Uluslararası sözleşmeler de (FIDIC) süre uzatımına ilişkin açıklayıcı karar. (Yargıtay)

Karar

-KARAR-

Yargıtay 15. HD

E. No: 2000/4429

K. No: 2001/1032

T 26/02/2001

Söz konusu sözleşmenin 44. maddesinde süre uzatımı ve ­rilmesi gereken haller ve bu konudaki talebin nasıl yapılacağı açıklanmıştır. Maddenin 1. fıkrasında; hangi haller ­le süre uzatımına hak kazanılacağı 2. fıkrada ise süre uzatımı verilebilmesi için yüklenicinin 28 gün içerisinde du ­rumu mühendise bildirmesi ve bir kopyasını da iş sahiple ­rine gönderilmesi, belge ve kanıtların da süre uzatım tale ­bine ekleneceği belirtilmiştir. Aynı sözleşmede çalışılma ­yan dönem diye bir tanıma yer verilmemiş ve istisnai ha ­va şartlarının 44/1. maddesinde değerlendirilmesi öngö ­rülmüştür. Dava konusu olayda bilirkişilerce süre uzatı ­mına esas olarak kabul edilen hususlardan, … elemanla ­rı için davacı yüklenicinin herhangi bir talepte bulunma ­dığı, avansın geri ödetilmesinde yapılan hata TEK Trafo -TRI bağlantısı için vaki talebin süresinde olmadığı, Elekt ­rik Projesi ve SSK Lojmanları ait yapısı için süresinde ta ­lepte bulunulmuş ise de bu isteklerin Mühendisin 3 kez is ­temesine rağmen belgelendirilmediği, anlaşılmaktadır. Bu haliyle taleplerin sözleşmede uygulanması gereken koşul ­larda yapılmadığı ortadadır.

(FIDIC) inşaat sözleşmelerinde süre uzatımı talepleri, uluslararası yeknesaklığı sağlamak amacıyla sıkı kurallara bağlanmıştır. Süre uzatımının da muhtemel haksızlıkların önlenmesi bakımından taleplerin zamanında yapılması ve delillendirilmesi önem arz etmektedir. Bu nedenle davacı ­nın süresinde sözleşmeye uygun talepte bulunmaması ve belgelendirilmemesi nedeniyle süre uzatımı taleplerinin mühendis firmaca reddedilmesinde sözleşmeye aykırı bir tutum ve davranış yoktur. Davacının davadaki alacak ta ­lepleri süre uzatımına hak kazanmasına bağlı olup, ortada davacıya verilmesi gereken süre olmadığına göre davanın tümüyle reddi yerine kabulü doğru olmamıştır.

Kabule göre de, çalışılamayan süre sözleşmede ayrı bir madde altında düzenlendiği halde, 1 Aralık -31 Mart ara ­sının süre uzatımına esas alınması, sözleşmenin 60/8. maddesinde kararlaştırılan bileşik reeskont faizinin mü ­hendisçe kabul ve onaylanan hakediş alacaklarına uygu ­lanması gerektiği, esasen sözleşmenin bu hükmün TTK. 8/11 ve 3095 sayılı Kanunun 3. maddesine aykırı olup uy ­gulama imkanı olmadığı halde, yüklenici alacağına bileşik faiz uygulanması, hükme esas alınan bilirkişi asıl ve ek ra ­porlarında süre uzatımı verilen hallere tekabül eden alacak miktarı gösterilmeyerek yetersiz incelemeyle sonuca varıl ­ması, ortada 2 ayrı dava mevcut iken tek bir dava varmış-çasına hüküm tesisi, ceza kesintisi için hesaplanan işlemiş faizin hesabında temerrüt ihtarının bulunmadığının na ­zara alınmamış olması, dava ihbar olunan mühendis fir ­manın hak ve alacakları bu dava sonucuna bağlı olmak ­la davalı yanında feri müdahil olarak katılması gerektiği ­nin dikkate alınmamış olması usul, yasa ve sözleşme hü ­kümlerine aykırı bulunmuş hükmün bu nedenlerle tem ­yiz eden davalı ve ihbar edilenler yararına bozulması ge ­rekmiştir.

Yukarıda açıklanan sebeplerle hükmün temyiz eden da ­valı ve müdahale talep eden … konsorsiyuma iadesine 26.2.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi.