Süt ve süt ürünleri için fiyat farkı verilmesi kamu zararı oluşturur mu? (Sayıştay)

Karar

Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı

Tut No:35333

T:26.06.2012

352 sayılı ilamın 5. maddesi ile Boyacıoğulları Tic ve San Ltd. ş�irketi yüklenimindeki "Süt Ve Süt Ürünleri Alımı İşi"� kapsamında satın alınan süt ve süt ürünleri için fiyat farkı ödenmesi nedeniyle 6.094,00 YTL' ye tazmin hükmü verilmiştir.

Dilekçi dilekçesinde özetle;

Alım konusu ürünlerin serbest piyasa koşullarındaki ekonomik dalgalanmalar ve mevsimsel yağış rejimlerinin, özellikle alımların gerçekleştiği yıl ve öncesindeki yaklaşık 5 yıllık dönemde düzensizleşmesi ve küresel ısınma gibi faktörler nedeniyle buğday rekoltelerinde ve tarımsal ürünlere dayalı olarak şekillenen süt hammaddesi üretici fiyatlarında, ekseriyetle yükseliş eğilimli istikrarsızlıklara neden olduğunu, bu serbest piyasa koşullarında, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilen ve fiyat farkı öngörülmeyen ihalelerde, rekabet ortamını sağlayacak katılımların oluşmadığını, hatta hiç katılımın sağlanamadığının görüldüğünü, katılımın gerçekleştiği durumlarda ise idarece belirlenen yaklaşık maliyetin üzerinde, hatta yıllık enflasyon öngörülerinin üzerinde teklif fiyatlarıyla karşılaşıldığını, katılımcı olabilecek kişilerin, yılın tamamını kapsayan sabit fiyat teklif etmede kendilerini risk içerisinde gördüklerini ifade ettiklerini,

İdarece karşılaşılan bu zor durumun sadece ilam konusu ürünlere ait olmayıp, neredeyse fiyat farkı öngörülemeyecek, yıl içerisinde parça parça teslimi öngörülen ve bir bütün içerisinde ihale edilen tüm mal alımlarında da görüldüğünü, (Örn. İnşaat demiri, hazır beton, LPG, çimento, gıda grubu yağlar, çay, şeker v.b.)

Fiyat farkı verilmesinin yasal olarak mümkün olduğu alımların uygulamalarında ise hem ihaleye katılımın sağlandığını ve beraberinde rekabetin oluştuğunu, verilen tekliflerde de yaklaşık maliyet ve piyasa rayiçlerinin altında teklifler verildiğinin görüldüğünü, bu durumunun kamu yararı sağladığını düşündüklerini, hizmetin sürdürülebilirliği ve kamu yararının gözetilerek uygulamanın gerçekleştirildiğini,

Anılan açıklamalar çerçevesinde 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerince adına fiyat farkı düzenlenebilecek ürünlerin sadece petrol ürünü ya da 507 Sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanununa tabi esnaf ve sanatkarlarca üretilmiş ve adına fiyat tarifesi düzenlenmiş mallarla sınırlı bırakılmasının uygulamada kamu görevlilerini zor durumda bıraktığını belirterek verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını istemiştir.

Sayıştay Savcılığı daire kararının onanması yönünde görüş bildirmiştir.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 8. maddesinde sözleşme türlerine göre fiyat farkı verilebilmesine ilişkin esas ve usulleri tespite Kamu İhale Kurumunun teklifi üzerine Bakanlar Kurulunun yetkili olduğu belirtilmiştir.

Bu çerçevede düzenlenen "4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Mal Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar"�ın 4 üncü maddesinde,

"4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan mal alım ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için, söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerekir."�

Aynı Esasların "Kapsam"� başlıklı 2 nci maddesinde,

"4734 sayılı Kamu İhale Kanununa tabi idarelerin, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre sözleşmeye bağladıkları petrol ürünleri ile 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanununa tabi esnaf ve sanatkarlarca üretilen malların alımlarına ait götürü bedel sözleşmeleri ile birim fiyat sözleşmelerinde uygulanacak fiyat farkı hesabına ait işlemler, bu Esaslara göre yürütülür."� denilmiş,

6 ncı maddesinin (f) bendinde de,

"Mahalli perakende azami satış fiyatı veya ücret tarifeleri düzenlenmeyen mallar için şartname ve sözleşmelere fiyat farkı ödeneceğine dair hüküm konulamaz."� hükmüne yer verilmiştir.

Yani alınan bir mala fiyat farkı verilebilmesi için bu malın; petrol ürünü ya da 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu'na tabi esnaf ve sanatkarlarca üretilen bir mal olması gereklidir.

Ancak satın almaya konu olan süt ve süt ürünleri, bu kapsamda fiyat farkı verilebilecek bir mal değildir.

Dilekçi dilekçesinde; fiyat farkı öngörülmediği durumlarda ihalelerde rekabet ortamını sağlayacak katılımların olmadığını, katılımın sağlandığı hallerde ise yaklaşık maliyetin üzerinde hatta yıllık enflasyon öngörülerinin üzerinde teklif fiyatlarıyla karşılaşıldığını belirtmiş olsa da, perakende azami satış fiyatı veya ücret tarifeleri düzenlenmeyen mallar için şartname ve sözleşmelere fiyat farkı ödeneceğine dair bir hüküm konulması ve bu ürünlere fiyat farkı ödenmesi mümkün değildir.

Bu itibarla dilekçi iddialarının reddedilerek 1352 sayılı İlam'ın 5. maddesi ile verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE,

Karar verildiği 26.06.2012 tarih ve 35333 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.