cins Zeminde Makine İle Kazı Yapılması, Nakliyesi, Depo veya Dolguya Konulması” pozunun analiz girdilerinde kullanılan "Mazot (Motorin)” rayiç fiyatının tevsiki amacıyla Selahattin Kaleli Akaryakıt A.Ş.den alınan fiyat teklifinin sunulduğu, anılan belgede Mazot (Motorin)rayiç fiyatının 3,51 TL / kg olarak belirtildiği,

HAB-03 “Ocak Taşı ile İstifsiz Taş Dolgu Yapılması (Nakliye Dahil)” ve HAB-06 “Beton santralinde üretilen veya satın alman ve beton pompasıyla basılan, 25/30 basınç dayanım sınıfında beton dökülmesi (beton nakli dahil)” pozlarının analiz girdilerinde kullanılan “Mazot (Motorin)”rayiç fiyatına 4,04 TL / kg olarak yer verildiği, analizlerde söz konusu rayiç için fiyat teklifi alındığının belirtildiği, fakat anılan fiyat teklifine ilişkin herhangi bir belge sunulmadığı görülmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesinde istekliler tarafından  akaryakıt girdisine ilişkin olarak  EPDK  tarafından il bazında günlük yayımlanan  akaryakıt fiyatlarının altında  sunulan açıklamaların geçerli kabul edilmeyeceğine yönelik açıklamaya yer verilmiştir.

EPDK’nın, ihale ilan tarihi olan 23.08.2017 ve ihale tarihi olan 04.10.2017 (04.10.2017 hariç) tarihleri arasında Akaryakıt Bayii Fiyatı Raporu incelendiğinde Ankara ilinde geçerli olan en düşük mazot pompa fiyatının KDV dahil 4,123 TL olduğu,  bu tutarın KDV’siz halinin 3,494 TL/lt’ye tekabül ettiği, başka bir itirazen şikayet başvurusu üzerine TSE’den alınan yazıda belirtildiği üzere motorinin birim hacim ağırlığının, 0,8200 kg/L - 0,8450 kg/L aralığında olması gerektiği, anılan tutarın kilograma dönüştürülmesi sonucunda tutarın KDV hariç 4,13 TL/kg ile 4,26 TL/kg arasında olması gerektiği belirlenmiştir. Dolayısıyla istekli tarafından mazot (motorin) analiz girdisi için kullanılmış olan fiyat teklifindeki fiyatın EPDK’nın işin ilan tarihi ile ihale tarihi (23.08.2017-04.10.2017) arasındaki Ankara ili için Akaryakıt Bayii Fiyatı Raporunda yer alan en düşük mazot pompa fiyatından daha düşük olduğu görülmektedir.

Bu itibarla, isteklinin açıklamaları kapsamında, mazot rayiç girdisi için belirlediği KDV hariç 3,51 TL/kg ve 4,04 TL/kg’nin ilk ilan tarihi ile ihale tarihi arasında olması gereken asgari tutardan düşük olduğu gerekçesiyle uygun bulunmayıp teklifinin reddedilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin akaryakıt gideri için yapılan aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olduğu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

   Oybirliği ile karar verildi.