İsteklinin birim fiyat teklif cetvelinde ferdi kaza sigortası için verdiği fiyatın, aşırı düşük sorgulamasında belirtiği fiyattan yüksek olması elenme nedeni midir?

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,TPAO Adıyaman Bölge Müdürlüğü tarafından 01.10.2013 tarihinde yapılan 2013/100499 İKN’li “Bitkisel Alanların Bakımı İşi” ihalesine ilişkin kesinleşen ihale kararının 21.10.2013 tarihinde tebellüğ edildiği, komisyon tarafından kesinleşen ihale kararı sonucunda “aşırı düşük teklif dosyasında Ek O-5 olmadığı ve birim fiyat teklif cetvelindeki ferdi kaza sigortası tutarının aşırı düşük fiyat sorgulamasına verilen cevaptan aşağı olduğu” gerekçesiyle açıklamalarının uygun görülmediği, Ek-O5, Ek-O6, Ek-O7′nin proforma fatura veya fiyat teklif ekinde idareye verilmesi zorunlu olmadığı, düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği, gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idarenin, proforma fatura ve fiyat teklifine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebileceği, ferdi kaza sigortası ile ilgili olarak dikkat edilmesi gereken hususun ise ihale şartnamesinde istenilen teminat limitlerini karşılaması ve aşırı düşük sorgulamada verilen tutarın birim fiyat teklif cetvelinin üstünde olmaması olduğu, bu kapsamda tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının uygun olmadığı, ihalenin ekonomik olarak en uygun fiyat teklifinde bulunan firmaları üzerinde bırakılması gerektiği iddia edilmektedir.

A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

                      İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde, başvuru konusu ihaleye ilişkin olarak 10 isteklinin teklif verdiği, 4 isteklinin belgelerinde eksiklikler olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, kârsız yaklaşık maliyetin altında teklif veren 3 istekliye aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı ve açıklamaları uygun bulunmadığı için değerlendirme dışı bırakıldığı, 3 geçerli teklif içinde ekonomik açıdan en avantajlı 1'nci teklif sahibi Nihat Özel Sağlık Hizm. Tem. Bilgisayar Gıda İnş. Tic. ve San. Ltd. ş�ti. üzerinde ihalenin bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı 2'nci teklif olarak Gündüzler Özel Sağlık Hiz. Bilgisayar Tem. Gıda Taşımacılık San. ve Tic. Ltd. ş�ti.nin belirlendiği anlaşılmıştır.

Başvuruya konu ihaleye ait İdari ş�artname'nin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu işin adının  "Bitkisel Alanların Bakımı İşi", 2.1.(b) maddesinde miktarının ve türünün "20 adet işçi ile birlikte Bitkisel Alanların Bakımı İşinin 3 (üç) yıl süreyle yürütülmesi"  olarak düzenlendiği,ş�artname ekinde miktarına ve türüne,

şeklinde yer verilmiştir.

İdari ş�artname'nin "Teklif fiyata dahil giderler" başlıklı 25'inci maddesinde "25.1. Ulaşım, Sigorta, Vergi, Resim ve Harç Giderleri ile sözleşmenin tanzimine, tatbikine ve işlerin yürütülmesine ait bütün Devlet ve Belediye vergi ve resimleri, Noter ve Mahkeme harç masrafları, avukat ücretleri, SGK primleri, komisyon gerektiği taktirde ruhsatiye masrafları, sözleşme ve eklerinde ayrıca tasrih edilmiş masraflar ile Sözleşme bedeli üzerinden Kamu İhale Kurumu’ na ödenecek masraflar Yüklenici? ye aittir.

25.2.25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3.Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:

İstekli sözleşme süresince ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak  Bahçıvan işçilerine ücret olarak, ihale tarihi itibari ile yürürlükteki 16 yaşından büyükler için uygulanan;

a) Çalıştırılacak personele (Bahçıvan) 20 kişi için en az yürürlükteki Brüt Asgari Ücret tutarında ödeme yapılması,

b) 4857 sayılı İş Kanunu' nun 47 nci maddesi çerçevesinde, sözleşme başlangıç ve sözleşme bitim tarihleri arasındaki resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü çalıştırılacak olan 10 personele (Bahçıvan) 42 (10 x 42 = 420) gün tatil yapmayarak çalışmaları nedeniyle ayrıca çalışılan her gün için en az brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan ücretin ödenmesi

25.3.2. Yemek, yol ve giyecek giderleri:

İstekli sözleşme süresince Bahçıvan İşçilerinin;

a)Yemek: Her bir işçi için aylık 26 gün üzerinden günlük brüt 10.00 TL tutarını nakdi olarak ödeyecek ve bunu ücret bordosunda gösterecektir.

b) Yol: Her bir işçi için aylık 26 gün üzerinden günlük brüt 2.50.-TL tutarını nakdi olarak ödeyecek ve bunu ücret bordosunda gösterecektir.

c) Giyecek: İhale konusu hizmette çalışacak Bahçıvan İşçileri için Teknik ş�artnamenin 6. Maddesi (c) bendinde belirtilen giyim malzemeleri (İş Kıyafeti) ayni olarak karşılanacak olup, bu malzemeler teklif fiyata dahildir.

25.3.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

25.3.4. Diğer giderler:

Ferdi İş Kazası Sigortası; Yüklenicinin çalıştıracağı işçiler için sözleşme süresince Teknik ş�artnamenin 4.2. maddesinde belirtilen limitlere göre yaptıracağı Ferdi İş Kaza Sigortası toplam prim gideri teklif fiyata dahildir. Yıllar itibari ile bu maliyet kalemindeki artışlar Yükleniciye aittir.

25.4.Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

İhale konusu hizmette çalıştırılacak işçiler için Adıyaman Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nce kısa vadeli sigorta kolları risk prim oranı % 2 olarak belirlenmiştir."  düzenlemesine yer verilmiştir.

Teknik ş�artname'nin "Yüklenici İşçilerinin Yol, Yemek ve Giyim İhtiyaçlarının Karşılanması" başlıklı 6'ncı maddesinde  "a) Yol: Yüklenici, işçilerinin her birinin işyerine (İdareye) ulaşımlarını (geliş ve gidiş) sağlamak üzere aylık 26 gün üzerinden günlük brüt 2.50.-TL tutarını nakdi olarak ödeyecek ve bunu ücret bordrosunda gösterecektir.

b) Yemek: Yüklenici işçilerinin her birine aylık 26 gün üzerinden günlük brüt 10,00.- TL tutarını nakdi olarak ödeyecek ve bunu ücret bordrosunda gösterecektir.

Yüklenici çalışanlarının kendilerine tahsis edilen odalarda yemek hazırlaması ve pişirmesi söz konusu olamayacaktır. Bu konuda denetim Yüklenici tarafından yapılacaktır.

                      c) Giyim:  Yüklenici, sözleşme süresince çalıştıracağı her bir işçisine İdarenin de uygun görüşünü (renk, model) almak suretiyle, aşağıda cins, birim ve dönemleri belirtilen giyim malzemelerini (İş Kıyafeti) tedarik edecek ve Tutanak ile Bahçıvan işçilerine teslim edecektir.

6.2.  Yüklenici Sözleşme imzalanmadan önce işçilerine vereceği kıyafetleri İdareye gösterecek ve İdarenin onayını alacaktır. Kıyafetlerde Yüklenici firmanın ismi ve amblemi uygun şekilde belirtilecektir. Kıyafetler mevsimlik olarak giyilecektir. Kıyafetleri giydirmekten Yüklenici sorumlu olacaktır. Yüklenici, bahçıvan görevlilerinin kıyafetlerinin daima temiz ve muntazam olmasını sağlayacaktır. Bu giysilerin yıkanması işleri Yükleniciye aittir. İdarece tespiti yapılan yıpranmış eski giysilerin yerine yeni iş kıyafetlerini temin edecektir. Yüklenici bu madde kapsamındaki yapılacak işleri,   İdarenin onayını alacak şekilde gerçekleştirecektir.

Bahçıvan görevlileri saç ve sakal uzatmayacak, saçı ve bıyığı devlet memurları kıyafet yönetmeliğine uygun olacaktır." düzenlemesi yer almaktadır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Aşırı Düşük Teklifler" başlıklı 59'uncu maddesinde  "(1) İhale komisyonu verilen tekliflerden, diğer tekliflere veya yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

                  (2) İhale komisyonu;

                  a) Verilen hizmet ve yapım yönteminin ekonomik olması,

                  b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

                  c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

                  hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır.

                   (3) Aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde; Kamu İhale Kurumu tarafından aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlenmiş ise ihale komisyonu bu düzenlemeyi esas alır.

                   (4) Aşırı düşük teklif değerlendirmesinde tekliflerin, asgari maliyet yanında sözleşme giderlerini karşılayıp karşılamadığı da dikkate alınır."hükmü,

                     Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi" başlıklı 79'uncu maddesinde  "79.1.Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, tekliflerin değerlendirilmesinde; İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, kıdem tazminatı, işyeri hekimliği ücreti, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki genel giderleri karşılamak üzere birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik kalemindeki (yol, yemek ve giyecek dahil brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası üzerinden ücret hesaplanan işçilik kalemi ile ulusal bayram ve genel tatil günleri ve fazla çalışma saatlerine ilişkin işçilik kalemleri) birim fiyatlar ile işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri kapsamında çalıştırılacak olan her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden % 3 oranında sözleşme giderleri ve genel giderler hesaplanacaktır.

                      79.2.  Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde; amortisman, kıdem tazminatı, iş yeri hekimliği ücreti, oryantasyon eğitimi gideri, yaka kartı ve bu mahiyetteki giderlerin genel giderler içinde yer alacağı kabul edileceği için aşırı düşük teklif sorgulamasında bu giderler, önemli teklif bileşeni olarak belirtilmeyecek ve isteklilerden aşırı düşük teklif sorgulamasına verdikleri cevaplarda bu giderler için bir bedel öngörmeleri istenmeyecektir. Sözleşme giderleri ve genel giderler içinde değerlendirilmesi öngörülen giderler idari şartnamelerde "teklif fiyata dahil olan diğer giderler" kısmında belirtilmeyecektir.                      

                    79.3.  Asgari işçilik maliyeti;

                      i- İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil),

                      ii- İdari şartnamede öngörülen nakdi veya ayni yemek ve yol bedeli ile ayni giyim bedeli,

                      iii- İşveren sigorta primi tutarından oluşmaktadır.

                      79.4.  İhale komisyonu tarafından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı hizmet alımı ihalelerinde asgari işçilik maliyeti, sözleşme giderleri ve genel giderler ile varsa malzeme ve diğer maliyet kalemleri, bunlar dışında kalan hizmet alımı ihalelerinde ise ihale dokümanında belirtilen teklif fiyata dahil giderler dikkate alınmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi yapılarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklifi aşırı düşük görülen isteklilerden işin niteliğine göre ihale komisyonunca belirlenen önemli teklif bileşenleri ile ilgili açıklama istenecektir. İdarelerce aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin belirtilmesi ve açıklama için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilmesi gerekmektedir.

Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, kar hariç yaklaşık maliyet tutarının üzerindeki teklifler aşırı düşük teklif olarak kabul edilmeyecektir.

                      79.4.1.  İsteklilerce yapılacak aşırı düşük teklife ilişkin açıklamalar belgelere dayanmalıdır. Belgelere dayanılmaksızın yapılan açıklamalar kabul edilmeyerek söz konusu teklifler reddedilecektir.

                      ...

79.4.2.3.  Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamaya dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

                      İsteklilerin açıklamalarına dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

                      a.  Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,

                      b.  Fiyat teklifleri,

                      c.  Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

                      ç.  Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

                      d.  Perakende satış yapan zincir mağaza veya marketlerin yayımladıkları fiyat kataloglarında yer alan fiyatlar,

                      e.  Ticaret borsalarına kayıtlı mallara ilişkin olarak 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 51 inci maddesinin (c) bendi uyarınca borsa idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,

                      f.  Yaş sebze ve meyve için, Yaş Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi ve Toptancı Halleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca faaliyet gösteren toptancı hali idaresi tarafından düzenlenen ilgili malın fiyatını gösteren belgeler,

                      g.  İsteklinin ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarıdır.

                      İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (79.4.2.4-79.4.2.13) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.

                    Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)

                      79.4.2.4.  Tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;

                      a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

                      b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin,

altında olamaz.

                      Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim." ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

                      Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin altında olmadığını beyan ederim." ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

                      Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

                       79.4.2.5.  İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;

                      a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan   toplam birim maliyet tutarının,

                      b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan   ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin,

                      altında olamaz.

                      Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; "Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim." ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

                      Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; "Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin altında olmadığını beyan ederim." ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

                      Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

                      ...

79.4.2.12.  İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği "maliyet/satış tutarı tespit tutanağı" (Ek-O.7) sunulacaktır. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin,

altında olamaz.

İsteklinin satışlar üzerinden açıklama yapabilmesi için malın ticareti ile iştigal ediyor olması; maliyete dayalı açıklama yapabilmesi için ise, son geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alış yapmış olması gerekmektedir.

İsteklinin son geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda "maliyet/satış tutarı tespit tutanağı" (Ek-O.7) sunmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

79.4.2.13.  İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.4.2.14.  Proforma fatura ve fiyat tekliflerinin, proforma fatura veya fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

79.4.2.15.  Maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.

(79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.

(79.4.2.12.) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.

Meslek mensubu, proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 nolu tutanaklardaki beyanların doğruluğundan sorumludur.

Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.

İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura  /  fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.

İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.

79.4.2.16.  İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak proforma fatura yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

                      Yukarıda belirtilen maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi esastır. Ancak son geçici vergi beyanname döneminde, yasal defter ve belgelerde açıklama konusu mal veya hizmetlerle ilgili işlem bulunmaması durumunda, isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği "maliyet/satış tutarı tespit tutanağı" (Ek-O.7) hariç, söz konusu tutanaklar bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak düzenlenebilir. Son geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

                      Örneğin; 11.1.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi "Ekim-Kasım-Aralık 2009", 15.7.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi "Nisan-Mayıs-Haziran 2010" dur."

                      ...

79.4.2.18.  İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır." açıklaması yer almaktadır.

Yapılan incelemede, idarenin 03.10.2013 tarihli ve 5874 sayılı yazısı ile başvuru sahibi   Ahmera Tic. Ltd. ş�ti.nin teklifinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirildiği ve bu teklifin maliyet bileşenleri ve/veya bunlara ait fiyat analizlerinin belirlenen süre içinde verilmesi gerektiğinin bildirildiği, sunulan açıklamaların değerlendirilmesi neticesinde başvuru sahibinin Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.4.2.12'nci maddesine göre maliyet /satış tutarı tespit tutanağını sunması gerekirken sunmadığı ve birim fiyat teklif cetvelindeki ferdi kaza sigorta tutarının aşırı düşük fiyat sorgulamasına verilen cevaptaki rakamdan aşağı olduğu gerekçesiyle açıklamasının yeterli bulunmadığı ve değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından sunulan 10.10.2013 tarihli aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi neticesinde; işçilik, kıyafet, ferdi kaza sigortası, firma kârı ve genel giderlerden oluşan toplam 1.234.561,80 TL fiyat teklifi sunulduğu, işçilik ücretlerinin toplamının 1.232.438,40 TL olduğu, giyim için (%3 sözleşme gideri hariç) 6,00 TL teklif verildiği, giyim giderini tevsik etmek amacıyla Kantaş Tekstil İş Elbiseleri &Üniforma Pazarlama tarafından düzenlenen proforma faturanın sunulduğu, ferdi kaza sigortası iş kalemi için birim fiyat teklif cetvelinde 2.116,80 TL teklif verildiği, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında beyan edilen tutarın ise 2.110,50 TL olduğu ve bunu tevsik etmek amacıyla Türk Nippon Sigorta tarafından düzenlenen sigorta teklifinin sunulduğu anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından giyim giderini tevsik etmek amacıyla   sunulan Kantaş Tekstil İş Elbiseleri &Üniforma Pazarlama tarafından düzenlenen ve imzalanan proforma faturanın, "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim."  ibaresini içerdiği, SMMM tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle imzalandığı ve kaşelendiği anlaşılmıştır.

Tebliğin yukarıda aktarılan hükümleri gereğince, (79.4.2.4.) maddesine göre düzenlenen tutanağın meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (79.4.2.5.) maddesine göre düzenlenen tutanağın meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşeleneceği, bu tutanakların proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilme zorunluluğunun olmadığı, düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği, gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare tarafından, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının, incelenmek üzere muhafaza eden meslek mensubundan istenebileceği düzenlenmiştir.

Söz konusu proforma faturanın Tebliğin 79.4.2.4'üncü maddesinde düzenlenen tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren bir proforma fatura olduğu anlaşılmış olup, Tebliğin anılan düzenlemesi çerçevesinde, başvuru sahibi   tarafından sadece proforma faturanın sunulduğu, maliyet/satış tutarı tespit tutanağının sunulmadığı, sunulmasının da zorunlu olmadığı, idare tarafından proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının ayrıca istenmediği, bu kapsamda idarece Tebliğ'in 79.4.2.12'nci maddesi gereğince başvuru sahibinin "maliyet/satış tutarı tespit tutanağını sunması gerekirken sunmadığı" gerekçesiyle açıklamasının kabul edilmemesinin uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Öte yandan idare tarafından başvuru sahibinin açıklamasının, "birim fiyat teklif cetvelindeki ferdi kaza sigorta tutarının aşırı düşük fiyat sorgulamasına verilen cevaptaki rakamdan aşağı olduğu" gerekçesiyle uygun bulunmadığı belirtilmiş olmakla birlikte, mevcut durumda başvuru sahibinin birim fiyat teklif cetvelinde ferdi kaza sigortası için teklif edilen bedelin 2.116,80 TL, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında belirtilen bedelin ise 2.110,50 TL olduğu, dolayısıyla idarece aşırı düşük teklif açıklamasının kabul edilmemesine yönelik ifade edilen "birim fiyat teklif cetvelindeki ferdi kaza sigorta tutarının aşırı düşük fiyat sorgulamasına verilen cevaptaki rakamdan aşağı olduğu" gerekçesinin yerinde olmadığı, diğer taraftan söz konusu iş kalemi için birim fiyat teklif cetvelinde teklif edilen bedelden daha düşük bir bedelle açıklama yapılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmış olmakla birlikte söz konusu isteklinin 36 aylık söz konusu ihale için bir yıllık sigorta teklifi (703,50 TL) aldığı ve almış olduğu bedeli 3 yıl ile çarpmak suretiyle fiyat teklifinde bulunduğu ve bu durumda mevzuata uyarlık bulunmadığı tespit edildiğinden ferdi kaza sigortası teklifinin bu nedenle uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

Dolayısıyla isteklinin ferdi kaza sigortasına ilişkin teklifinin bir yıllık olmasının uygun olmadığı tespit edildiğinden, idarece değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik işlemin netice itibariyle yerinde olduğu anlaşılmıştır.

B)  İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik'in 18'inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:

1-İdare tarafından Arbay Yapı Tem. Tic. Ltd. ş�ti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79.4.2.12'nci maddesine göre maliyet /satış tutarı tespit tutanağını sunması gerekirken sunmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.

Arbay Yapı Tem. Tic. Ltd. ş�ti. tarafından sunulan 09.10.2013 tarihli aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi neticesinde; işçilik, kıyafet, ferdi kaza sigortası, firma karı ve genel giderlerden oluşan toplam 1.257.293,40 TL teklif verildiği, giyim için 2.490,00 TL teklif verildiği, giyim giderini tevsik etmek amacıyla proforma fatura sunulduğu ve ferdi kaza sigortası için Groupama Sigorta tarafından düzenlenen sigorta teklifinin sunulduğu anlaşılmıştır. Giyim giderini tevsik etmek amacıyla sunulan Ardek İnş. Yangın Söndürme Cihazları San. ve Tic. Ltd. ş�ti. tarafından 09.10.2013 tarihinde düzenlenen ve imzalanan proforma faturanın, "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim."  ibaresini içerdiği, SMMM tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle imzalandığı ve kaşelendiği anlaşılmıştır.

Söz konusu proforma faturanın Tebliğ'in 79.4.2.4'üncü maddesinde düzenlenen tedarikçi veya üreticilerden alınan birim fiyatları gösteren bir proforma fatura olduğu anlaşılmış olup, Tebliğ'in yukarıda aktarılan hükümleri gereğince, maliyet/satış tutarı tespit tutanağının sunulmadığı, sunulmasının da zorunlu olmadığı, idare tarafından proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının ayrıca istenmediği, bu kapsamda idarece Tebliğ'in 79.4.2.12'nci maddesine atıfta bulunularak "maliyet/satış tutarı tespit tutanağını sunması gerekirken sunmadığı" gerekçesiyle Arbay Yapı Tem. Tic. Ltd. ş�ti.nin açıklamasının kabul edilmeyerek değerlendirme dışı bırakılmasının uygun olmadığı anlaşılmış olmakla birlikte, üç yıllık ihalede ferdi kaza sigortasına ilişkin bir yıllık teklif alınmasının mevzuata aykırı olduğu tespit edildiğinden netice itibariyle idarece değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

2-İdare tarafından Yapısan Nak. İnş. Tic. Ltd. ş�ti.nin aşırı düşük teklif açıklamasında giyim gideri için vermiş olduğu teklifin, yerleşik yargı kararlarına, ticari hayatın olağan akışına ve ekonomik verilere uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı anlaşılmıştır.

Yapısan Nak. İnş. Tic. Ltd. ş�ti. tarafından sunulan 09.10.2013 tarihli aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi neticesinde; işçilik, kıyafet, ferdi kaza sigortası, firma kârı ve genel giderlerden oluşan toplam 1.242.530,40 TL teklif verildiği, ferdi kaza sigortası için Ergo tarafından düzenlenen 07.10.2013 tarihli sigorta teklifinin sunulduğu, giyim bedeli olarak toplam 6,00 TL teklif verildiği, giyim giderini tevsik etmek amacıyla Yavuz Tekstil Tem. Dan. Hiz. tarafından 30.09.2013 tarihinde düzenlenen ve imzalanan proforma faturanın, "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim."  ibaresini içerdiği, SMMM tarafından iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle imzalandığı ve kaşelendiği anlaşılmıştır.

Tebliğ'in yukarıda aktarılan 79.4.2.15'nci maddesinin son fıkrasındaki  "...ihale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumu ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek..."  açıklaması gereğince idare tarafından anılan isteklinin giyim gideri için vermiş olduğu teklifin, ticari hayatın olağan akışına ve ekonomik verilere uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılmasının uygun olmadığı anlaşılmış olmakla birlikte üç yıllık ihalede ferdi kaza sigortasına ilişkin bir yıllık teklif alınmasının mevzuata aykırı olduğu tespit edildiğinden isteklinin netice itibariyle idarece değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

                   Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oyçokluğu ile karar verildi.