Aşırı düşük açıklamasında, istekli tarafından öngörülen işçinin saatlik ücretinin, ihale tarihi itibari ile geçerli olan saatlik asgari ücretin altında olması elenme nedeni midir?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü22. Bölge Müdürlüğü tarafından 30.07.2013 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "Bayburt-Demirözü Beşpınar Lori ve Çallı Dereleri İkmali Taş. Kor. İnş." � ihalesine ilişkin olarak Mehmet Patır'ın 21.08.2013 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 02.09.2013 tarihli yazısı ile reddi üzerine başvuru sahibince 09.09.2013 tarih ve 28589 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.09.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2013/3227 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli olan Süleyman Sertaş Uz'un aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği'ne uygun olmadığı,

Söz konusu isteklinin vermiş olduğu analizlerde işçilik saat ve birim fiyatlarının Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı Birim Fiyat Tariflerine uygun olarak verilmediği, genel giderler içerisinde yer alan teknik personeli all risk sigorta bedeli, şantiye giderleri, SSK giderleri, teminat mektubu komisyon giderleri vb. giderlere yer vermedikleri, fiyat tekliflerinin ticari ünvanı bulunmayan kişilerden alındığı, proforma faturaların proforma fatura içeriği mala ilişkin olarak mükellefin son geçici vergi beyanname döneminde tespit edilen birim ortalama maliyete uygun olmadığı ve bu proforma faturalara ilişkin ilgili malın son geçici vergi beyanname dönemine ait bir alış ve bir satış faturası örneklerinin bulunmadığı, verilen belgelerin son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, sunulan analizler ile bunlara dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerde eksikliklerin bulunduğu, proforma faturalarda birim satış tutarlarının Tebliğ'de açıklanan kriterleri sağlamadığı, imzalama ve kaşeleme işlemlerinin doğru olmadığı, birim fiyatları tevsik etmeye yönelik proforma fatura ve maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının, birim maliyet cetvellerinin ve benzeri belgelerin bir kısmının YMM veya SMMM tarafından onaylı olmadığı veya verilmediği, stoklarda bulunduğu belirtilen mallara ilişkin envanter defterinin ilgili malzeme veya mala ilişkin kısmının YMM veya SMMM tarafından onaylı bir suretinin sunulmadığı, bazı belgelerin mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannameleri imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından değil de farklı kişiler tarafından imzalandığı, söz konusu belgelerin gerçekliği ile ilgili inceleme yapılması gerektiği,

Ayrıca, sunulan belgelerin son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı,

Alınan maliyet/satış tespit tutanaklarının tüm sayfalarının taraflarca imzalanmadığı,

Sunulan fiyat tekliflerinde ağırlıklı ortalama birim maliyete ilişkin meslek mensubu beyanının bulunmadığı,

Bazı iş kalemlerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının sunulmadığı,

Tüm imalatların hesabında işçilik miktarlarının olması gerekenden ve idarenin öngördüğü yaklaşık maliyetteki miktarlardan düşük tutulduğu,

Sunulan analizlerdeki ekskavatör, vibratör ve traktör ripper gibi iş makinalarının   çalışma miktarı ile idarece yaklaşık maliyette öngörülen çalışma miktarı arasında kayda değer nitelikte fark olduğu,

Tüm imalatların hesabında nakliyelerin doğru biçimde hesaba dahil edilmediği, dolayısıyla maliyetin düşük gösterildiği,

Sunulan özel pozlara ait analizlerdeki miktarların gerçeği yansıtmadığı, maliyet hesabını düşük göstermek için kayda değer oranda düşük tutulduğu,

Sunulan resmi pozlara ait analizlerdeki makina ekipman saat ve giderlerinin gerçeği yansıtmadığı, maliyet hesabını düşük göstermek için kayda değer oranda düşük tutulduğu,

Açıklamada, bazı iş kalemlerine ilişkin olarak; kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatlarının kullanıldığı ancak bazı birim fiyatların ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının montajsız ve % 25 kâr ve genel gider içermeyen birim fiyatlarının altında birim fiyat teklif edilen imalatlara ait analiz veya tevsik edici belge sunmadığı, fiyat tevsikinin Tebliğ'in 38 ve 45 inci maddelerine uygun olmadığı,

İş kapsamında kullanılacak olan özel imalata ilişkin sunulan analiz girdileri belirtilmeden sadece fiyat teklif veya imalatın tamamını kapsayan proforma faturalar ile açıklama yapılmasının Tebliğ'e aykırı olduğu,

Malzemeler ile ilgili proforma faturada "ortalama" � ibaresinin bulunmadığı ve üzerinde meslek mensubunun iletişim bilgilerinin bulunmadığı,

Analizlerdeki işçilik ücretinin, asgari ücretin altında olduğu,

Nakliyelerin taşıma genel şartnamesi ve Çevre ve ş�ehircilik Bakanlığı taşıma formülleri ile K, A katsayılarına uygun olmadığı,

Analizlerdeki işçilik ve makina saat miktarlarının kamu idarelerince yayımlanmış analizlerdeki miktarlar ile uyumlu olmadığı,

Beton kalemlerinde beton işçiliği, sulama suyu temininin dikkate alınıp alınmadığının incelenmesi gerektiği,

Bayburt piyasasında beton fiyatının 120 TL-130 TL arasında olduğu, buna göre,  isteklinin betonun nasıl karşılanacağına ilişkin açıklamasının incelenmesi gerektiği,

Beton kalemlerinde 21.011 numaralı pozun dikkate alınmadığı, iş kaleminin analizinde "Çam Kerestesi 2. Sınıf" �ın stok tespit tutanağının gerçekçi olmadığı, anılan proforma faturalarda veya maliyet/satış tutarı tespit tutanağında malın iş yerine naklinin hesaba dahil edilmeği, ayrıca stok tespit tutanağına yer verilmediği,

BAY-0100 poz numaralı iş kaleminin analizinde, proforma fatura alınan makinaların nereden alınacağına ilişkin kiralama bedeli ve dokümanlarına yer verilmediği ve maliyetlere de yansıtılmadığı, dolayısıyla satış tespit tutanağında yer alan fiyatın gerçeği yansıtmadığı,

16.058/1A ve 1B poz numaralı iş kaleminin analizinde proforma fatura alınan firmanın maliyet tespit hesabında nakliyeler, beton ustası ve işçilikleri ile sulama suyu bakım ve kür bedelleri ve kalıp maliyetlerinin gösterilmediği, dolayısıyla satış tespit tutanağında yer alan fiyatın gerçeği yansıtmadığı,

BAY-003 poz numaralı iş kaleminin analizinde taşın nerden alınacağı, nasıl çıkarılacağı, nakliye ve taşıma hesapları ve tutarları ile bu işte kullanılacak makinaların kiralama bedel ve dokümanlarının yer almadığı ve maliyete de yansıtılmadığı, ayrıca taş duvarda çift taraflı yüz yapılacağı için işçilik maliyetinin ikiye katlanacağı, bu durumda işçilik ve ustalık giderlerinin ikiye katlanacağı hususunun açıklamada göz önünde bulundurulmadığı, dolayısıyla satış tespit tutanağında yer alan fiyatın gerçeği yansıtmadığı,

Yukarıda yer alan pozlar için belirtilen aykırılıkların diğer pozlar için de geçerli olduğu, bu çerçevede anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

                      Başvuruya konu ihaleye ait idari şartnamenin 2.1.(a) maddesinde; ihale konusu işin adının;   "Bayburt-Demirözü Beşpınar Lori ve Çallı Dereleri İkmali Taş. Kor. İnş." �  olarak belirlendiği,

                      Anılan ş�artname'nin "Teklif ve Sözleşme Türü" � başlıklı 19'uncu maddesinde ise "19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme imzalanacaktır." �düzenlemesine yer verildiği görülmüştür.

                      İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, incelemeye konu ihaleye 5 teklif verildiği, tüm tekliflerin geçerli teklif kabul edilerek 1.047.930,62 TL'lik bir sınır değer hesaplandığı ve sınır değerin altında teklif verdiği belirlenen Süleyman Sertaş Uz'un teklifinin aşırı düşük olduğu değerlendirmesinde bulunularak söz konusu istekliye gönderilen 31.07.2013 tarihli yazı ile ...düşüklüğe neden olan maliyet bileşenleri ile ilgili açıklamalar" �ın 13.08.2013 tarihine kadar idareye bildirilmesinin istenildiği, Süleyman Sertaş Uz tarafından idarece belirlenen sürede açıklama sunulduğu ve sunulan açıklamanın idarece yeterli görülerek ihalenin anılan istekli üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

İncelemeye konu ihalede yaklaşık maliyet hesap cetvelinin 12 adet iş kaleminden oluştuğu, idare tarafından Kamu İhale Genel Tebliği'nin 38'inci maddesinde yer alan açıklama çerçevesinde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kaleminin yaklaşık maliyete oranının tespit edildiği, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği "sıralı iş kalemleri listesi'nin oluşturulduğu ve yaklaşık maliyeti oluşturan toplam iş kalemlerinden 3'ünün sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemi olarak belirlendiği ve aşırı düşük açıklama yazısı ekinde de bu 3 adet iş kalemine ilişkin analiz girdileri ve birimleri ile açıklama istenilmeyen analiz girdilerini gösteren tablonun verildiği tespit edilmiştir.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin "Aşırı düşük teklifler" � başlıklı 60 ncı maddesinde; "(1) İhale komisyonu verilen tekliflerden teklif fiyatı, Kurum tarafından belirlenen hesaplama yöntemine göre yapılan hesaplama sonucunda ortaya çıkan aşırı düşük teklif sınır değerinin altında olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenlere ilişkin;

                       a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

                        b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

                       c) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen analizlerin girdi maliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri,

                        yazılı olarak ister.          

                  (2) İhale komisyonu;

                  a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

                  b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

                  c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

                  hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları, isteklinin teklifinin hesaplanmasına dayanak teşkil eden bütün bilgi ve belgeleri de dikkate almak suretiyle değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen aşırı düşük teklifler, geçerli teklif olarak dikkate alınır." �  hükmü,

                      Kamu İhale Genel Tebliğinin "Aşırı düşük teklif değerlendirmesi" � başlıklı 45 inci maddesinde "45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

                      a)  Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği "malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)" � sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

                      b)  Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği "malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)" � sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

                      (Ek-Y.2)'de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

                      İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

                      45.1.5.İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve  kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış "kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların" � üzerine, kendi belirledikleri "kar ve genel gideri" � ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun "kar ve genel gider hariç birim fiyatını" � kullandıklarını ve kendi belirledikleri "kar ve genel gider" � tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için (45.1.14) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek: O-5, O-6, O-7) ve stok tespit tutanağı (Ek: O-8) sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

                      "...

                      İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

                      İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

                       45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaraları da belirterek liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak (45.1.14) maddesinde belirtildiği şekilde, proforma fatura, teklif alma yazısı, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı ve stok tespit tutanağı sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

                      45.1.7.  İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.

                      45.1.8.  Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re'sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

                       45.1.9.  İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları için Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından belirlenen işçilik rayiçlerinin kullanılmaması durumunda, teklif edilen işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

                      45.1.10.  İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

                      a)  Yapım yönteminin ekonomik olması,

                      b)  Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

                      c)  Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

                      hususlarında istekliler tarafından belgelere dayalı olarak yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

                       45.1.11.  Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının belgelere dayalı olarak açıklanması gereklidir.

                       45.1.12.  Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı, bilgi ve belgelere dayalı olarak açıklanmalıdır.

                       45.1.13.  Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada; sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

                      İsteklinin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

                      a.  Tedarikçi veya üreticilerden alınan proforma faturalar,

                      b.  Fiyat teklifleri,

                      c.  Çimento ve demir ürünleri için üreticinin ilan edilmiş fiyat tarifeleri

                      ç.  Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

                      d.  Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mala ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

                      e.  Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

                      f.  Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

                      g.  İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

                      İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları (45.1.13.1  " “  45.1.13.8) maddelerine göre yapacakları açıklamalar kapsamında sunacaklardır.

                      Yukarıda sayılan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer belge ve bilgiler kullanılarak da açıklama yapılabilir. (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir.) Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen yapı elemanları için teklif edilen fiyatın, malzeme ve işçilik (gerekiyorsa nakliye de) fiyatlarının da belirtildiği proforma fatura veya fiyat teklifi ile belgelendirilmesi durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin ayrıca analiz sunulması zorunlu değildir." �

                       45.1.13.1.  Tedarikçi veya imalatçılardan alınan ve birim fiyatları gösteren proforma fatura sunularak açıklama yapılması durumunda proforma faturadaki birim satış tutarı;

                      a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

                      b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında yer alan (Ek-O.5) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin,

                      altında olamaz.

                      Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim." � ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

                      Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından proforma fatura üzerine; "Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80'inin altında olmadığını beyan ederim." � ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

                      Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

                       45.1.13.2.  İsteklilerce yapılan açıklamalarda; teklifin bir bölümünü oluşturan iş kalemlerine/gruplarına ilişkin olarak piyasada o alanda faaliyet gösteren kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması halinde, fiyat teklifinde belirtilen veya fiyat teklifine göre hesaplanan birim fiyat;

                      a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan   toplam birim maliyet tutarının,

                      b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (Ek-O.6) yer alan   ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin,

                      altında olamaz.

                      Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; "Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim." � ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

                      Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından fiyat teklifinin üzerine; "Birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkartılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin altında olmadığını beyan ederim." � ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

                      Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

                      "...45.1.13.6. İsteklinin açıklamalarını kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara dayandırması durumunda ihale konusu işte kullanılması öngörülen mala ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği "maliyet/satış tutarı tespit tutanağı" � (Ek-O.7) sunulacaktır. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar,

a) Maliyete dayalı açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim maliyetin,

b) Satışlar üzerinden açıklama yapıldığında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %  80'inin,

altında olamaz.

İsteklinin satışlar üzerinden açıklama yapabilmesi için malın ticareti ile iştigal ediyor olması; maliyete dayalı açıklama yapabilmesi için ise, son geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alış yapmış olması gerekmektedir.

İsteklinin son geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış olması ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda "maliyet/satış tutarı tespit tutanağı" � (Ek-O.7) sunmasına gerek bulunmayıp sadece söz konusu satışa ilişkin fatura suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

                      45.1.13.7.  İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin "stok tespit tutanağı" �nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.

                      45.1.13.8.  İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.

                      Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

                       "...45.1.13.11.  Maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ve stok tespit tutanaklarının; 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununa göre çalışan meslek mensuplarından, mükellefle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olanlar tarafından düzenlenmesi, bütün belge ve tutanakların her sayfasının taraflar tarafından imzalanarak kaşelenmesi gerekmektedir.

                      (45.1.13.1) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ve proforma fatura veren tedarikçi veya imalatçı tarafından, (45.1.13.2) maddesine göre düzenlenen tutanak meslek mensubu ile istekliye fiyat teklifini veren kişi tarafından imzalanarak kaşelenecek ancak bu tutanaklar proforma fatura veya fiyat teklifi ekinde idareye verilmeyecek ve düzenleyen meslek mensubu tarafından muhafaza edilecektir.

                      (45.1.13.6) maddesine ve (45.1.13.7) maddesine göre düzenlenen tutanaklar ise meslek mensubu ile ihaleye katılan istekli tarafından imzalanarak kaşelenecek ve açıklama ekinde idareye sunulacaktır.

                      Meslek mensubu proforma fatura veya fiyat teklifi üzerindeki beyanı ile O-5, O-6, O-7 ve O-8 nolu tutanaklardaki beyanlarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine uygunluğundan sorumludur.

                      Gerekli görülmesi durumunda ihaleyi yapan idare, proforma fatura ve fiyat tekliflerine ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarını, incelemek üzere muhafaza eden meslek mensubundan isteyebilir.

                      İhale komisyonunun, gerek meslek mensubundan istenen tutanaklar gerekse istekliler tarafından açıklama kapsamında ihale komisyonuna sunulan tutanaklar üzerinde yaptığı inceleme sonucunda sunulan proforma fatura  /  fiyat teklifi ile bu belgeler arasında uyumsuzluk olduğunu tespit etmesi durumunda teklif reddedilerek uyumsuzluğun niteliğine göre söz konusu belgeler mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilir ve gerekli olması halinde Cumhuriyet Savcılığına bildirim yapılır.

                      İhale komisyonunca yapılan inceleme sonucunda, yukarıda belirtildiği şekilde bir uyumsuzluk olduğu tespit edilmemekle birlikte, belgelerde yer alan bilgilerin ticari hayatın olağan durumuna ve ekonomik verilerle ilgili genel bilgilerle uyumlu olmadığının değerlendirilmesi durumunda isteklinin teklifi reddedilmeyecek ancak proforma fatura ve fiyat teklifleri ile maliyet/satış tutarı tespit tutanakları ve stok tespit tutanağı mükellef ve/veya isteklinin bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.

                      45.1.13.12.  Maliyet/satış tutarı tespit ve stok tespit tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi esastır. Ancak son geçici vergi beyanname döneminde, yasal defter ve belgelerde açıklama konusu mal veya hizmetlerle ilgili işlem bulunmaması durumunda, isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin ağırlıklı ortalama birim maliyetin veya ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği "maliyet/satış tutarı tespit tutanağı" � (Ek-O.7) hariç, söz konusu tutanaklar bir önceki geçici vergi beyanname dönemi esas alınarak düzenlenebilir. Son geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

                      Örneğin; 11.1.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi "Ekim-Kasım-Aralık 2009" �, 15.7.2010 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi "Nisan-Mayıs-Haziran 2010" � dur." �  açıklaması bulunmaktadır.

                      İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında üç adet analiz ve analizde yer alan girdilerin fiyatını gösteren rayiç tablosunu sunduğu görülmüştür.

                      İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük açıklamaları incelendiğinde "BAY 16.058/1A" � poz numaralı "Satın alınan ve beton pompası ile basılan hazır beton C20 25" � iş kalemine ilişkin idarece yapılan yaklaşık maliyet hesaplamasında 175,27 TL birim fiyat öngörüldüğü, istekli tarafından yapılan açıklamada ise 105,00 TL birim fiyat öngörüldüğü ve analiz oluşturulduğu, söz konusu analizde idarece verilen analiz girdileri tablosunda yer alan tüm girdilere yer verildiği,   ancak söz konusu analizde düz işçi için 4,26 TL,   betoncu ustası için 4,30 TL fiyat öngörüldüğü, ancak işçilik girdilerinin ihale tarihinde geçerli olan saatlik asgari ücret tutarı olan 4,54 TL'nin altında olduğu,

"BAY-003" � poz numaralı "Ocak Taşı ile 300 Dozlu Kargir Duvar Yapılması" � iş kalemine ilişkin idarece yapılan yaklaşık maliyet hesaplamasında 144,48 TL birim fiyat öngörüldüğü, istekli tarafından yapılan açıklamada ise 50,00 TL birim fiyat öngörüldüğü ve analiz oluşturulduğu, idarenin analizinde yer alan 17.002/1 poz numaralı "İdarece istenilen dozlu çimento harcı kullanılarak ocak taşı ile kârgir duvar yapılması" � iş kaleminin alt analizinde 08.021/1 poz numaralı "Taş" � girdisi miktarının 1,236 m3 olarak belirlendiği, ancak anılan isteklinin söz konusu girdi miktarının 1 m3 olarak esas alındığı, ayrıca söz konusu alt analizde duvarcı ustası ve duvarcı usta yardımcısı için 1,545 saat, düz işçi için ise 5.665 saat olarak belirlendiği, buna karşın istekli tarafından sunulan analizde düz işçi için 0,7725 saat, duvarcı ustası için 1,030 saat ve duvarcı usta yardımcısı için ise 1,2875 saatin esas alındığı, ayrıca söz konusu analizde düz işçi ve duvarcı usta yardımcısı için 4,26 TL,   duvarcı ustası için ise 4,30 TL fiyat öngörüldüğü, ancak işçilik girdilerinin ihale tarihinde geçerli olan saatlik asgari ücret tutarı olan 4,54 TL'nin altında olduğu,

"BAY-004" � poz numaralı "Korkuluk yapılması" � iş kalemine ilişkin idarece yapılan yaklaşık maliyet hesaplamasında 5,70 TL birim fiyat öngörüldüğü, istekli tarafından yapılan açıklamada ise 3,50 TL birim fiyat öngörüldüğü ve analiz oluşturulduğu, idarenin analizinde "İşçilik giderleri (Boya ve Antipas)" �   girdisi biriminin m2, İşçilik Giderleri (Demir İşleri) biriminin ise kg olarak belirlendiği, buna karşın söz konusu isteklinin analizinde işçilik girdilerinin saat üzerinden hesaplandığı, idarenin analizinde "(Antipas + Boya) bedeli" � girdisinin biriminin m2 olarak belirlendiği, buna karşın söz konusu isteklinin analizinde antipas ve boya girdisinin biriminin kg olarak hesaplandığı ve istekli tarafından analizde kullanılan bahse konu birimleri açıklayıcı bilgi ve belge sunmadığı, dolayısıyla söz konusu analizde yer alan girdi birimleri ile idarece istekliye verilen girdi birimlerinin örtüşmediği, ayrıca söz konusu analizde düz işçi ve çırak için 4,26 TL,   sıcak demirci ustası ve boya ustası ise 4,30 TL fiyat öngörüldüğü, ancak işçilik girdilerinin ihale tarihinde geçerli olan saatlik asgari ücret tutarı olan 4,54 TL'nin altında olduğu anlaşılmıştır.

                      Bu çerçevede ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasını Tebliğ'e uygun tevsik edemediği anlaşılmıştır.

                      Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden Süleyman Sertaş Uz'un teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.