Araç giderlerine ilişkin yapılan aşırı düşük açıklamasında, fatura üzerine “araçla ilgili her türlü vergi, bakım, tamir, kasko bu fiyata dahidir” şeklinde açıklamada bulunuluması yeterli midir?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Kartal Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğütarafından 22.11.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan "Koruma ve Özel Güvenlik Hizmet Alımı"� ihalesine ilişkin olarak Pusula Özel Güvenlik Hizmetleri Ltd. ş�ti.nin 23.12.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.12.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 02.01.2014tarih ve 111sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.01.2013tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2014/14sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif tutarı ile asgari işçilik maliyeti arasındaki fark olan 24.065,81 TL ile işçilik dışında kalan ayni giderlerin karşılanmasının hayatın olağan akışı içerisinde mümkün olmadığıiddiasına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İdari ş�artname'nin 2'nci maddesinde ihale konusu işin adının  "Koruma ve Özel Güvenlik Hizmet Alımı (2014)"�  olarak belirtildiği, miktarı ve türüne ise ş�artname ekinde,

şeklinde yer verildiği, anılan ş�artname'nin 19'uncu maddesinde teklif ve sözleşme türünün birim fiyat teklif ve sözleşme olacağının belirtildiği, aynı ş�artname'nin 25'inci maddesinde  "25.1. vergi(KDV Hariç), resim, harç ve benzeri giderler, teklif fiyata dahil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

GÜVENLİK PERSONELİ pozisyonu için Asgari Ücretin %50 fazlası.

GÜVENLİK AMİRİ pozisyonu için Asgari Ücretin %90 fazlası.

25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:

Yüklenici tarafından karşılanacak yol masrafı aylık gün sayısı olarak 26 (yirmialtı), yemek masrafı aylık gün sayısı olarak 26 (yirmialtı) gün esas alınacaktır.

Personelin yol gideri günlük brüt (9,82 TL) olarak hesaplanacaktır. Yüklenici, teklif fiyatına personel yol giderini dahil edecek ve bordroda gösterecektir. Personelin yemek gideri günlük brüt (8,85 TL) olarak hesaplanacaktır. Yüklenici, teklif fiyatına personel yemek giderini dahil edecek ve bordroda gösterecektir.

Giyecek ve araç-gereç ile ilgili detaylı açıklamalar Teknik ş�artnamede belirtilmiştir.

25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.3.4. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Personelin iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı %2 (iki) olarak tespit edilmiştir."� düzenlemesinin bulunduğu,Sözleşme Tasarısı'nın 9'uncu maddesinde, işe başlama tarihinin 01.01.2014, işin bitiş tarihinin 31.12.2014 olarak belirtildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Aşırı düşük teklifler"� başlıklı 38'inci maddesinde  "İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,                      

b)   Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,                      

c)Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,                      

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir."�hükmü bulunmaktadır.

Kanun'un anılan maddesinden, ihale komisyonunca, yapılan değerlendirme neticesinde geçerli olduğu tespit edilen tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklilerin tespit edileceği ve tespit edilen bu tekliflerin reddedilmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlere ilişkin olarak sorgulamaya tabi tutulacağı, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesi konularında Kurumca hazırlanacak ikincil mevzuatın esas alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

Öte yandan, Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi"� başlıklı 79'uncu maddesinde  ".... 79.3.   Asgari işçilik maliyeti;

                      i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),

                      ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,

                      iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.

                      79.4 İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.

                      Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.

                      ....

                      79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir."�açıklaması bulunmaktadır.

                      Bahse konu Tebliğ açıklamalarından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyetinin ihale tarihinde yürürlükte olan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret, idarece öngörülmüşse ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler, idarece öngörülmüş nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli ve işveren sigorta prim tutarından oluştuğu, bu tür ihalelerde kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının altındaki tekliflerin aşırı düşük teklif olarak kabul edileceği ve aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulacağı, son olarak teklifi asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri karşılamayan isteklilere ait tekliflerin reddedileceği anlaşılmaktadır.

Yaklaşık maliyet hesabına dair belgeler incelendiğinde; kârsız yaklaşık maliyetin 4.474.525,21 TL olduğu görülmüştür. Diğer taraftan, İdari ş�artname'nin 25.3'üncü maddesinde yer alan teklif fiyata dâhil diğer masraflar esas alınarak yapılan hesaplama neticesinde; % 3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil, ayni giyim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri ve 2 adet binek araç gideri hariç teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti toplamı 4.393.549,21 TL olarak hesaplanmıştır.

Yapılan incelemede, anılan Tebliğ açıklamalarına uygun bir şekilde idarece ihalede kârsız yaklaşık maliyet tutarının altında teklif vermiş olan 3 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, bunlardan Bilge Kor. ve Öz. Güv. Hiz. Tic. Ltd. ş�ti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarını idareye sunmadığı, Anka Öz. Güv. Sis. Kor. San. Tic. Ltd. ş�ti., Metin Öz. Güv. Hiz. San. ve Tic. Ltd. ş�ti. İş Ortaklığı'nın savunmasının uygun bulunmayarak teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı,   Desa Öz. Güv. Kor.   ve Eğit. Sist. ve Hiz Tic. Ltd. ş�ti.nin savunmasının ise idarece uygun görülerek söz konusu istekli üzerinde ihalenin bırakıldığı tespit edilmiştir.

İhale dokümanı kapsamında isteklilere, "

" şeklindeki birim fiyat teklif cetveli örneğinin verildiği görülmüştür.

İhale uhdesinde kalan isteklinin teklif bileşenlerine aşağıda yer verilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi"� başlıklı 79'uncu maddesinde.  "....79.4.1.  İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.

....

79.4.2.3.  Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,

....

g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.

....

79.4.2.4. Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim."� ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin altında olmadığını beyan ederim."� ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

....

79.4.2.12. İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği "maliyet/satış tutarı tespit tutanağı"� (Ek-O.7) sunulacaktır. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin,

altında olamaz.

İsteklinin satışlar üzerinden açıklama yapabilmesi için malın ticareti ile iştigal ediyor olması; maliyete dayalı açıklama yapabilmesi için ise, son geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alış yapmış olması gerekmektedir.

İsteklinin son geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda "maliyet/satış tutarı tespit tutanağı"� (Ek-O.7) sunmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

....

79.4.2.15. Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.

(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.

(79.4.2.12.) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.

Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.

Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.

İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura / fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.

İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.

....

79.4.2.18. İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit   tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları   mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır...."�  açıklaması bulunmaktadır.

İhale uhdesinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması anılan Tebliğ açıklaması çerçevesinde incelendiğinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

a) İsteklinin işçilik maliyetine (giyim maliyeti hariç %3 sözleşme ve genel gider dâhil) dair öngördüğü bedel (4.393.549,22 TL), yukarıda hesaplanan %3 sözleşme gideri ve genel giderler dâhil, ayni giyim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri ve 2 adet binek araç gideri hariç teklif edilmesi gereken asgari işçilik maliyeti toplamını karşılamaktadır.

b) Binek araç için toplam öngörülen 24.000,00 TL'nin bileşenlerine aşağıdaki şekilde yer verilmiştir.

2 adet aracın yıllık kiralama gideri için 12.000,00 TL fiyat öngörüldüğü ve bu tutarın Gökdeniz Otomotiv'den alınan fiyat teklifi ile tevsik edildiği, fiyat teklifinden teklif edilen araçların 2012 model Hyundai Accent Blue 1.6 CRDİ olduğu, araçların tamir, bakım, onarım, sigorta ve kasko, motorlu taşıtlar vergisi, egzoz emisyon, muayene, vergi, harç, lastik, akü giderlerinin söz konusu tutara dahil olduğu görülmüş olup, söz konusu gider kalemlerinin ayrı ayrı gösterilerek tevsik edilmesi gerektiği, dolayısıyla istekli tarafından yapılan bu açıklamada söz konusu giderlerin mevzuata uygun şekilde tevsik edilmediği anlaşılmıştır.

Araçların 100 km'de ortalama 4.4 lt. motorin tükettiğinin belirtildiği, bu rakamın aracın kataloğu ile tevsik edildiği, motorinin litre fiyatının 3,72 TL olarak öngörüldüğü, bu tutarın EPDK'nın internet sayfasından alınan fiyat listesi ile tevsik edildiği, km başına ortalama yakıt tüketiminin (4,4 lt x 3,72 TL / 100 Km) 0,16 TL olarak hesaplandığı, iki aracın ihale konusu iş süresince yapacağı toplam Km'nin (100 km x 2 Araç x 365 Gün) 73.000 km olarak hesaplandığı, dolayısıyla toplam yakıt giderinin (73.000 km x 0,16 TL)   11.680,00 TL olarak hesaplandığı, araçlarla ilgili beklenmeyen giderler için ise 320 TL tutar öngörüldüğü tespit edilmiştir.

c) Giyim malzemelerine ilişkin olarak istekli tarafından 3640 kalem giyim malzemesi için toplam 36,40 TL bedel öngörüldüğü, bu tutara %3 sözleşme gideri eklendiğinde elde edilen tutarın (37,49 TL) yukarıda tablo halinde verilen isteklinin teklif bileşenlerinden giyim eşyası gideri için öngörülen tutara eşit olduğu görülmüştür.

İstekli tarafından giyim eşyaları için öngörülmüş birim tutarları tevsik etmek üzere sunulmuş olan Kısmetim İş Elbiselerinden alınmış proforma fatura incelendiğinde, faturada yer alan meslek mensubu beyanından bahse konu giyim eşyaları için ağırlıklı ortalama birim maliyetler üzerinden açıklama yapıldığı anlaşılmış olup, proforma faturanın mevzuata uygun bir şekilde tanzim edildiği belirlenmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi"� başlıklı 79'uncu maddesinde  "....79.4.2.23....Özel güvenlik hizmet alım ihalelerinde mali sorumluluk sigortası gideri aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilecek ve isteklilerce aşırı düşük teklif sorgulaması çerçevesinde sigorta acentelerinden alınarak sunulan poliçe, proforma fatura veya sözleşmelerin ekine sigorta acentelerince Özel Güvenlik Mali Sorumluluk Sigortası Tarife ve Talimatında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla özel güvenlik mali sorumluluk sigortası hizmetini geçekleştirebileceklerine ilişkin ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu teyitlerin yetkili kişilerin imzasını taşıması gerekecektir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük   veya bölge müdürlüklerinden alınmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınmasına gerek bulunmamaktadır."�açıklamaları yer almaktadır

İstekli tarafından özel güvenlik mali sorumluluk sigortası prim tutarı için 15,40 TL tutar öngörüldüğü, bu tutarın tevsik için Sompo Japan Sigorta Orta Anadolu Bölge Müdürlüğü'nden alınan fiyat teklifi sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinin yukarıda aktarılan Tebliğ hükmüne uygun şekilde hazırlandığı tespit edilmiştir.

Bu çerçevede ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından ihale konusu işte çalıştırılması planlanan araçların tamir, bakım, onarım, sigorta ve kasko, motorlu taşıtlar vergisi, egzoz emisyon, muayene, vergi, harç, lastik, akü gider kalemlerini ayrı ayrı gösterilerek tevsik edilmediğinden aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan isteklinin ilgili iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Desa Öz. Güv.Kor.   ve Eğit. Sist. ve Hiz Tic. Ltd. ş�ti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Esasta
Oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

EK GEREKÇE

Başvuru sahibinin itirazen şikayet başvuru dilekçesinde belirtilen iddiası kapsamında Kurul çoğunluğunca, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif kapsamında yapılan açıklamada, 2 adet aracın yıllık kiralama gideri için 12.000,00 TL fiyat öngörüldüğü ve bu tutarın Gökdeniz Otomotiv'den alınan fiyat teklifi ile tevsik edildiği, fiyat teklifinden teklif edilen araçların 2012 model Hyundai Accent Blue 1.6 CRDI olduğu, araçların tamir, bakım, kasko, motorlu taşıtlar vergisi, egzoz emisyon, muayene, vergi, harç, lastik ve akü giderlerinin konusu tutara dahil olduğu görülmüş olup, söz konusu gider kalemlerinin ayrı ayrı gösterilerek tevsik edilmesi gerektiği, dolayısıyla istekli tarafından yapılan bu açıklamada söz konusu giderlerin mevzuata uygun şekilde açıklanmadığı gerekçesine dayanılarak ihale üzerinde bırakılanDesa Öz. Güv. Kor.   ve Eğit. Sist. ve Hiz Tic. Ltd. ş�ti.'nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin "Düzeltici işlem belirlenmesine"�  karar verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddiası hakkında Kurulca verilen "Düzeltici işlem belirlenmesine"� niteliğindeki karar gerekçesine katılmakla birlikte, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda;

Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18.  maddesinde;"İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır." açıklaması yer almaktadır.

Kurumca bu açıklama uyarınca yapılan incelemelere göre, hizmet alımlarında aşırı düşük teklif açıklamasında giyim bedeline ilişkin yapılan açıklamalarda, istekli tarafından giyim bedeline ilişkin sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarıile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alanbilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda, belirtilen proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilmesi, ayrıca konunun önemine göre de Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılması hususlarının anlaşılması gerektiğinin aşikar olması nedeni ve bu yönde verilen Kurul Kararları ile konu içtihat niteliğini kazanmış olmasının yanında Tebliğin yukarıda sözü edilen düzenlemesi birbirine bağlı/bağımlı iki temel açıklamadır.

ş�öyle ki; cari piyasa koşullarına, temel ekonomik verilere ve hayatın olağan durumuna uygun olmadığı anlaşılan fiyat teklifinin bir şekilde şekle uygun olarak müşavir tarafından tevsik edilmesi halinde, bu durumun ilgili vergi dairesine bildirilerek "bu tevsikin"� doğruluğunun testi istenilmekte ve sistemin sigortası genel kabulüyle yapılmış bir mevzuat düzenlemesi şeklinde tezahür etmiştir. Kamu İhale Tebliğinin 79.4.2.18. maddesinin birbirine bağımlı son açıklama cümlesinin uygulanmaması halinde başlangıç cümlesine göre tekliflerin değerlendirilmesinin sağlıklı ve hukuken uygun bir yanı olmayacaktır.

İstekliler tarafından asgari işçilik bedelinin çok az üstünde verilen teklif bedelinin en düşük teklife yakın olmasının sağlanması için teklif bileşenlerinden olan giyim bedeli açıklamasına yönelik olarak verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşük bedelli olarak oluşturulduğunun konu ile ilgili içtihat niteliğinde verilmiş Kurul kararlarından anlaşıldığı, verilen proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılmasına rağmen, düşük bedelli de olsa, istekli tarafından verilen proforma fatura ve fiyat tekliflerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili hükümlerine göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespiti halinde anılan açıklamanın mevzuat uyarınca uygun görüldüğünün içtihat niteliğinde verilmiş olan Kurul kararlarından anlaşıldığı, ancak sunulan proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşılması durumunda da, teklif açıklaması bu yönden mevzuata uygun görülmekle birlikte proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının düşüklüğünün düzenlenen ve idareye sunulan belgenin usulüne uygun olmadığına ilişkin eylemi ortadan kaldırmayacağı düşüncesi ile, Kanunun temel ilkelerinden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda çalıştırılmasının temini yönünden incelenmesi için bağlı bulunan vergi dairesine gönderilmiştir.

Yukarıda yapılan iki değerlendirmenin belge üzerinde aynı anda var olduğu durumda, bildirim yapılmasının anlamlı olduğu yönünde bütünlük sağladığı şeklinde yapılan değerlendirmelerin birbirinden bağımsız işletilmesi durumunda, yani aşırı düşük açıklamada, isteklinin giyime ilişkin sunduğu proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının açıkça bilinmesine rağmen, sırf, anılan belgelerin Tebliğinin sözü edilen açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartlara uygun olarak taşıdığı tespitine dayanılarak isteklinin açıklamasının mevzuata uygun olduğunu kabul etmenin mevzuat ile çelişki yarattığı, bu nedenle, anılan belgelerin Kamu İhale Genel Tebliğinin ilgili açıklamalarına göre belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı durumunun incelenmesi için Tebliğin ilgili açıklaması uyarınca ilgili vergi dairesine bile bile gönderilmemesi durumunda, Kanunda belirtilen temel ilkelerden eşit muamele ve güvenirlik ilkelerinin ön planda zedelendiği işlemlerin gerçekleştirilmiş olacağı düşüncesiyle, Tebliğin ilgili açıklamalarına göre, belge üzerinde taşıması gereken şartları taşıdığının tespit edilmiş olmasına rağmen,  vergi dairesine bildirim yapılmasına gerek görülmeyen, proforma fatura ve fiyat teklif tutarlarının, ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının anlaşıldığı durumda, anılan isteklinin aşırı düşük açıklamalarının "mevzuata uygun olmadığı"� şeklinde gerekçe ile kabul edilmemesi gerekmektedir.

İncelemeye konu ihalede;

Aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca"araçların tamir, bakım, kasko, motorlu taşıtlar vergisi, egzoz emisyon, muayene, vergi, harç, lastik ve akü giderlerinin konusu tutara dahil olduğu görülmüş olup, söz konusu gider kalemlerinin ayrı ayrı gösterilerek tevsik edilmesi gerektiği"� gerekçesine dayanılarak uygun bulunmayan Desa Öz. Güv. Kor.   ve Eğit. Sist. ve Hiz Tic. Ltd. ş�ti. tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında sundukları bilgi ve belgelerin yukarıda aktarılan değerlendirmeler ışığı altında incelenmesi sonucunda;

Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale konusu işte çalışacak personelin giyim giderinin maliyetine dayalı açıklamasının tevsiki için; çeşitli giyim malzemelerine ayrı ayrı olmak üzere 0,01 TL olarak önerilen birim fiyatlar üzerinden toplamda 36,40 TL fiyat öngören Kısmetim İş Elbiseleri tarafından istekli adına tanzim edilen 21.11.2013 tarihli proforma faturanın sunulduğu anlaşılmış olduğundan, anılan isteklininaşırı düşük açıklaması kapsamında sunduğu; proforma faturada, ön görülen giyim maliyet bedellerinin maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı, bu nedenle adı geçen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığından teklifinin bu gerekçe ile de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği değerlendirilmiştir.

Açıklanan nedenlerle, başvuru sahibinin iddiası kapsamında Kurulca verilen karar gerekçesine katılmakla birlikte, başvuru sahibinin iddiasının İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18 inci maddesi yönünden Kurul kararına dayanak teşkil eden esas inceleme raporu ve eki belgeler üzerinde yapılan inceleme sonucunda; ticari şirketlerin iktisadi amacının kâr elde etmek olduğu, kâr elde etmese dahi en azından zarar etmemek üzere ticari faaliyetlerine devam etmelerinin bir zorunluluk olduğu aksi takdirde söz konusu şirketlerin zarar etmemek ve kâr elde etmek için kayıt dışı ticari yollara başvurmalarının kuvvetle muhtemel olduğu düşüncesi ile, inceleme konusu ihalede giyim giderine ilişkin açıklamaları kapsamında verdikleri proforma faturada önerilen teklif fiyatların maliyet muhasebesi kayıtları açısından ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığı belirlenen; aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunarak teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmesi Kurul çoğunluğunca  "araçların tamir, bakım, kasko, motorlu taşıtlar vergisi, egzoz emisyon, muayene, vergi, harç, lastik ve akü giderlerinin konusu tutara dahil olduğu görülmüş olup, söz konusu gider kalemlerinin ayrı ayrı gösterilerek tevsik edilmesi gerektiği"� gerekçesine dayanılarak uygun bulunmayan Desa Öz. Güv. Kor.   ve Eğit. Sist. ve Hiz Tic. Ltd. ş�ti.'nin teklifinin bu gerekçeler ile de değerlendirme dışı bırakılması gerektiği ve bu gerekçelerin de Kurul karar gerekçeleri içinde yer alması gerektiği yönündekidüşüncem ile, bu hususlar dışında Kurul çoğunluğunca alınan karar gerekçesine katılıyorum.