İnşaat alanında gerçekleştirilecek veya önemli oranda işçilik gerektiren bir imalatın aşırı düşük açıklaması nasıl yapılmalı?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı İnşaat ve Emlak Daire Başkanlığıtarafından 13.08.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan "Afyon Emirdağ ve Uşak Eşme Sosyal Güvenlik Merkezi Hizmet Binaları Yapım İşi" � ihalesine ilişkin olarak Geskon İnş. Enj. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.nin 07.10.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.10.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.10.2013tarih ve 32254sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.10.2013tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2013/3733sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,ihalenin üzerinde bırakıldığı AZT İnş. Ltd. ş�ti.nin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının aşağıda belirtilen nedenlerle ihale mevzuatına aykırı olduğu;

1) Hesap cetveli sunulmadığı, sadece icmallere dayalı açıklama yapıldığı,

2) Nakliye fiyatının nakliye formülü ile açıklanmadığı, fiyat teklifi alındığı,

3) Hesap cetvelindeki imalat miktarları ile idarenin yaklaşık maliyet hesabında öngörülen miktarların uyumlu olmadığı, hesap cetvelinde ana imalat kalemleri olan demir, beton gibi yaklaşık maliyetin %80′lik kısmına giren ana imalat kalemlerinin miktarlarının düşürüldüğü, analizler içindeki demir, beton, motorin, düz işçi ve iskele gibi ana analiz girdilerinin miktarlarının düşürüldüğü,

4) Açıklama istenilmeyen imalat kalemlerinin miktarlarının idarenin yaklaşık maliyetindeki miktarlar ile uyumlu olmadığı,

5) Piyasadan alınan fiyat tekliflerinin son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, idarece EK-0.5 ve EK-0.6 numaralı tutanaklar istenilmeden karar verildiği,

6) Analiz girdilerini açıklamak için alınan proforma fatura ve fiyat teklifleri Afyon’daki tedarikçilerden alınmadığı halde, malzemenin işin yapılacağı Afyon’a nakliye giderinin analizlerde ve icmallerde hesaba katılmadığı, ayrıca Y.23.010, Y.23.014, Y.23.015, Y.23.152, Y.23.176 gibi yüksek imalat kalemlerinde fiyatı düşürmek için nakliyenin öngörülmediği, sadece demir fiyatının öngörüldüğü,

7) Özel pozlarda analiz sunulmadığı, sadece fiyat teklifi alınarak açıklama yapıldığı, bunların tesisat imalatı olmadığı, öncelikle analiz sunulması ve bu analizlerin proforma fatura ile kanıtlanması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

"Afyon Emirdağ ve Uşak Eşme Sosyal Güvenlik Merkezi Hizmet Binaları Yapım İşi" � ihalesi anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilmiş olup, iş inşaat, mekanik tesisat ve elektrik iş gruplarından oluşmaktadır.

İdarece belirlenen sınır değer1.754.662,58 TL olup, bu değerin altında teklif sunan AZT İnş. Ltd. ş�ti.nden idarenin 02.09.2013 tarihli yazısı ile teklif fiyatının tespit edilen sınır değerin altında olduğu belirtilerek,

                  "a) Toplam teklif bedenlinizi oluşturan iş kalemleri ve iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait fiyatların gösterildiği hesap cetvellerinin sunulması,

b) Bu işe ait proje, pursantaj ve mahal listelerinde yer alan ş�ehircilik ve Çevre Bakanlığı birim fiyatları ve özel poz numaralı imalat kalemlerinden açıklama yapılması istenilen imalatlara ait liste yazımızın ekinde gönderilmektedir.

Elektrik ve mekanik tesisat imalatları için analiz düzenlenmesi halinde alınacak belgelerde (proforma fatura veya fiyat teklifi) malzeme ve montaj (işçilik) bedellerinin ayrı ayrı gösterilmesi ve analizlerde de malzeme ve montaj (işçilik) bedellerinin ayrı ayrı yazılması,

Aynı şekilde özel imalatlar için düzenlenecek analizlerde de yukarıda belirtilen hususa uyularak malzeme ve montaj (işçilik) bedellerini ayrı ayrı gösterecek şekilde analiz sunulması ve tüm bu hususların belgelere dayalı olarak Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45 inci maddesine uygun şekilde açıklanması gerekmektedir." �şeklinde açıklama istenilmiştir.

İdarenin yazısı ekinde, açıklama istenilen inşaat ve tesisat iş kalemleri listesi, sıralı analiz girdileri listesi, açıklama istenilen analiz girdileri, açıklama istenmeyen analiz girdileri, inşaat imalatları analiz örneği, tesisat ve özel imalatlar analiz örneği verilmiştir.

Buna göre, inşaat iş grubundan 67 iş kalemi ve tesisat iş grubundan 13 iş kalemi olmak üzere toplam 80 iş kaleminin ve 70 analiz girdisinin açıklanması istenilmiş, açıklama istenilmeyen 37 adet analiz girdisi belirtilmiştir.

İsteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları uygun görülerek ihale üzerinde bırakılmıştır. Başvuru sahibi sınır değerin üzerindeki tek teklif sahibi istekli olup, ihale üzerinde kalan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarının aşağıda belirtilen yönlerden mevzuata uygun olmadığını iddia etmektedir.

Kamu İhale Genel Tebliği'nin aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin düzenlemeleri aşağıdaki gibidir:

....

45.1.3.  İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a)  Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b)  Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

....

b)  Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği "malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)" � sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)'de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

45.1.5.  İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış "kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların" � üzerine, kendi belirledikleri "kar ve genel gideri" � ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun "kar ve genel gider hariç birim fiyatını" � kullandıklarını ve kendi belirledikleri "kar ve genel gider" � tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için (45.1.14) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek: O-5, O-6, O-7) ve stok tespit tutanağı (Ek: O-8) sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

Örneğin; isteklinin, "150 dozlu demirsiz beton" � iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.001 poz numaralı birim fiyatını (2010 B.F: 97,86 TL) teklif etmesi, "200 dozlu demirsiz beton" � iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.002 poz numaralı birim fiyatının (2010 B.F: 104,00 TL) üzerinde 105,00 TL teklif vermesi, 250 dozlu demirsiz beton" � iş kalemi için Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 16.003 poz numaralı birim fiyatının kar ve genel gider hariç tutarına, (110,13/1,25=88,10 TL) kendi belirlediği % 18 kar ve genel gider karşılığı eklemek suretiyle 103,96 TL (88,10 x 1,18) teklif etmesi ve teklif ettiği söz konusu birim fiyatları aşağıdaki örnek listede gösterildiği şekilde tablo halinde göstermesi durumunda; bu üç iş kalemi için analiz düzenlemesi zorunlu değildir.

.....

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaraları da belirterek liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak (45.1.14) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ve stok tespit tutanağı sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

45.1.7.  İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

45.1.8.  Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re'sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9.  (Değişik: 20/8/2011-28031 R.G./ 16 md.)  İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

....

45.1.13.   Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada; sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklinin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a.  Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,

b.  Fiyat teklifleri,

c.  Çimento ve demir ürünleri için üreticinin ilan edilmiş fiyat tarifeleri

ç.  Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

d.  Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

e.  Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

f.  Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

g.  İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (45.1.13.1  " “  45.1.13.8) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)  (Ek: 20/8/2011-28031 R.G./ 17 md.)  Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen yapı elemanları için teklif edilen fiyatın, malzeme ve işçilik (gerekiyorsa nakliye de) fiyatlarının da belirtildiği proforma fatura veya fiyat teklifi ile belgelendirilmesi durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin ayrıca analiz sunulması zorunlu değildir.

45.1.13.2.  İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan   toplam birim maliyet tutarının,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan   ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin,

altında olamaz.

Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; "Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim." � ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; "Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin altında olmadığını beyan ederim." � ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

İstekli tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin olarak yapılacak açıklamalarda sadece bu işlere ilişkin fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

45.1.13.11.  Maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ve stok tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.

(45.1.13.1) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (45.1.13.2) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.

(45.1.13.6) maddesine ve (45.1.13.7) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.

Meslek mensubu proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 ve O-8 nolu tutanaklardaki beyanlarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine uygunluğundan sorumludur.

Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.

İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura  /  fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.

İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumuna ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ve stok tespit tutanağı mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.

....

45.1.14.  Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3  -  45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

45.1.15.   İtirazen şikayet başvurularına ilişkin olarak Kurum tarafından yapılan incelemede gerekli görülmesi durumunda, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, bunları muhafaza eden meslek mensubundan istenebilir. Gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse ihaleyi yapan idare tarafından Kuruma gönderilen belgeler arasında yer alan proforma fatura ve fiyat teklif tutarları ile maliyet/satış tutarı tespit ve stok tespit tutanağında belirtilen maliyet ve satış tutarlarının arasında uyumsuzluk olduğunun veya bu belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumuna ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda; proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ve stok tespit tutanağı mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır." �.

Bu kapsamda iddialar aşağıda değerlendirilmiştir.

1 ) Başvuru sahibinin 1'inci iddiasına ilişkin olarak:

İsteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.3'üncü maddesine uygun şekilde, açıklama istenilen ve açıklama istenilmeyen iş kalemlerinin tümü ile bunlara ait miktarlar ve birim fiyatların gösterildiği bir hesap cetveli sunduğu tespit edildiğinden iddia yerinde görülmemiştir.

2) Başvuru sahibinin 2'nci iddiasına ilişkin olarak:

İnşaat İşleri Teknik ş�artnamesi'nin 1.23'üncü maddesinde   "İnşaat bünyesindeki tüm kalemler için nakliye imalat içerisinde değerlendirilecektir. İlave herhangi bir ücret ödenmeyecektir." �  düzenlemesi yapılmıştır. İhale dosyasında bunun dışında nakliyeye ilişkin bir belirleme bulunmamaktadır. İdare tarafından sıralı analiz girdileri listesinde nakliye pozunda analiz girdileri belirtilmemiştir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin açıklama istenilen iş kalemlerinden olan nakliye kalemi için analiz düzenlediği ve analizde Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı'nın nakliye formülünü kullandığı görülmüştür. Nakliye için fiyat teklifi alınmadığından iddia yerinde görülmemiştir.

3) Başvuru sahibinin 3'üncü iddiasına ilişkin olarak:

İsteklinin hesap cetvelinde öngördüğü miktarlar ile idarenin yaklaşık maliyet hesabında kullandığı miktarlar karşılaştırıldığında genel olarak uyumluluk söz konusu olduğu tespit edilmiştir.

Açıklama istenilen iş kalemleri için öngörülen miktarlar ile idarenin miktarları karşılaştırıldığında uyumluluk söz konusu olup miktarların örneğin,

21.011 nolu Düz yüzeyli beton ve betonarme kalıbı iş kaleminde

Emirdağ İstekli 2.025,00 m²

                            İdare 2.023,91 m²

 Eşme       İstekli 1.950,00 m²

                            İdare 1.944,70 m²

Y.16.050/03 nolu Beton santralinde üretilen veya satın alınan ve beton pompasıyla basılan, C 16/20 basınç dayanım sınıfında beton dökülmesi (beton nakli dahil) iş kaleminde

İstekli 206,00 m³

İdare 204,74 m³

Y.21.050/C01 Çelik Borudan Kalıp İskelesi Yapılması (0,00-4,00 M arası) iş kaleminde

İstekli 2.000,00 m³

İdare 1.992,82 m³

23.243/21 nolu Alüminyum asma tavan yapılması (Delikli) 60*60 cm iş kaleminde

İstekli 90.00 m²

İdare 89,64 m²

26.502/MK nolu Beyaz çimentolu, suni mermer plaklarla döşeme kaplaması yapılması

İstekli 160,00 m²

İdare 158,30 m²

İN ÖZ-26 6mm (Temper+Refleke) + 12+4 Isı Cam (Parapet Emaye Boyalı) Yapılması

Emirdağ İstekli 45,00 m²

                            İdare 46,00 m²

şeklinde olduğu tespit edilmiş olup, anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalelerde idare ve istekli miktarları arasında birebir uyuşma beklenemeyeceğinden mevcut farklılığın makul sınırlar içinde olduğu anlaşılmıştır.

Analiz girdilerine ilişkin miktar farkı bulunduğu da iddia edilmektedir.

                      Açıklama istenen iş kalemlerinden inşaat iş grubuna ait 67 iş kaleminden 34 iş kalemi için ve tesisat iş grubundan 13 iş kalemi için Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.5 inci maddesinde belirtildiği şekilde poz numarası belirtilerek Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı'nın kar ve genel gider hariç birim fiyatına kendi belirlediği "kar ve genel gider" � tutarını yazmak suretiyle oluşturduğu fiyatları liste halinde belirterek açıklama kapsamında sunduğu görüldüğünden bu iş kalemleri için analiz düzenlemesinin zorunlu olmadığı anlaşılmıştır. Bu listedeki fiyatların kontrolü yapıldığında, Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı karsız birim fiyatları üzerine kendi belirlediği kar tutarını ilave etmek suretiyle fiyat öngörüldüğü görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.5'inci maddesinde belirtildiği şekilde analiz düzenlenmesi gerekli olmayan bu pozlar için analiz girdi miktarlarına ilişkin iddia yerinde görülmemiştir.

                      Açıklama istenilen iş kalemlerinden inşaat iş grubundan 33 iş kalemi ise özel pozlardır. Bu pozlardan SGK 02, SGK 03 ve Y.23.244/F1 olmak üzere 3 tanesinin idarenin yaklaşık maliyet hesabında kullandığı sıralı analiz girdi tablosunda analiz girdilerinin belirtildiği, diğer özel pozların ise analiz girdilerinin belirtilmediği görülmüştür.

İdarece analiz girdilerinin belirtilmediği 30 adet özel poz için istekli tarafından kamu kurumlarının birim fiyatları kullanılmayıp, idarenin verdiği analiz formatına uygun şekilde malzeme ve montaj (işçilik) bedelinin ayrı ayrı gösterildiği ve malzeme, montaj, işçilik ve nakliyenin dahil olduğunun belirtildiği analizler düzenlenerek fiyat açıklaması yapıldığı, bunlarda analiz girdi miktarlarının kontrolünün mümkün olmayacağı, analizlerdeki fiyatları tevsik etmek üzere malzeme ve montaj (işçilik) bedellerinin ayrı ayrı gösterildiği fiyat teklifleri sunulduğu, fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.13.2 nci maddesine uygun olduğu anlaşıldığından iddia yerinde görülmemiştir.

                      İdarenin analiz girdilerini belirttiği SGK 02, SGK 03 ve Y.23.244/F1 nolu özel pozlara ilişkin olarak ise, iş kalemlerinin metrajları yönünden idare ve istekli arasında uyum görülmekte olup, analiz girdi miktarları yönünden inceleme yapıldığında, idarenin sıralı analiz girdileri tablosunda SGK 02 ve SGK 03 nolu iş kalemleri için aşağıda görüldüğü gibi girdi cinslerinin malzeme ile işçilikten oluştuğu ve açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdilerine yer verildiği görülmüştür.

SGK 02 Eşme İstekli 78,00 m²

                                              İdare 77,06   m²

SGK 03 Eşme İstekli 195,00 m²

                                              İdare 193,99 m²

SGK 02 Demontable Bölme Sistem (Çift Cam Arası Jaluzi) (İdare)

SGK 03 Doğal Granit Döşeme Kaplaması Yapılması (İdare)

İsteklinin bu iki poz için düzenlediği analizlerde, girdiler ayrı ayrı belirtilmeden iş kalemi için fiyat öngörülmekle birlikte, idarenin düzenlediği analiz formatına uygun şekilde girdi cinsi olarak malzeme ve montajın belirtilmesi suretiyle fiyat öngörüldüğü, malzeme, montaj, işçilik ve nakliyenin fiyata dahil olduğunun belirtildiği, bunlara ilişkin olarak alınan fiyat tekliflerinde malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterildiği, teklif fiyata malzeme, montaj, işçilik ve nakliyenin fiyata dahil olduğunun belirtildiği tespit edilmiştir.

Bu pozlara ilişkin Eşme İnşaat İşleri Teknik ş�artnamesi'nde yer alan tarifler incelendiğinde, SGK 02 Demontable Bölme Sistem (Çift Cam Arası Jaluzi) pozunun tarifinde,   "Proje ve onaylı detaylarına göre idarenin isteyeceği renkte TÜV ve ISO/TS 16949 normlarına uygun alimünyum ekstruzyon zemin, tavan ve duvar profilleri ile yine fabrikasında toz girmeden prefabrik olarak üretilmiş, özel jaluzi kanallı çift cam profillerinin oluşturduğu çerçevenin içine 25 mm düğme kumandalı jaluzinin gizlenerek takıldığı ve 2×4 mm düz camlarla Demontabl bölme duvar yapılması işidir....." �  şeklinde açıklama yapıldığı görülmüştür.   Dolayısıyla anılan pozun, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.13.1'inci maddesindeki "Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen yapı elemanları için teklif edilen fiyatın, malzeme ve işçilik (gerekiyorsa nakliye de) fiyatlarının da belirtildiği proforma fatura veya fiyat teklifi ile belgelendirilmesi durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin ayrıca analiz sunulması zorunlu değildir." �  açıklaması kapsamında değerlendirilmesi gerektiği anlaşıldığından malzeme ve işçiliğin belirtilmesi suretiyle düzenlenen analiz ve fiyat teklifinin mevzuata uygun olduğu, bu poz için analiz girdi miktarları yönünden değerlendirme yapmanın gerekli olmadığı sonucuna varılmıştır.

Eşme İnşaat İşleri Teknik ş�artnamesi'nde SGK 03 Doğal Granit Döşeme Kaplaması Yapılması pozunun tarifinde, "ş�artnamesine uygun yapılmış tesfiye betonu yüzünün temizlenmesi, ıslatılması, üzerine (3 cm) kalınlıkta 400 kg dozlu çimento harcı ile bir altlık serilmesi, bunun üzerine aralıkları en çok 2 mm olmak üzere 2 cm kalınlıkta Rosa Minho Doğal Granit levhalarının projesindeki şekil ve taksimatına göre döşenmesi, derzlerin normal veya renkli çimento şerbetiyle doldurulması, döşeme esnasında kırılan, çatlayan levhaların değiştirilmesi, döşeme yüzünün harç bulaşıklarından temizlenmesi, silinmesi, her türlü malzeme ve zayiatı, işyerinde yükleme yatay ve düşey taşıma, boşaltma, işçilik, müteahhitlik karı ve genel giderler dahil...." �  şeklinde açıklama yapılmış olup bu pozun inşaat mahallinde yapılacak bir imalat kalemi olduğu, esaslı işçilik gerektirdiği anlaşıldığından isteklinin girdi türlerini ve miktarlarını belirtmeden düzenlediği analizin ve fiyat teklifinin mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır. Kamu İhale Genel Tebliği'nin,   "45.1.8.  Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir.

45.1.14.  Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3  -  45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir." �  şeklindeki açıklamaları uyarınca isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.

İdarenin analiz girdilerini belirttiği Y.23.244/F1 nolu özel poza ilişkin olarak ise, iş kaleminin metrajı yönünden idare ve istekli arasında fark görülmeyip idarenin sıralı analiz girdileri tablosunda bu iş kalemi için malzeme ve işçilik girdi cinsinden oluşan açıklama istenilen ve istenilmeyen 15 adet girdiye yer verildiği görülmüştür.

23.244/F1 Isı Yalıtımlı Alüminyum Doğrama İmali ve Montajı (Natürel-Mat Eloksallı)

Emirdağ İstekli 620 kg

                            İdare 620 kg

                      İsteklinin sunduğu analiz aşağıdaki gibidir:

İsteklinin sunduğu analizde, analiz girdilerinin sayısı idarenin belirlediği girdilerden az olmakla birlikte idarenin açıklama talebi kapsamında verdiği analiz formatındaki girdi cinslerine uygun şekilde malzeme ve işçilikten oluşan girdilere (8 adet) yer verdiği görülmüştür. Özel poz olması nedeniyle analiz girdi türleri ve miktarları yönünden birebir uyum ve kontrol mümkün olmayacağından iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Fiyat yönünden inceleme yapıldığında, isteklinin Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı'nın güncel pozu olmayan bu poz için düzenlediği analizde, analizdeki karsız fiyatın idarenin öngördüğü karsız fiyata eşit şekilde 16,75 TL (ve karlı fiyatının ise 18,43 TL) olduğu, analize dayanak teşkil eden herhangi bir belge sunulmadığı görülmüştür.

                      Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.6'ncı maddesinde,   "Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaraları da belirterek liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak (45.1.14) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ve stok tespit tutanağı sunmalarına gerek bulunmamaktadır." �  düzenlemesi bulunmakta olup isteklinin açıklamaları kapsamında açıklama istenilen ve açıklama istenilmeyen analiz girdilerine ilişkin bir liste sunduğu, bu listede girdilerin poz numaraları ile birlikte Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı birim fiyatlarının kullanıldığının belirtildiği görülmüştür. Söz konusu analiz için istekli tarafından fiyatı tevsik eden belge sunulmadığından analiz girdi fiyatlarının kontrolü bu liste üzerinden yapılmış olup Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı rayiç fiyatlarının kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu nedenle analizdeki fiyatları tevsik eden belge sunulmamasının anılan Tebliğ'in 45.1.6'ncı maddesine uygun olduğu sonucuna varılmıştır. Ancak 03.587 poz nolu alt analizin idarenin açıklama istenilen ve açıklama istenilmeyen analiz girdileri arasında yer almadığı, dolayısıyla isteklinin sunduğu listede bu poza yer verilmediği anlaşılmıştır. 03.587 pozu için isteklinin öngördüğü fiyatın Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı'nın 2013 yılı birim fiyatı olduğu görülmüş olup, incelenen analizin özel poz olması nedeniyle bu durum sonuca etkili görülmemiştir.

4) Başvuru sahibinin 4'üncü iddiasına ilişkin olarak:

Açıklama istenilmeyen iş kalemlerinin miktarları ile idarenin miktarlarının uyumlu olduğu tespit edilmiş olup, söz konusu miktarlar arasında farklılık bulunması halinde dahi açıklama istenilmeyen iş kalemleri bakımından bu husus teklifin reddi sebebi olamayacağından iddia yerinde görülmemiştir.

5) Başvuru sahibinin 5'inci iddiasına ilişkin olarak:

                      Sunulan fiyat tekliflerinin 05.09.2013 tarihini içerdiği görülmüş olup Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.13.10 uncu maddesi uyarınca fiyat tekliflerinin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olma zorunluluğu bulunmamaktadır. Anılan Tebliğ'in 45.1.13.11'inci maddesine göre, idarece gerekli görülmediği takdirde meslek mensubundan tutanakların istenilmesi zorunlu değildir. Sunulan fiyat teklifleri incelendiğinde, fiyat tekliflerinin fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösteren kişilerden alındığı,   fiyat teklifleri üzerinde, satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından yazılması gereken   "Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin altında olmadığını beyan ederim." �  ibaresinin bulunduğu, belgenin firma yetkilisi ve meslek mensubunca imzalandığı, meslek mensubunun iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelendiği, TÜRMOB kaşesinin bulunduğu görülmüştür. Bu haliyle fiyat tekliflerinin Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.13.2'nci maddesine uygun olduğu değerlendirildiğinden idarece ilgili tutanakların istenilmesine gerek görülmemesinde anılan Tebliğ'in 45.1.13.11 ve 45.1.15 inci maddeleri uyarınca mevzuata aykırılık olmadığı sonucuna varılmıştır. Ancak 3'üncü iddia kapsamında açıklandığı üzere SGK-03 nolu pozun açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

                      6) Başvuru sahibinin 6'ncı iddiasına ilişkin olarak:

Fiyat tekliflerinin Ankara firmalarından alındığı, fiyat tekliflerinde malzeme ve montajın ayrı ayrı fiyatlandırıldığı, ayrıca nakliyenin fiyata dahil olduğunun belirtildiği görülmüştür. Açıklama istenilen iş kalemleri arasında nakliye için nakliye formülü kullanılmak suretiyle açıklama yapıldığı belirlenmiştir. Afyon – Ankara arası 257 km olup nakliye formülünde taşıma mesafesinin ortalama 300 km olarak alındığı görülmüştür.

Y.23.010, Y.23.014, Y.23.015 Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı karsız birim fiyatları üzerine firmanın belirlediği kar oranını ekleyerek fiyat öngörmesi nedeniyle Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.5'inci maddesi uyarınca analiz verilmesi gerekmeyen pozlar olup, Y.23.152, Y.23.176 ise açıklama istenilmeyen iş kalemleridir.

Bu nedenlerle iddia yerinde görülmemiştir.

                      7) Başvuru sahibinin 7'nci iddiasına ilişkin olarak:

                      Açıklama istenilen iş kalemleri arasında yer alan 33 adet özel pozlu iş kalemi için analiz düzenlendiği görülmüştür. Ancak 3'üncü iddia kapsamında açıklandığı üzere SGK-03 nolu pozun açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

                  Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan AZT İnş. Ltd. ş�ti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.