Öğrenci taşıma hizmet alımlarında sınır değer katsayısı (R) kaç alınmalıdır?

Toplantı No

: 2017/057

Gündem No

: 80

Karar Tarihi

: 15.11.2017

Karar No

: 2017/UH.II-3090

BAŞVURU SAHİBİ:

Ferdi-Tur Akaryakıt Taş. Tem. İnş .Otom. ve San. Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Mezitli İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/402624 İhale Kayıt Numaralı “Mezitli İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 2017-2018 Eğitim Öğretim Yılında Özel Eğitim Sınıflarında Öğrenim Gören 267 Öğrencinin 23 Refakatçi Eşliğinde 23 Araç İle 180 Gün Taşınması İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Mezitli İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 05.09.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Mezitli İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 2017-2018 Eğitim Öğretim Yılında Özel Eğitim Sınıflarında Öğrenim Gören 267 Öğrencinin 23 Refakatçi Eşliğinde 23 Araç İle 180 Gün Taşınması İşi” ihalesine ilişkin olarak Ferdi-Tur Akaryakıt Taş. Tem. İnş .Otom. ve San. Tic. Ltd. Şti.nin 18.09.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 28.09.2017tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.10.2017 tarih ve 55427 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.10.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/2509 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale komisyonu kararının isteklilere bildiriminden itibaren on gün şikâyet başvuru süresi verilmesi gerekirken idare tarafından beş gün süre verilmesinin mevzuata aykırı olduğu,

2) İdare tarafından sınır değer tespit katsayısının (R) ilk yapılan hesaplamada 0,86 alındığı, ancak Mersin Çağdaş Tur. İnş. Tem. Otom. Pet. Gıda İth. İhr. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin yapmış olduğu başvuruya istinaden sınır değer tespit katsayısının 0,83 alındığı, bu durumun sınır değer hesabının ikinci kısımda yüksek çıkmasına neden olduğu,

Aşırı düşük teklif açıklaması yapan Mersin Alev Turizm Tem. Otom. İnş. Teks. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Elizan Bilişim Turizm Ltd. Şti.nin açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun olmadığı,

3) Akdeniz Çınar Turizm Ltd. Şti.nin iş deneyim belgesinin EKAP’tan güncellenmiş iş deneyim belgesi olmadığı, kamu kurumlarından alınan iş deneyim belgesi sunan isteklilerin iş deneyim belgelerinin EKAP’tan güncellenmediği,

4) İçel Palmiye Turizm Ltd. Şti. ve Hakan Dere’nin sundukları iş deneyim belgelerinin yetersiz olduğunun ihale komisyonu başkanı tarafından açıklandığı, iş deneyim belgelerinin mevzuata uygun bir şekilde tekrar incelenmesi, mevzuata uygun olmayan iş deneyim belgesi sahibi isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

Bahse konu ihalede özel sektöre yapılan işlere karşılık sunulan fatura, sözleşme ve SGK dekontlarının uygun olmadığı,  

5) İhale tarihinde, ikinci kısım için idare tarafından ihale tarihinde “aslı gibidir” şerhi düşülen belgeleri sunan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “…Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar…” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “…(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür…” hükmü,

“Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “…(1) Süreler;

…

c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,…izleyen günden itibaren başlar…” hükmü yer almaktadır.

Yapılan incelemede idare tarafından başvuru sahibine EKAP üzerinden gönderilen 14.09.2017 tarihli ve 2 sayılı yazıda “…Bu kararın bildiriminden itibaren 5 gün içinde idaremize şikayet başvurusunda bulunulabilir…” denilerek kesinleşen ihale komisyonu kararı gönderilmiştir.

Başvuru sahibince 18.09.2017 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu görülmüştür.

Bahse konu şikayet başvurusunda yer alan iddiaya ilişkin olarak idarece verilen cevapta “…İhale Kararı Tebliğinde ihaleye itiraz için verilen süre sehven 5 gün diye belirtilmiştir. Ancak İdaremiz tarafından 10 günlük yasal süre beklenilmiş ve süre dolmadığını için ihaleyi alan firmalar ile herhangi bir sözleşme imzalanmamıştır…” denilmiştir.

Yukarıda yapılan tespitler neticesinde idarenin 14.09.2017 tarihinde EKAP üzerinden gönderdiği yazıda ihale komisyonu kararının bildiriminden itibaren 5 gün içinde şikâyet başvurusunda bulunulabileceğini belirttiği, istekli tarafından 18.09.2017 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, bu nedenle başvuru sahibinin idareye şikâyet başvurusu açısından herhangi bir hak kaybına uğramadığı, dolayısıyla iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.    

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “…İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

           b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

          c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,        

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır…” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir... hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.1. (Değişik madde: 25/01/2017-29959 R.G./10. md.; Yürürlük:1/2/2017) Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer aşağıdaki kurallara göre tespit edilir.

79.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı sınır değer olarak kabul edilir.

79.1.2. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değer;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan (Ek ibare: 29.06.2017-30109 R.G./2. md.) ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif sayısını,

T1, T2, T3….Tn: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan (Ek ibare: 29.06.2017-30109 R.G./2. md.) ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin yüzde 60’ından düşük ve yaklaşık maliyetten yüksek olanlar dışındaki isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

79.1.3. 79.1.2 nci maddede yer alan R değeri her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenir ve ilan edilir. İhalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerleri belirlenebilir…” açıklaması yer almaktadır.

Kamu İhale Kurulunun 26.1.2017 tarih ve 2017/DK.D-13 sayılı Düzenleyici Kurul Kararında “Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.1.2 nci maddesinde personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde sınır değerin;

SD: Sınır değeri,

YM: Yaklaşık maliyeti,

n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan isteklilerin teklif sayısını,

T₁, T₂, T₃….T_n: İhalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu anlaşılan isteklilerin teklif bedellerini,

R: Sınır Değer Tespit Katsayısını

İfade etmek üzere;

SD=

Formülüyle hesaplanacağı; 79.1.3 maddesinde ise (79.1.2) nci maddede yer alan R değerinin her yıl 1 Şubat tarihinden geçerli olmak üzere Kurum tarafından belirlenerek ilan edileceği; ihalenin konusu veya işin niteliğine göre Kurum tarafından farklı R değerlerinin belirlenebileceği düzenlenmiştir.

Maddede düzenlenen formül incelendiğinde R katsayısının, yaklaşık maliyet ve teklifler veri kabul edildiğinde, sınır değerin bu verilerin aritmetik ortalamasından sapmayı ifade ettiği anlaşılmaktadır. Bu çerçevede 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin sağlıklı uygulanmasını sağlamak üzere, kamu alımları istatistikleri kullanılarak geçmiş yıllarda gerçekleşen personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarındaki yaklaşık maliyet, ihaleye sunulan fiyat teklifleri ve sözleşme bedelleri kullanılarak aşağıdaki hizmet grupları için ortalama sapma değerleri hesaplanmış ve gerekli görülen diğer veriler de kullanılarak R katsayıları tespit edilmiştir.” ifadelerinin yer aldığı söz konusu kararın ekinde sınır değer katsayılarına aşağıdaki şekilde yer verildiği görülmüştür.

Personel Çalıştırılmasına Dayalı Olmayan Hizmet Alımı İhalelerinde Sınır Değerin Tespitinde Kullanılacak R Katsayıları

Bahse konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “…2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Mezitli İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 2017-2018 Eğitim Öğretim Yılında Özel Eğitim Sınıflarında öğrenim gören 267 öğrencinin 23 refakatçi eşliğinde 23 araç ile 180 gün taşınması işi

b) Miktarı ve türü:

Mezitli İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü 2017-2018 Eğitim Öğretim Yılında Özel Eğitim Sınıflarında öğrenim gören 267 öğrencinin 23 refakatçi eşliğinde 23 araç ile 180 gün taşınması işi

AYRINTILI BİLGİ İDARİ ŞARTNAMENİN EKİNDE YER ALMAKTADIR

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Öğrencilerin ikamet ettiği yerler ile özel eğitim sınıfı bulunan okullar ile özel eğitim okulları arası

ç) Bu bent boş bırakılmıştır…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yapılan incelemede 05.09.2017 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararından Elizan Bilişim Taş. Turz. Tem. Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Mersin Alev Turizm Tem. Otom. İnş. Teks. Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği görülmüştür.

14.09.2017 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararından 171.900,00 TL teklif veren Elizan Bilişim Taş. Turz. Tem. Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasını idareye zamanında vermediğinden ihalenin Mersin Alev Turizm Tem. Otom. İnş. Teks. Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerine bırakılmasına karar verildiği görülmüştür.

Bahse konu ihalenin ikinci kısmı için sınır değerin 246.971,00 TL hesaplandığı görülmüştür.

Söz konusu ihalenin üçüncü kısmı ilgili 14.09.2017 tarihinde onaylanan ihale komisyonu kararında Mersin Çağdaş Turizm İnş. Tem. Otom. Pet. Gıda İth. İhr. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından 11.09.2017 tarihli dilekçesine istinaden sınır değer tespit katsayısı (R) değeri için 0,83 alınması gerekirken 0,86 değerinin alındığı belirtilmiştir.

24.10.2017 tarihli ve E.2017/25047 sayılı Kurum yazısı ile “…söz konusu ihalenin ikinci kısmı için aşırı düşük teklif sınır değeri hesaplamalarında sınır değer tespit katsayısı (R) için hangi değerin kullanıldığının, bu değerin (R) ikinci kısım için değiştirilerek yeni değerin kullanılıp kullanılmadığının bildirilmesi, bununla ilgili belgelerin gönderilmesi,…Söz konusu ihalenin ikinci kısmı için sınır değer hesaplamalarında sınır değer tespit katsayısı (R) için yeni bir değer belirlenmiş ise belirlenen yeni değere göre yapılan aşırı düşük teklif sınır değerine ilişkin hesaplamaların gönderilmesi ve bu duruma göre hesaplanan yeni sınır değerin bildirilmesi…” denilerek anılan ihalenin ikinci kısmı için yeni bir sınır değer tespit katsayısı (R) belirlenip belirlenmediği ve bu duruma göre yeni bir sınır değerin hesaplanıp hesaplanmadığı sorulmuştur.

İdare tarafından gönderilen 27.10.2017 tarihli ve E.17902985 sayılı cevabi yazıda bahse konu ihalenin tüm kısımları için sınır değer tespit katsayısının (R) değerinin ilk değerlendirmelerinde sehven 0,86 alındığı,  Mersin Çağdaş Turizm İnş. Tem. Otom. Pet. Gıda İth. İhr. Taah. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin başvurusu üzerine sınır değer tespit katsayısının (R) 0,83 alınarak tekrar ihalenin tüm kısımları için yeni sınır değerlerin hesaplandığı belirtilerek yeni sınır değer hesaplamaları ilgi yazının ekinde gönderilmiştir.

İhale konusu işin araç kiralama hizmeti olmadığı, araç kiralama işinin nevi itibariyle hizmet alımı suretiyle belirli bir süre taşıt edinilmesi olduğu, ancak ihale konusu işin bir taşıt edinimi ve tam zamanlı olarak o taşıttan bir yararlanma değil, yalnızca öğrenci servis hizmeti verilmesi olduğu, söz konusu öğrenci taşıma işleri için hususi bir sınır değer tespit katsayısı belirlemesinin Kamu İhale Kurumu tarafından yapılmadığı anlaşıldığından idarece ihale konusu işin diğer hizmetler sınıfına dahil edilerek R katsayısının  “Diğer Hizmetler (0.83)” olarak alınmasının mevzuata aykırı olmadığı anlaşılmıştır.

Anılan yazı ekinde gönderilen aşırı düşük teklif sınır değer hesaplamalarından ihalenin ikinci kısmı için yeniden hesaplanan sınır değerin 238.355,73 TL olduğu görülmüştür.

171.900,00 TL teklif veren Elizan Bilişim Taş. Turz. Tem. Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin sınır değerin altında olduğu anlaşılmıştır.

Mersin Alev Turizm Tem. Otom. İnş. Teks. Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin 244.710,00 TL olduğu görülmüştür.

Sonuç olarak, Mersin Alev Turizm Tem. Otom. İnş. Teks. Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti. nin teklifinin aşırı düşük teklif sınır değerinin üzerinde olduğundan söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması yapmasına gerek olmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.