Aşırı düşük açıklaması kapsamında isteklinin kendi adına proforma fatura düzenlemesi mevzuata aykırılık teşkil eder mi?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Halkla İlişkiler Müdürlüğütarafından 25.11.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan "Saha Hizmetleri Birimlerinde Çalıştırılmak Üzere Koordinatör, Raporlama Uzmanı ve Halkla İlişkiler Personeli Hizmet Alım İşi" � ihalesine ilişkin olarak M.N.A. Tabldot Tem. Hizm. İnş. Bilg. Oto Turz. Nak. San. Tic. Ltd. ş�ti.nin 17.12.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.12.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.12.2013tarih ve 41257sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 27.12.2013tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2013/4963sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idareye sunmuş oldukları aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olduğu iddiasına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İdari ş�artname'nin 2'nci maddesinde ihale konusu işin adının  "Saha Hizmetleri birimlerinde Çalıştırılmak üzere Koordinatör, Raporlama Uzmanı ve Halkla İlişkiler Personeli Hizmet Alım İşi" �  olarak belirtildiği, miktarı ve türüne ise ş�artname ekinde,

şeklinde yer verildiği, anılan ş�artname'nin 19'uncu maddesinde teklif ve sözleşme türünün birim fiyat teklif ve sözleşme olacağının belirtildiği, Sözleşme Tasarısı'nın 9'uncu maddesinde, işe başlama tarihinin 01.01.2014, işin bitiş tarihinin 31.12.2014 olarak belirtildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Aşırı düşük teklifler" � başlıklı 38'inci maddesinde  "İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,                      

b)   Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,                      

c)Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,                      

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir." �hükmü bulunmaktadır.

Kanun'un anılan maddesinden, ihale komisyonunca, yapılan değerlendirme neticesinde geçerli olduğu tespit edilen tekliflerden, ihalede verilen diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olan isteklilerin tespit edileceği ve tespit edilen bu tekliflerin reddedilmeden önce yine madde metninde belirtilen usul doğrultusunda teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlere ilişkin olarak sorgulamaya tabi tutulacağı, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesi konularında Kurumca hazırlanacak ikincil mevzuatın esas alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

Öte yandan, Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi" � başlıklı 79'uncu maddesinde  "" ¦ 79.3.   Asgari işçilik maliyeti;

                      i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),

                      ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,

                      iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.

                      79.4 İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.

                      Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.

                     ...

                      79.5. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (79.4.2.) maddesine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları teknik şartnameye aykırı hususlar içeren veya teklif tutarı, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti ve % 3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri, personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde ise asgari işçilik maliyeti ve ilgili mevzuatı uyarınca hesaplanacak sözleşme giderlerini karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir." �açıklaması bulunmaktadır.

                      Bahse konu Tebliğ açıklamalarından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyetinin ihale tarihinde yürürlükte olan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret, idarece öngörülmüşse ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler, idarece öngörülmüş nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli ve işveren sigorta prim tutarından oluştuğu, bu tür ihalelerde kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının altındaki tekliflerin aşırı düşük teklif olarak kabul edileceği ve aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulacağı, son olarak teklifi asgari işçilik maliyeti ve %3 oranındaki sözleşme giderleri ile genel giderleri karşılamayan isteklilere ait tekliflerin reddedileceği anlaşılmaktadır.

                  Yapılan incelemede, anılan Tebliğ açıklamalarına uygun bir şekilde idarece ihalede kârsız yaklaşık maliyet tutarının altında teklif vermiş olan 2 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, May Peyz. Tem. İlaç. Yön. Dan. Yem. Bil. Tks. Tic. ve San. Ltd. ş�ti.nin aşırı düşük teklif açıklamalarını süresi içerisinde idareye sunmadığı, başvuru sahibi M.N.A. Tabl. Tem. Hizm. İnş. Bilg. Oto. Turz. Nak. San. Tic. Ltd. ş�ti.nin idareye sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının ise idarece uygun görülmediği tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi" � başlıklı 79'uncu maddesinde "79.4.2.5.  İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan   toplam birim maliyet tutarının,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan   ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; "Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim." � ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; "Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin altında olmadığını beyan ederim." � ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

                  Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir." � açıklaması yer almaktadır.

                  İstekli tarafından eğitim hizmeti giderini tevsik için Turcert Belgelendirme Hiz. Ltd. ş�ti.den alınan fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifi üzerinde meslek mensubu onayı ve Tebliğ açıklamasında yer verilen meslek mensubu beyanın yer almadığı tespit edildiğinden bahse konu fiyat teklifinin mevzuata uygun bir belge olmadığı anlaşılmıştır.

                  Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi " � başlıklı 79 uncu maddesinde; "79.4.1. İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.

                     ...

                      79.4.2.3. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

                      İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

                      a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,

                      b. Fiyat teklifleri,

                     ...

                      g. İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.

                     ...

79.4.2.12. İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği "maliyet/satış tutarı tespit tutanağı" � (Ek-O.7) sunulacaktır. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,

                      a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

                      b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin,

                      Altında olamaz.

                      İsteklinin satışlar üzerinden açıklama yapabilmesi için malın ticareti ile iştigal ediyor olması; maliyete dayalı açıklama yapabilmesi için ise, son geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alış yapmış olması gerekmektedir.

                     ..." �  açıklaması yer almaktadır.

                      İletişim noktaları temizlik hizmeti için öngörülen fiyatın tevsiki için istekli tarafından kendi adına düzenlenmiş proforma faturanın sunulduğu, Kamu İhale Genel Tebliği uyarınca proforma faturaların istekli dışında üçüncü bir tedarikçi veya üretici tarafından düzenlenmesi gerektiği, isteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda sunması gereken belgenin "maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7)" � olduğu, anlaşıldığından söz konusu proforma faturanın mevzuata uygun bir belge olmadığı değerlendirmiştir.

                  Yapılan inceleme neticesinde başvuru sahibi isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında eğitim hizmeti giderini tevsik için sunduğu fiyat teklifinin ve iletişim noktaları temizlik hizmeti giderini tevsik için sunduğu proforma faturanın mevzuata uygun olmadığı tespit edildiğinden isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı anlaşılmış ve iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.