İhtisas komisyonları için getirilen gün ve sayı kısıtlamasına uyulmaması kamu zararı oluşturur mu?

Karar

Sayıştay Temyiz Kurulu Kararı

Tutanak No: 38768

Tutanak Tarihi : 08.04.2014

1139 sayılı ilamın 3. maddesi ile ...Belediye Meclisi tarafından oluşturulan ihtisas komisyonu üyelerine yapılan huzur hakkı ödemelerinin 5393 sayılı Belediye Kanununda belirlenen sınırları aşması nedeniyle 98.017,35 TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

……………………………………………………………………………….

5393 sayılı Belediye Kanununun;

“İhtisas Komisyonları” başlıklı 24. maddesinde;

“Belediye meclisi, üyeleri arasından en az üç en fazla beş kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir. Komisyonların bir yılı geçmemek üzere ne kadar süre için kurulacağı aynı meclis kararında belirtilir.

İhtisas komisyonları, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşturulur. İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu 10.000'in üzerindeki belediyelerde plân ve bütçe ile imar komisyonlarının kurulması zorunludur.

Meclis toplantısını müteakip imar komisyonu en fazla on iş günü, diğer komisyonlar ise beş iş günü içinde kendilerine havale edilen işleri sonuçlandırır. Komisyonlar kendilerine havale edilen işlerle ilgili raporlarını bu sürenin sonunda meclise sunmadıkları takdirde, konu meclis başkanı tarafından doğrudan gündeme alınır.” 

“Denetim Komisyonu” başlıklı 25. maddesinde;

“İl ve ilçe belediyeleri ile nüfusu 10.000'in üzerindeki belediyelerde, belediye meclisi, her ocak ayı toplantısında belediyenin bir önceki yıl gelir ve giderleri ile bunlara ilişkin hesap kayıt ve işlemlerinin denetimi için kendi üyeleri arasından gizli oyla ve üye sayısı üçten az beşten çok olmamak üzere bir denetim komisyonu oluşturur. Komisyon, her siyasî parti grubunun ve bağımsız üyelerin meclisteki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanması suretiyle oluşur.

(…)

Komisyon, çalışmasını kırkbeş işgünü içinde tamamlar ve buna ilişkin raporunu mart ayının sonuna kadar meclis başkanlığına sunar.

(…)” 

“Huzur ve İzin Hakkı” başlıklı 32. maddesinde ise;

“Meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için, 39 uncu madde uyarınca belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenir. Huzur hakkı ödenecek gün sayısı, 20, 24 ve 25 inci maddelerde belirtilen toplantı günü sayısından fazla olamaz ve meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez.

(…)” hükümleri yer almaktadır.

Yukarıdaki hükümlerden de anlaşılacağı gibi Belediye Meclisi tarafından en az üç en fazla beş kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurulabilir. Bu komisyonlar meclis toplantısını müteakip en fazla beş iş günü içinde çalışmalarını sonuçlandırır, yalnızca imar komisyonu beş değil on iş günü çalışabilir. Ayrıca yılda bir defaya mahsus olmak üzere kurulacak denetim komisyonu yılın başında en fazla kırk beş iş günü toplanarak çalışmasını tamamlar. Söz konusu ihtisas komisyonları üyelerine yapılacak huzur hakkı ödemeleri her gün için yalnızca bir kere olmak üzere yukarıda sayılan toplantı günleri ile sınırlıdır. Dolayısıyla toplantıya fiilen katılmak şartıyla denetim komisyonu üyelerine yılda bir defa en fazla kırk beş iş günü, imar komisyonu üyelerine her ay en fazla on iş günü ve diğer ihtisas komisyonları üyelerine her ay en fazla beş iş günü için huzur hakkı ödemesi yapılabilir. Birden fazla komisyona üye olanlara aynı gün için yalnızca bir huzur hakkı ödenebilir.

Oysa ilama konu olayda;

1. Denetim komisyonu üyelerine aynı gün için hem denetim komisyonunun huzur hakkının hem de üyesi oldukları diğer komisyonların huzur haklarının ödendiği,

b) İmar komisyonu üyelerine meclis toplantısını müteakip on iş günü dışındaki günler için de huzur hakkı ödendiği,

c) İmar komisyonu dışındaki ihtisas komisyonları üyelerine Kanunda belirtilen huzur hakkı ödenebilecek toplantı gün sayısının üzerinde ödemede bulunulduğu tespit edilmiştir.

Belediye Meclisi Çalışma Yönetmeliği'nin 21. maddesinin son fıkrasındaki "Gerektiğinde bir konu meclis başkanınca birden fazla komisyona havale edilebilir." hükmü doğrultusunda müşterek komisyonlar oluşturulabileceği, bu müşterek komisyonların müşterek komisyona başkanlık eden komisyonun süresi kadar toplanabileceği ve müşterek komisyonun tüm üyelerine toplanılan gün kadar huzur hakkı ödenebileceği iddia edilmektedir.

Mezkur hüküm aynı konunun birden fazla komisyonda görüşülebileceğini ifade etmektedir. Ancak huzur hakkı ödemeleri 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun emredici hükümleri doğrultusunda yapılması gerektiğinden müşterek komisyonlar oluşturulmuş olsa dahi her komisyon kendi toplantı süresi içinde konuyu görüşüp görüşünü meclise sunması gerekmektedir.

5393 sayılı Belediye Kanununun 24. maddesinde “meclis toplantısını müteakip imar komisyonu en fazla on iş günü, diğer komisyonlar ise beş iş günü içinde kendilerine havale edilen işleri sonuçlandırır.” denilmiştir.

Bu hüküm doğrultusunda bir ay içinde huzur hakkı ödenecek ihtisas komisyonları toplantı gün sayısı; imar komisyonu için 10 iş günü, diğer komisyonlar için 5 iş günüdür.

Ayrıca aynı Kanunun 25. maddesine göre ise yılda bir defaya mahsus olmak üzere kurulacak denetim komisyonu yılın başında en fazla kırk beş iş günü toplanarak çalışmasını tamamlar. Birden fazla komisyona üye olan bir kişiye verilebilecek aylık huzur hakkı toplamı ise, ancak kanunun o komisyonlar için belirlemiş olduğu iş günleri toplamı kadar olabilir. Oysa denetim komisyonu üyelerine kamu zararı tablosunda belirtilen tarihlerde aynı gün için hem denetim komisyonu huzur hakkı hem de üyesi oldukları diğer komisyonların huzur hakları ödenmiş, imar komisyonu üyelerine meclis toplantısını müteakip on iş günü dışındaki günler için de huzur hakkı ödenmiş ve imar komisyonu dışındaki ihtisas komisyonları üyelerine kanunda belirtilen huzur hakkı ödenebilecek toplantı gün sayısından fazla gün için ödemede bulunulmuştur. 

Gerek 5393 sayılı Belediye Kanunu'nda gerekse Belediye Meclisi Çalışma Yönetmeliği'nde meclis üyelerinin birden fazla ihtisas komisyonuna üye olabileceği belirtilmiştir. Üyeler aynı gün birden fazla ihtisas komisyonu toplantısına katılabilir ancak, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 32. maddesinin “meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez.” emredici hükmü gereğince yalnızca bir günlük huzur hakkı alabilir. 

Bir ihtisas komisyonuna kanunla tanınan haktan yalnızca söz konusu komisyonun üyelerinin yararlanabileceği açıktır. 5393 sayılı Belediye Kanununun 24. maddesinin “Belediye meclisi, üyeleri arasından en az üç en fazla beş kişiden oluşan ihtisas komisyonları kurabilir” emredici hükmü doğrultusunda bir ihtisas komisyonu en fazla beş üyeden oluşabilir. Dolayısıyla 5393 sayılı Belediye Kanununun 24. maddesinin “meclis toplantısını müteakip imar komisyonu en fazla on iş günü, (…) içinde kendilerine havale edilen işleri sonuçlandırır.” hükmü doğrultusunda imar komisyonu üyelerine tanınan on gün huzur hakkı alma hakkından yalnızca imar komisyonunun beş üyesinin yararlanacağı açıktır. İmar komisyonu başkanlığındaki müşterek komisyona üye olmak, imar komisyonu üyesi olmayan meclis üyelerine on gün huzur hakkı alma hakkı vermez.

Ancak meclis üyelerinden .... ve ...’a 2009 yılının Ekim ayı ihtisas komisyonu toplantıları için yapılan huzur hakkı ödemelerinin üyesi oldukları ihtisas komisyonları göze alındığında mevzuata uygun olduğu görülmüştür.

Bu itibarla, dilekçi talebinin kısmen kabulü ile 1139 sayılı ilamın 3. maddesi ile verilen 98.017,35 TL tutarındaki tazmin hükmünden mevzuata uygun olarak ödenen 963,10 TL’nin düşülerek, geriye kalan ve mevzuata aykırı olarak ödenen 97.054,25 TL’nin;……….. DÜZELTİLEREK TASDİKİNE,