Özel imalatlar için aşırı düşük açıklaması çerçevesinde analizlerin isteklilere verilmemesi mevzuata aykırılık teşkil eder mi?

Toplantı No

: 2015/045

Gündem No

: 43

Karar Tarihi

: 29.07.2015

Karar No

: 2015/UY.III-2103

Şikayetçi: 

Kabukçuoğlu İnş. D.Gaz Turz Ve Tic. Ltd. Şti. - Bur-Tek Müh. Müş. Ve Tek. Mlz. Ufuk Aygül İş Ortaklığı 

İhaleyi Yapan Daire: 

Yenimahalle Belediye Başkanlığı (Fen İşleri Müdürlüğü) 

Başvuru Tarih ve Sayısı: 

24.06.2015 / 53172 

Başvuruya Konu İhale: 

2015/54127 İhale Kayıt Numaralı "Nazım Hikmet Kültür Merkezi Çocuk Müzesi, Çeşitli Tadilat Ve Onarım Yapılması İşi" İhalesi 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 

Karar: 

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:     

Başkan: Mahmut GÜRSES

Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet AKSOY

BAŞVURU SAHİBİ:

Kabukçuoğlu İnş. Doğ. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. - Bur-Tek Müh. Müş. ve Tek. Mlz./ Ufuk AYGÜL İş Ortaklığı,

Eti Mah. Toros Sok. No: 33/14 Sıhhiye ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Yenimahalle Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü,

İstanbul Yolu 8. Km. Macunköy Girişi 204. Cadde No: 16 06374 Yenimahalle/ANKARA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2015/54127İhale Kayıt Numaralı “Nazım Hikmet Kültür Merkezi Çocuk Müzesi, Çeşitli Tadilat ve Onarım Yapılması İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

            Yenimahalle Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 25.05.2015 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Nazım Hikmet Kültür Merkezi Çocuk Müzesi, Çeşitli Tadilat ve Onarım Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak Kabukçuoğlu İnş. Doğ Tur. ve Tic. Ltd. Şti. - Bur-Tek Müh. Müş. ve Tek. Mlz.- Ufuk Aygül İş Ortaklığının 16.06.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.06.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.06.2015 tarih ve 53172 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.06.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

            Başvuruya ilişkin olarak 2015/1663 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan fiyat teklifleri üzerinde meslek mensubu tarafından yazılması gereken ibarelerin bulunmadığı, söz konusu fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden tutanakların idare tarafından meslek mensubundan istenilerek incelenmesi gerektiği, fiyat tekliflerinde nakliye giderine yer verilmediği, makine ve elektrik iş kalemlerinin bedelini tevsiken sunulan fiyat tekliflerinde malzeme ve işçilik bedellerinin ayrıştırılmadığı gibi analizinin de mevzuata uygun yapılmadığı, fiyat teklifi ile tevsik edilen iş kalemlerine ilişkin işçilik için öngörülen bedellerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı işçilik rayiçlerinin altında olduğu, asansör altyapısının hazırlanması iş kalemine ait açıklamaların uygun olmadığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarının kar ve genel gider düşüldükten sonra bulunan bedellerinin altında açıklama yapıldığı, 5 adet sıva ve şap yapılması iş kalemlerine ait açıklamalarda kum ve çimento, nakliye, miktar ve tutarların yer almadığı, nervürlü çelik hasırın yerine konulması iş kalemine ait açıklamalarda miktar ve tutarlara yer verilmediği, genel teknik şartnamede istenilen denetim için araç, gereç (tlf) tahsisinin hesap cetvelinde belirtilmediği, hesap cetvelinde öngörülen miktarların idarenin öngördüğü miktarların % 10’undan daha az olduğu, açıklama istenilmeyecek iş kalemlerinin hesap cetvelinde gösterilmediği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

            Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname'nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı: Nazım Hikmet Kültür Merkezi Çocuk Müzesi, Çeşitli Tadilat ve Onarım Yapılması İşi

b) Yatırım proje no'su/kodu:2015/Yİ001

c) Miktarı ve türü: İnşaat İşleri 1 Kalem, Teras, Havuz Kaplama ve İzolasyonları İle Yeni Giriş Yapılması 1 Kalem, Makina Tesisatı İşleri 1 Kalem, Elektrik Tesisatı İşleri 1 Kalem

ç) Yapılacağı yer: Yenimahalle Belediye Başkanlığı Nazım Hikmet Kültür Merkezi Bağdat Caddesi…” düzenlemesine,

            Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında olan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 nci maddede yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesine yer verilmiştir. 

            25.05.2015 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 5 istekli tarafından teklif sunularak katılım sağlandığı, idare tarafından EKAP’a kayıt olmaması gerekçesiyle 1 isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, geçerli teklif sahibi 4 istekliden ikisine ait tekliflerin sınır değerin altında olduğunun tespit edildiği, isteklilerden aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerine yönelik açıklama talep edildiği, teklifi aşırı düşük olarak değerlendirilen iki istekliden Çimtaş Çevre İnşaat Müh. Mim. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından açıklama sunulmadığından teklifinin reddedildiği, Murtazaoğlu Haf. İnş. Nak. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından açıklama sunulduğu, sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının idare tarafından uygun bulunduğu ve ihalenin Murtazaoğlu Haf. İnş. Nak. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerine bırakıldığı anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “ Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

İlan tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Yapım yönteminin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırılır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.

(3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ve açık ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b) ve (c) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birisinin kullanılması zorunludur.

(5) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin üçte birine kadar olan ve belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.

(6) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.

İlan tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. …Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir.

Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir…” açıklamalarına yer verilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4’üncü maddesinin son fıkrasında yer alan açıklamaya göre; Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının (bu iş kalemlerinin niteliği itibariyle analiz formatı hazırlanabilir olması koşulu ile) ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir.

İdarece sorgulama yapılacak isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif açıklama isteme yazılarına göre açıklama istenecek iş kalemleri arasında yer alan “3 cm kalınlığında yakılmış granit ile döşeme kaplaması yapılması (30 cm X serbest boy)” iş kaleminin Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan özel bir iş kalemi olduğu ve niteliği gereği analiz formatı hazırlanabilir olmasına rağmen analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatının isteklilere verilmediği anlaşılmaktadır.

Buna göre, aşırı düşük teklif açıklaması sunmadığı gerekçesi ile değerlendirme dışı bırakılmış olan diğer bir isteklinin de bulunduğu dikkate alındığında bu hususun esasa etkili bir aykırılık olduğu sonucuna varılmış olup, bu itibarla söz konusu iş kalemine ilişkin analizlerin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan tüm isteklilere gönderilmek suretiyle ihalenin sonuçlandırılması gerektiği neticesine varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idare tarafından söz konusu iş kalemi için analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatının da sorgulamaya tabi tutulan isteklilere gönderilmesi suretiyle yeniden aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

   Oybirliği ile karar verildi.