Belediye mülkiyetindeki taşınmazlar ihalesiz olarak spor kulübüne tahsis edilebilir mi?

Karar

 

Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı

 

Tutanak No : 38553

 

Tutanak Tarihi : 04.03.2014 

1541 sayılı ilamın 2.maddesi ile; … Belediyesi'ne ait bir kısım taşınmazların 5393 sayılı Belediye Kanunu, 2886 sayılı Devlet ihale Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine aykırı şekilde … Belediyesi Gençlik ve Spor Kulübüne tahsis edilmesi nedeniyle 1.552.021,25 YTL.ye tazmin hükmü verilmiştir.

 

…………………………………………………………………………………………………
 

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin Görev ve Yetkileri” başlıklı 18.maddesinin e

 

bendinde; 
 

“Taşınmaz mal alımına, satımına, takasına, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın kamu hizmetinde ihtiyaç duyulmaması hâlinde tahsisin kaldırılmasına; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi otuz yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.” denilmek suretiyle belediye meclisine taşınmaz malları tahsis yetkisi verilmiştir.

 

Meclisin bu yetkisini nasıl ve ne şekilde kullanacağı ise aynı Kanunun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75. maddesinin d bendi ile belirlenmiş olup, söz konusu maddenin ilgili hükmünde aynen;

 

“Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda;

 

………
 

d) Kendilerine ait taşınmazları, aslî görev ve hizmetlerinde kullanılmak üzere bedelli veya bedelsiz olarak mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına devredebilir veya süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilir. Bu taşınmazlar aynı kuruluşlara kiraya da verilebilir. Bu taşınmazların, tahsis amacı dışında kullanılması hâlinde, tahsis işlemi iptal edilir. Tahsis süresi sonunda, aynı esaslara göre yeniden tahsis mümkündür.
 

Kamu kurum ve kuruluşlarına belediyeler, bağlı kuruluşları ve belediye şirketlerince devir veya tahsis edilen taşınmazlar, kamu konutu ve sosyal tesis olarak kullanılamaz.”

“Arsa ve konut üretimi” başlıklı 69.maddesinde ise;

 

“Belediye; düzenli kentleşmeyi sağlamak, beldenin konut, sanayi ve ticaret alanı ihtiyacını karşılamak amacıyla belediye ve mücavir alan sınırları içinde, özel kanunlarına göre korunması gerekli yerler ile tarım arazileri hariç imarlı ve alt yapılı arsalar üretmek; konut, toplu konut yapmak, satmak, kiralamak ve bu amaçlarla arazi satın almak, kamulaştırma yapmak, bu arsaları trampa etmek, bu konuda ilgili diğer kamu kurum ve kuruluşları ve bankalarla iş birliği yapmak ve gerektiğinde onlarla ortak projeler gerçekleştirmek yetkisine sahiptir.

 

…

 

Arsalar hariç üretilen konut ve işyerlerinin satışı 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tâbi değildir. O belediye ve mücavir alan sınırları içinde kendisine, eşine veya onsekiz yaşından küçük çocuklarına ait konutu olmayan dar gelirli kişiler ile afete maruz kalanlara, sanayi bölgelerinden nakledileceklere ve üyelerinin tamamı bu durumda olan kooperatiflere, bedeli 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre oluşturulan takdir komisyonu tarafından belirlenecek tutardan aşağı olmamak üzere arsa tahsisi yapılabilir. Durumları 775 sayılı Gecekondu Kanununun 25. maddesine uyan kimselere de bu maddeye göre arsa ve konut sağlanabilir. Bu fıkranın uygulama esasları, İçişleri Bakanlığı ile Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından müştereken hazırlanacak çerçeve yönetmeliğe uygun olarak belediye meclisleri tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.” denilmektedir.
 

2886 sayılı Devlet İhale Kanununun “Kapsam” başlıklı 1.maddesinde; 

 

“Genel bütçeye dahil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.”

 

“İhale usulleri” başlıklı 35. maddesinde ise;

 

“Bu Kanunun 1.maddesinde yazılı işlerin ihalelerinde aşağıdaki usuller uygulanır,

 

a) Kapalı teklif usulü,

 

b) Belli istekliler arasında kapalı teklif usulü,

 

c) Açık teklif usulü,

 

d) Pazarlık usulü,

 

e) Yarışma usulü

 

İşin gereğine göre bu usullerden hangisinin uygulanacağı, bu Kanun hükümlerine uyularak idarelerince tespit edilir.” denilmek suretiyle idarelerin bu kanuna tabi işlerde uygulayacakları ihale usulleri hükme bağlanmıştır.

 

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 3.maddesinde;

 

“.......Münhasıran bu Kanunun uygulanmasında;......Kamu kaynakları: Borçlanma suretiyle elde edilen imkanlar dahil kamuya ait gelirler, taşınır ve taşınmazlar, hesaplarda bulunan para, alacak ve haklar ile her türlü değerleri ifade eder.” 

 

 

“Hesap verme sorumluluğu” başlıklı 8. maddesinde;

 

“Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır.” 
 

“Mal Yönetiminde Etkililik ve Sorumluluk” başlıklı 48. maddesinde;

“Kamu idarelerine ait malları edinme, kiralama, tahsis, yönetim, kullanma ve elden çıkarma işlemleri, mevzuatında öngörülen kurallar dahilinde hizmetin amacına uygun olarak verimlilik ve tutumluluk ilkesine göre yapılır. Bu ilkeye aykırı eylem ve işlemlerden doğacak zararlardan, malların yönetimi veya kullanılması hususunda yetki verilenler sorumludur.”

 

“Kamu zararı” başlıklı 71.maddesinde;

 

“Kamu zararı, mevzuata aykırı karar, işlem, eylem veya ihmal sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.” denilmektedir.

 

Buna göre belediyeler, doğrudan belediye meclisi kararı ile taşınmazlarını mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına bedelli veya bedelsiz olarak süresi yirmi beş yılı geçmemek üzere tahsis edebilirken, sayılanlar dışındaki gerçek veya tüzel kişilere belediye taşınmazlarının ihalesiz olarak ve bedelli veya bedelsiz bir şekilde tahsisi, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun sosyal ve ekonomik amaçlı arsa üretimine ilişkin 69.maddesindeki özel hükümler hariç, mümkün olmayıp bu taşınmazların kiralama ve/veya satış işlemlerinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre düzenlenecek bir ihaleyle gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
 

İlama konu olayda, ….. Belediyesi’nce belediye’ye ait 32 adet ATM cihazı yeri ( fiilen 28 adet), 4 adet tuvalet yeri, 5 adet baz istasyonu yeri, 1 adet kafeterya, 3 adet merdiven altı satış ünitesi, 1 adet düğün salonu, 1 adet katlı otopark, 1 adet otopark olarak kullanılabilecek boş arazi, 65 adet durak reklam panosu, 1 adet spor salonu, 1 adet yat çekme yeri ve 3 adet büfe yerinin, değinilen mevzuat hükümlerine aykırı olarak ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu uyarınca bir ihale düzenlenmeksizin belediye meclisi kararları ile piyasa rayicinin oldukça altında bedeller karşılığında …. Belediyesi Gençlik ve Spor Kulübü’ne tahsis edildiği ve bu kulüp tarafından da söz konusu taşınmazların kiralayan sıfatıyla özel şahıs ve şirketlere gerçek ekonomik değerleri ile kiralandığı ve bu suretle … Belediyesi’nin adı geçen kulüpten tahsil ettiği kira bedeli toplamı ile söz konusu kulüp tarafından bahse konu taşınmazlardan elde edilen kira bedeli toplamı arasındaki farkın 1.552.021,25 YTL’ye ulaştığı ve böylece … Belediyesi’nin 1.552.021,25 YTL gelirden mahrum bırakıldığı görülmüştür.

 

Dilekçede, … Belediye Spor Kulübünün 2008 yılı itibari ile profesyonel bir kulüp olmasına karşın bünyesinde bir çok amatör branş barındırdığı ve söz konusu kira yardımlarının bu amatör branşların harcamalarında kullanıldığı ve 5393 sayılı Belediye Kanunun “Belediyenin Görev ve Sorumlulukları” başlıklı 14.maddesinde yer alan;

 

“Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;

 

b)...Gerektiğinde, öğrencilere, amatör spor kulüplerine malzeme verir ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan sporculara belediye meclisi kararıyla ödül verebilir.” hükmü gereğince yapılan tahsis işlemlerinin bu kapsamda değerlendirilmesi gerektiğini ileri sürmekte iseler de, söz konusu Kanun hükmünde yer alan “amatör spor kulüplerine malzeme verir ve gerekli desteği sağlar” ifadesinden 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na istisna teşkil edecek şekilde belediyeye ait taşınmazların ihalesiz olarak bir spor kulübüne tahsisine yetki verildiğini anlamak ve Kanun metnini bu şekilde yorumlamak mümkün bulunmamaktadır.
 

… Belediyesi tarafından … Belediyesi Gençlik ve Spor Kulübüne ihale düzenlenmeksizin ve doğrudan meclis kararı ile tahsis edilerek kamu kaynağında artışa engel olunması nedeniyle 1541 sayılı ilamın 2.maddesi ile 1.552.021,25 YTL.ye ilişkin olarak verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE, 

Bu sayfa 7196 kez görüntülendi.