Yüklenici, geçici hak ediþlerde itiraz etmediði fiyat farký uygulamalarýna ileriki hak ediþlerde itiraz edebilir mi? (Sayýþtay)

Sayýþtay Temyiz Kurulu Kararý

Tut No:27456

T: 23.11.2004

Tic. ve San. Müessesesi yüklenimindeki “… Barajý ve HES Ýnþaatý” iþine ait hakediþ bedellerinin   ödenmesinde, mevcut kalýp fiyatlarýnýn yapýlan iþin karþýlýðý olmadýðý konusunda yüktemeinuu 03.05,1999 tarihinde yapmýþ olduðu itirazýn idare tarafýndan haklý görülerek 2000 yýlý içerisinde onaylanmýþ olan 2L015/A poz nolu yeni fiyatýn, Bayýndýrlýk Ýþleri Genel þžarinamesÝnin 20 inci maddesi gereði yüklenicinin idareye baþvuru tarihi olan 03.05.1999 mininden sonra yapýlan imalatlara uygulanmasý gerekirken bu tarihten önce yapýlan imalatlara da uygulanmasý ve SS/131S1 saydý Fiyat Farký Kararnamesine aykýrý olarak yapýlan imalatýn bedelinin, imalatýn yapýldýðý yýl fiyatlarý yerine 2000 yýlý fiyatlarýyla ödenmesi nedeniyle fazla ödenen 152.S45.S27.00Û.-liraya tazmin hükmü verilmiþtir.

Dilekçi temyiz dilekçesinde, sözleþme eki teknik þartnamenin 86 ncý maddesindeki, “Dolusavak, santral, sualma yapýsý, tünellerin giriþ ve çýkýþ yapýlan vs. gibi yerlerdeki istinat duvarý, ayak, perde duvarlarý ve 1/1 den daha büyük þevli kaplama betonlarýnýn yapýmýnda kayar kalýp kullanýlacaktýr. Kayar kalýplarla beraber kullanýlan spiraller, tespit cývatalarý, gergi ve destek çubuklarý, iþ iskeleti vs gibi bütün hususlar kalýp fiyatlarýnýn içine dahildir. Bu bakýmdan dolusavak köprüsü, köprüler ve santral binasý tavan kalýplarý hariç hiçbir yerde kalýp iskelesi bedeli ödenmeyecektir.” hükmü nedeniyle, sözü edilen imalatlarýn mutlaka kayar kalýpla yapýlmasýnýn zorunlu olduðu; DSÝ Birim fiyatlarýnda yer almayan kayar kalýp birim fiyatlarýnýn idarece hazýrlanýp onaya sunulmasý gerekir iken iþlerin yoðunluðu nedeni ile hazýrlanamayan fiyat tutanaðý için müteahhidin 03.05.1999 tarihinde idareye müracaat etmek zorunda kaldýðý; teknik þartname gereði kalýp imalatlarý kayar kalýpla yapýlacaðýndan, B-15.015 poz nolu analizdeki malzeme ile yapýlmasý mümkün de olmadýðýndan, bu imalatýn müteahhidin müracaat tarihinden evvel veya sonra yapýlmýþ olmasýnýn hiçbir hukuki sonucunun olmadýðý; BÝGÞž’ nin 20′nci maddesi gereðince yeni fiyat tanzimi ve onaylanmasýna kadar müteahhidin idarenin tespit edeceði geçici fiyatla taahhüdünü devam ettirmeye mecbur olduðu; 21.015/A poz no’lu kayar kalýp fiyatlarýna göre yapýlan, uygulama yýlý birim fiyatlarýna göre hesaplanan KDV dahil fazla ödeme toplamýnýn 41.473.933.000.-TL olduðu ve bu miktarýn 10.09.2003 tarih ve 67 sayýlý hakediþten kesildiði; ilamdaki tazmin miktarýndan 41.473.933.000.-TL düþüldükten sonra kalan 111.371.894.000.-TL’nin kaldýrýlmasý gerektiðini belirterek tazmin hükmünün kaldýrýlmasýný talep etmektedir.

Bayýndýrlýk Ýþleri Genel þžartnamesinin 20′ nci maddesinde yeni birim fiyat tespitinde kullanýlacak analizler ve rayiçler sýrasýyla sayýlmýþ, bu analiz ve rayiçler kullanýlarak fiyatý belli olmayan yapým ve hizmet iþlerinin yeni birim fiyatlarýnýn tespit edilmesi imkaný saðlanmýþtýr. Ýdarenin müteahhitle birlikte maddede belirtilen usullerden biri ile tespit ettiði yeni birim fiyatlar hususunda, bir tutanak tanzim edilmesi ve taraflarca imzalanan yeni fiyat tutanaðýnýn idare onayýna sunulmasý þartý getirilmiþ ve yeni birim fiyatýn, onaydan sonra geçerli olacaðý belirtilmiþtir. þžartnamenin 39 uncu maddesinde ise müteahhidin geçici hakediþlere itirazý olduðu takdirde, karþý görüþlerinin neler olduðunu ve dayandýðý gerekçeleri, idareye vereceði ve bir örneðini de hakediþ raporuna ekleyeceði dilekçesinde açýklamasý ve hakediþ raporunu “Ýdareye verilen     ....   tarihli dilekçemde yazýlý ihtirazý kayýtla” cümlesini yazarak imzalamasý gerektiði, eðer hakediþ raporunun imzalanmasýndan sonra tahakkuk iþlemi yapýlýncaya kadar hakediþ raporunda yapýlabilecek düzeltmelere bir itirazý olduðu takdirde itirazýný hakediþin kendisine ödendiði tarihten baþlamak üzere en çok on gün içinde dilekçe ile idareye bildirmek zorunda olduðu, eðer müteahhit hakediþe bu þekilde itiraz etmediði takdirde hakediþi olduðu gibi kabul etmiþ sayýlacaðý hükme baðlanmýþtýr. BÝGþž’ nin 40′ ýncý maddesinde kesin hakediþ raporunun düzenlenmesinde sadece kesin metraj ve hesaplar sonucunda bulunan miktarlarýn esas alýnacaðý ve bunlarla geçici hakediþ raporlarýndaki rakamlar arasýnda bulunacak farklara bakýlmayacaðý belirtilmiþ bulunduðundan, imalat miktarýna iliþkin olarak geçici hakediþlerde itiraz edilmemiþ olunsa bile hakediþlere yansýmamýþ ya da eksik yansýmýþ iþlerin müteakip hakediþlerde veya kesin hesapta dikkate alýnmasý mümkün olduðundan her hangi bir hak kaybý söz konusu olmaz iken, miktar hesaplamalarý dýþýndaki fiyat farký uygulamalarý, nakliye mesafeleri, kazý klas durumu, çeþitli müþkülat zam ve katsayýlarý, uygulanmasý gereken birim fiyatýn tespiti gibi hususlarda, ilgili olduklarý hakediþte itiraz edilmemiþ ise söz konusu uygulama kesinlik kazanacaðýndan, müteahhit tarafýndan ileride bu hususlara iliþkin olarak her hangi bir hak talebinde bulunulamayacaðýndan idare tarafýndan da bu hususlara iliþkin olarak sonradan geçmiþe dönük olarak müteahhit lehine düzenleme yapýlmamasý gerekmektedir. Bu nedenle müteahhidin idareye baþvurduðu 03.05.1999 dilekçe tarihinden önce yapýlmýþ imalatlara yeni birim fiyatýn uygulanmasýna imkan bulunmamaktadýr.