Açıklama istenen kalemlerin net belirlenmemiş olması mevzuata aykırılık taşır mı?

Karar

Toplantı No       : 2016/013

Gündem No      : 65

Karar Tarihi        : 24.02.2016

Karar No              : 2016/UH.II-644

……………

KARAR:

 

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

 

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

 

 

 

1) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının toplam birim maliyete dayalı açıklamayı içeren fiyat teklifi ile açıklanması gerekirken, ağırlıklı ortalama birim maliyete dayalı açıklamayı içeren proforma faturalar ile yapılmasının mevzuata aykırı olduğu,

 

 

 

2) Araç sahipleri ile yapılan kira sözleşmelerinin tek başına aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmasının mevzuata aykırı olduğu, diğer yandan anılan sözleşmenin mevzuat uyarınca taşıması gereken ibareleri taşımadığı, ayrıca belgelendirmeye esas hususlara ait imza sirküleri ile meslek mensubuna ilişkin faaliyet belgesinin mevcut olmadığı, söz konusu belgelerde kaşe/mühürlerin de eksik olduğu,

 

 …….

 

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

 

 

            1) Başvuru sahibinin 1, 8, 9 (bir kısmı), 10, 11 (bir kısmı), 12, 13 ve 14’üncü iddialarına ilişkin olarak:

 

 

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56'ncı maddesinde, idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği, Kurumun itirazen şikâyet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceleyeceği hüküm altına alınmıştır.

 

          

 

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların Şekil Unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında “İdarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemez.” hükmüne,

 

 

 

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “Kurum tarafından yapılacak işlemler” başlıklı 12’nci maddesinin ikinci fıkrasında “…İdareye başvuru konularının yanı sıra yeni konular da eklenerek Kuruma başvurulması halinde ise, itirazen şikâyet başvurusunun incelenmesinde idareye başvurusu konusu edilmeyen hususlar dikkate alınmaz.” açıklamasına yer verilmiştir.

 

 

 

Anılan mevzuat hükümlerinden, idare tarafından şikâyet üzerine alınan kararda belirtilen hususlar hâriç, şikâyet başvurusunda yer almayan hususların itirazen şikâyete konu edilemeyeceği,

 

 

 

Bu kapsamda, başvuru sahibi tarafından yapılan şikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları birlikte incelendiğinde; itirazen şikâyet dilekçesinde ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, yapılan açıklamaların toplam birim maliyete dayalı açıklamayı içeren fiyat teklifi ile tevsik edilmesi gerekirken, anılan istekli tarafından ağırlıklı ortalama birim maliyete dayalı açıklamayı içeren proforma faturalar ile tevsik edildiği, sözleşme ve genel giderlere ilişkin bir maliyet öngörülmediği, yine işçilik, GPS, temizlik, işçi sağlığı ve güvenliğine ilişkin giderlerin tevsikinin mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmediği, bunun yanı sıra söz konusu hususlara ilişkin sunulan belgelerde mevzuat gereğince yer alması gereken ibareler ile kaşe/mühürlerin mevcut olmadığı, bununla birlikte anılan istekli tarafından teklif dosyası kapsamında sunulan iş deneyim belgesi tutarının söz konusu istekli tarafından teklif verilen iki kısım için yeterli olmadığı, diğer yandan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerin sözleşme süresini kapsamaması sebebiyle bu istekli tarafından haksız fiyat avantajı elde edildiği, ayrıca idare tarafından ihale üzerinde bırakılan istekliye ait aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunma gerekçesinin komisyon kararında yer almadığı iddiaları yer almakla birlikte, söz konusu aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan tüm belgelerin incelenmesinin talep edildiği, ancak söz konusu iddiaların idareye yapılan şikâyet başvurusunda konu edilmediği anlaşılmıştır.

 

 

 

Anılan Kanun ve Yönetmelik hükümleri ile Tebliğ açıklaması uyarınca, bahse konu iddiaların inceleme kapsamında dikkate alınmayarak söz konusu iddiaların şekil yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

 

 

 

            2) Başvuru sahibinin diğer iddialarına (2, 3, 4, 5, 6, 7, 9 (bir kısmı), 11 (bir kısmı)’inci iddiaları) ilişkin olarak:

 

 

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

 

İhale komisyonu;

 

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,       

 

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,        

 

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,       

 

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

 

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

 

 

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.

 

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

 

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir…” açıklaması yer almaktadır.

 

 

 

Anılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme neticesinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmesi ve bu teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerle ilgili yazılı açıklama istenilmesi gerektiği,

 

 

 

Diğer yandan, anılan Tebliğ açıklamaları uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutarın sınır değer olarak kabul edileceği, aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmıştır.

 

 

 

İnceleme konusu işe ait idari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

 

a) Adı: DSİ 10 Bölge Müdürlüğü 2016 Yılı Personel Taşıma Servis Hizmetleri Alımı

 

b) Miktarı ve türü:

 

Toplam : 2 ad. Otobüs, 16 ad. Midibüs ve 5 ad. Minibüs

 

1. KISIM

 

2 adet Otobüs 270 gün,

 

15 adet Midibüs 270 Gün (Bölge Müd. ,101. Şb. Müd. ve Silvan Proje Müd. Servisi),

 

1 adet Minibüs  270 gün (Silvan Proje Müd. Servisi)

 

1 adet Minibüs 365 Gün (Vardiya Servisi)…” düzenlemesi,

 

 

 

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İş süresince araçlara ait amortisman giderleri, işletme giderleri (bakım, onarım, yakıt, tüm sigorta ve/veya kasko giderleri, tüm resmi vergi giderleri, teknik şartnamede istenen teknik aksamlara ait giderler), personel giderleri(şoför giderleri), sözleşme ve genel giderler ile Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerinin tümü teklif edilecek fiyata dahildir…” düzenlemesinin yer aldığı görülmüştür.

 

 

 

İdarece gönderilen ihale işlem dosyası incelendiğinde, başvuru konusu ihalenin 17.11.2015 tarihinde gerçekleştirildiği, 14.12.2015 tarihli ihale komisyonu kararından söz konusu ihalenin 1’inci kısmına 8 isteklinin katıldığı, idarece yapılan değerlendirmede sınır değerin yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesi sonucu 1.133.554,35 TL (1.473.620,65 TL / 1,30 = 1.133.554,35 TL) olarak hesaplandığı, bunun neticesinde 6 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirildiği, akabinde 20.11.2015 tarihli yazılar ile söz konusu isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talebinde bulunulduğu, bahsi geçen yazılara 3 istekli tarafından cevap verildiği, idarece düzenlenen aşırı düşük teklif değerlendirme tutanağından anılan isteklilerden sadece birine ait aşırı düşük teklif açıklamasının yeterli görüldüğü, sonuç olarak 1.121.910,00 TL teklif bedeli ile Mehmet Yaşar Seçik Otobüs İşletmecisinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, 1.227.270,00 TL teklif bedeli ile başvuru sahibinin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

 

 

 

Diğer yandan, idarece teklifleri sınır değerin altında tespit edilen isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi konulu yazılar incelendiğinde, söz konusu yazılarda “…ihale komisyonumuza, teklifinizde önemli olan bileşenler (işletme giderleri (akaryakıt giderleri, bakım onarım, lastik vb. giderleri) personel giderleri, amortisman giderleri, zorunlu giderler, sözleşme giderleri ve yapılacak diğer tüm giderler ve müteahhitlik kârı) ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak tebliğ tarihinden itibaren 5 iş günü içerisinde…” ifadelerine yer verildiği,

 

 

 

Öte yandan, anılan isteklilere ait aşırı düşük teklif açıklamalarına bakıldığında, Gıyasettin Börü Otobüs ve Minibüs İşletmecisine ait aşırı düşük teklif açıklamasında araç amortisman gideri, muayene gideri, işçilik gideri, yakıt, periyodik bakım, lastik gideri, trafik sigortası gideri ve motorlu taşıtlar vergisi gideri başlıkları altında yapılan fiyatlandırmaya ilişkin belgelendirmelerin mevcut olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekliye ait açıklamada bahsi geçen hususlardan farklı olarak koltuk ferdi kaza sigortası bedeline ilişkin tevsikin yer aldığı, diğer bir istekli olan Namık Danış otobüs İşletmelerine ait aşırı düşük teklif açıklamasında ise araçlara ilişkin belgelendirmenin araç kira protokolü ile gerçekleştirildiği, söz konusu protokol içerisinde araç giderlerine ilişkin olarak trafik cezaları, kasko vb. giderlerin protokolde yer verilen bedele dâhil olduğunun belirtildiği görülmüştür.

 

 

 

Yukarıda yer verilen hususlar bir arada değerlendirildiğinde, aşırı düşük teklif açıklamalarına yönelik sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin ön koşulunun, idarece isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama istenmesine ilişkin yazılarda, açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin herhangi bir tereddüt doğurmayacak ve bütün istekliler tarafından eşit şekilde anlaşılacak şekilde net olarak ifade edilmesi olduğu, aksi durumda idarece objektif bir değerlendirme yapılabilmesinin mümkün olmayacağı,

 

 

 

Bu bağlamda, idarece açıklanması istenen önemli teklif bileşenlerinin örneğin amortisman bedeli, personel maliyeti, zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigortası bedeli, akaryakıt bedeli vb. tek tek maliyet bileşenlerinin adları verilmek suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasının gerçekleştirilmesi gerektiği,

 

 

 

Ancak, söz konusu açıklama isteme yazılarında “…bakım onarım, lastik vb. giderler…zorunlu giderler…yapılacak diğer tüm giderler…” gibi belirsizliğe yol açabilecek ve istekliler tarafından farklı anlaşılabilecek ifadelere yer verildiği, kaldı ki anılan istekliler tarafından yapılan açıklamalar göz önünde bulundurulduğunda, bir istekli tarafından sadece trafik sigortası bedeli, bir istekli tarafından trafik sigortası ve kasko bedeli ve bir başka istekli tarafından ise  hem trafik sigortası hem de karayolu yolcu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası bedeline ilişkin  belgelendirmelerin mevcut olduğunun görüldüğü,

 

 

 

Dolayısıyla, açıklanması istenen önemli teklif bileşenlerinde yer alan zorunlu giderler, diğer tüm giderler veya vb. giderler gibi net olmayan ifadelerin bulunmasının açıklama sunacak istekliler tarafından farklı şekillerde değerlendirildiği anlaşılmıştır.

 

 

 

Diğer yandan, başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasına yönelik iddia konusu ettiği hususlar da dikkate alındığında, idarece önemli teklif bileşeni olarak belirlenecek gider kalemlerinin açık ve net olarak ifade edilmesi hususu, hem tekliflerin değerlendirilmesi hem de iddiaların sağlıklı bir şekilde cevaplandırılması açısından büyük önem arz ettiği,

 

 

 

Bu çerçevede, aşırı düşük teklif sorgulama yazılarının Tebliğin 79.2.1’inci maddesine uygun olarak yeniden düzenlenmesi ve aşırı düşük teklif değerlendirilmesi işleminin yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

 

 

 

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulama yazılarının yeniden düzenlenmesi, söz konusu yazılar içeriğinde aşırı düşük teklif değerlendirme sürecine esas alınacak olan teklifteki önemli bileşenlerin ayrıntılı ve net bir şekilde belirtilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

 

          

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

 

 

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

 

 

 

 

 

   Oybirliği ile karar verildi.

Bu sayfa 1587 kez görüntülendi.