Anahtar teslim götürü bedel yapım işlerinde artan ve azalan imalatların pursantaj oranlarına nasıl yansıtılması gerektiği hakkında açıklayıcı karar. (Sayıştay)

Karar

 

Sayıştay Temyiz kurulu Kararı

Tutanak No :  39042

Tutanak Tarihi :  20.05.2014

 

1396 sayılı İlamın 9. maddesi ile Öz Doğuş Tic. San. Ltd. ş�ti. yüklenimindeki 1.904.568,30-TL anahtar teslim götürü bedel sözleşme bedelli “Sobacılar Çarşısı İnşaatıâ€� işinde; uygulama projesinde B, C, D, E, F ve G bloklarda granit seramik ile fugalı döşeme kaplama yapılması öngörüldüğü ve kesin hesapta bu bloklarda seramik kaplama yapılmış gibi metraj çıkarıldığı halde sadece D blokta söz konusu imalatın yapıldığı ve kesin hesapta 932 m ² olan her renk fayans ile duvar kaplaması yapılması imalatının hakedişte 980 m ² üzerinden ödendiği gerekçesiyle toplam 24.646,78 TL'nin tazminine ilişkin hüküm tesis edilmiştir.

 

..... Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun sözleşme türlerini belirleyen 6/a maddesi anahtar teslimi götürü bedel sözleşmenin çerçevesini çizmiştir. Söz konusu hükme göre, yapım işlerinde uygulama projeleri ve bunlara ilişkin mahal listelerine dayalı olarak, işin tamamı için isteklinin teklif ettiği toplam bedel üzerinden anahtar teslimi götürü bedel sözleşme yapılabilmektedir. Bu tanım Yapım İşleri Genel ş�artnamesinin 4'üncü maddesinde de tekrarlanmıştır.

 

Anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerin tanımında da vurgulandığı üzere, uygulama projeleri ve mahal listeleri vazgeçilmez unsurlardır. Uygulama projeleri ile mahal listelerinin birbiriyle uyumlu olması da şarttır.

 

Anahtar teslimi götürü bedel ihalelerde ikinci önemli husus, isteklinin teklifinin işin toplam bedeli üzerinden verilmesidir. Birim fiyat ihalelerde olduğu gibi idarelerce hazırlanmış keşifte yer alan iş kalemleri toplamı üzerinden istekli tarafından yapılan bir indirim şeklinde sözleşme yapılmaz.

 

Ayrıca, Yüksek Fen Kurulunun 09.04.2010 tarih ve 2010/28 sayılı Kararında belirtildiği üzere ihale öncesi düzenlenen metraj ve pursantaj hesaplamalarında yapılan hatalardan dolayı uygulama esnasında sözleşme bedeli üzerinde herhangi bir değişiklik yapılamayacağı açıklık kazanmış durumda olup, (bu işte de geçerli olan) anahtar teslim götürü bedel işlere ait tip sözleşmenin 6. maddesinde “sözleşmenin teklif edilen toplam bedel üzerinden akdedileceğiâ€� ile yine söz konusu tip sözleşmenin 6.2. maddesinde “yapılan işlerin bedelinin ödenmesinde, yüklenicinin teklif ettiği toplam bedelin esas alınacağı” hükmü yer almaktadır.

 

Son olarak, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Yapı İşleri Genel Müdürlüğünün B.09.0.YİG.0.14.00.07/1915 sayılı 2007 yılı Genel Teftiş Raporları ve Uygulamada Dikkat Edilecek Konular başlıklı Genelgesinde sözleşme kapsamında yapılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi başlığı adı altında; iş artışı verilmesi durumunda onaylı revize projeye göre (eksilen veya artan imalat miktarına ait) pursantaj oranlarının belirlenmesi gerekliliği ifade edilmiştir. Buna göre anahtar teslimi götürü bedelli sözleşmelerde; pursantaj oranı belli imalat kalemlerinin miktarlarında önceden öngörülmeyen durumlar nedeniyle artma veya azalma olması halinde yeni imalat miktarlarının pursantaj oranları hesaplanarak yeni pursantaj oranlarından yükleniciye ödenecek tutarı belirlemek gerekmektedir.

 

Sobacılar Çarşısı İnşaatı işi de “anahtar teslim götürü bedel” ile ihale edilen bir yapım işi olması nedeniyle, Sayıştay Denetçisinin yaptığı ve ilamda aynen geçen hesap yöntemine bağlı olarak bulunan ve tazminine hükmedilen tutar, mevzuatta ve Yüksek Fen Kurulu Kararlarında da yer almayan bir hesaplama yöntemi doğrultusunda hesaplanmış olup bu hesabın yukarıda belirtilen esaslar doğrultusunda yeniden yapılmasına ihtiyaç bulunmaktadır.

 

Söz konusu esaslara göre; Anahtar Teslimi Götürü Bedelli Sözleşmelerde Pursantaj Oranı Belli Bir İmalat Kaleminin Miktarında Artma veya Azalma Olması Halinde Yeni İmalat Miktarının Pursantaj Oranı ve Ödemesi, ilama konu imalat kalemleri itibariyle yeniden hesaplanacak olursa;

 

A) 26.195/3 Granit Seramik İle Fugalı Döşeme Yapılması:

D Blok'ta imalatı tamamlanan toplam 368,00 m2 granit seramik alanına ilave olarak;

B Blok’ta 9 adet dükkân ıslak hacim 9 x 1,22 = 10,98 m2

C Blok’ta 6 adet dükkân ıslak hacim 6 x 1,22 = 7,32 m2

E Blok’ta 6 adet dükkân ıslak hacim 6 x 1,22 = 7,32 m2

F Blok’ta 12 adet dükkân ıslak hacim 12 x 1,22 = 14,64 m2

G Blok’ta 15 adet dükkân ıslak hacim 15 x 1,22 = 18,30 m2

Olmak üzere toplam 58,56 m2 granit seramik imalatı yapılmıştır.

Görüldüğü üzere tüm bloklarda toplam yapılan granit seramik ile fugalı döşeme yapılması imalatı 58,56 + 368,00 = 426,56 m2'dir.

Dolayısıyla ödemeye esas hesabın aşağıda belirtildiği şekilde:

Ae: Proje değişikliğinden önceki imalat kalemi miktarı (Eski Projeden metrajı çıkarılarak hesaplanacak)

Ay: Proje değişikliğinden sonraki imalat kalemi miktarı (Yeni Projeden metrajı çıkarılarak hesaplanacak)

Ao = (Ay – Ae) / Ae: İmalat kaleminin miktarındaki artış veya azalış oranı

Pe: İmalat kaleminin proje değişikliğinden önceki pursantaj oranı

Py = Pe x (1 ± Ao) : İmalat kaleminin proje değişikliğinden sonraki pursantaj oranı

olmak üzere ;

Granit Seramik Fugalı Döşeme Yaklaşık Maliyet Tutarı = 67.172,91 TL

 

Toplam Yaklaşık Maliyet: 1.488.744,59 TL

 

Sözleşme Bedeli: 1.169.024,02 TL

 

Pe (Eski Pursantaj): 67.172,91 / 1.488.744,59 = 0,045120507

 

Ao = (Ay – Ae) / Ae = (426,56 m2 – 850 m2) / 850 m2 = -0,498165

 

Py = Pe x (1 ± Ao) = 0,045120507 x (l – 0,498165) = 0,022643

 

Önceki Tutar: Pe x Söz. Bed. = 0,045120507 x 1.169.024,02 = 52.746,96 TL

 

Yeni Tutar: Py x Söz. Bed. = 0,022643 x 1.169.024,02 = 26.470,21 TL

 

Toplam Azalan: 52.746,96 – 26.470,21 = 26.276,75 TL olmakla birlikte;

 

Kesin Hesapta Eksiltilen Tutar 18.121,50 TL olduğuna göre;

 

Farkın 26.276,75 – 18.121,50 = 8.155,25 + KDV = 9.623,20 TL olması gerekmektedir.

 

Öte yandan, dilekçi dilekçesinde yapılmayan granit seramik ile fugalı döşeme imalatı yerine herhangi bir bedel ödenmeden yüklenici firmaya toplam 423,44 m2 şap üzerine yüzey sertleştirici beton imalatı yaptırıldığını, bu imalatın tutarının İdarenin 2006 yılında yapımına başlamış olduğu Hizmet Binası inşaatında kullanılan analiz ile hesaplanmış tutarının (423,44 m2 x 15,10 = 6.393,94 TL + KDV olmak üzere toplam 7.544,85 TL) olduğunu ve bu tutarın ilamda tazminine hükmedilen kamu zararı tutarından düşülmesi gerektiğini iddia etmekte ise de uygulama projesinde, mahal listesinde ve sözleşmede yapılan işler listesinde yer almayan ve bila-bedel yapıldığı öne sürülen bu imalatın kamu zararı tutarı hesabından düşülmesine herhangi bir sebep bulunmamaktadır.

Bu itibarla, ilam maddesinin A) fıkrasından kaynaklanan kamu zararı tutarı ilamda belirtildiği gibi 22.903,97 TL değil 9.623,20 TL'dir.

B) 26.082 Her Renk Fayans İle Derzli Duvar Kaplaması Yapılması:

Aynı yöntemle artan iş miktarına ait pursantaj ve ödeme miktarının hesaplanmasıyla ise;

Her renk fayans ile derzli duvar kap. yap. Yaklaşık Maliyet Tutarı = 2.867.67 TL

Toplam Yaklaşık Maliyet: 1.488.744,59 TL

Sözleşme Bedeli: 1.169.024,02 TL

Pe ( Eski Pursantaj) : 2.867.67/1.488.744.59 = 0,00193

Ao = (Ay – Ae) / Ae = (932 m2 – 68 m2) / 68 m2 = 12,706

Py = Pe x (1 ± Ao) = 0,00193 x (1 + 12,706) = 0,026453

Önceki Tutar: Pe x Söz. Bed. = 0,00193 x 1.169.024,02=2.256,22 TL

Yeni Tutar: Py x Söz. Bed. = 0,026453 x 1.169.024,02 = 30.924,19 TL

Toplam Artan: 30.924,19 – 2.256,22 = 28.667,97 TL + KDV olmakla birlikte;

Artan iş nedeni ile yükleniciye ödenen miktarın 28.062,24 TL + KDV olduğu dikkate alındığında bu iş kalemi ile ilgili olarak fazladan bir ödeme yapılmadığı görülmektedir.

Bu itibarla, ilam maddesinin B) fıkrasından kaynaklanan bir kamu zararı bulunmamaktadır.

 

Sonuç olarak, dilekçi iddialarının kısmen kabulü ile 1396 sayılı İlamın 9. maddesi ile verilen 24.646,78 TL tutarındaki tazmin hükmünden mevzuata uygun olarak ödenen 15.023,58 TL'nin düşülerek, geriye kalan ve mevzuata aykırı olarak ödenen [sadece A) fıkrasıyla ilgili] 9.623,20 TL'nin; Harcama Yetkilisi (Fen İşleri Daire Bşk. V.) Sebahat ÇEVİK ile Gerçekleştirme Görevlileri (İnşaat Mühendisi) M. Eren GÜL, (Mimar) Funda BEş�İKÇİOÄ�LU ve (Yatırımlar ş�b. M.) Oğuz A. ş�AVK ile Onaylayan (Genel Sekreter) Ali DEVECİ uhdelerinde kalmak üzere, hükmün 9.623,20 TL olarak DÜZELTİLEREK TASDİKİNE; oybirliği ile,  

Bu sayfa 5001 kez görüntülendi.