Halka açık anonim şirket bilanço veya eşdeğer belge kapsamında, vergi beyannamesinin ekinde bulunan bilançosunu sunabilir mi?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Ankara İl Emniyet Müdürlüğütarafından 18.10.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "Taşıt Tanıma Sistemi ile Akaryakıt Alımı" � ihalesine ilişkin olarak OMV Petrol Ofisi Aş'nin 30.10.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 02.11.2012 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.11.2012 tarih ve 37148 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.11.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

                      Başvuruya ilişkin olarak 2012/4154 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle idarece bilançolarındaki cari oranın gerekli kriteri sağlamadığı gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ancak halka açık bir anonim şirket olmaları sebebiyle bilançolarını yayımlamalarının zorunlu olduğu ve yayımlanacak bu bilançonun Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği'ne uygun olmasının gerektiği, öte yandan söz konusu Tebliğe göre hazırlanacak ve yayımlanacak bilanço dışında, vergi mevzuatı gibi diğer mevzuatlarda öngörülen şekilde de bilançolarının hazırlanabileceği, ayrıca Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği çerçevesinde isteklilerden yayımlanması zorunlu olan yılsonu bilançosu veya gerekli bölümlerinin istenebileceği, bu kapsamda bilanço kriterlerinin, vergi mevzuatı gibi diğer mevzuatlarda öngörülen şekilde hazırlanan bilançolar üzerinden değil, yayımlanması zorunlu olan ve SPK mevzuatına göre hazırlanan bilanço üzerinden değerlendirilmesinin gerektiği, SPK mevzuatına göre hazırlanmış olan ve teklif dosyalarında yer alan bilançolarının ise söz konusu kriteri sağladığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

                      İncelenen ihalede, başvuru sahibi OMV Petrol Ofisi Aş'nin teklifi, sunmuş olduğu bilançolardaki cari oran asgari yeterlik kriteri olan 0,75 oranını sağlamadığından değerlendirme dışı bırakılmıştır.

                      Söz konusu isteklinin teklif dosyasında, YMM onaylı şekilde 2010 yılına ait bilanço bilgileri tablosu ile bilançonunve yine YMM onaylı şekilde 2011 yılına ait bilanço bilgileri tablosu ile bilançonunsunulmuş olduğu görülmüştür.

                      Bahse konu bilanço bilgileri tabloları ve bilançolar incelendiğinde, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl olan 2011 yılına ait bilançoda cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) 0,66 olduğu, ihalenin yapıldığı yıldan önceki iki yıl olan 2010 ve 2011 yıllarına ait bilançolardaki parasal tutarların ortalaması üzerinden hesaplanan cari oranın ise 0,74 olduğu anlaşılmıştır.

                      Ayrıca, aynı isteklinin teklif dosyasında, yukarıda bahsedilen bilançoların Maliye Bakanlığı'nın yayımlamış olduğu tek düzen hesap planına uygun şekilde tutulan bilançolar olduğu, bu bilançolardan farklı olarak sermaye piyasası mevzuatına uygun şekilde tutulan ve Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda yayımlanan bilançolarının da bulunduğu belirtilerek 2010 ve 2011 yıllarına ait bu bilançoların da sunulduğu tespit edilmiştir.

                      Sermaye piyasası mevzuatına göre hazırlanmış bilançolar incelendiğinde, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl olan 2011 yılına ait cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) 1,67 olduğu anlaşılmıştır.

                      4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhaleye katılımda yeterlik kuralları" � başlıklı 10'uncu maddesinde ihaleye katılacak isteklilerden ekonomik ve mali yeterliğin belirlenmesi için   "İsteklinin, ilgili mevzuatı uyarınca yayınlanması zorunlu olan bilançosu veya bilançosunun gerekli görülen bölümleri, yoksa bunlara eşdeğer belgeleri" �nin istenilebileceği hüküm altına alınmış, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Bilanço veya eşdeğer belgeler" � başlıklı 33'üncü maddesinde ise   "...(2) Bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında;

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan aday ve istekliler yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan aday ve istekliler, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi sunar.

(3) Adayın veya isteklinin ikinci fıkra uyarınca sunduğu belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50'den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile hakediş gelirleri gösterilmelidir.

(4) Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

...

 (7) Bilanço veya bilançonun üçüncü fıkradaki kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerininilgili mevzuata göre düzenlenmişve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur..." �hükümlerine yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen hükümler çerçevesinde, İdari ş�artname'nin 7.4.2 numaralı maddesiyle, ilgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan isteklilerce, yılsonu bilançosu veya bilançonun gerekli kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin sunulacağı ve bu belgelerde cari oranın en az 0,75 olması gerektiği düzenlenmiştir.

Dolayısıyla, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile İdari ş�artname düzenlemeleri birlikte değerlendirilirse, bilançosunu yayımlatma zorunluluğu bulunan isteklilerin sunması gereken bilançonun yayımlatma zorunluluğu bulunan bilanço olduğu, özellikle de anılan Kanun hükmünde idarelerce ekonomik ve mali yeterliğin belirlenmesi için istenilebilecek belgeler ifade edilirken yer verilen "isteklinin, ilgili mevzuatı uyarınca yayınlanması zorunlu olan bilançosu" �ibaresinin bu hususu işaret ettiği görülmektedir.

Diğer taraftan, Sermaye Piyasasında Mali Tablo ve Raporlara İlişkin İlke ve Kurallar Hakkında Tebliğ (Seri: XI, No:
1 )'in 49'uncu maddesiyle, menkul kıymetlerini halka arz etmiş veya arz etmiş sayılan anonim ortaklıkların söz konusu Tebliğ'in ilgili eklerine uygun şekilde hazırlanmış yıllık mali tabloları yayımlaması zorunluluğu getirilmiş ve buna ilişkin esas ve usuller belirlenmiştir. Bu kapsamda, halka açık anonim şirketlerin yayımlanması zorunlu olan bilançosunun sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde hazırlanan bilanço olduğu anlaşılmaktadır.          

Yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde, ihaleye katılan bir halka açık anonim şirketin sermaye piyasası mevzuatına göre düzenlenmiş bilançosunu veya bu bilançonun gerekli bölümlerini sunması gerekmekte, bilanço veya eşdeğer belgeler kapsamında vergi beyannamesi ekinde yer alan bilançosunu sunma imkânı bulunmamaktadır.

Netice itibariyle, başvuru sahibi OMV Petrol Ofisi Aş'nin, hisse senedi borsada işlem gören bir şirket olduğu, dolayısıyla ihaleye katılımda sunması gereken bilançosunun sermaye piyasası mevzuatına göre düzenlenmiş olan bilanço olduğu ve ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait söz konusu bilançosundaki cari oranın (1,67) yeterlik kriterini (>0,75) sağladığı anlaşıldığından, teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminin yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer taraftan, ihaleye katılımda sunulması gereken bilançoların SMMM, YMM ya da vergi dairesince onaylanmış olması gerekmekte ve bu hususta Kamu İhale Genel Tebliği'nin 8.4 numaralı maddesinde   "İhale dokümanında istenen ve serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenerek ya da onaylanarak başvuru veya teklif kapsamında idareye sunulan belgelerde, 15/11/2002 tarihli ve 24937 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen özel kaşenin kullanılması gerekmektedir." �  açıklaması bulunmaktadır.

Başvuru sahibinin, tekliflerin değerlendirmesi aşamasında dikkate alınacak olan sermaye piyasası mevzuatına göre düzenlenmiş bilançosunun ise Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Aş� kaşesi kullanılarak Erdem Tecer tarafından imzalanmış olduğu, belge üzerinde başka herhangi bir kaşenin bulunmadığı görülmüştür. Kamuyu Aydınlatma Platformu üzerinden yapılan incelemede, bahse konu bağımsız denetim şirketinde sorumlu ortak ve başdenetçi olan Erdem Tecer'in SMMM olduğu, bu itibarla başvuru sahibinin sunmuş olduğu bilanço onaylanırken kullanılması gereken kaşenin kullanılmadığı tespit edilmiştir.

Bu bakımdan yapılan değerlendirme sonucunda ise 4734 sayılı Kanun'un 37'nci maddesi, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 55'nci maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği'nin 16.6 numaralı maddesi çerçevesinde, başvuru sahibi OMV Petrol Ofisi Aş'nin bilançosundaki teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan ve belgeyi düzenlenen kişiden kaynaklanan bilgi eksikliğinin idarece tamamlatılması gerektiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi OMV Petrol Ofisi Aş'nin bilançosundaki bilgi eksikliğinin tamamlatılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.