İhalede rekabetin oluşmadığı gerekçesiyle yapılacak ihale iptallerinde dikkat edilmesi gereken hususlara ilişkin açıklayıcı karar.

Toplantı No

: 2017/046

Gündem No

: 25

Karar Tarihi

: 20.09.2017

Karar No

: 2017/UH.I-2522

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:    

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

Işıl Catering Yemek ve Temizlik Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.,

Gaziler Mah. 551 Sok. No:58/C Salihli/MANİSA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Bayraklı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,

Manavkuyu Mah. No: 275/1 Sok. No: 12 35030 Bayraklı/İZMİR

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/329479 İhale Kayıt Numaralı “Taşımalı Eğitim Öğle Yemeği” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Bayraklı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 01.08.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Taşımalı Eğitim Öğle Yemeği” ihalesine ilişkin olarak Işıl Catering Yemek ve Temizlik Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 25.08.2017 tarih ve 48777 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan25.08.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/2181 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; idarece tebliğ edilen ihale komisyonu kararında “ihalede rekabetin oluşmadığı ve kaynakların etkin kullanımının gerçekleşmediği” gerekçesi belirtilerek şikâyete konu ihalenin iptal edildiği, ancak söz konusu ihaleye 6 isteklinin katıldığı, 3 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, kendileri ile birlikte 3 isteklinin teklifinin geçerli kabul edildiği, dolayısıyla yaklaşık maliyetin altında 3 geçerli teklif bulunduğundan ihalede gerekli rekabetin oluştuğu, idare tarafından şikâyete verilen cevapta İdari Şartname’nin 34’üncü maddesinin dayanak olarak gösterildiği, yaklaşık maliyetin altında teklif sunan 3 isteklinin bulunduğu göz önüne alındığında 3 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması nedeniyle ihalede rekabetin oluşmadığı ve kaynakların etkin kullanımının gerçekleşmediği gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesi kararının yerinde olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

Anılan Kanun’un “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali” başlıklı 39’uncu maddesinde “İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.” hükmü,

Söz konusu Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ıncı maddesinde “37 ve 38’inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

Ekonomik açıdan en avantajlı teklif, sadece fiyat esasına göre veya fiyat ile birlikte işletme ve bakım maliyeti, maliyet etkinliği, verimlilik, kalite ve teknik değer gibi fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirlenir. Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin fiyat dışındaki unsurlar da dikkate alınarak belirleneceği ihalelerde, ihale dokümanında bu unsurların parasal değerleri veya nispi ağırlıkları belirlenir.

Bu Kanun’un 63’üncü maddesine göre ihale dokümanında yerli istekliler lehine fiyat avantajı sağlanacağı belirtilen ihalelerde, bu fiyat avantajı da uygulanmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır.

En düşük fiyatın ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak değerlendirildiği ihalelerde, birden fazla istekli tarafından aynı fiyatın teklif edildiği ve bunların da ekonomik açıdan en avantajlı teklif olduğu anlaşıldığı takdirde, ikinci fıkrada belirtilen fiyat dışındaki unsurlar dikkate alınmak suretiyle ekonomik açıdan en avantajlı teklif belirlenerek ihale sonuçlandırılır.

İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.  

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.

İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Taşımalı Eğitim Öğle Yemeği

b) Miktarı ve türü:

2017/2018 Eğitim Öğretim yılı 1 Taşıma Merkezi Okuldaki (Milli İrade Ortaokulu) 853 öğrenciye 171 iş günü (145.863 öğün) sıcak sulu öğle yemeği verilmesi, dağıtımı ve yemekhanelerin temizliği.

Milli İrade Ortaokulu 2013-2014 eğitim öğretim yılından bu yana Bayraklı Nafiz Gürman Mahallesi 7165 sokak No:14 te bulunan ilçemiz Mehmet Akif Ersoy Anadolu Lisesi binasında eğitim öğretim faaliyetlerine devam etmekte ve 2014-2015 eğitim öğretim yılından bu yana da öğrencileri taşımalı eğitim kapsamında taşınmaktadır. İlçemiz Milli İrade Ortaokulu taşınan öğrencilerine 2016/2017 eğitim öğretim yılından itibaren öğle yemeğide verilmektedir. İlçemiz Milli İrade Ortaokuluna ait okul binası yıkımı ve okul binasının yapım ihalesi YİKOB tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu bağlamda okul inşaatı 2017 yılı Mart ayında başlamış olup, sözleşme uyarınca yüklenici tarafından 360 günde bitirilecektir. Okul inşaatı tamamlandığında ve Milli İrade Ortaokulu kendi binasına taşındığında öğle yemeği hizmeti işi ve işe ilişkin sözleşme sona erecektir. İhale isteklileri bunu kabul etmiş sayılır.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Bayraklı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptal edilmesi” başlıklı 34’üncü maddesinde “34.1. İhale komisyonu kararı üzerine İdare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez.

34.2. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum, bütün isteklilere gerekçesiyle birlikte derhal bildirilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

01.08.2017 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan başvuru konusu ihalede 10 adet ihale dokümanı satın alındığı ve ihaleye 6 isteklinin katıldığı, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirmeye göre Antor İnş. Taah. Makina Temizlik Hizmetleri ve Ürünleri Gıda Maddeleri Tabldot Tarım Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin verilen süre içerisinde aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı için, Mete Temizlik Özel Sağlık Hizmetleri Bilgisayar Gıda İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu belgenin ihale dokümanında istenilen belge olan TS 8985 TSE-HYB Belgesi olmaması ve istenilen yeterliliğine sahip olmaması nedeniyle, Özhedef Medikal San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu iş deneyim belgesi istenilen şartları taşımadığı için tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, başvuru sahibi Işıl Catering Yemek ve Temizlik Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti., Karanfil Yemek Emlak Tem. İnş. Oto. San. Tic. Ltd. Şti.- On İlaçlama Sağ. Hiz. İnş. Elek. Gıda Ürünleri Bilg. Tem. Hiz. İnsan Kay. ve Taah. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve Mur Şah Yemek San. ve Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin geçerli kabul edildiği, 3 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması nedeniyle ihalede rekabetin oluşmadığı ve kaynakların etkin kullanımının gerçekleşmediği gerekçesiyle ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.

İdarenin 10.08.2017 tarihli kararı ile “İhale komisyonunun kararı üzerine Taşımalı Eğitim Öğle Yemeği işine ait bütün teklifler reddedilerek ihale iptal edilmiştir.

"Taşımalı Eğitim Öğle Yemeği" hizmeti ihalesi için 6 (altı) firma tarafından teklif verilmiş olup, 3 (üç) firmanın teklifi değerlendirme dışı kalmıştır. "Taşımalı Eğitim Öğle Yemeği" hizmeti ihalesinde kalan 3 (üç) firmanın teklifi geçerli teklif olmakla birlikte 3 (üç) firmanın teklifinin değerlendirme dışı bırakılması nedeniyle ihalede rekabetin oluşmadığı ve kaynakların etkin kullanımının gerçekleşmediği gerekçesiyle İhale Komisyonu tarafından ihalenin iptaline karar verilmiştir.” şeklindeki gerekçe isteklilere bildirilerek ihalenin iptaline karar verilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre ihale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbest olsa da idarelere Kanun ile verilen bu takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı kullanılması gerekmektedir. Söz konusu takdir yetkisi, tekliflerin yaklaşık maliyete kıyasla çok yüksek olması veya yaklaşık maliyete göre çok yüksek olmamakla birlikte mevcut ödeneğin verilen teklifleri karşılayamaması, Kanun’un temel ilkelerine uygun olmayan durumların tespiti ve tesis edilen iptal işleminin gerekçelerinin açıkça ortaya konulması gibi nedenlerle sınırlandırılmıştır.

Yapılan inceleme neticesinde, şikâyete konu ihaleye katılan 6 istekliden 4 isteklinin teklifinin geçerli kabul edildiği, bu isteklilerden Antor İnş. Taah. Makina Temizlik Hizmetleri ve Ürünleri Gıda Maddeleri Tabldot Tarım Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, anılan isteklinin verilen süre içerisinde aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı için teklifinin reddedildiği, diğer 3 isteklinin teklifinin geçerli olduğu, söz konusu 3 teklifin hepsinin sınır değerin üstünde ve yaklaşık maliyetin altında olduğu belirlenmiş olup, ihaleye katılım aşamasında rekabetin sağlandığı anlaşılmıştır.

İdare tarafından hazırlanan yaklaşık maliyet hesap cetveli incelendiğinde, Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 16.05.2017 tarihli ve 7051223 sayılı yazısı gereği, öğrenci taşıma uygulaması kapsamındaki öğrencilere verilecek öğle yemeği bedelinin KDV dâhil 4,18 TL olduğu, buradan idarenin KDV hariç birim fiyata ulaştığı (3,8704 TL), 853 öğrenciye, 171 gün öğle yemeği verileceği, toplam yaklaşık maliyetin 564.548,16 TL (853*171*3,8704=564.548,16), toplam ödeneğin ise 615.000,00 TL olduğu, başvuru sahibinin teklif tutarının 495.434,20 TL olduğu tespit edilmiştir.

  Buna göre başvuru sahibi istekli ile teklifleri geçerli kabul edilen diğer iki isteklinin tekliflerinin yaklaşık maliyetin altında olduğu, bundan dolayı da ihale kapsamındaki toplam öğle yemeği adedinin, söz konusu isteklilerin teklif fiyatına bölünmesi sonucunda ulaşılan birim yemek fiyatının Bakanlığın belirlediği tutardan az olduğu tespit edilmiştir.

Örneğin, ihale kapsamındaki toplam öğle yemeği adedinin başvuru sahibi Işıl Catering Yemek ve Temizlik Hizmetleri San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklif fiyatına bölünmesi sonucunda birim yemek bedelinin 3,40 TL (495.434,20/853/171=3,40) olduğu, bu tutarın Bakanlığın belirlediği tutarın altında yer aldığı anlaşılmıştır.

Diğer taraftan, yaklaşık maliyet hesabında Milli Eğitim Bakanlığı Destek Hizmetleri Genel Müdürlüğünün yazısında yer alan fiyatın dikkate alındığı bir ihalede, teklif fiyatlarının yaklaşık maliyete yakın olmasının normal olduğu, gelen tekliflerin ekonomik açıdan uygun görülmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Netice itibarıyla, bahse konu ihalede 4 isteklinin teklifinin geçerli kabul edildiği, 1 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı için reddedildiği, geçerli olan 3 teklifin hepsinin yaklaşık maliyetin altında olduğu hususu da göz önünde bulundurulduğunda, idarenin “rekabet” ve “kaynakların verimli kullanılması” ilkelerine aykırılık bulunduğu yönündeki iptal gerekçesinin mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

İdarenin ihalenin iptali kararının iptaline,

   Oybirliği ile karar verildi.