Teklif cetveli usulüne uygun olamadığı gerekçesiyle elenen teklif aşırı düşük hesabına dahil edilir mi?

Toplantı No

: 2017/061

Gündem No

: 68

Karar Tarihi

: 30.11.2017

Karar No

: 2017/UY.I-3229

BAŞVURU SAHİBİ:

Öz-Eser İnşaat Taahhüt ve Ticaret Ltd. Şti.,

VEKİLİ:

Av. Abdurrahman Şükrü KOZAK

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/17044 İhale Kayıt Numaralı “Tki Kurumu Gli Müessesesi Müdürlüğü Tunçbilek D-1/A Pano 38000000 M3 Dekapaj ve 1900000 Ton Kömür Kazı Yükleme Nakliye” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü tarafından 24.08.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Tki Kurumu Gli Müessesesi Müdürlüğü Tunçbilek D-1/A Pano 38000000 M3 Dekapaj ve 1900000 Ton Kömür Kazı Yükleme Nakliye” ihalesine ilişkin olarak Öz-Eser İnşaat Taahhüt ve Ticaret Ltd. Şti.nin 20.10.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.10.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.11.2017 tarih ve 60826 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.11.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/2796 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Yaklaşık maliyetin güncel olmayan fiyatların kullanılması nedeniyle hatalı hesaplandığı,

2) İdarece ihalede uygulanacak sınır değer katsayısının (N) 1,20 olarak belirlendiği, ancak 1,00 olarak belirlenmesi gerektiği,

3) İhale üzerinde bırakılan Yılmazlar Mad. San. ve Tic. Ltd. tarafından beyan edilen cironun gerçeği yansıtmadığı ve yeterlik kriterini sağlamadığı, şöyle ki anılan istekli tarafından;

- İade ve iptal edilmiş faturaların sunulduğu,

- 2015 yılı cirosu kapsamında 2011/189946 İKN’li ihale ile 2012/41522 İKN’li işlere ilişkin hakediş faturalarının sunulduğu, ancak söz konusu işlerin geçici/kesin kabullerinin yapılmadığı, ayrıca işlerin gerçekleştirilen kısımlarının parasal tutarlarına ilişkin ihtilafların bulunduğu,

- Hayvancılık faaliyetleri dolayısıyla elde edilen gelirin, inşaat işlerinden elde ettiği gelirden ayrıştırılması ve inşaat cirosu olarak kabul edilmemesi gerektiği,

- Sunulan agrega satış faturaları ile maden sevk fişleri arasında fark bulunduğu,

- Yapımı tamamlanan Seyitömer Linyit İşletmeleri işinden kesilen faturalarla, hakedişler birbiriyle uyumlu olmadığı, kesilmiş faturalardan iptal ve iade edilenlerin ciroya yansıtılmadığı,

Öte yandan söz konusu istekli tarafından sunulan bilançoda 1 yıldan uzun vadeli borçların kısa vadeli borçlar olarak gösterildiği, dolayısıyla isteklinin ihalede istenilen iş hacmi, bilanço ve gelir tablosu kriterlerini karşılamadığı,

4) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan Ticaret Sicil Gazetesinin anılan isteklinin ortaklık yapısının son durumunu gösterir nitelikte olmadığı,

5) Abat Yol İnş. Taah. A.Ş. - Al-Ga İnş. Taah. San. ve Tic. A.Ş. - Akçadağ İnş. Tic. ve Taah. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın teklifinin ilk oturumda geçerli olduğu, bu itibarla anılan isteklinin teklifinin idarece sınır değer hesabına dâhil edildikten sonra değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

iddialarına yer verilmiştir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır…” hükmü yer almaktadır.

Yaklaşık maliyetin ihalenin ilk oturumunda, bir başka deyişle ihale günü olan 24.08.2017 tarihinde açıklandığı dikkate alındığında, şikâyete yol açan durumun farkına varılmış olması gereken tarihin 24.08.2017 olduğu tespit edilmiştir.

Ancak başvuru sahibi tarafından şikâyete konu durumun farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 10 gün geçtikten sonra 20.10.2017 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından, söz konusu iddiaya ilişkin başvurunun süre yönünden reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuru sahibinin iddiası ile ilgili olarak İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (N) = 1,20” düzenlemesinin yer aldığı, Elektronik Kamu Alımları Platformunda 26.07.2017 tarihinde yayımlanan ihale ilanının 13’üncü maddesinde de aynı düzenlemenin yer aldığı görülmüştür.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliği’nin “Başvuru ehliyeti” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;

…

c) İstekliler; yeterlik başvurularının veya tekliflerin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler,

hakkında başvuruda bulunabilir.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Başvuru Süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında ise,

“Süreler;

a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,

b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın satın alındığı tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,

…

izleyen günden itibaren başlar.” hükmü bulunmaktadır.

Başvuru sahibinin iddiasının ihale dokümanının ilana yansıyan düzenlemesine yönelik olduğu anlaşılmış olup, yukarıda anılan Yönetmelik hükümleri uyarınca şikâyetin en geç 07.08.2017 tarihi mesai saati bitimine kadar yapılması gerektiği, dolayısıyla 20.10.2017 tarihinde idareye yapılan başvurunun süre yönünden uygun olmadığı,

Öte yandan başvuru sahibinin ihale dokümanına yönelik iddiasına ilişkin olarak ihale tarihinden önce idareye herhangi bir şikâyet başvurusunda bulunmamış olduğu, ayrıca teklif mektubunda ihale dokümanını okuyup kabul ettiğinin belirtildiği ve başvuru sahibinin bu aşamada ihale dokümanına yönelik itirazen şikâyet ehliyetinin bulunmadığı görüldüğünden, yukarıda anılan hükümler uyarınca dokümana yönelik başvurunun ehliyet ve süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

a) Bilanço kriterine ilişkin yapılan inceleme ve hukuki değerlendirme;

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bilanço veya eşdeğer belgeler” başlıklı 35’inci maddesinde “(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,

b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,

her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.

(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere (Ek ibare:12/06/2015-29384 R.G./1. md.) serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi,

sunar.

(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleriise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

…

(7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur…

…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.1.2. İlgili mevzuatı gereğince bilançolarını yayımlatma zorunluluğu bulunmayan aday ve istekliler, eşdeğer belge kapsamında; bilançolarını veya bilançonun yukarıda belirtilen bölümlerini sunabilecekleri gibi, bunların yerine bilançoda aranan kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi de sunabileceklerdir. Bu belgeler dışında, bilançoda aranan kriterlerin sağlandığını göstermek üzere sunulan hiçbir belge, eşdeğer belge olarak kabul edilmeyecektir.

10.1.3. Aday veya isteklilerce sunulan Bilanço Bilgileri Tablosu’nun, ilgili uygulama yönetmeliğinin ekinde yer alan “Bilanço Bilgileri Tablosu Standard Formu”na uygun olarak ve anılan formda yapılan açıklamalar dikkate alınmak suretiyle düzenlenmesi gerekmektedir. Bu Tablonun, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden önce de düzenlenmesi mümkündür.” açıklamaları,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan isteklilerin, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK024.1/Y)

sunmaları gerekmektedir.

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan Yılmazlar Mad. San. ve Tic. Ltd. tarafından bilanço kriterlerini tevsik etmek amacıyla 2015 ve 2016 yılı bilançoları ile 01.08.2017 tarihli bilanço bilgileri tablosunun standart forma uygun şekilde sunulduğu, sunulan 2016 yılı bilançosunda kısa vadeli banka borçları olarak nitelendirilen banka kredilerinin 14.729.358,56 TL, uzun vadeli banka borçlarının 15.095.806,24 TL olduğu görülmüştür.

Anılan isteklinin kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının hesabında kısa vadeli banka borçları tutarı olarak 2016 yılı bilançosunda kısa vadeli banka borçları olarak nitelendirilen banka kredilerinin tutarı olan 14.729.358,56 TL’nin değil kısa vadeli yabancı kaynaklar hesabındaki tutar olan 15.095.806,24 TL’nin dikkate alınarak hesaplandığı ve anılan oranın 0,47’ye tekabül ettiğinin belirlendiği,

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca istekliler tarafından karşılanması gereken “kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması” kriterinde; kısa vadeli banka borçlarının istenilen oranın pay kısmında yer almasından kaynaklı kısa vadeli banka borçları tutarının yüksek olmasının kesrin değerini büyüteceği, dolayısıyla istenilen oranın 0,50’den küçük olması şeklinde belirlendiği dikkate alındığında isteklilerin kesrin değerini düşürmek amacıyla kısa vadeli banka borçlarını azaltma eğiliminde olması gerektiği değerlendirildiğinde anılan isteklice kendi aleyhine olacak şekilde kısa vadeli banka borçları kaleminde yer alan tutardan daha yüksek bir tutarı dikkate alarak hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır.

Öte yandan anılan isteklice bilanço kriterlerinin tevsiki için sunulan belgelerde SMMM Mehmet Uyanık’ın imzası ile Türmob kaşesinin bulunduğu, meslek mensubu onaylı belgelerin 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile yetkilendirilen meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden yararlanılabileceği, bu itibarla meslek mensubu onayı ile sunulan belgelerdeki verilerin, kural olarak doğru kabul edilmesi gerektiği değerlendirildiğinden başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan bilançoda 1 yıldan uzun vadeli borçların kısa vadeli borçlar olarak gösterildiği iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

b) İş hacmi kriterine ilişkin yapılan inceleme ve hukuki değerlendirme:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “(1)(Değişik:RG-16/7/2011-27996)İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalardır.

(2) (Değişik:RG-16/7/2011-27996) İş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin ise üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki belgeden birini sunması yeterlidir.

(3) (Değişik:RG-16/7/2011-27996)Birinci fıkrada sayılan belgelerin istenildiği durumlarda;

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin cirosunun, teklif ettiği bedelin % 25’inden, taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması,

…

gerekir. Yeterlik kriteri olarak bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan aday veya istekli yeterli kabul edilir.

(4) (Değişik:RG-16/7/2011-27996) Üçüncü fıkradaki kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

…

(6) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, (Ek ibare: 12/06/2015-29384 R.G./1.md.) serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.

(7) Toplam ciro; gelir tablosundaki brüt satışlar tutarından, satıştan iadeler, satış iskontoları ve diğer indirimlerin tutarları düşülmek suretiyle ulaşılan net satışlar tutarıdır.

(8) Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen işlerin parasal tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirilen yapım işi faaliyetlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.

…

(10) Gelir tablosunun, (Ek ibare:12/06/2015-29384 R.G./1. md.) serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

…” hükmü,

         Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 10’uncu maddesinde “…10.2. İş hacmini göstermek üzere aday veya isteklilerin başvuru veya teklifleri ile birlikte toplam ciroyu gösteren gelir tablosunu ya da taahhüt altında devam eden veya bitirilen işlerin parasal tutarını gösteren faturaları sunması zorunludur…

10.3. İş hacmini göstermek üzere bir aday veya istekli tarafından hem taahhüt altında devam eden, hem de bitirilen işlerin parasal tutarını gösteren faturaların sunulması halinde, bu faturalardaki parasal tutarlar toplanmak suretiyle iş hacmine ilişkin kriterin sağlanıp sağlanmadığına bakılacaktır.” açıklaması,

Anılan Tebliği’nin “Ekonomik ve Mali Yeterliğe İlişkin Belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.1. (Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 14.md.) Uygulama Yönetmeliğinin “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasındaki kriterleri, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda sağlayamayan aday veya istekliler, ihalenin yapıldığı yıldan önceki son altı yıla kadarki belgelerin ortalaması üzerinden söz konusu kriterleri sağlayabilirler. Ancak bu durumda ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıldan itibaren geriye doğru olan yıllara ait belgelerin sırasıyla sunulması zorunludur. Örneğin; 2011 yılı Eylül ayında yapılacak olan bir ihalede, 2010 yılına ait iş hacmini gösteren belge ile yeterlik kriterlerini sağlayamayan bir isteklinin, 2009-2010 veya 2008-2009-2010 veya 2007-2008-2009-2010 veya 2006-2007-2008-2009-2010 yahut 2005-2006-2007-2008-2009-2010 yıllarına ait belgeleri sunmak suretiyle yeterlik kriterlerini sağlaması mümkündür. Ancak; örneğin 2006 yılına ait belgeler sunulmadan, 2005-2007-2008-2009-2010 yıllarına ait belgeler sunulmak suretiyle yeterlik kriterlerinin sağlanması mümkün değildir.

…

36.3.  Birden fazla yıla ait iş hacmine ilişkin belgelerdeki tutarlar, Uygulama Yönetmeliğinin 37 nci maddesi uyarınca güncellenerek değerlendirilecektir.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.4.3. İş hacmini gösteren belgeler

İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, aşağıda belirtilen belgelerden birini sunması yeterlidir;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Taahhüdü altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını gösteren faturalar.

İsteklinin cirosunun teklif ettiği bedelin % 25'inden, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarının ise teklif ettiği bedelin % 15'inden az olmaması gerekir. Bu kriterlerden herhangi birini sağlayan ve sağladığı kritere ilişkin belgeyi sunan istekli yeterli kabul edilir.

Bu kriterleri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmının veya bitirilen yapım işlerinin parasal tutarını tevsik etmek üzere; fatura örnekleri ya da bu örneklerin noter, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı suretleri sunulur.

Gelir tablosunun, serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

İş ortaklığı olarak ihaleye katılan isteklilerde; iş hacmine ilişkin kriterlerin, her bir ortak tarafından iş ortaklığındaki hissesi oranında sağlanması zorunludur.

Aday veya isteklinin iş hacmi tutarının değerlendirilmesinde, kendi iş hacmi tutarı ile birlikte ortak olduğu ortak girişime/girişimlere ait iş hacmi tutarı da hissesi oranında dikkate alınarak toplanmak suretiyle toplam iş hacmi tutarı belirlenir. Bu durumda aday veya isteklinin iş hacmi tutarı kullanılan ortak girişimdeki/girişimlerdeki hisse oranını gösteren belgelerin de teklif kapsamında sunulması gerekmektedir…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale üzerinde bırakılan Yılmazlar Mad. San. ve Tic. Ltd.nin iş hacmi kriterlerini tevsik etmek amacıyla SMMM Mehmet Uyanık onaylı 2015 ve 2016 yılı gelir tablolarının sunulduğu görülmüştür.

Sunulan 2016 yılına ait gelir tablosunda net satışlar tutarının tek başına anılan istekli tarafından karşılanması gereken iş hacmi tutarı olan 44.213.000 TL’yi karşılamadığı, ancak yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca istekliler tarafından iş hacmini gösteren belgelere ilişkin yeterlik kriterlerinin, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yılda sağlayamayan isteklilerin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabileceği, bu belgelerde yer alan parasal tutarların ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerini karşılayabileceği dikkate alındığında söz konusu isteklice sunulan 2015 yılına ait gelir tablosunda net satışlar tutarı ile 2016 yılına ait gelir tablosundaki net satışlar tutarının ortalamasının (60.720.860,86 TL) aranılan iş hacmi kriterinin karşılandığı tespit edilmiştir.

Öte yandan başvuru sahibi isteklinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş hacmi kriterini tevsik amacıyla sunulan faturalara ilişkin iddiaları bulunmakla birlikte, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş hacmi kriterini karşılamak üzere sadece SMMM onaylı gelir tablosunun sunulduğu görüldüğünden, faturalara ilişkin iddialarının yerinde olmadığı,

Ayrıca anılan isteklice sunulan gelir tablosundaki verilen doğruluğuna ilişkin iddiaların ise ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş hacmi kriterinin tevsiki için sunulan belgelerin SMMM onaylı olduğu, meslek mensubu onaylı belgelerin 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu ile yetkilendirilen meslek mensuplarınca yapılan mesleki iş ve işlemlerin hukuka uygunluk karinesinden yararlanacağı, bu itibarla meslek mensubu onayı ile sunulan belgelerdeki verilerin, kural olarak doğru kabul edilmesi gerektiği değerlendirildiğinden iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “(1) (Değişik:RG-8/9/2009-27343; Değişik fıkra: 25/01/2017-29959 R.G./4. md.) İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,

…

b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,

teklif kapsamında sunulması zorunludur...” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 10/A.1’inci maddesinde “İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre ad, soyad/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dahil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişiler anlaşılır.” açıklaması,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

a) Mülga: RG: 25/1/2017-29959

b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;

1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,

2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri.

…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile İdari Şartname maddesine göre ihaleye teklif veren tüzel kişi isteklilerin teklif dosyalarında, tüzel kişiliğin adı, soyadı/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası, ortaklık oranları belirtilen ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir ticaret sicil gazetesi/gazetelerinin veya bu bilgileri gösteren belgelerin sunulması gerekmektedir.

İhale üzerinde bırakılan Yılmazlar Mad. San. ve Tic. Ltd.nin teklif dosyasında sunduğu Ticaret Sicili Gazeteleri incelendiğinde; 15 Mart 2017 tarih ve 9284 sayılı Ticaret Sicili Gazetesi’nin sunulduğu anlaşılmıştır.

Anılan şirketin 07.03.2017 tarihinde yapılan olağan genel kurul toplantı tutanağının ilan edildiği Gazetede, şirket müdürlüğünde yapılan değişim ile yeni belirlenen şirket müdürlerine ilişkin bilgilerinin yer aldığı, ancak şirketin toplam 32.000.00 TL’lik sermayesine tekabül eden 320.000 adet hissenin ait olduğu ortaklarının ad, soyad, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranlarına ilişkin herhangi bir bilginin bulunmadığı görülmüştür.

Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinin internet adresi olan “www.ticaretsicil.gov.tr” adresinden yapılan incelemede; anılan isteklinin teklif dosyasında sunduğu 15 Mart 2017 tarihli Ticaret Sicili Gazetesinden sonra şirketin yönetimindeki görevlilerde herhangi bir değişikliğin yapılmadığı, bu itibarla ihale üzerinde bırakılan isteklinin tarafından teklif dosyasında sunulan Ticaret Sicili Gazetesinin tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlilere ilişkin olarak son durumu gösterdiği anlaşılmakla birlikte,

Anılan istekli tarafından teklif dosyası kapsamında şirket ortaklarının adı, soyadı/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası, ortaklık oranları belirtilen son durumu gösterir ticaret sicil gazetesi/gazetelerinin veya bu bilgileri gösteren belgelerin sunulmadığı tespit edildiğinden anılan belgelerin mevzuata aranılan tüm bilgileri içerir şekilde sunulmadığı, bu doğrultuda da başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncu maddesinde “…Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur…” hükmü,

Anılan Kanun’un “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “…İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır...” hükmü,

Aynı Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…Tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36 ncı maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilir...” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.

(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:

a) Yazılı olması.

b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.

c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.

ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.

d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.

e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması.

(3) Ortak girişim olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı tarafından veya yetki verdikleri kişilerce imzalanması gerekir.

…

(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.1.(Değişik: 29/12/2010-27800-6.m. R.G./1 md.) Yapım işleri ihalelerinde, (Değişik ibare: 25/01/2017-29959 R.G./7. md.) 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;

Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.

…

45.1.1.5. (Ek madde: 25/01/2017-29959 R.G./7. md.) Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır...”açıklaması yer almaktadır.

Yapım işleri ihalelerinde sınır değerin hesaplanmasına ilişkin 25 Ocak 2017 tarih ve 29959 sayı ile Resmi Gazetede yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in 7’nci maddesi ile değişiklik yapıldığı, söz konusu madde uyarınca idarelerce sınır değerin ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerinin tamamının teklif bedeli dikkate alınarak hesaplanacak olup ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerinin tekliflerin değerlendirmesi aşamasında herhangi bir nedenle teklifinin değerlendirme dışı bırakılması durumunda söz konusu isteklilerin teklifleri sınır değer hesabından çıkarılmayacaktır.

Başvuru konusu ihaleye 7 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca ihalenin ilk oturumu olan ihale günü 24.08.2017 tarihinde “Teklif Zarfı Açma ve Belge Kontrol Tutanağı” ile “Uygun Olmayan Belgelerin Uygun Sayılmama Gerekçelerine İlişkin Tutanak”ın düzenlenerek ihaleye teklif veren Abat Yol. İnş. Taah. A.Ş. - Al-Ga Taah. Tic. A.Ş. - Akçadağ İnş. Tic. ve Taah. Ltd. Şti İş Ortaklığı tarafından sunulan birim fiyat mektubu eki teklif cetvelinin özel ortaklardan biri olan Akçadağ İnş. Tic. ve Taah. Ltd. Şti. tarafından ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmadığının tespit edildiği, bu çerçevede sınır değer hesaplamasına anılan İş Ortaklığının teklif bedelinin dâhil edilmediği ve 09.10.2017 tarihli ihale komisyonu kararı ile teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ilk oturumda geçici teminatı ve teklif mektubu usulüne uygun olduğu belirlenen 6 isteklinin teklif bedelleri üzerinden aşırı düşük teklif sorgulamasına esas sınır değerin hesaplandığı anlaşılmıştır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olmasının teklif mektubunun taşıması zorunlu nitelikleri arasında yer aldığı, bu doğrultuda teklif mektubunun taşıması zorunlu niteliklerinin teklif mektubunun ayrılmaz parçası olan teklif cetvelinin de taşıması gerektiği, dolayısıyla idarece ilk oturumda anılan İş Ortaklığı’nın teklif mektubu eki teklif cetvelinin usulüne uygun sunulmadığı tespitinin yapılarak sınır değer hesaplamasına dâhil edilmemesi işleminin mevzuata uygun olduğu değerlendirildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.