Aşırı düşük çerçevesinde açıklama istenilmeyen iş kaleminin miktarının, idarenin belirlediği miktardan önemli oranda az olması (%10 dan fazla) savunmanın reddi sonucunu doğurur mu?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Yıldız Teknik Üniversitesi Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığıtarafından 18.10.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "YTÜ Merkez Kampus Öğrc. İşl. Daire Başkanlığı ile D.Paşa Kampusu Fen Edeb. Fak. Boya ve Mermer Tamiri İşleri" � ihalesine ilişkin olarak Kemal Demirbaş / Astana Yapı Mühendislik'in 12.11.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.11.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.11.2012 tarih ve 38204 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.11.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2012/4297 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan firmanın teklif ettiği fiyat ile ihale konusu işin fen ve sanat kuralları ile Teknik ş�artname'ye uygun olarak yapılmasının mümkün olmadığı, söz konusu isteklinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan fiyat teklifi ve proforma faturaların mevzuata uygun olmadığı, açıklama kapsamında maliyet satış tutarı tespit tutanağının bulunmadığı, %49,6 oranında bir tenzilatın yapıldığı ihalede idarece tespit edilen metrajlar ile sözü edilen isteklinin hesap cetvelinde yer alan metrajlar arasında fark bulunduğu ve metrajların düşürülerek fiyat avantajı sağlandığı, özetle ihale üzerinde bırakılan firmanın aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

                      İdari ş�artname'nin "İhale konusu işe ilişkin bilgiler" � başlıklı 2'nci maddesinde,

"2.1. İhale konusu işin

a) Adı: YTÜ Merkez Kampus Öğrc. İşl. Daire Başkanlığı ile D.Paşa Kampusu Fen Edeb. Fak. Boya ve Mermer Tamiri İşleri.

b) Yatırım proje no’su/kodu: 2008H035090

c) Miktarı ve türü:

1 Adet

1 Adet – Eğitim Hizmet Binalarında Boya ve Çeşitli Tadilat Onarım işleri.

ç) Yapılacağı yer: YTÜ Merkez Kampus ve Davutpaşa Kampusu" ¦" �düzenlemesi yer almaktadır.

                      Aynı ş�artnamenin 19'uncu maddesinde, başvuru konusu ihalede anahtar teslimi götürü bedel üzerinden teklif verileceği düzenlenmiştir.

                      Başvuru konusu ihaleye 8 istekli teklif vermiş ve bu tekliflerin tamamı değerlendirmeye alınmıştır. Bu duruma göre başvuru konusu ihalede oluşan sınır değer 143.738,98 TL olmaktadır.

Söz konusu sınır değerin altında teklif veren dört isteklinin teklifi (Teyfik Taştan/Taştan Dekorasyon, Saha İnş. Taah. Tic. Ltd. ş�ti., Ali İhsan Gündoğdu/AİG Mühendislik, Yasemin Darıcı/Aryamim Yapı Tasarım ve İnşaat) idarece aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmuştur. Bu isteklilerden üçünün teklifi söz konusu istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklaması yapılmaması sebebiyle idarece değerlendirme dışı bırakılmıştır.

Saha İnş. Taah. Tic. Ltd. ş�ti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması ise idare tarafından kamu ihale mevzuatına uygun olarak kabul edilmiş ve başvuru konusu ihale adı geçen istekli üzerinde bırakılmıştır.

                      Açıklama istenilen sıralı iş kalemleri listesi ile açıklama istenilmeyen sıralı analiz girdilerinin 18.10.2012 tarihli aşırı düşük teklif sorgulaması yazısı ekinde ilgili isteklilere tebliğ edildiği belirtilmektedir.

                      Aşırı düşük teklif sorgulaması yazısı ekinde bulunduğu belirtilen belgeler, idarece Kuruma gönderilen ihale işlem dosyasında yer almamaktadır. Ancak aynı dosyada bulunan yaklaşık maliyet hesabına ilişkin belgeler arasında, açıklama istenilen sıralı iş kalemleri listesi, sıralı analiz girdileri tabloları ve açıklama istenilecek iş kalemleri listesi mevcuttur.

                      Açıklama istenilen sıralı iş kalemleri listesinde 3 adet iş kalemi için açıklama yapılması istenilmiştir. Aynı yazı ekinde bulunan açıklama istenilecek analiz girdileri listesinde ise 10 girdi için açıklama yapılması talep edilmiştir. Açıklama istenilmeyecek analiz girdilerine ise yer verilmemiştir.

                      Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığınca yayımlanan birim fiyatlara ilişkin analizlerin incelenmesinden, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %  3'üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulacak analiz girdilerinin idare tarafından doğru bir şekilde belirlendiği anlaşılmıştır.

                      Belirtilen hususlar ve başvuru sahibinin iddiası doğrultusunda, idarece Kuruma gönderilen ihale işlem dosyası kapsamında bulunan belgeler üzerinden, Saha İnş. Taah. Tic. Ltd. ş�ti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması incelenmiş ve aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

                      Adı geçen isteklinin teklif açıklaması kapsamında, hesap icmali, metraj cetveli, açıklama istenilen üç adet iş kalemine ilişkin analiz, 21.066 poz numaralı iş kalemi için teklif edilen birim fiyatı tevsik için sunulan proforma fatura ve bu proforma faturaya ilişkin broşür sayfaları yer almaktadır.

                    İdarece belirlenen sıralı iş kalemleri listesinde bulunan   "25.042/A" �  poz numaralı "Eski badanalı yüzeylere beyaz veya renkli iki kat tutkallı badana yapılması" �  iş kalemi ile "25.048/10" �  poz numaralı "Eski boyalı yüzeylere astar uygulanarak iki kat su bazlı (mat) antibakteriyel boya yapılması" �  iş kalemi için sunulan analizler incelendiğinde, analiz girdilerinin, girdi miktarlarının ve bu girdiler için teklif edilen birim fiyatların Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı tarafından yapılan analiz içerikleri ile uyumlu olduğu görülmüştür.

                      Bahsi geçen iki iş kalemi için adı geçen istekli tarafından teklif edilen birim fiyatların, Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan birim fiyatlardan daha düşük oldukları görülmekle birlikte, söz konusu isteklinin teklif ettiği birim fiyatların daha düşük olmasının sebebinin ilgili Bakanlık tarafından belirlenen birim fiyatların kârsız hâllerinin üzerine istekli tarafından belirlenen %25'den daha düşük kâr oranlarına karşılık gelen tutarların ilave edilmesinden kaynaklandığı anlaşılmıştır.

                      Sonuç olarak bahsi geçen iki iş kalemi için yapılan açıklamanın kamu ihale mevzuatına uygun olduğu neticesine ulaşılmıştır.

                       İdarece belirlenen sıralı iş kalemleri listesinde bulunan   "21.066" �  poz numaralı "0-12,50 m arası yükseklikteki tavanlar için iş iskelesi kurulması (12,50 m dahil)" �  iş kalemi için teklif edilen birim fiyatı tevsik için sunulan belgeler arasında bir adet analiz, bir adet   "maliyet analizi" �  başlıklı bir belge, bir adet proforma fatura ve üç adet broşür sayfası bulunmaktadır.

                      Bahsi geçen iş kalemi ile ilgili olarak, aşırı düşük teklif açıklaması yazısında   "21.066 poz nolu tavanlar için iş iskelesi kurulması ile ilgili poz tarifindeki iskele yerine yapım yönteminin ekonomik olması ve işin uygulamada daha kolay ve teknik bir çözüm olacağı düşünülerek daha teknolojik sistem olan tekerlekli teleskopik alüminyum iş iskelesi kullanılması tercih edilmiştir" ¦" �  ifadesi yer almaktadır.

                      Söz konusu pozda, 1 m ³ iş iskelesi için isteklinin teklif ettiği tutar 0,104 TL iken, aynı poz için Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan birim fiyatın kârsız hâli 3,41 TL'dir.

                      Sözü edilen isteklinin teklif ettiği tutarın %20'si yüklenici kârıdır. Bu tutar çıkarıldığında geriye kalan miktar 0,087 TL olmaktadır. Bu meblağ teleskopik iş iskelesinin 1 m ³ fiyatıdır. Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yer alan "21.066" �  poz numaralıiş kalemi için teklif edilen birim fiyatı tevsik için sunulan belgeler arasında bulunan   "Maliyet analizi" �başlıklı bir belgede, mezkûr tutarın nasıl elde edildiği belirtilmiştir. Söz konusu belgedeki tablo şöyledir.

                        "21.066" �  poz numaralıiş kalemi için teklif edilen birim fiyatı tevsik için sunulan belgeler arasında bulunan proforma fatura incelendiğinde, bahsi geçen belgenin üzerinde ilgili SMMM'nin onayı ile teklifi veren firmanın kaşe ve imzasının bulunduğu görülmüştür. Proforma fatura üzerinde, ilgili meslek mensubu tarafından Kamu İhale Genel Tebliği doğrultusunda kullanılması gereken beyanın da mevcut olduğu görüldüğünden mezkûr belgenin şekil şartları açısından kamu ihale mevzuatına uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

                      Bahsi geçen proforma faturaya göre bir adet tekerlekli alüminyum iş iskelesinin fiyatı 1.050,00 TL'dir. Proforma faturada   "m ³" �  birimi üzerinden değil   "adet" �  birimi üzerinden teklif verilmiştir.   "21.066" �  poz numaralıiş kaleminin analizinde ve   "Maliyet analizi" �  başlıklı belgede ise teklif edilen tutarın birimi   "m ³" �  şeklindedir. Ancak, bir adet iskeleninkaç m ³ olduğu hususunda bir bilgi verilmediğinden,   "adet" �  biriminin   "m ³" �  birimine nasıl çevrildiği belirlenememiştir.

                      Proforma faturada, teklif edilen teleskopik iskele hakkında   "Kapalı 2.20 mt, açık 3.00 mt" �  notu bulunmaktadır. Proforma fatura ekindeki teleskopik iş iskelesine ilişkin broşür sayfasının alt kısmında, iş iskelesinin kapalı ve açık durumdaki yükseklik ölçüleri belirtilmektedir. Ancak sözü edilen ölçüler arasında, kapalı hâldeki yüksekliğin 2,20 m, açık hâldeki yüksekliğin 3,00 m olduğu bir ürün bulunmamaktadır. Broşür üzerinde adı geçen firmanın (CMS-Cömert) internet sayfası üzerinden yapılan incelemede, proforma faturada belirtilen ölçülere en yakın ölçüler   "CMS-TAİ-00" �  kod numaralı ürüne aittir ve bahis konusu ürünün kapalı hâldeki yüksekliği 2,20 m, açık hâldeki yüksekliği ise 3,40 m'dir.

                      İhale dokümanı kapsamında, boya yapılması istenilen alanlara ilişkin   "A Blok" �  ve   "Davutpaşa kışlası plan" �  isimli iki adet proje dosyası bulunmaktadır. Söz konusu projeler incelendiğinde,   "A Blok" �  isimli projedeki tavan yüksekliklerinin "2,37 m" �  ile   "3,50 m" �  arasında değiştiği,   "Davutpaşa kışlası plan" �  isimli projedeki tavan yüksekliklerinin, merdiven boşlukları da dâhil olmak üzere ise   "2,85 m" �  (bodrum kat) ile   "9,40 m" �  (1. kat planında, ana girişe göre sağ kanatta kalan merdiven boşluğu) arasında değiştiği görülmektedir. Projelerde merdivenlerden geçirilen bir kesit bulunmadığından, merdiven boşluk yüksekliklerinin doğruluğu teyit edilememiştir.

                        "21.066" �  poz numaralı "0-12,50 m arası yükseklikteki tavanlar için iş iskelesi kurulması (12,50 m dahil)" �  iş kalemi ile ilgili olarak idarece şikâyet başvurusuna verilen cevapta,   "21.066 nolu pozda proforma fatura ile savunma yapılmıştır" ¦ Söz konusu altı metreden yüksek alanlar ise sadece merdiven boşluklarında bulunmakta ve buraların toplam metrajının genel metraja nazaran çok az bir alan kapladığı (yaklaşık %4) ve buralar için de istekli Saha İnşaatın önerdiği modüler teleskopik iskelenin birbirine eklenebilir olduğu ve savunmasında iki adet kullanım önerdiği ve dolayısıyla bu yüksekliğe çıkılabileceği görülmüştür." �  ifadeleri yer almaktadır.

                      İdarece yukarıda aktarılan şikâyet başvurusuna verilen cevapta, aşırı düşük teklif açıklamasında Saha İnş. Taah. Tic. Ltd. ş�ti.nin   "modüler teleskopik iskele" �  önerdiği ifade edilmektedir. Proforma fatura ekindeki broşürlerde   "modüler iskele" �  ürününe ilişkin bir sayfa bulunmakla birlikte, adı geçen isteklinin proforma fatura ile fiyat temin ettiği ve dolayısıyla önerdiği ürün çeşidinin   "modüler" �  değil   "teleskopik" �  iskele olduğu ve iki ürünün birbirinden farklı özelliklerinin bulunduğu görülmektedir.

                      Broşürlerdeki bilgilere göre modüler iskelelerin, modül eklemek suretiyle yükseltilebilir olduğu görülmekle birlikte teleskopik alüminyum iskelelerin broşürde belirtilen azami yüksekliğinin modül eklemesi yapılmak suretiyle artırılabileceğine dair bir bilgi bulunmadığından, teleskopik iskelelerin yükseklik haddinin broşürde belirtilen azami yükseklikler olduğu sonucuna varılmıştır.

                      Yukarıda değinildiği gibi, proforma faturadaki bilgiye göre, söz konusu isteklinin önerdiği teleskopik alüminyum iş iskelesinin açık hâli 3,00 m'dir. Proforma fatura ekindeki broşürdeki bilgilere göre ise açık hâldeki en düşük yükseklik 3,40 m'dir.

                        "21.066" �  poz numaralı "0-12,50 m arası yükseklikteki tavanlar için iş iskelesi kurulması (12,50 m dahil)" �  iş kalemi ile ilgili olarak isteklinin sunduğu analizde   "Tavan sıvası ve benzeri işlerde, iskelenin oturduğu yüzey ile tavan arasındaki yüksekliğin 1,50 m noksanı iskele yüksekliği kabul edilir." �  notu bulunmaktadır. Aynı not Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığının analizinde de vardır.

                      Adı geçen isteklinin sunduğu proforma faturada teklif edilen teleskopik iskelenin yüksekliğinin sehven 3,40 m yerine 3,00 m yazıldığı kabul edilse dahi, 3,40 m'lik bir iskele yüksekliği, merdiven boşluklarındaki 5,00 m'lik (5,00 m-1,50 m=3,50 m) veya 9,40 m'lik yükseklikleri karşılamamaktadır. Bundan dolayı,   "21.066" �  poz numaralı "0-12,50 m arası yükseklikteki tavanlar için iş iskelesi kurulması (12,50 m dahil)" �  iş kalemi için teklif edilen birim fiyatı tevsik için sunulan proforma faturada belirtilen iskelenin, ihale konusu işin gereklerini karşılamadığı sonucuna varılmıştır.

                      Bunun dışında,   "21.066" �  pozu için istekli tarafından yapılan analizde sadece bir girdi vardır. Söz konusu girdi "Tekerlekli teleskopik alüminyum iş iskelesi" �  şeklinde tarif edilmiştir. Bu girdi için teklif edilen birim fiyat, proforma faturada teklif edilen birim fiyattır. Proforma faturada teklif edilen fiyat ise sadece malzeme tutarını içerdiğinden ve proforma faturada montajın dâhil olduğuna dair bir ibare yer almadığından, analizde belirtilen girdi, sadece malzeme fiyatını gösteren bir girdidir ve montaj işçiliğini içermemektedir.

                      Teleskopik iskelenin kurulumu,   "21.066" �  poz numaralı "0-12,50 m arası yükseklikteki tavanlar için iş iskelesi kurulması (12,50 m dahil)" �  iş kalemi için Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan analizdeki gibi yoğun bir işçilik süreci içermemekle birlikte, söz konusu malzemenin kurulumu (montajı) için de bir işçiliğe ihtiyaç vardır. Buna karşın, Saha İnş. Taah. Tic. Ltd. ş�ti.nin   "21.066" �  poz numaralı "0-12,50 m arası yükseklikteki tavanlar için iş iskelesi kurulması (12,50 m dahil)" �  iş kalemi için sunduğu analizin   "işçilik" �  girdisi içermemesi mevzuata aykırı bulunmuştur.

                      ? Başvuru sahibinin iddiaları arasında, idarece tespit edilen metrajlar ile sözü edilen isteklinin hesap cetvelinde yer alan metrajlar arasında fark bulunduğu ve metrajlar düşürülerek fiyat avantajı sağlandığı belirtilmektedir.

                      İhale konusu işin ifası ile ilgili 7 adet iş kaleminde, idare ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin bulduğu metrajlar karşılaştırıldığında, 21.066, 25.015/1, 25.029/1 ve Analiz-1 pozlarında, isteklinin tespit ettiği metrajın idarenin belirlediklerinden daha fazla, 25.003/1, 25.042/A ve 25.048/10 pozlarında ise daha az olduğu görülmektedir.

                      25.042/A pozunda isteklinin tespit ettiği metrajın idarenin belirlediğine göre %5, 25.048/10 pozunda ise %6 oranında daha az olduğu ve makul düzeyde kaldığı görülmektedir. 25.003/1 pozunda isteklinin tespit ettiği metrajın idarenin belirlediğine göre %23 oranında daha az olduğu görülmekle birlikte, bahsi geçen poz, açıklama yapılması istenmeyen pozlar arasında kalmaktadır.

                      Yukarıda açıklanan nedenler doğrultusunda,   "21.066" �  poz numaralı "0-12,50 m arası yükseklikteki tavanlar için iş iskelesi kurulması (12,50 m dahil)" �  iş kalemi hakkında yapılan açıklamada tespit edilen aykırılıklar sebebiyle Saha İnş. Taah. Tic. Ltd. ş�ti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı neticesine ulaşılmıştır.

                      Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Saha İnş. Taah. Tic. Ltd. ş�ti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.