Milli eğitim müdürlüklerince gerekleştirilen öğrenci taşıma hizmet alım işlerinde, yaklaşık maliyetin

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Silifke İlçe Milli Eğitim Müdürlüğütarafından 13.08.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan "2013 -2014 Eğitim Öğretim Yılında Taşımalı Eğitim Kapsamına Alınan Öğrencilerin Taşınması İşi"� ihalesine ilişkin olarak Pekşen Turizm Nakliyat Sos. Hiz. Yemekçilik Otomotiv San. ve Tic. Ltd. ş�ti.nin 04.09.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 06.09.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 09.09.2013tarih ve 28585sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 09.09.2013tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2013/3223sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Milli Eğitim Bakanlığı tarafından oluşturulan "˜örnek yaklaşık maliyet tespit formülü'nün yanlış uygulandığı, zira 10 km mesafenin altında uygulanması gerekli formülün 10 km üstü mesafelerde de uygulandığının açıklanan yaklaşık maliyet tutarından anlaşıldığı, buna göre yaklaşık maliyetin doğru hesaplanmadığı ve aşırı düşük teklif durumuna düşen teklif sayısının arttığı,

2) İdarece, ihalenin her kısmı için ayrı aşırı düşük teklif açıklaması istendiği, oysa ihaleye tek teklif verildiğinden, kısmi teklif verilen kısımların toplam tutarı üzerinden aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerektiği, aşırı düşük teklif sorgulamasının hem birinci iddia yönüyle hem de ikinci iddia yönüyle doğru olarak yapılmadığı,

3) İhale sonucunun tüm isteklilere bildirilmediği, sadece 1 ve 2'nci en avantajlı teklif sahiplerine bildirildiği, buna göre 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 41'inci maddesine aykırı işlem tesis edildiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

                      Başvuru sahibinin aşağıda yer verilen iddialarının, ihalenin herhangi bir kısmına veya hangi kısma yönelik şikâyette bulunulduğu açıkça belirtilmek üzere birden fazla kısmına yönelik olmadığı, şikâyetin ihalenin geneline şamil olduğu görüldüğünden, başvuru sahibi isteklinin ihaleye teklif vermediği kısımlar yönüyle başvuru ehliyeti bulunmadığı anlaşılmıştır.

                      Bu itibarla başvuru sahibi istekli tarafından ihaleye teklif verilmeyen kısımlara ilişkin olarak, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun ehliyet yönüyle reddine karar verilmiştir.

1. Başvuru sahibinin 1'inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Yaklaşık maliyet"� başlıklı 9'uncu maddesinde,  " Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmi ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz."�  hükmü yer almaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler"� başlıklı 7'nci maddesinde  "(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre ayrıntılı fiyat ve gerektiğinde miktar araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir.

(2) Ön ilan yayımlanmadan önce tahmini alım miktarı esas alınarak hesaplanan yaklaşık maliyet, ihale veya ön yeterlik ilanı öncesi alım miktarı ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak yeniden hesaplanabilir.

(3) İhale konusu işin bir kısmına teklif verilmesinin mümkün olduğu hallerde, yaklaşık maliyet her bir kısım için ayrı ayrı olmak üzere işin tamamı dikkate alınarak hesaplanır.

(4) İhale konusu işte kullanılacak malzeme, araç, teçhizat, makine ve ekipman gibi unsurların idare tarafından verilmesi durumunda; yaklaşık maliyet, bu unsurların bedeli hariç tutularak hesaplanır ve bu unsurların listesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinin ekine konulur.

(5) İhale komisyonu tarafından yaklaşık maliyet teklif fiyatları ile birlikte açıklanır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise yaklaşık maliyet, son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanır. Bu aşamadan önce yaklaşık maliyet açıklanamaz ve ilan edilemez.

(6) Yaklaşık maliyetin idarelerce hesaplanması esastır. Ancak, işin özelliğinden dolayı, idarelerce hazırlanmasının mümkün olmaması sebebiyle teknik şartnamenin danışmanlık hizmeti alınarak hazırlatılması durumunda, bu kapsamda yaklaşık maliyet de aynı danışmanlık hizmet sunucusuna hesaplatılabilir."�hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Tekliflerin alınması ve değerlendirilmesi"�   başlıklı 16'ncı maddesinde,  ""¦16.2.4. 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin ikinci fıkrası ile İhale Uygulama Yönetmeliklerinin "Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler"� başlıklı maddesi uyarınca, ihale komisyonu tarafından yaklaşık maliyetin, teklif fiyatları ile birlikte, pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanması gerekmektedir. Bu çerçevede, ihale komisyonu tarafından 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca teklif zarflarının incelenmesinin ardından, teklif zarfları açılmadan önce yaklaşık maliyet açıklanacaktır. Ancak, isteklilerce sunulan teklif zarflarının hiçbirinin Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasına uygun olmadığının anlaşılması halinde yaklaşık maliyet açıklanmayacaktır.

16.2.5. İhale Uygulama Yönetmeliklerinde, 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde yaklaşık maliyetin son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanacağı hükme bağlanmıştır. Ancak, son yazılı fiyat teklifini sunmayan isteklilerin ilk teklifleri son teklifi olarak kabul edileceğinden, son yazılı tekliflerin verilip verilmediğine, teklif zarfları ve tekliflerin usulüne uygun olup olmadığına bakılmaksızın, son yazılı fiyat tekliflerinin verileceği tarih ve saatte yaklaşık maliyet açıklanacaktır.

16.2.6. Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalelerde, ihale komisyonu, yaklaşık maliyetin açıklanacağı aşamada, toplam yaklaşık maliyet tutarı ile her bir kısım için belirlenen yaklaşık maliyet tutarını ayrı ayrı açıklayacaktır.

16.2.7. Kısmi teklif verilmesine izin verilen mal alımı ihalelerinde, ihale komisyonu her bir kısma ilişkin yaklaşık maliyet tutarını okuyarak açıklayabileceği gibi her bir kısmın yaklaşık maliyet tutarının yer aldığı bir çizelgenin fotokopisini dağıtmak suretiyle de yaklaşık maliyet tutarlarını açıklayabilir. Ayrıca bu ihalelerde isteklilerin her bir kısma vermiş olduğu teklif fiyatları okunarak açıklanabileceği gibi isteklilerin "Birim Fiyat Teklif Cetvellerinin"� fotokopilerinin dağıtılması yoluyla da teklif fiyatlar açıklanabilir. İhale komisyonu her bir kısma ilişkin yaklaşık maliyet tutarını veya isteklilerin her bir kısma ilişkin teklif fiyatlarını, bunlardan birini okumak diğerini ise ilgili belgenin fotokopisini dağıtmak suretiyle de açıklayabilir. Her bir kısmın yaklaşık maliyet tutarının gösterildiği çizelge ile isteklilerin birim fiyat teklif cetvelinin fotokopilerinin ihale komisyonu başkan ve üyelerinden en az biri tarafından imzalanması gerekmektedir. İhale komisyonu tarafından her kısma ilişkin yaklaşık maliyet tutarı ve/veya isteklilerin her bir kısma ilişkin teklif fiyatlarının okunarak açıklanmadığı ihalelerde, yaklaşık maliyet tutarlarının yer aldığı çizelge ile isteklilerin birim fiyat cetvellerinin fotokopileri, talep eden isteklilere ilk oturum kapatılmadan verilir ve bu husus Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı ve/veya Teklif Edilen Fiyatlara ve Yaklaşık Maliyetin Açıklanmasına İlişkin Tutanağın Hazır Bulunanlar Önünde Yapılan İlk Oturumda Talep Edenlere Verildiğine İlişkin Tutanakta belirtilir. Ancak ihale komisyonu tarafından toplam yaklaşık maliyet ile isteklilerin toplam teklif tutarlarının okunarak açıklanması zorunludur."�açıklaması yer almaktadır.

Yapılan incelemede, idarece yaklaşık maliyet hesaplaması yapılırken, araç yakıtı giderine ilişkin olarak piyasa fiyat araştırması yapıldığı, işçilik giderine ilişkin olarak   01.07.2013-31.12.2013 tarihlerinde geçerli brüt asgari ücretin kullanıldığı, ayrıca öğrencileri taşıma mesafesinin, araç büyüklüklerinin, yol zemininin vb. hususların da göz önüne alınarak, elde edilen verilerin bir formül şeklinde uygulanması suretiyle toplam maliyetin tespit edildiği anlaşılmıştır.

Yaklaşık maliyetin, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından oluşturulan "örnek yaklaşık maliyet tespit formülü"� ve idarece belirlenen katsayıların uygulanması suretiyle her kısım için ayrı ayrı tespit edildiği görülmüştür.

Diğer yandan formülde yer alan bazı katsayıların, yaklaşık maliyet ekinde yer alan ve Milli Eğitim Bakanlığı tarafından oluşturulan 2012-2013 Eğitim Öğretim yılına ilişkin örnek yaklaşık maliyet tespit formülünden farklı olduğu görülmüş, bunun üzerine idareden 09.10.2013 tarihli yazı ile,  " "¦ yaklaşık maliyetin hazırlanmasında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından oluşturulan "˜Örnek Yaklaşık Maliyet Tespit Formülü'nün kullanılıp kullanılmadığı; eğer kullanılmış ise formülde yer alan araç, mesafe, yol ve yol zemini, iklim, coğrafi durum vb. unsurlara ilişkin katsayıların hangi kritere göre belirlendiği bilgisi ve formülün 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılına ilişkin güncel halini gösterir belgeler"�  istenilmiş, 21.10.2013 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan cevabi yazıda ise, yaklaşık maliyeti tespit yetkisinin idarede olduğu, yaklaşık maliyet tespit komisyonunca , "˜örnek yaklaşık maliyet tespit formülü' dayanak alınarak ve yol durumu, iklim, coğrafi durum gibi parametreler güncellenerek yaklaşık maliyetin belirlendiği belirtilmiştir.

Yapılan inceleme ve değerlendirme neticesinde, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından oluşturulan formülün kullanılmasında ve formülde yer alan   yol durumu, iklim, coğrafi durum gibi parametrelerin idarece güncellenerek yaklaşık maliyetin tespit edilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı, kısaca idarece yapılan yaklaşık maliyet hesaplamasının, bilgi ve belgelere dayandırıldığı, dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetveli oluşturulduğu, ihale konusu her kısım için ayrı ayrı hesaplandığı, tesis edilen işlemlerde mevzuata aykırılık olmadığı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin yaklaşık maliyetin doğru hesaplanmadığına ilişkin birinci iddiası yerinde görülmemiştir.

2 ) Başvuru sahibinin 2'nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Aşırı düşük teklifler"�   başlıklı 38'inci maddesinde,  "İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

(Ek 5812 / 12 md.) İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir."� hükmü yer almaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler " başlıklı 28'nci maddesinde""¦(6) Kısmi teklif verilmesine imkan tanınan ihalelerde; ilanda ve dokümanda işin başvuruda bulunulabilecek veya teklif verilebilecek her bir kısmı ve bu kısımlar için tespit edilen yeterlik kriterleri ayrı ayrı gösterilir. Aday veya isteklinin yeterlik değerlendirmesi, başvuruda bulunduğu veya teklif verdiği her bir kısım için ayrı ayrı yapılır"¦."�  hükmü yer almaktadır.

 Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Kısmi tekliflerin değerlendirilmesi"� başlıklı 16.4'üncü maddesinde  "16.4.1. İhalelerde, ihale dokümanında belirtilmesi kaydıyla, kısmi teklif verilebilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, kısmi teklif verilebilen ihalelerde isteklilerce her bir iş kısmına ayrı ayrı teklif vermek suretiyle işin tamamına teklif verilebileceği gibi, ihale dokümanında belirtilen kısımlardan bazılarına da teklif verilebilecektir."�  düzenlemesi yer almaktadır.

İdari ş�artname'nin "Teklif ve sözleşme türü"� başlıklı 19'uncu maddesinde  "19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatlarının miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat şeklinde vereceklerdir. İhale sonucu, ihale üzerinde bırakılan istekliyle her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatların miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden birim fiyat sözleşme imzalanacaktır.

Madde 20 – Kısmi teklif verilmesi

20.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.

20.2. Kısmi teklif verilebilecek kısımların listesi ekte belirtilmiştir."�düzenlemesi yer almaktadır.

İdarece, ihalenin her bir kısmına ilişkin karsız yaklaşık maliyet hesaplaması yapıldığı ve bu tutarın altında teklif veren isteklilerden o kısma ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda yer verilen mevzuat çerçevesinde, kısmi teklife açık hizmet alımı ihalelerinde yeterlik değerlendirmesinin teklif verilen her bir kısım için ayrı ayrı yapılacağı, tekliflerin değerlendirilmesinden sonraki aşamada aşırı düşük tekliflerin de her bir kısım için ayrı ayrı tespit edilmesinin gerekli olduğu anlaşıldığından, idarece ihalede aşırı düşük teklif açıklamalarının kısım bazında istenilmesinin mevzuata aykırı olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu itibarla başvuru sahibinin ikinci iddiası yerinde görülmemiştir.

3 ) Başvuru sahibinin 3'üncü iddiasına ilişkin olarak:

                      4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Kesinleşen ihale kararlarının bildirilmesi"� başlıklı 41'inci maddesinde"(Değişik: 5812/ 14 md.) İhale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bildiriminde, tekliflerin değerlendirmeye alınmama veya uygun bulunmama gerekçelerine de yer verilir.

İhale kararının ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda da isteklilere gerekçeleri belirtilmek suretiyle bildirim yapılır.

İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren; 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz."�hükmü yer almaktadır.

                      İdarece gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesinden, ihale komisyon kararlarının kısımlar itibariyle sadece ekonomik açıdan en avantajlı 1'inci ve varsa 2'nci isteklilere gönderildiği tespit edilmiştir.

                      Yukarıda yer verilen Kanun hükmü gereği ihale komisyon kararlarının, ihaleye teklif veren tüm isteklilere gönderilmesi gerektiği açık olmakla beraber idarece, ihale konusu her bir kısım için sadece ekonomik açıdan en avantajlı 1'inci ve varsa 2'nci isteklilere ihale komisyon kararlarının gönderildiği, sonuç olarak başvuru sahibi isteklinin, ekonomik açıdan en avantajlı 1'inci veya 2'nci olarak tespit edildiği kısımlara ilişkin olarak komisyon kararının kendilerine tebliğ edildiği, ekonomik açıdan en avantajlı 1'inci veya 2'nci olarak tespit edilmediği diğer kısımlara ilişkin olarak ise, bu kısımlar yönüyle başvuru hakkının zedelenmediği anlaşılmıştır.

                      Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) İhalenin başvuru sahibi tarafından teklif verilen kısımlarına ilişkin olarak itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

2) İhalenin başvuru sahibi tarafından teklif verilmeyen kısımlarına ilişkin olarak başvurunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.