Aþýrý düþük açýklamasý kapsamýnda sunulan proforma faturada serbest meslek mensubunun onayýnýn bulunmamasý mevzuata aykýrýlýk teþkil eder mi?

Ýhaleyi Yapan Daire:  

Baþvuru Tarih ve Sayýsý:  

Baþvuruya Konu Ýhale:  

Kurumca Yapýlan Ýnceleme ve Deðerlendirme:  

Köyceðiz/Dalyan Çevre Koruma Birliðitarafýndan 22.08.2013tarihinde açýk ihale usulüile yapýlan "Köyceðiz Kanalizasyon þžebekesi Ýnþaatý" ihalesine iliþkin olarak Doku Yapý Mühendislik Ýnþ. Turz. San. ve Tic. Ltd. þžti.nin 09.09.2013tarihinde yaptýðý þikâyet baþvurusunun, idarenin 20.09.2013tarihli yazýsý ile reddi üzerine, baþvuru sahibince 26.09.2013tarih ve 30414sayý ile Kurum kayýtlarýna alýnan 24.09.2013tarihli dilekçe ile itirazen þikâyet baþvurusunda bulunulmuþtur.

                      Baþvuruya iliþkin olarak 2013/3467sayýlý þikâyet dosyasý kapsamýnda yapýlan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiþtir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Ýtirazen þikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde býrakýlan istekli tarafýndan yapýlan aþýrý düþük teklif açýklamasýnýn mevzuata aykýrý olduðu iddialarýna yer verilmiþtir.

Baþvuru sahibinin iddialarýnýn deðerlendirilmesi sonucunda aþaðýdaki hususlar tespit edilmiþtir:

                      22.08.2013 tarihinde yapýlan ihaleye 9 isteklinin teklif verdiði, tüm isteklilerin tekliflerinin geçerli teklif olarak deðerlendirilerek hesaplanan sýnýr deðerin altýnda teklif veren iki isteklinin aþýrý düþük teklif sorgulamasýna tabi tutulduðu, bu isteklilerden Gürkan Kaptan'ýn aþýrý düþük teklif açýklamasýný sunmadýðý ve bu gerekçeyle teklifinin deðerlendirme dýþý býrakýldýðý,   Muslular Sanayi Ticaret ve Turizm Ltd. þžti.nin ise açýklamasýný sunduðu ve sunulan açýklamanýn idarece yeterli bulunarak ihalenin bu istekli üzerinde býrakýldýðý, baþvuru sahibinin ekonomik açýdan en avantajlý ikinci teklif sahibi olarak belirlendiði görülmüþtür.

                      Ýdarece aþýrý düþük teklif sahibi isteklilere gönderilen 22.08.2013 tarihli aþýrý düþük teklif açýklama isteme yazýlarýnda   "…4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanununun 38 inci maddesi uyarýnca 02/09/2013 tarihine kadar ihale komisyonumuzca deðerlendirilmek üzere teklifte önemli olduðunu tespit ettiðiniz bileþenler ile ilgili ayrýntýlarýn yazýlý olarak verilmesi hususunda gereðini rica ederim"  ifadelerine yer verildiði, yazýnýn ekinde açýklama yapýlmasý istenilen 13 adet iþ kalemi ile açýklama yapýlmasý istenilmeyecek analiz girdilerinin belirtildiði anlaþýlmýþtýr.

                      Ýhale üzerinde býrakýlan istekli tarafýndan 02.09.2013 tarihli yazýnýn ekinde açýklamanýn sunulduðu, açýklamada analizlere, proforma faturalara ve maliyet/satýþ tutarý tespit tutanaklarýna yer verildiði görülmüþtür.

4734 sayýlý Kanun'un 38'inci maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri Kanun'un 37'nci maddesine göre deðerlendirdikten sonra, diðer tekliflere veya idarenin tespit ettiði yaklaþýk maliyete göre teklif fiyatý aþýrý düþük olanlarý tespit edeceði, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediði süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduðunu tespit ettiði bileþenler ile ilgili ayrýntýlarý yazýlý olarak isteyeceði, yapým yönteminin ekonomik olmasý, teklif sahibinin yapým iþinin yerine getirilmesinde kullanacaðý avantajlý koþullar ve teklif edilen yapým iþinin özgünlüðü hususlarýnda yapýlacak açýklamalarý deðerlendirerek ihaleyi sonuçlandýracaðý hüküm altýna alýnmýþtýr.

Kamu Ýhale Genel Tebliði'nde   "45.1.6. Analizler ile yardýmcý ve/veya alt analizlerde, Bayýndýrlýk ve Ýskan Bakanlýðý tarafýndan belirlenerek yayýmlanmýþ rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarý da belirterek liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere iliþkin olarak (45.1.14) maddesinde belirtildiði þekilde, proforma fatura, teklif alma yazýsý, maliyet/satýþ tutarý tespit tutanaðý ve stok tespit tutanaðý sunmalarýna gerek bulunmamaktadýr.

…45.1.13.   Teklifi aþýrý düþük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduðu tespit edilen bileþenler ile ilgili olarak Kanunun 38 inci maddesi uyarýnca yapacaklarý açýklamada; sorgulamaya konu iþ kalemlerine/gruplarýna iliþkin analizler ile bu analizlere dayanak teþkil eden bilgi ve belgeleri sunmalarý gerekmektedir.

Ýsteklinin analizlerine dayanak teþkil eden bilgi ve belgeler;

a. Tedarikçi veya üreticilerden alýnan proforma faturalar,

b. Fiyat teklifleri,

c. Çimento ve demir ürünleri için üreticinin ilan edilmiþ fiyat tarifeleri

ç. Kamu kurum ve kuruluþlarý tarafýndan sunulan mal ve hizmetlere iliþkin ilan edilmiþ fiyat tarifeleri veya bunlardan alýnmýþ fiyat teklifleri,

d. Kamu kurum ve kuruluþlarý tarafýndan ilgili mala iliþkin ilan edilen asgari fiyatlar,

e. Ürettiði, aldýðý veya sattýðý mallara iliþkin maliyet/satýþ tutarý tespit tutanaklarý,

f. Stoðunda bulunan mallara iliþkin stok tespit tutanaklarý,

g. Ýdarece istenmesi durumunda yardýmcý analizler v.b. dir.

Ýstekliler tekliflerine iliþkin olarak yukarýda sayýlan belgelerden kendileri için uygun olanlarý (45.1.13.1 – 45.1.13.8) maddelerine göre yapacaklarý açýklamalar kapsamýnda sunacaklardýr.

Yukarýda sayýlan belge ve bilgilerden hiçbiri ile açýklama yapýlmasýnýn fiilen mümkün olmadýðýnýn anlaþýldýðý durumlarda istekli tarafýndan gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatýna göre son 12 ay içinde düzenlenen açýklamaya elveriþli diðer belge ve bilgiler kullanýlarak da açýklama yapýlabilir. (Örnek: Yurt dýþýndan ithal edilen mallara iliþkin olarak gümrük giriþ beyannamesi kullanýlarak açýklama yapýlabilir.) Yüklenicinin dýþýnda üçüncü kiþilerce inþaat mahalli dýþýnda imal edilen ve esaslý baþka bir iþçilik veya malzeme katkýsý yapýlmaksýzýn yapýya monte edilen yapý elemanlarý için teklif edilen fiyatýn, malzeme ve iþçilik (gerekiyorsa nakliye de) fiyatlarýnýn da belirtildiði proforma fatura veya fiyat teklifi ile belgelendirilmesi durumunda, bu iþ kalemlerine iliþkin ayrýca analiz sunulmasý zorunlu deðildir.

45.1.13.1. Tedarikçi veya imalatçýlardan alýnan ve birim fiyatlarý gösteren proforma fatura sunularak açýklama yapýlmasý durumunda proforma faturadaki birim satýþ tutarý;

a) Maliyete dayalý açýklama yapýldýðýnda, maliyet/satýþ tutarý tespit tutanaðýnda yer alan (Ek-O.5) aðýrlýklý ortalama birim maliyetin,

b) Satýþlar üzerinden açýklama yapýldýðýnda, maliyet/satýþ tutarý tespit tutanaðýnda yer alan (Ek-O.5) aðýrlýklý ortalama birim satýþ tutarýnýn % 80'inin,

altýnda olamaz.

Maliyete dayalý açýklama yapýldýðýnda, mükellefle tam tasdik sözleþmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafýndan proforma fatura üzerine; "Birim satýþ tutarýnýn, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çýkartýlan ve tarafýmdan onaylanan maliyet/satýþ tutarý tespit tutanaðýndaki aðýrlýklý ortalama birim maliyet tutarýnýn altýnda olmadýðýný beyan ederim." ibaresinin yazýlarak imzalanmasý ve iletiþim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaþelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satýþlar üzerinden açýklama yapýldýðýnda, mükellefle tam tasdik sözleþmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafýndan proforma fatura üzerine; "Birim satýþ tutarýnýn, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çýkartýlan ve tarafýmdan onaylanan maliyet/satýþ tutarý tespit tutanaðýndaki aðýrlýklý ortalama birim satýþ tutarýnýn % 80'inin altýnda olmadýðýný beyan ederim." ibaresinin yazýlarak imzalanmasý ve iletiþim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaþelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Kaþeleme iþlemi bu Tebliðin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaþe kullanýlmak suretiyle yapýlabileceði gibi, bu kaþe dýþýnda meslek mensubuna iliþkin bilgileri içeren kaþe kullanýlmak suretiyle de yapýlabilir.

…45.1.14. Aþýrý düþük teklif sorgulamasý sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açýklamada bulunmayan, açýklamalarý idarece tanýmlanan yapým þartlarýna uymayan veya teknik þartnameye aykýrý hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir." açýklamalarý yer almaktadýr.

                       Ýhale üzerinde býrakýlan isteklinin aþýrý düþük teklif açýklamasýnýn incelenmesi sonucunda aþaðýda belirtilen mevzuata aykýrýlýklar tespit edilmiþtir.

                      Anýlan istekli tarafýndan birim fiyat teklif cetvelini oluþturan 6 iþ grubu ve bu iþ gruplarýnýn içerisinde yer alan iþ kalemleri için analizlerin sunulduðu, analizlerde yer alan ve açýklama yapýlmasý istenilen iþ kalemlerinden 200 mm PVC Kanalizasyon borusu bedeli için öngörülen fiyatý tevsik etmek üzere Osman Aydýn-Aydýnlar Ticaret'ten alýnmýþ proforma faturanýn sunulduðu, sfero döküm baca kapaðý için öngörülen fiyatý tevsik etmek üzere Erkon Döküm Ýnþaat Tur. Tic. San. Ltd. þžti tarafýndan düzenlenmiþ proforma faturanýn sunulduðu görülmüþ, söz konusu proforma faturalarda anýlan Teblið'in 45.1.13.1'inci maddesi uyarýnca bulunmasý gereken serbest meslek mensubu onaylarýnýn bulunmadýðý, dolayýsýyla proforma faturalarýn mevzuata uygun bir þekilde düzenlenmediði görülmüþtür.

                      Analizler içerisinde yer alan 03.501/1 poz numaralý Ekskavatör Beko Çalýþtýrýlmasý için 82,35 TL bedel öngörüldüðü, söz konusu kalem için Ýller Bankasý, Çevre ve þžehircilik Bakanlýðý ve Karayollarý Genel Müdürlüðü tarafýndan 2013 yýlý için yayýmlanan rayicin 99,96 TL olduðu, dolayýsýyla ihale üzerinde býrakýlan istekli tarafýndan öngörülen fiyatýn kamu kurum ve kuruluþlarýnca yayýmlanan rayiçlerin altýnda olduðu, bu itibarla, öngörülen bedelin anýlan Teblið'e uygun bir þekilde tevsik edilmesi gerektiði, ancak açýklama kapsamýnda bu kalem için öngörülen bedeli tevsik edici herhangi bir belgenin bulunmadýðý görülmüþtür.

                      Yine analizlerde yer alan 03.590 poz numaralý 5 Tonluk Vinç Çalýþtýrýlmasý için 39,11 TL bedel öngörüldüðü, söz konusu kalem için Ýller Bankasý ile Çevre ve þžehircilik Bakanlýðý tarafýndan 2013 yýlý için yayýmlanan rayicin 50,51 TL olduðu, dolayýsýyla ihale üzerinde býrakýlan istekli tarafýndan öngörülen fiyatýn kamu kurum ve kuruluþlarýnca yayýmlanan rayiçlerin altýnda olduðu, bu itibarla, öngörülen bedelin anýlan Teblið'e uygun bir þekilde tevsik edilmesi gerektiði, açýklama kapsamýnda 03.590 poz nolu kalemin de yer aldýðý bazý kalemlerin rayiç fiyatlarýný gösterir bir listenin sunulduðu, ancak söz konusu listenin anýlan Teblið'e uygun tevsik edici bir belge niteliðinde olmadýðý görülmüþtür.

                      Bu itibarla ihale üzerinde býrakýlan isteklinin aþýrý düþük teklif açýklamasýnýn yukarýda belirtilen gerekçelerle mevzuata aykýrý olduðu anlaþýldýðýndan, anýlan isteklinin teklifinin deðerlendirme dýþý býrakýlmasý gerektiði sonucuna varýlmýþtýr.

                      Sonuç olarak, yukarýda mevzuata aykýrýlýklarý belirtilen iþlemlerin düzeltici iþlemle giderilebilecek nitelikte iþlemler olduðu tespit edildiðinden, ihale üzerinde býrakýlan istekli Muslular Sanayi Ticaret ve Turizm Ltd. þžti.nin teklifinin deðerlendirme dýþý býrakýlmasý ve bu aþamadan sonraki iþlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleþtirilmesi gerekmektedir.

Açýklanan nedenlerle 4734 sayýlý Kanun’un 65′inci maddesi uyarýnca bu kararýn teblið edildiði veya teblið edilmiþ sayýldýðý tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara Ýdare Mahkemelerinde dava yolu açýk olmak üzere,

Anýlan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fýkrasýnýn (b) bendi gereðince düzeltici iþlem belirlenmesine,

Oybirliði ile karar verildi.