Personel çalýþtýrýlmasýna dayalý olmayan hizmet alýmlarýnda, karsýz yaklaþýk maliyetin altýnda kalan tekliflere aþýrý düþük sorgulamasý yapýlmalý mýdýr?

Ýhaleyi Yapan Daire:  

Baþvuru Tarih ve Sayýsý:  

Baþvuruya Konu Ýhale:  

Kurumca Yapýlan Ýnceleme ve Deðerlendirme:  

Baþvuruya iliþkin olarak 2013/3545sayýlý þikâyet dosyasý kapsamýnda yapýlan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiþtir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Ýtirazen þikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin Ahi Evren Göðüs, Kalp ve Damar Cerrahisi Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi (1. kýsým), Araklý Bayram Halil Hastanesi (3. Kýsým), Kanuni Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi (6. Kýsým), Maçka Devlet Hastanesi (7. Kýsým) ve Sürmene Devlet Hastanesi (9. Kýsým) kýsýmlarýna iliþkin olarak idarece tespit edilen yaklaþýk maliyet tutarýndan %20 oranýnda kâr yüzdesinin düþülmesi durumunda elde edilen kârsýz maliyetin altýnda kalan isteklilerin aþýrý düþük teklif sorgulamasýna tabi tutulmasý gerekirken baþvuru konusu ihalede idare tarafýndan bu þekilde bir iþlem tesis edilmediði, bu haliyle ihale üzerinde býrakýlan isteklilerin tekliflerinin ekonomik açýdan en avantajlý teklif olarak belirlenmesinin mevzuata uygun olmadýðý iddialarýna yer verilmiþtir.

Baþvuru sahibinin iddialarýnýn deðerlendirilmesi sonucunda aþaðýdaki hususlar tespit edilmiþtir.

Ýdari þžartname'nin "Ýhale konusu iþe iliþkin bilgiler" baþlýklý 2'nci maddesinde ihale konusu hizmetin adýnýn "Trabzon Kamu Hastaneler Birliði Genel Sekreterliði Malzemeli Yemek Hizmeti Alýmý" olarak belirlendiði, anýlan þžartname'nin "Kýsmi teklif verilmesi" baþlýklý 20'nci maddesinde iþin kýsmi teklife açýk olduðu ve 12 kýsýmdan oluþtuðunun belirtildiði görülmüþtür.

                      Uyuþmazlýða konu ihaleye ait þikâyetin ihalenin Ahi Evren Göðüs, Kalp ve Damar Cerrahisi Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi (1.Kýsým), Araklý Bayram Halil Hastanesi (3. Kýsým), Kanuni Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi (6.Kýsým), Maçka Devlet Hastanesi (7.Kýsým) ve Sürmene Devlet Hastanesi (9.Kýsým) kýsýmlarýna iliþkin olduðu anlaþýlmýþtýr.

06.09.2013 tarihli ihale komisyonu kararýndan iki istekliye ait teklifin eksik belge sunulmasý sebebiyle deðerlendirme dýþý býrakýldýðý, ihalenin 10'uncu kýsmýna (Tonya Devlet Hastanesi) sunulan tekliflerin yaklaþýk maliyetin üzerinde olmasý sebebiyle söz konusu kýsmýn iptal edildiði, 1'inci kýsmýnda (Ahi Evren Göðüs, Kalp ve Damar Cerrahisi Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi) Bircan Tem. ve Yemek Hiz. Tur. Ýnþ. Nak. Hayv. Gýda San. Tic. Ltd. þžti.nin, 3'üncü kýsmý (Araklý Bayram Halil Devlet Hastanesi) ile 9'uncu kýsmýnda (Sürmene Devlet Hastanesi) Kölemenoðlu Gýda Mad. San. Ýnþ. Taah. Tur. Nak. Hay. Tem. ve Servis Hiz. Tic. Ltd. þžti.nin,   6'ncý kýsmýnda (Kanuni Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi) Selina Gýda Mad. Tur. Ýnþ. Taah. Tem. Yem. ve Güv. Hiz. Tic. Ltd. þžti.nin, 7'inci kýsmýnda (Maçka Ömer Burhan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi) Öðün Yem. ve Tem. Hiz. Tic. A.þž.nin ekonomik açýdan en avantajlý birinci teklifler olarak belirlendiði görülmüþtür.

4734 sayýlý Kanun'un 38'inci maddesinde; ihale komisyonunun verilen teklifleri 37'nci maddeye göre deðerlendirdikten sonra, diðer tekliflere veya idarenin tespit ettiði yaklaþýk maliyete göre teklif fiyatý aþýrý düþük olan teklifleri tespit edeceði; bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediði süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduðunu tespit ettiði bileþenler ile ilgili ayrýntýlarý yazýlý olarak isteyeceði hükme baðlanmýþtýr.

Hizmet Alýmý Ýhaleleri Uygulama Yönetmeliði'nin 8'inci maddesinde; idarelerce yaklaþýk maliyetin kamu kurum ve kuruluþlarýnca iþin niteliðine göre belirlenmiþ fiyatlar, ihaleyi yapan idare veya diðer idarelerce gerçekleþtirilmiþ ayný veya benzer iþlerdeki fiyatlar, ilgili odalarca belirlenmiþ fiyatlar, ihale konusu iþi oluþturan iþ kalemlerine veya gruplarýna iliþkin olarak piyasadan yapýlacak fiyat araþtýrmasý kapsamýnda elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalamasý veya uzman bilirkiþi ve ekspertizlerden soruþturularak oluþturulan fiyatlarýn biri, birkaçý veya tamamý herhangi birinin öncelik sýrasý olmaksýzýn kullanýlarak tespit edileceði ve istenen özellikleri taþýmayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansýtmadýðý düþünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalarýn deðerlendirmeye alýnmayacaðý ve fiyat araþtýrmasý için yapýlan çalýþmalarda fiyat sorulacak kiþi ve kuruluþlara yazýlan yazýda fiyatý tespit edilecek iþ grubu veya iþ kaleminin ayrýntýlý özelliklerine yer verileceði; 9'uncu maddesinde, idarece yaklaþýk maliyet hesabýnda % 20 oranýný geçmemek üzere yüklenici karý ekleneceði; anýlan Yönetmeliðin 59'uncu maddesinde ise, tekliflerin diðer tekliflerle veya yaklaþýk maliyetle karþýlaþtýrýlarak aþýrý düþük olup olmadýðýnýn tespit edileceði hüküm altýna alýnmýþtýr.

Kamu Ýhale Genel Tebliði'nin "Personel çalýþtýrýlmasýna dayalý hizmet alýmlarýnda teklif fiyata dahil olacak giderler" baþlýklý 78'inci maddesinde,

"78.1.  Personel çalýþtýrýlmasýna dayalý hizmet alýmlarý; aðýrlýklý olarak personel çalýþtýrýlmasýna dayanan, çalýþtýrýlacak personel sayýsýnýn belirlendiði ve haftalýk çalýþma saatlerinin tamamýnýn idare için kullanýldýðý hizmetlerdir.

78.2.  Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, týbbi sekreterlik, veri iþleme ve otomasyon sisteminin iþletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalýþtýrýlmasýna dayalý olup, bu tebliðde personel çalýþtýrýlmasýna dayalý olan/olmayan hizmetler arasýnda sayýlmayan iþlerin personel çalýþtýrýlmasýna dayalý olup olmadýðý yukarýda yer verilen tanýma göre idarelerce deðerlendirilecektir.

78.3.  Malzeme dahil yemek hazýrlama hizmeti veya malzeme dahil yemek hazýrlama ve daðýtým hizmeti ya da makine ve ekipman ile araçlar ve/veya akaryakýtýn yüklenici tarafýndan saðlanacaðý çöp toplama ve nakline iliþkin hizmetler ile personel taþýma gibi hizmetler personel çalýþtýrýlmasýna dayalý hizmet alýmý olarak deðerlendirilmeyecektir. Ancak, personel çalýþtýrýlmasýna dayalý olmayan bir hizmet alýmýna iliþkin ihale dokümanýnda haftalýk çalýþma saatlerinin tamamýný idarede geçirecek personel sayýsýnýn belirlenmesi hallerde teklif fiyata dahil giderler arasýnda iþçilik giderine yer verilmesi gerekmektedir.."açýklamasý,

Anýlan Teblið'in "Hizmet alýmý ihalelerinde aþýrý düþük tekliflerin deðerlendirilmesi" baþlýklý 79'uncu maddesinde,

"....79.4. Ýhale komisyonu tarafýndan, personel çalýþtýrýlmasýna dayalý hizmet alýmý ihaleleri ile personel çalýþtýrýlmasýna dayalý olmamakla birlikte ihale dokümanýnda personel sayýsýnýn belirlendiði ve haftalýk çalýþma saatinin tamamýnýn idarede kullanýlacaðý hizmet alýmý ihalelerinde asgari iþçilik maliyeti, sözleþme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diðer maliyet kalemleri, bunlar dýþýnda kalan hizmet alýmý ihalelerinde ise ihale dokümanýnda belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alýnmak suretiyle tekliflerin deðerlendirilmesi yapýlarak 4734 sayýlý Kanunun 38 inci maddesi uyarýnca teklifi aþýrý düþük görülen isteklilerden iþin niteliðine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileþenleri ile ilgili açýklama istenecektir. Ýdarelerce aþýrý düþük tekliflere yönelik açýklama istenmesine iliþkin yazýda, teklifte önemli olduðu tespit edilen bileþenlerin belirtilmesi ve açýklama için isteklilere üç (3) iþ gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.

Personel çalýþtýrýlmasýna dayalý hizmet alýmý ihalelerinde, kar hariç yaklaþýk maliyet tutarýnýn üzerindeki teklifler aþýrý düþük teklif olarak kabul edilmeyecektir.

...

79.4.2.19. Personel çalýþtýrýlmasýna dayalý olmayan hizmet alýmlarýna iliþkin aþýrý düþük teklif sorgulamasýnda, sözleþme giderleri ve genel giderlerin % 3 oranýnda hesaplanmasý söz konusu olmayacak, sözleþme giderleri ilgili mevzuatýna göre hesaplanmak suretiyle aþýrý düþük teklif sorgulamasýna cevap verilecek ve teklifler deðerlendirilecektir."  açýklamasý yer almaktadýr.

Yukarýda da açýklandýðý üzere, Kurumun aþýrý düþük tekliflerin tespitinde sýnýr deðer ve sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkili olduðu, þikâyete konu ihalenin malzemeli yemek hizmeti olduðu ve personel çalýþtýrýlmasýna dayalý hizmet alýmý niteliðinde olmadýðý görülmekle birlikte, personel çalýþtýrýlmasýna dayalý olmayan ihalelerde de idare tarafýndan hazýrlanan yaklaþýk maliyetin kâr hariç tutarýnýn altýnda kalan tüm teklif sahiplerinden açýklama istenilmesi gerektiði yönünde istikrar kazanmýþ Kurul kararlarý bulunmaktadýr.

Ýncelemeye konu ihalede, yaklaþýk maliyetin piyasa fiyat araþtýrmasý esas alýnmak suretiyle ortalama fiyat belirlenerek tespit edildiði ve yaklaþýk maliyet hesap cetvelinde kâr oranýnýn belirtilmediði görülmüþtür

4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanunu'nun 56'ncý maddesinde; Kamu Ýhale Kurulu'nun, Kuruma gelen itirazen þikayet baþvurularýyla ilgili olarak gerekçesini belirtmek suretiyle karar vereceði hüküm altýna alýnmýþ olup, kamu ihale mevzuatýnda Kurul tarafýndan karara baðlanan hususlarýn yeniden incelemeye alýnmasýna iliþkin bir düzenleme bulunmamaktadýr.

Uyuþmazlýða konu ihalenin 3'üncü kýsmýna (Araklý Bayram Halil Hastanesi) iliþkin olarak 19.09.2013 tarihinde Kurum kayýtlarýna alýnan itirazen þikâyet dilekçesiyle Muzaffer Altýntaþ   tarafýndan, kârsýz yaklaþýk maliyetin altýnda teklif sunan isteklilere aþýrý düþük teklif sorgulamasý yapýlmasý gerektiði iddiasýyla itirazen þikâyet baþvurusunda bulunulduðu, bahse konu iddiaya iliþkin deðerlendirme yapýldýðý ve 2013/UH.III-3993 Kurul kararýyla düzeltici iþlem kararý alýndýðý, dolayýsýyla ihalenin 3'üncü kýsmýna (Araklý Bayram Halil Hastanesi) iliþkin olarak yeniden inceleme yapýlmasýna ve karar verilmesine gerek bulunmadýðý anlaþýlmýþtýr.

Hizmet Alýmý Ýhaleleri Uygulama Yönetmeliði'nin 9'uncu maddesinin üçüncü fýkrasýnda yer alan "Hizmetin gerçekleþtirilmesi için gerekli olan iþ kalemlerine veya iþ gruplarýna iliþkin miktarlarýn tespit edilen fiyatlarla çarpýmý sonucu bulunan tutarlarýn toplanmasý ile elde edilen genel toplam tutar, sözleþme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara iþin niteliði dikkate alýnarak % 20 oranýný geçmemek üzere yüklenici kârý eklenir." hükmü uyarýnca yaklaþýk maliyetin % 20 oranýnda kâr içerdiði kabulünden hareketle, baþvuruya konu ihalenin itirazen þikâyete konu diðer kýsýmlarýnda kâr hariç yaklaþýk maliyet tutarýnýn,

Olduðu tespit edilmiþtir.

Ýhalede teklif fiyatlarý idarece tespit edilen yaklaþýk maliyetin kârsýz bedelinin altýnda olan isteklilerin aþýrý düþük teklif sorgulamasýna tabi tutulmasý gerektiði, ancak idarece bu yönde iþlem tesis edilmeden ihalenin sonuçlandýrýldýðý anlaþýldýðýndan baþvuru sahibinin iddiasýnýn yerinde olduðu anlaþýlmýþtýr.

Bu itibarla ihale komisyonu tarafýndan ihalenin itirazen þikâyete konu 1, 6, 7 ve 9'uncu kýsýmlarýna iliþkin olarak 4734 sayýlý Kanun'un 38'inci maddesi uyarýnca teklifte önemli olduðu tespit edilen bileþenler ile haftalýk örnek yemek menüsü belirtilmek suretiyle;

Ýhalenin 1'inci kýsmýnda (Ahi Evren Göðüs, Kalp ve Damar Cerrahisi Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi) kâr hariç yaklaþýk maliyet tutarý olan 3.203.250,00 TL'nin altýnda teklif veren Bircan Tem. ve Yemek Hiz. Tur. Ýnþ. Nak. Hayv. Gýda San. Tic. Ltd. þžti., Mercan Gýda Tem. ve Yemek Hizm. Ýnþ.Turz. Nak. Tic. Ltd. þžti. – Halil Ýbrahim Akçay Ortak Giriþimi, Kölemenoðlu Gýda Mad. San. Ýnþ. Taah. Tur. Nak. Hay. Tem. ve Servis Hiz. Tic. Ltd. þžti. ve Bay-Gün Tem. Yem. ve Pers. Hiz. Ýnþ. Nak. Tur. Tic. Ltd. þžti. – Ar-Tem Temizlik Yem. Ýlet. Güv. Hizm. Ýnþ. Taah. Tur. Nak. Tic. Ltd. þžti. Ortak Giriþimi'nden,

Ýhalenin 6'ncý kýsmýnda (Kanuni Eðitim ve Araþtýrma Hastanesi) kâr hariç yaklaþýk maliyet tutarý olan 9.656.913,33 TL'nin altýnda teklif veren Selina Gýda Mad. Tur. Ýnþ. Taah. Tem. Yem. ve Güv. Hiz. Tic. Ltd. þžti., Kölemenoðlu Gýda Mad. San. Ýnþ. Taah. Tur. Nak. Hay. Tem. ve Servis Hiz. Tic. Ltd. þžti., Turanlar Gýda Orm. Ür. Tem. San. Tic. Ltd. þžti., Aþhane Yem. Hiz. Ýnþ. Taah. Nak. Tur. Tem. Tic. Ltd. þžti., Bay-Gün Tem. Yem. ve Pers. Hiz. Ýnþ. Nak. Tur. Tic. Ltd. þžti. – Ar-Tem Temizlik Yem. Ýlet. Güv. Hizm. Ýnþ. Taah. Tur. Nak. Tic. Ltd. þžti. Ortak Giriþimi, Seyhan Gýda Ýnþ. Taah. Nak. Tem. Yem. Hiz. Tic. Ltd. þžti., Fesleðen Tem. Bil. Yem. Gýda Org. Tur. San. Tic. Ltd. þžti., Öz Or-Sa Tur. Gýda Tem. Taþ. Kýrt. Ýnþ. San. Tic. Ltd. þžti., Tan-Pa Yem. Ür. Tem. ve Ýnþ. San. ve Tic. Ltd. þžti. ve Mafa Elek. Teks. Kýrt. Pet. Isýt. Ýth. Ýhr. San. Tic. Ltd. þžti.nden,

Ýhalenin 7'nci kýsmýnda (Maçka Ömer Burhan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi) kâr hariç yaklaþýk maliyet tutarý olan 1.215.150,00 TL'nin altýnda teklifveren Öðün Yem. ve Tem. Hiz. Tic. A.þž. ile Kölemenoðlu Gýda Mad. San. Ýnþ. Taah. Tur. Nak. Hay. Tem. ve Servis Hiz. Tic. Ltd. þžti.nden,

Ýhalenin 9'uncu kýsmýnda (Sürmene Devlet Hastanesi) kâr hariç yaklaþýk maliyet tutarý olan 733.000,00 TL'nin altýnda teklifveren Kölemenoðlu Gýda Mad. San. Ýnþ. Taah. Tur. Nak. Hay. Tem. ve Servis Hiz. Tic. Ltd. þžti., Bay-Gün Tem. Yem. ve Pers. Hiz. Ýnþ. Nak. Tur. Tic. Ltd. þžti. – Ar-Tem Temizlik Yem. Ýlet. Güv. Hizm. Ýnþ. Taah. Tur. Nak. Tic. Ltd. þžti. Ortak Giriþimi, Hurma Yem. Tem. Hiz. Taah. Nak. Tur. Tic. Ltd. þžti. ve Nur-Tem Tur. Ýnþ. Nak. Yem. Tem. Müh. Hiz. Tic. Ltd. þžti.nden aþýrý düþük teklif açýklamasý istenmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak yukarýda mevzuata aykýrýlýklarý belirtilen iþlemlerin düzeltici iþlemle giderilebilecek nitelikte iþlemler olduðu tespit edildiðinden ihalenin itirazen þikâyete konu 1, 6, 7 ve 9'uncu kýsýmlarýna iliþkin kâr hariç yaklaþýk maliyet tutarýnýn altýnda teklif veren isteklilerin 4734 sayýlý Kanun'un 38'inci maddesi uyarýnca teklifte önemli olduðu tespit edilen bileþenler ile haftalýk örnek yemek menüsü belirtilmek suretiyle aþýrý düþük teklif sorgulamasýna tabi tutulmasý ve bu aþamadan sonraki iþlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleþtirilmesi gerekmektedir.

                      Açýklanan nedenlerle 4734 sayýlý Kanun’un 65′inci maddesi uyarýnca bu kararýn teblið edildiði veya teblið edilmiþ sayýldýðý tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara Ýdare Mahkemelerinde dava yolu açýk olmak üzere,

1) Anýlan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fýkrasýnýn (b) bendi gereðince ihalenin 1, 6, 7 ve 9'uncu kýsýmlarýna iliþkin olarak düzeltici iþlem belirlenmesine,

2) Ýhalenin 3′üncü kýsmýna iliþkin olarak karar verilmesine yer olmadýðýna,

Oyçokluðu ile karar verildi.