|
Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı
Tutanak No : 42183
Tutanak Tarihi : 27.09.2016
2- 212 sayılı ilamın 6 ıncı maddesi ile;
A-) ... Mahallesinde ikamet eden sosyal yardıma muhtaç kişilere verilmek üzere, ... Belediyesi Bütçesinden, Mahalle Muhtarı ... ’ın banka hesabına, kanuni dayanağı olmaksızın, ... -TL aktarılmak suretiyle kamu zararına neden olunduğu gerekçeleriyle tazmin hükmü verilmiştir.
………………………………………
Gereği Görüşüldü:
Rapor dosyası ve eki belgelerin incelenmesi neticesinde: 5393 sayılı Belediye Kanununun 14 üncü maddesinde de, Belediyenin mahalli, müşterek nitelikte olmak şartıyla sosyal hizmet ve yardım yapabileceği veya yaptırabileceği hüküm altına alınmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanununun bahsedilen 14 üncü maddesine istinaden ... Belediye Meclisinin 05.10.2012 tarih ve 252 sayılı Kararı ile yürürlüğe giren ... Belediyesi Sosyal Yardım Esasları Yönetmeliğinin Amaç başlıklı 1 inci maddesinde; “Bu yönetmeliğin amacı, yoksunluk içinde olup da temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve hayatlarını en düşük seviyede dahi sürdürmekte güçlük çeken dar gelirli, yoksul, muhtaç, kimsesiz ve engellilere bütçe imkanları dahilinde yapılacak ayni ve nakdi yardımlara dair usul ve esasları düzenlemektedir.” denilmektedir.
Aynı Yönetmeliğin Sosyal yardımlardan yararlanma hakkı başlıklı 6 ncı maddesinde de;
“Aşağıda belirtilen kişilerin belediyece yapılacak sosyal yardımlardan yararlanmaya hakkı vardır:
Belediye sınırları içinde ikamet eden muhtaç, yoksul, kimsesiz, düşkün ve engelli kişiler,
Afetlere maruz kalmış olup, ayni ve nakdi yardıma ihtiyacı olduğu tespit edilen kişiler,
(…)” hükmü bulunmaktadır.
Yönetmeliğin Başvuru başlıklı 7 nci maddesine göre ise, sosyal yardımlardan yararlanmak isteyen kişilerin Belediye Yazı İşleri Müdürlüğü’ne başvurması şartı aranmaktadır. Başvuru olmasa dahi, Belediye Başkan veya Başkan Yardımcısının uygun görmesi halinde, Belediye personeli marifetiyle yapılacak tahkikat sonucunda belirlenecek kişilere de ... ilçe sınırları içinde ikamet etmeleri şartıyla yardım yapılabilmesi mümkündür. Başvuran kişiler için ekonomik ve sosyal durumlarının tespitine yönelik olarak “sosyal inceleme raporu” düzenlenmesi gerekmektedir. Daha sonra evraklar ve “sosyal inceleme raporu” “Değerlendirme Kurulu” tarafından incelenerek nihai kararın verilmesi hüküm altına alınmıştır.
Yönetmeliğin 13 üncü maddesine göre yapılacak nakdî yardımların miktarı ve süresi Yazı İşleri Müdürlüğü’nün teklifi üzerine veya re’sen Değerlendirme Kurulu tarafından belirlenir ve belirlenen miktar ilgililer adına çek düzenlenmek suretiyle bankadan ödenir.
Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ile, ... Belediyesi tarafından yapılacak olan sosyal yardım niteliğindeki nakdi yardımların usul ve esasları belirlenmiştir. İlişikli tutulan ödeme emri ve eki belgelerinin incelenmesinde, Mahmut Paşa Mahallesinde ikamet eden sosyal yardıma muhtaç kişilere verilmek üzere mahalle muhtarının banka hesabına ... -TL aktarıldığı ve bu tutarın da aynı muhtar tarafından düzenlenen fakirlik belgesi sahibi kişilere imza karşılığında dağıtıldığı tespit edilmiştir. Oysa, ... Belediyesi Sosyal Yardım Esasları Yönetmeliği hükümlerine göre, hak sahibi kişilere ödenecek nakdi yardımın tutarı ve süresinin Değerlendirme Kurulu tarafından belirlenmesi ve hak sahibine banka kanalıyla ödeme yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla, belirtilen mevzuat hükümlerine aykırı olduğu halde, ... Belediyesi tarafından mahalle muhtarının hesabına doğrudan sosyal yardım olarak nakdi para aktarılmak suretiyle toplam ... -TL tutarında yersiz harcamada bulunulmak suretiyle kamu zararına yol açılmıştır.
Sorumlular, gönderdikleri savunmalarında, her ne kadar; ... Mahallesi Muhtarı ... ’ın hesabına yatırılan paranın, adı geçenin muhtarlık yaptığı mahallede yaşayan yaşlı; yoksul ve başkalarının yardımıyla yaşamını sürdürebilen kimselere yapılması öngörülen yardımın yerine getirilmesi ile ilgili olduğunu, müstakil tüzel kişiliği bulunmayan ve 5393 sayılı Yasaya göre Belediyenin temsilcisi olan Mahalle Muhtarı’nın yoksul yurttaşlara Belediye tarafından el uzatılmasına aracı olmasının hukuka aykırı olarak görülmemesi gerektiğini, öte yandan, yine 5393 sayılı Yasanın 9 uncu maddesinde; belediyelerin, mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçlarının karşılanması ve sorunlarının çözümü için bütçe imkanları içerisinde ayni yardım ve desteği sağlayacağının belirtildiğini ve böylece Belediye ile Muhtarlık arasındaki yardımlaşmanın hukuki çerçevesinin belirlendiğini, ... Mahallesi Muhtarı’nın hesabına yapılan ödemeye ilişkin Muhtarlık tarafından ... Belediyesine verilen yardım dağıtım listesinin savunma ekinde sunulduğunu ifade etmiş iseler de, yapılan bu savunmanın kabulüne imkan bulunmamaktadır.
5393 sayılı Kanunun Mahalle ve yönetimi başlıklı 9 uncu maddesinde; “Mahalle, muhtar ve ihtiyar heyeti tarafından yönetilir. Belediye sınırları içinde mahalle kurulması, kaldırılması, birleştirilmesi, bölünmesi, adlarıyla sınırlarının tespiti ve değiştirilmesi, belediye meclisinin kararı ve kaymakamın görüşü üzerine valinin onayı ile olur.
Muhtar, mahalle sakinlerinin gönüllü katılımıyla ortak ihtiyaçları belirlemek, mahallenin yaşam kalitesini geliştirmek, belediye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilişkilerini yürütmek, mahalle ile ilgili konularda görüş bildirmek, diğer kurumlarla iş birliği yapmak ve kanunlarla verilen diğer görevleri yapmakla yükümlüdür. (Ek cümle: 12/11/2012-6360/15md.) Belediye sınırları içinde nüfusu 500’ün altında mahalle kurulamaz.
Belediye, mahallenin ve muhtarlığın ihtiyaçlarının karşılanması ve sorunlarının çözümü için bütçe imkânları ölçüsünde gerekli ayni yardım ve desteği sağlar; kararlarında mahallelinin ortak isteklerini göz önünde bulundurur ve hizmetlerin mahallenin ihtiyaçlarına uygun biçimde yürütülmesini sağlamaya çalışır.” denilmektedir.
5393 sayılı Kanunun 9 uncu maddesindeki düzenlemeye göre; muhtar, belediye ile mahalle sakinleri arasındaki ilişkilerin yürütülmesi, mahallenin ihtiyaçlarının belediyeye bildirilerek giderilmesi konusunda aracı olarak faaliyet göstermekle görevlendirilmiştir. Bahse konu hükmün, ihtiyaç sahiplerine aktarılmak üzere muhtarın şahsına kamu kaynağı aktarılmasının dayanağı olarak gösterilmesi hem 5018 sayılı Kanunun 29 uncu maddesine hem de ... Belediye Meclisinin 05.10.2012 tarih ve 252 sayılı Kararı ile yürürlüğe giren ... Belediyesi Sosyal Yardım Esasları Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine aykırıdır.
Belirtildiği üzere, Belediye tarafından dağıtılan sosyal yardımlardan yararlanmak isteyen kişilerin Belediye Yazı İşleri Müdürlüğü’ne başvurması gerekmektedir. Başvuru olmasa dahi, Belediye Başkan veya Başkan Yardımcısının uygun görmesi halinde, belediye personeli marifetiyle yapılacak tahkikat sonucunda belirlenecek kişilere de ... ilçe sınırları içinde ikamet etmeleri şartıyla yardım yapılabilmesi mümkündür. Başvuran kişiler için ekonomik ve sosyal durumlarının tespitine yönelik olarak “sosyal inceleme raporu” düzenlenmesi, akabinde ise, hazırlanan evrakların ve “sosyal inceleme raporu”nun “Değerlendirme Kurulu” tarafından incelenerek nihai kararın verilmesi gerekmektedir.
Yönetmelik hükümlerinden anlaşılacağı üzere, hak sahibi kişilere ödenecek nakdi yardımın tutarı ve süresinin Değerlendirme Kurulu tarafından belirlenmesi ve hak sahibine banka kanalıyla ödeme yapılması Yönetmeliğin amir hükmü konumundadır. Mahalle muhtarı kanalıyla yapılacak transfer neticesinde ise, her bir hak sahibine ne kadar ödeme yapıldığının, hatta hak sahibine gerçekten bir ödeme yapılıp yapılmadığının dahi belirlenememe riski bulunaktadır. Nitekim, Zeynep Gül DOMAÇ tarafından dilekçe eki olarak gönderilen ve ... Mahallesi Muhtarı ... tarafından imzalanan yazıda 05.01.2013-10.02.2013 tarihleri arasında ihtiyaç sahibi kişiler için yapılan yardımlar listelenmiştir. Oysa, Ödeme Emri eki belgede yardım yapılan kişilerin listesinin tarihi, yine aynı muhtarın imzası ile 04.03.2013 olarak belirtilmiştir. Ayrıca yardım yapıldığı iddia edilen kişilerin isimleri her iki listede farklı olarak yer almaktadır. Diğer taraftan, bu listelerde yardım yapıldığı belirtilen kişilerin gerçekten yardım almaya hak sahibi olup olmadıkları ve bunlara yapıldığı belirtilen yardımın geçekten verildiğini ispatlayabilecek (imza, vs.) vesikalara da yer verilmemiştir.
İhtiyaç sahibi kişilere dağıtılmak üzere muhtara para aktarılmasının Kanun ve Yönetmelik hükümlerine aykırılığı bir yana, gerçekleştirildiği ifade edilen yardımların tarihleri konusunda dahi Belediye ile muhtarlık arasında mutabakat sağlanamadığı aşikârdır. Bahse konu yardım dağıtma yöntemi, ihtiyaç sahibi olduğu iddia edilen kişilerin gerçekten ihtiyaç sahibi olup olmadığının belirlenmesinde, bunlara yardımların gerçekten yapılıp yapılmadığı ve yardım tutarı hakkında birbiriyle çelişen belgeler mevcuttur.
Bu itibarla; 5.Daire tarafından 212 sayılı ilamın 6 ncı maddesine ilişkin Mahalle Muhtarı ... ’ın banka hesabına, kanuni dayanağı olmaksızın, ... -TL aktarılmak suretiyle verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, oyçokluğuyla,
|
