Bilonço belgelerini onaylanan YMM nin yetki belgesinin sunulması gerekli midir?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Karar:  

Başkan: Mahmut GÜRSES

Üyeler: II. Başkan Kazım ÖZKAN, Ali Kemal AKKOÇ, Ahmet ÖZBAKIR, Mehmet Zeki ADLI, Hasan KOCAGÖZ, Hamdi GÜLEÇ

BAş�VURU SAHİBİ:

Ziver İnş. Taah. Mad. Turz. Paz. San. Tic. A.ş�. – Alken İnş. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.  İş Ortaklığı,

İlkbahar Mah. Galip Erdem Cad. 607.Sokak No:16 Çankaya/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Ankara Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2.Bölge Su ve Kanal İşletme Dairesi Başkanlığı,

Fuat Börekçi Caddesi No:70 Altındağ/ANKARA

BAş�VURUYA KONU İHALE:

2014/168168İhale Kayıt Numaralı "Yenimahalle ş�ube Müdürlüğü Sorumluluk Sahalarında Yapılacak İçmesuyu ve Kanalizasyon Hatları, Arıza, Yenileme, Yeni İmalat, Temizlik ve Rehabilitasyon İşi" � İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

                       Ankara Su    ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü 2. Bölge Su ve Kanal İşletme Dairesi Başkanlığı  tarafından  ön yeterlik değerlendirme son başvuru tarihi 09.01.2015  olan  belli istekliler arasında ihale usulü  ile gerçekleştirilmekte bulunan "Yenimahalle ş�ube Müdürlüğü Sorumluluk Sahalarında Yapılacak İçmesuyu ve Kanalizasyon Hatları, Arıza, Yenileme, Yeni İmalat, Temizlik ve Rehabilitasyon İşi" � ihalesine ilişkin olarak  Ziver İnş. Taah. Mad. Turz. Paz. San. Tic. A.ş�. – Alken İnş. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.  iş ortaklığının  03.02.2015  tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin  04.02.2015  tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince  13.02.2015  tarih ve  13570  sayı ile Kurum kayıtlarına alınan  13.02.2015  tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusundabulunulmuştur.

                       Başvuruya ilişkin olarak  2015/480  sayılı itirazen  şikâyet  dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 09.01.2015 tarihinde ASKİ Genel Müdürlüğü 2. Bölge Su ve Kanal İşletme Dairesi Başkanlığı tarafından yapılan ihaleye ilişkin ön yeterlilik değerlendirmesine ortak girişim olarak katıldıkları, söz konusu ihalenin ön yeterlilik değerlendirmesi sonucunda, İdare tarafından gönderilen 29.01.2014 tarihli yazıda "Yapılan değerlendirme sonucunda yeterlik alamadınız." �, gerekçe kısmında da "Ön yeterlilik şartnamesinin 7.4.2 maddesine göre elenmiştir." � hususlarının taraflarına tebliğ edildiği, öte yandan idarece şikayet başvurularındaki gerekçelere yönelik bir açıklamaya yer verilmediği ve şikayet red sebebi olarak başka hususların da eklendiği, şikayet başvuru sebeplerinin tekrar incelenerek karar verilmesi gerektiğine yönelik dilekçeyi idareye verdikleri, fakat bu dilekçelerine yönelik olarak cevap verilmediği; şikayet başvurularına verilen red cevap yazısının hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu, çünkü İdari ş�artname'nin 7.4.2 maddesine göre, bilanço veya bilançonun kriterlerinin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuata göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olmasının zorunlu olup, söz konusu belgelerin yeminli mali müşavir tarafından onaylanacağına ilişkin hüküm bulunduğu, keza mevcut dosyalarında da bütün bilanço tablosunun aslı gibidir şeklinde onaylandığı, dolayısıyla red cevabını gerektirecek mahiyette herhangi bir eksikliğin söz konusu olmadığı; öte yandan ilgili madde uyarınca yeminli mali müşavir faaliyet belgesinin sunulmasının zorunlu olmadığı, diğer bir ifade ile faaliyet belgesinin aslının bir yana aslı gibidir tasdikli suretinin/fotokopisinin sunulacağına ilişkin bir hüküm dahi bulunmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Belgelerin sunuluş şekli" � başlıklı 8'inci maddesinde yer alan 8.4'üncü alt maddede açıklama yer aldığı, İş Ortaklıkları tarafından sunulan bilanço ve gelir tablolarında söz konusu kaşenin bulunduğunun açık bir şekilde görülmüş olmakla birlikte, kamu ihale mevzuatının hiçbir hükmünde istenmeyen ve şikayete konu ihaleye ait ön yeterlilik ilan ve şartnamesinde de sunulması gerekli olan belgeler arasında sayılmayan Yeminli Mali Müşavirlik belgesinin aslının sunulmasının elenme nedeni olarak sayılmasının açıkça usul ve yasaya aykırı olduğu; kaldı ki, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin ilgili maddesinde "Başvuru veya teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak, idare tarafından iki iş gününden az olmamak üzere tamamlama süresi verilir." � hükmünün yer aldığı, aynı şekilde Kamu İhale Genel Tebliği'nin 16.6.1'inci maddesinde açıklama olduğu, bahse konu belgenin sunuluş şeklinde bir yanlışlık olmadığı kanaatine sahip olmakla beraber anılan belgenin idare tarafından mutlaka aslının görülmesi isteniyorsa da bu durumun bilgi eksikliği olarak değerlendirilmesi gerektiği, Kamu İhale Kurulu tarafından verilen pek çok kararda kaşe eksikliğinin bile bilgi eksikliği kapsamında değerlendirilerek tamamlattırılması gerektiği yönünde kararlar mevcut iken, yeminli mali müşavirlik belgesinin aslı gibidir yapılan örneğinin sunulmasının firmalarının elenmesine gerekçe olarak gösterilmesinin kabul edilemeyeceği; Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 35'inci maddesinin 4'üncü fıkrasında, bilanço oranlarına ilişkin yeterlilik kriterlerini bir önceki yılda sağlayamayanların, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilecekleri, bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlilik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılacağı hususunda hüküm bulunduğu, nitekim bu konuda Kamu İhale Kurulu'nun 12.06.2011 tarih ve 2011/UY.I-3080 nolu kararını da şikayet başvuru dilekçeleri ekinde sundukları, bu husustaki iddialarını bilanço değerleri, cari oran, öz kaynak ve kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranına ilişkin taraflarından sunulan belgelerin ve verilerin doğruladığı  iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

                       Başvuru sahibinin iddiasına ilişkin idarenin cevabında:

"Ön Yeterlilik ş�artnamesi'nin 7.4.2'nci maddesine uyulmamıştır. Bilanço bilgileri tablosunu onaylayan Yeminli Mali Müşavirin yeminli mali müşavirlik belgesi fotokopidir. Üzerinde fotokopisi geçerli değildir, ibaresi mevcuttur. Yeminli Mali Müşavir faaliyet belgesini de Yeminli Mali Müşavirin kendisi aslı gibidir yapmıştır. Bütün bilanço tablosunda aslı gibidir kaşesi bulunmaktadır. Yeminli Mali Müşavir Faaliyet Belgesi'nin aslı yoktur." � hususları belirtilerek "Kararın Dayandığı Hukuki Sebepler, Gerekçeleri ve Sonucu" � bölümünde, "Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 35'inci maddesinde belirtilen kriterlere uygun değildir." � belirlemesi yer almaktadır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Bilanço veya eşdeğer belgeler" � başlıklı 35'inci maddesinde "(1) Bilançonun veya eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Yayınlanması zorunlu olan yıl sonu bilançosunun veya gerekli bölümlerinin,

b) (a) bendinde belirtilen belgelere eşdeğer belgelerin,

her ikisinin de idarece istenilmesi zorunludur.

(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi,

sunar.

(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son üç yıla kadar olan yılların belgelerini sunabilirler. Bu takdirde belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

(5) İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde, yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki ve dört önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

" ¦

(7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. " ¦

" ¦

(9) Aday veya isteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve üçüncü fıkrada belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur." �  hükmü bulunmaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Belgelerin sunuluş şekli" � başlıklı 8'inci maddesinin 8.4'üncü alt maddesinde "8.4.  İhale dokümanında istenen ve serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenerek ya da onaylanarak başvuru veya teklif kapsamında idareye sunulan belgelerde, 15/11/2002 tarihli ve 24937 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen özel kaşenin kullanılması gerekmektedir." � açıklamaları bulunmaktadır.

Anılan Tebliğ'in "Bilanço ve eşdeğer belgeler ile iş hacmini gösteren belgeler" � başlıklı 10'uncu maddesinde ise "10.1.  Bilanço ve eşdeğer belgelerin istenildiği ihalelerde, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yayımlanması zorunlu yıl sonu bilançosunun veya bilançonun gerekli görülen bölümlerinin yoksa bunlara eşdeğer belgelerin sunulması gereklidir.

10.1.1. Aday veya isteklilerin ilgili mevzuatı gereğince bilançolarını yayımlatmaları zorunlu ise başvuru veya tekliflerinde bilançolarını veya bilançonun ilgili uygulama yönetmeliğinin "Bilanço veya eşdeğer belgeler" � başlıklı maddesinde düzenlenen yeterlik kriterlerinin sağlandığını gösteren bölümlerini sunmaları zorunludur.

10.1.2. İlgili mevzuatı gereğince bilançolarını yayımlatma zorunluluğu bulunmayan aday ve istekliler, eşdeğer belge kapsamında; bilançolarını veya bilançonun yukarıda belirtilen bölümlerini sunabilecekleri gibi, bunların yerine bilançoda aranan kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirce standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi de sunabileceklerdir. Bu belgeler dışında, bilançoda aranan kriterlerin sağlandığını göstermek üzere sunulan hiçbir belge, eşdeğer belge olarak kabul edilmeyecektir.

10.1.3. Aday veya isteklilerce sunulan Bilanço Bilgileri Tablosu'nun, ilgili uygulama yönetmeliğinin ekinde yer alan "Bilanço Bilgileri Tablosu Standard Formu" � na uygun olarak ve anılan formda yapılan açıklamalar dikkate alınmak suretiyle düzenlenmesi gerekmektedir. Bu Tablonun, ihalenin ilk ilan veya davet tarihinden önce de düzenlenmesi mümkündür. " ¦" �  açıklamaları yer almaktadır.

Başvuruda bulunan iş ortaklığının pilot ortağı olan Ziver İnş. Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.ş�.'nin    ihale işlem dosyasında yer alan bilanço bilgileri tablosunda:

"" ¦

Cari Oran (Dönen Varlıkların Kısa Vadeli Borçlara Oranı): 1,8336832511

Öz Kaynak Oranı (Öz Kaynakların Toplam Aktife Oranı): 0,3039124481

Kısa Vadeli Banka Borçlarının Öz Kaynaklara Oranı: 0,2312338272" �

hususlarının yer aldığı, belgede Yeminli Mali Müşavir isim, imza ve mührünün bulunduğu görülmektedir. Buna karşılık Kurumlar Vergisi Beyannamesi eki Bilanço ve Gelir Tablosuna da yer verildiği, anılan tablolarda da aynı Yeminli Mali Müşavirin isim, imza ve mührü yer almakla birlikte üzerinde "Aslının Aynıdır" � kaşesinin bulunduğu görülmektedir.

İdare tarafından Kuruma gönderilen ihale işlem dosyasında, anılan Yeminli Mali Müşavirin isminin olduğu "Yeminli Mali Müşavirlik Ruhsatı" � başlıklı bir belge yer aldığı, üzerinde "Aslının Aynıdır" � kaşesi ve yanında aynı YMM'nin isim, imza ve mührünün bulunduğu; ayrıca İş Sahibi olarak Ziver İnş. Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.ş�.'nin belirtildiği, Yeminli Mali Müşavir olarak bir Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. ş�ti. isminin yanında parantez içinde aynı Yeminli Mali Müşavirin ismi bulunmakta olan "Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sözleşmesi" � başlıklı bir belgenin ilk sayfasının olduğu, üzerinde Aslının Aynıdır kaşesi ve yanında aynı YMM'nin isim, imza ve mührünün bulunduğu görülmektedir.

Öte yandan Kurumumuzun 05.03.2015 tarih ve 554 sayılı yazısı üzerine idareden gelen 06.03.2015 tarih ve 001577 sayılı cevabi yazı ekinde Ziver İnş. Taah. Mad. Tur. Paz. San. Tic. A.ş�.'nin teklif dosyasında yer aldığı belirtilen "YMM Faaliyet Belgesi" � bulunmakta olup, anılan belgede yukarıda belirtilen YMM'nin isim, imza ve mührünün bulunmakla birlikte üzerinde "Aslının Aynıdır" � kaşesinin yer aldığı görülmektedir. İdarenin anılan cevabi yazı ekinde gelen belge üzerine "Bu belge fotokopi koyulmuş." � şeklinde bir açıklama yazıldığı görülmektedir.

Başvuruda bulunan iş ortaklığının özel ortağı olan Alken İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. ş�ti.'nin    ihale işlem dosyasında yer alan bilanço bilgileri tablosunda ise:

"" ¦

Cari Oran (Dönen Varlıkların Kısa Vadeli Borçlara Oranı): 2,51

Öz Kaynak Oranı (Öz Kaynakların Toplam Aktife Oranı): 0,50

Kısa Vadeli Banka Borçlarının Öz Kaynaklara Oranı: 0,15" �

hususlarının yer aldığı, belgede SMMM imza ve mührü ile özel kaşenin bulunduğu görülmektedir. Ayrıca ekinde Ayrıntılı Bilanço ve Ayrıntılı Gelir Tablosu başlıklı belgelere yer verildiği, anılan tablolarda aynı SMMM'nin imza ve mührü ile özel kaşenin yer aldığı görülmektedir. Anılan özel ortağın Bilanço Bilgiler Tablosundaki sadece 2013 yılı rakamları baz alınırsa yukarıda belirtilen cari oranın 1,124 öz kaynak oranının 0,5593 kısa vadeli banka borcu öz kaynak oranının 0,2719 olarak bulunacağı, buna karşılık Bilanço Bilgiler Tablosundaki 2013 yılı rakamları ile 2012 yılı rakamlarının ortalaması baz alınırsa yukarıda belirtilen cari oranın 2,2614, öz kaynak oranının 0,546, kısa vadeli banka borcu öz kaynak oranının 0,1522 olarak bulunacağı anlaşılmaktadır.

Başvuruda bulunan iş ortaklığının özel ortağı Alken İnşaat Sanayi ve Tic. Ltd. ş�ti. tarafından sunulan bilanço ve gelir tablolarında Kamu İhale Genel Tebliği'nin 8.4'üncü maddesinde belirtilen özel kaşenin bulunduğu görülmektedir.

Yukarıdaki mevzuat açıklamaları ve tespitler birlikte değerlendirildiğinde:

Anılan ihalenin Ön Yeterlik ş�artnamesi'nde ve ilanında Yeminli Mali Müşavirlik faaliyet belgesinin veya ruhsatının sunulmasına yönelik bir düzenlemeye rastlanmamıştır.

İdarenin red sebebinin özü itibariyle, "Yeminli Mali Müşavir Faaliyet Belgesi'nin aslı yoktur." � hususuna dayandığı anlaşılmakta olup, yukarıda belirtilen Yönetmeliğin 35'inci maddesinde, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 8.4'üncü maddesinde ve 10'uncu maddesinde Yeminli Mali Müşavirlik faaliyet belgesinin veya ruhsatının sunulmasına yönelik bir hükmün veya açıklamanın bulunmadığı, kaldı ki anılan ihalenin Ön Yeterlik ş�artnamesi'nde ve ilanında da buna yönelik bir düzenlemenin yer almadığı görülmektedir.

Öte yandan ihale komisyonu tarafından, aday veya isteklilerce sunulan bilgi ve belgelerin gerçekliğinden şüphe edilen hususlarda ilgili idarelerle yazışma yapmak suretiyle teyit alınması idare hukukunun genel ilkeleri çerçevesinde mümkün bulunmaktadır. Ancak anılan ihalede, belirtilen bilgi ve belgelerin gerçek olmadığına ilişkin tespite veya şüphe bulunduğuna yönelik olarak ihale komisyonunun veya idarenin bir açıklamasına rastlanmamıştır.

Yine idarenin red cevabında her ne kadar "" ¦Bütün bilanço tablosunda aslı gibidir kaşesi bulunmaktadır" ¦." �  ifadesinin de kullanıldığı, idare tarafından Kuruma gönderilen başvuru sahibi iş ortaklığının pilot ortağına ilişkin Kurumlar Vergisi Beyannamesi ve eki tablolarında YMM isim, imza ve mührünün yanısıra "Aslının Aynıdır" � kaşesi olduğu görülmekle birlikte, anılan belgeler arasında Kamu İhale Genel Tebliği'nin 10'uncu maddesinde öngörülen "Bilanço Bilgileri Tablosu" �nun da yer aldığı, anılan tablonun YMM isim, imza ve mührünü taşıdığı, idare tarafından Kuruma gönderilen ihale işlem dosyasında yer alan anılan "Bilanço Bilgileri Tablosu" �nda "aslının aynıdır" � şeklinde bir kaşenin gözükmediği, bu itibarla anılan Bilanço Bilgileri Tablosu'nun YMM isim, imza ve mührünü taşıdığından mevzuata aykırı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

                       Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Ziver İnş. Taah. Mad. Turz. Paz. San. Tic. A.ş�. – Alken İnş. San. ve Tic. Ltd. ş�ti. iş ortaklığının teklif dosyasında "Yeminli Mali Müşavir Faaliyet Belgesi'nin aslı olmadığı" � gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılması işleminin kaldırılmasının düzeltici işlem olarak belirlenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.