Aşırı düşük sorgulamasında, kamu kurum ve kuruluşlarınca açıklanan birim fiyatların altında teklif veren isteklilerin bu fiyatlara ilişkin tevsik edici belge sunmaları gerekli midir?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Aydın Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü tarafından 27.08.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan "İstinat Duvarı Yapım İşi" � ihalesine ilişkin olarak Teknoen Müh. İnş. Yapı Mal. San Tic. Ltd. ş�ti.nin 10.10.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.10.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.10.2013tarih ve 32913sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 28.10.2013tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2013/3805sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale üzerinde bırakılan isteklinin açıklanması istenilen iş kalemleri için kamu kurum ve kuruluşlarının birim fiyatlarını kullandığı, ilgili kalemler için % 25 oranından daha fazla kırım yaptığı, anılan isteklinin açıklanması istenilen iş kalemleri için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar dışında açıklama yapamayacağı kanaatine vardıkları,

2) Özel Teknik ş�artname incelendiğinde söz konusu iş kalemlerinin inşaat mahallinde esaslı işçilik, montaj, nakliye katkısı ile gerçekleştirilebilecek imalatlar olduğu dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan analizlerde, makine, malzeme, işçilik ve nakliye girdilerinin her birinin sorgulamaya konu iş kalemlerinde ayrı ayrı gösterilerek açıklama yapılmasının gerektiği bu bağlamda 6 nolu iş kaleminin birim fiyatlarda yer almadığı dolayısıyla ilgili kalem için üretim maliyetinin yanında makine, nakliye, montaj ve işçilik giderlerinin ayrı ayrı gösterilmesi gerektiği ayrıca 10 nolu iş kaleminin birim fiyat tanımında yer alan foraj işleri, makine işleri, kazı işleri, beton işleri, her türlü araç ve gereç ile bu araç ve gerecin şantiyeye nakil işleri, muhafaza borusu nakil işlerinin analizlerde ayrı ayrı gösterilmesi gerektiğiiddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1 ) Başvuru sahibinin 1'inci iddiasına ilişkin olarak:

                    4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhalelere yönelik başvurular" � başlıklı 54'üncü maddesinde   "İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.

                      ş�ikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır.

                      ş�ikâyet başvuruları idareye, itirazen şikâyet başvuruları Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.

                      Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir:

                      a) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin adı, soyadı veya unvanı ve adresi.

                      b) İhaleyi yapan idarenin ve ihalenin adı veya ihale kayıt numarası.

                      c) Başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarih.

                      d) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller......" �  hükmü,

                      İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik'in "Başvuruların şekil unsurları" � başlıklı 8'inci maddesinde   "(1) ş�ikâyet başvuruları idareye, itirazen şikâyet başvuruları ise Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır.

                      (2) Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir;

                      a) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin; adı, soyadı veya unvanı ve adresi ile varsa bildirime esas elektronik posta adresi ve faks numarası.

                      b) İhaleyi yapan idarenin ve ihalenin adı veya ihale kayıt numarası.

                      c) Başvuruya konu olan durumun farkına varıldığı veya bildirildiği tarih.

                      ç) Başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı deliller.

                      d) İtirazen şikâyet başvurularında ayrıca idareye yapılan şikâyetin tarihi ve varsa şikâyete ilişkin idare kararının bildirim tarihi......" �  hükmü,

                      İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ'in "İtirazen şikâyet başvurularında aranılacak şekil unsurları" � başlıklı 11'inci maddesinde   "......(8) Yönetmeliğin 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin başvuru dilekçelerinde belirtilmesi gerektiği düzenlendiğinden, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerekmektedir. İşlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğu belirtilmeksizin sadece mevzuata aykırı olduğu gibi soyut ve mesnetsiz iddialara yer verilmesi halinde, Yönetmeliğin 8 inci maddesine aykırı olduğu gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin sorumluluk başvurana ait olacağından bu hususa dikkat edilmesi gerekmektedir." �  açıklaması yer almaktadır.

4734 sayılı Kanun'un 54'üncü maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendinde, şikâyet ve itirazen şikâyet başvuru dilekçelerinde başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin belirtilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır. İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik'in8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde de aynı hükme yer verilmiştir. Diğer taraftan, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ'in 11'inci maddesinin sekizinci fıkrasında, anılan Yönetmelik hükmü gereğince, başvuruda bulunulan hususların dilekçelerde somut bir biçimde, mevzuata aykırı bulunma sebepleri ile birlikte gösterilmesi gerektiği yönünde bir açıklama yapılmıştır.

Yukarıda yer alan mevzuat düzenlemeleri çerçevesinde, başvurusu kapsamında şikâyete konu işlemin hangi unsurlarının hangi gerekçelerle hukuka aykırı olduğunun belirtilmediği,somut bir mevzuata aykırılık iddiasında bulunulmadığı anlaşıldığından, başvurunun 4734 sayılı Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince şekil yönünden reddedilmesi gerekmektedir.

2 ) Başvuru sahibinin 2'nci iddiasına ilişkin olarak:

Başvuru konusu ihalede yaklaşık maliyetin % 80'lik kısmına giren iş kalemleri (5 adet) ile açıklama istenilmesine gerek olmayan analiz girdilerinin belirlendiği tespit edilmiştir. Açıklama istenilecek iş kalemlerinin KGM/16.142/K-H poz numaralı "Prekast Cephe Panelleri Yapılması ve Yerine Konulması (C 25/30 Hazır Beton Harcı ile)" �, Y.16.050/06 poz numaralı "Beton Santralinde Üretilen Veya Satın Alınan ve Beton Pompasıyla Basılan, C 30/37 Basınç Dayanım Sınıfında Beton Dökülmesi (Beton Nakli Dahil)" �, Y.16.062/05 poz numaralı "65 Cm Çapında, C 30/37 Basınç Dayanımında Yerinde Dökme Betonarme Fore Kazık Yapılması (18,01m İle 36,00m Arası, 36,00m Dahil )" �, Y.23.014 poz numaralı "8-12 mm Nervürlü Beton Çelik Çubuğu, Çubukların Kesilmesi, Bükülmesi ve Yerine Konulması" � ile Y.23.015 poz numaralı "14-28 mm Nervürlü Beton Çelik Çubuğu, Çubukların Kesilmesi, Bükülmesi ve Yerine Konulması" � olduğu görülmüştür.

Sınır değerin 968.259,03 TL olarak hesaplandığı inceleme konusu ihalede ekinde açıklama istenilen iş kalemleri ile açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin yer aldığı 06.09.2013 tarihli açıklama talep yazısı gönderilmek suretiyle Taylan Oktay İnş. Taah. Mim. Müh. ve Tic. Ltd. ş�ti.den aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği anlaşılmıştır. Söz konusu isteklinin 11.09.2013 tarihinde açıklama sunduğu anlaşılmıştır.

953.220,47 TL teklif fiyatı sunmuş olan ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında;

Açıklama üst yazısı,

İstinat duvarı yapım işi icmal tablosu,

Birim fiyat cetveli,

18.185, 18.189, 18.191, 21.011, 17.136Y, 23.014Y, 23.015Y, 23.176Y, 16.050/06Y, 15.001/2BY poz numaralı iş kalemlerine ilişkin birim fiyat analizleri,

Diploma ve iş deneyim belgelerini sunmuştur.

4734 sayılı Kanunun "Aşırı Düşük Teklifler" � başlıklı 38 inci maddesinde;   "İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir." �   hükmü yer almakta olup, anılan maddenin gerekçesinde de konuya ilişkin olarak;   "..işin gerektiği şekilde yapılmasına imkan verecek sorumlu bir teklif hazırlanıp hazırlanmadığını tespit etmek üzere, ihale komisyonunun yaklaşık maliyete göre aşırı düşük olduğunu belirlediği teklifleri hemen reddetmek yerine, bu teklif sahiplerinden tekliflerinin bileşenleri ile ilgili olarak açıklama istemesine ve bu açıklamalar çerçevesinde nihai değerlendirmesini yapmasına imkan tanınmıştır." �  hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi" � başlıklı 45'inci maddesinde   "45.1.  4734 sayılı Kanunun 38'inci maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri 37'nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, ihale komisyonunun, yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, yapım işinin özgünlüğü hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendireceği, bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterlerin esas alınacağı, Kurumun, aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır. 4734 sayılı Kanunun aktarılan hükümleri çerçevesinde, yapım işlerinde aşırı düşük tekliflerin tespit edilmesi ve sorgulanmasına ilişkin olarak aşağıdaki esaslara uyulması gerekmektedir:

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan "sıralı analiz girdileri listesi" � kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3'üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3'üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3'üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15'ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15'lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3'ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3'ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3'üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

......

45.1.2.1.  İhale komisyonunca, (38.1)  maddesi kapsamında idarece hazırlanan "sıralı iş kalemleri/grupları listesi" � kullanılarak yaklaşık maliyetin %80'lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

......

45.1.3.  İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38" ˜inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a)  Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

......sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

......

b)  Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği "malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)" � sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)'de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

45.1.5.  İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış "kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların" � üzerine, kendi belirledikleri "kar ve genel gideri" � ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun "kar ve genel gider hariç birim fiyatını" � kullandıklarını ve kendi belirledikleri "kar ve genel gider" � tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için (45.1.14) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek: O-5, O-6, O-7) ve stok tespit tutanağı (Ek: O-8) sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

......

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Bayındırlık ve İskân Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaraları da belirterek liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak (45.1.14) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ve stok tespit tutanağı sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

                      ......

45.1.8.  Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re'sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

......

45.1.10.  İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a)  Yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c)  Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

hususlarında istekliler tarafından belgelere dayalı olarak yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

......

45.1.13.  Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada; sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklinin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,

b. Fiyat teklifleri,

c. Çimento ve demir ürünleri için üreticinin ilan edilmiş fiyat tarifeleri

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

d. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

e. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

f. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

g. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (45.1.13.1 " “ 45.1.13.8) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.)(Ek: 20/8/2011-28031 R.G./ 17 md.) Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen yapı elemanları için teklif edilen fiyatın, malzeme ve işçilik (gerekiyorsa nakliye de) fiyatlarının da belirtildiği proforma fatura veya fiyat teklifi ile belgelendirilmesi durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin ayrıca analiz sunulması zorunlu değildir.

......

45.1.14.  Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3  -  45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir......" �  açıklaması yer almaktadır.

Başvuru konusu ihalede aşırı düşük teklif açıklaması sunan ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklama istenilen 5 iş kaleminden 3'üne ilişkin olarak 2013 yılı Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı kar ve genel gider hariç birim fiyatlarının üzerine kendi belirlediği kar ve genel gider tutarı eklemek suretiyle birim fiyatlarını oluşturduğu tespit edilmiştir. Öte yandan ihale üzerinde bırakılan isteklinin sırasıyla 6 ve 10 numaralı iş kalemleri olan KGM/16.142/K-H ile. Y.16.062/05 poz numaralı iş kalemleri için birim fiyat teklif cetvelinde sırasıyla 40 TL ve 20 TL bedel öngördüğü, anlan iş kalemlerinin kar ve genel gider hariç birim fiyatlarının 281,95 TL ve 113,15 TL olduğu görülmüştür. Kamu İhale Genel Tebliği'nin yukarıda yer alan 45.1.13'üncü maddesindeki açıklamalar uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarınca açıklanan birim fiyatlar altında teklif veren isteklilerin belgelere dayalı açıklamada bulunması gerekmektedir. Söz konusu durumda ihale üzerinde bırakılan isteklinin KGM/16.142/K-H poz numaralı "Prekast Cephe Panelleri Yapılması ve Yerine Konulması (C 25/30 Hazır Beton Harcı ile)" � ile Y.16.062/05 poz numaralı "65 cm çapında C 30/37 basınç dayanımında yerinde dökme betonarme fore kazık yapılması (18,01 m ile 36,00 m arası 36,00 m dahil)" � tanımlı iş kalemlerine ilişkin olarak 2013 yılı birim fiyatı altında bedel öngördüğü için anılan açıklama gereği belgeler dayalı bir açıklamada bulunmasının gerektiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklama dosyasında yapılan inceleme neticesinde anılan isteklinin bahse konu iş kalemleri için aşırı düşük teklif açıklaması mahiyetinde herhangi bir tevsik edici belge sunmadığı tespit edilmiştir.

Ayrıca yukarıda yer verilen iş kalemlerinden KGM/16.142/K-H poz numaralı iş kaleminin Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından hazırlandığı, tanımının prekast cephe panelleri yapılması ve yerine konulması olduğu, analiz girdileri arasında prekast elemanlar için 1 m ² çelik kalıp yapılması,   1 saatlik buhar jeneratörü makinasının ücreti, lastik tekerlekli yükleyicinin 1 saatlik ücreti, C25/30 beton harcı, vibratörün 1 saatlik ücreti, prekast cephe panellerinin yerlerine konulması ile işçilik maliyeti girdilerinin yer aldığı; Y.16.062/05 poz numaralı iş kaleminin ise Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı tarafından açıklandığı, tanımının Ø 65 cm çapında, C 30/37 basınç dayanımında yerinde dökme betonarme fore kazık yapılması olduğu, analiz girdilerinin ise fore kazık delgi makinesi, beton vibratörü, kazıcı yükleyici ve işçilik maliyetinden meydana geldiği tespit edilmiştir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi neticesinde anılan isteklinin söz konusu iş kalemlerinde belirtilen işleri gerçekleştirmeyip bunların yerine farklı yöntemleri kullanacağı anlaşılmıştır. Çünkü söz konusu açıklamada Y.16.062/05 poz numaralı iş kaleminin yapılabilmesinin teknik olarak mümkün olmadığı, kendi yöntemlerinin fore kazık yerine ampatmanların genişletilmesi suretiyle betonarme olarak istinat duvarı imalatının yapılması olacağı bu durumda ise KGM/16.142/K-H poz numaralı iş kaleminin gerçekleştirilmesine lüzum bulunmadığı zira prekast panellerin fore kazıkların ön cephelerinin kaplanması amacıyla kullanılacağı lakin kendi yöntemleri ile kazık imalatının gerçekleştirilmeyeceğinden sistemin bütünüyle betonarme olacağı ve dolayısıyla düzgün bir görüntü elde edileceği bu sebeple panel kullanılması ihtiyacının ortadan kalkacağı ifade edilmiştir. Söz konusu açıklamaya göre, ihale üzerinde bırakılan isteklinin ihale konusu iş kapsamında ihale dokümanına aykırı teklif verdiği anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde ihale üzerinde bırakılan isteklinin KGM/16.142/K-H poz numaralı "Prekast Cephe Panelleri Yapılması ve Yerine Konulması (C 25/30 Hazır Beton Harcı ile)" � ile Y.16.062/05 poz numaralı "65 cm çapında, C 30/37 basınç dayanımında yerinde dökme betonarme fore kazık yapılması (18,01 m ile 36,00 m arası, 36,00 m dahil )" � tanımlı iş kalemleri için yaptığı aşırı düşük teklif açıklaması uygun olmadığından başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

                      Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif açıklaması uygun olmayan Taylan Oktay İnş. Taah. Mim. Müh. ve Tic. Ltd. ş�ti.nin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.