Doğrudan temin yolu ile yapılan işlerde iş deneyim belgesi düzenlenmesi mümkün müdür? (Sayıştay)

İhaleyi Yapan Daire:

Başvuru Tarih ve Sayısı:

Başvuruya Konu İhale:

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

Sivas İl Özel İdaresitarafından 05.12.2013tarihinde açık ihale usulüile yapılan "Personel Servisi Kiralama 7 Adet En Az 27+1 Kişi, 2 Adet En Az 15+1 Kişi Kapasiteli Toplam 9 Adet Araç Kiralama" �ihalesine ilişkin olarak Ceylan Tur Oto Kiralama Servis Nakliyat Turizm İnşaat Ticaret ve Sanayi Limited ş�irketi'nin20.12.2013tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.12.2013tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 27.12.2013tarih ve 41102sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 25.12.2013tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.Başvuruya ilişkin olarak 2013/4940sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle ihalenin 1'inci ve 2'nci kısmı uhdesinde bırakılan isteklinin Sivas Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü tarafından düzenlenen bir iş deneyim belgesi sunduğu, söz konusu belgenin ihalesi yapılmayan bir işe ilişkin olduğu ve usulsüz olarak düzenlendiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "İş deneyimini gösteren belgeler" � başlıklı 39'uncu maddesinde "(1) İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az %80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işleriyle ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,

c) Yapımla ilgili hizmet işleri dâhil hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilecek danışmanlık hizmetlerinde, Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 38'inci maddesinde düzenlenen iş deneyimini gösteren belgelerin,

istenilmesi zorunludur.

...

(3) İş deneyiminin belirlenmesi amacıyla;

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanun'un 21'inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre yapılan ihalelerde, teklif edilen bedelin %25'i ile %50'si aralığında idarece belirlenecek bir orandan az olmamak üzere,

...

ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması istenir..." � hükmü,

"Belge düzenleme koşulları" � başlıklı 45'inci maddesinin onuncu fıkrasında "Belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından, işin niteliğinden dolayı birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarı esas alınarak iş bitirme belgesi düzenlenir." � hükmü,

"İş deneyim tutarının tespiti" � başlıklı 46'ncı maddesinde "(1) İş bitirme belgelerine, son hakediş raporu veya varsa kesin hakediş raporundaki fiilen gerçekleştirilen işle ilgili tutarlar herhangi bir güncelleştirmeye tabi tutulmadan yazılır.

(2) Bu tutar;

a) Götürü bedel veya birim fiyat üzerinden sözleşmeye bağlanmış işlerde; her türlü fiyat farkları hariç, varsa iş artışları dâhil, hakedişteki sözleşme fiyatları ile yapılan işin tutarı üzerinden,

b) Yabancı para cinsinden sözleşmeye bağlanan işlerde ise; varsa fiyat farkları hariç, iş artışları dâhil, işin sözleşme fiyatları ile gerçekleştirilen döviz cinsinden tutarı üzerinden,

KDV hariç olarak belirlenir." �hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Doğrudan temine ilişkin açıklamalar" � başlıklı 22'nci maddesinde "22.1...Bu maddeye göre yapılacak alımlarda, ihale komisyonu kurma ve 10'uncu maddede sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilir." � hükmü yer almaktadır.

22.1.1.  İdarelerin yapacakları bu alımlar için Kanunun uygulanmasına yönelik olmak üzere aşağıdaki hususların açıklanması gerekli görülmüştür.

22.1.1.1.  Yukarıda belirtilen hükümler uyarınca 4734 sayılı Kanun'un 22'nci maddesinde belirtilen hallerde ihtiyaçların; Kanun'un 18'inci maddesinde sayılan ihale usulleri için tespit edilen kurallara uyulmaksızın; ilan yapılmadan, teminat alınmadan, ihale komisyonu kurma ve anılan Kanun'un 10'uncu maddesinde sayılan yeterlik kriterlerini arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak temin edilmesi mümkün bulunmaktadır.

...

22.1.1.3.  Bu madde kapsamında alımı yapılacak malın teslimi veya hizmetin ya da yapım işinin belli bir süreyi gerektirmesi durumunda, alımın bir sözleşmeye bağlanması zorunlu olup bir defada yapılacak alımlarda sözleşme yapılması idarelerin takdirindedir. Buna karşılık, 22'nci maddenin (c) bendi kapsamında yapılan alımlarda ise madde metninde belirtildiği üzere sözleşme yapılması zorunludur.

...

22.1.1.6.  Doğrudan temin yoluyla bedel içeren bir sözleşme kapsamında gerçekleştirilen alımlarda, İhale Uygulama Yönetmeliklerinin ilgili maddeleri çerçevesinde iş deneyim belgesi düzenlenmesi mümkündür..." � açıklaması,

İdari ş�artname'nin "İhale konusu işe ilişkin bilgiler" � başlıklı 2'nci maddesinde "2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Personel Servisi Kiralama 7 Adet En Az 27+1 Kişi, 2 Adet En Az 15+1 Kişi Kapasiteli Toplam 9 Adet Araç Kiralama

b) Miktarı ve türü: Hizmetin miktarı ve türü ekte yer almaktadır.

1 nolu Güzergâh ( 20.500 mt.) (251 gün)

2 nolu Güzergâh ( 21.000 mt.) (251 gün)

3 nolu Güzergâh ( 23.000 mt.) (251 gün) Minibüs

4 nolu Güzergâh ( 17.800 mt.) (251 gün) Minibüs

5 nolu Güzergâh ( 21.800 mt.) (251 gün)

6 nolu Güzergâh ( 23.800 mt.) (251 gün)

7 nolu Güzergâh ( 33.600 mt.) (251 gün)

8 nolu Güzergâh ( 23.500 mt.) (251gün)

9 nolu Güzergâh (23.200 mt.) (251 gün)

c) Yapılacağı yer: Sivas " “ Merkez..." � düzenlemesi,

Aynı İdari ş�artname'nin "Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler" � başlıklı 7.5'inci maddesinde "7.5.1. İsteklinin yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya

b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az %80′inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,

sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin %50′den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az %70'ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az %10'unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının %30'undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

Tüzel kişi tarafından iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son bir yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur..." � düzenlemesi ile 7.6'ncı maddesinde "Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir: Personel taşımacılığı ve tüm servis hizmetlerine ait işler benzer iş olarak kabul edilecektir." � düzenlemesi,

Teknik ş�artname'nin 17'nci maddesinde "Yüklenici çalıştıracağı araçlara ait noter tasdikli ruhsat fotokopisi, kiralama yolu ile temin edilecek araçlar için noter onaylı kira sözleşmesi ve çalıştıracağı araçların plakası ve şoförlerin ismini gösteren listeyi başvuru sırasında vereceklerdir." � düzenlemesi yer almaktadır.

Söz konusu düzenlemelerden, doğrudan temin yoluyla "bedel içeren bir sözleşme" � kapsamında gerçekleştirilen alımlarda, İhale Uygulama Yönetmeliklerinin ilgili maddeleri çerçevesinde iş deneyim belgesi düzenlenmesinin mümkün olduğu, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Belge düzenleme koşulları" � başlıklı 45'inci maddesinin onuncu fıkrası gereğince, belge düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından, işin niteliğinden dolayı birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarı esas alınarak iş bitirme belgesi düzenlenebileceği anlaşılmaktadır.

İhale dokümanı incelendiğinde, ihale konusu işin 9 araç ile 9 ayrı güzergâhta yapılacak Sivas İl Özel İdaresi personelinin taşınması işi olduğu, personel taşımacılığı ve tüm servis hizmetlerine ait işlerin benzer iş olarak belirlendiği, ihalede teklif sunacak isteklilerden, teklif edilen bedelin %50'sinden az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulmasının istenildiği anlaşılmaktadır.

1'inci kısım için yapılan incelemede;

İhalenin 1'inci kısmı uhdesinde bırakılan As Bulak Turizm ve Personel Taşımacılık Hizmetleri-Osman Bulak tarafından Sivas Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü tarafından düzenlenen 02.10.2012 tarihli ve 3018 sayılı iş bitirme belgesinin sunulduğu, söz konusu belgede işin tanımının "Gençlik Kampları ve Seyyah Projeleri Kapsamında Kamplara Gidecek Gençlerin Ulaşımının Sağlanması için Taşıma Hizmetinin Yapılması" � olarak belirtildiği, sözleşme tarihinin 08.06.2012; toplam sözleşme tutarının, gerçekleştirilen iş tutarının ve belge tutarının 214.083,05 TL olduğu, belgede yer alan açıklama notunda, işin 08.06.2012-10.09.2012 tarihleri arasında yapılan taşımacılık hizmetleri olduğunun belirtildiği görülmüştür.

Söz konusu iş deneyim belgesi ile ilgili olarak 15.01.2014 tarihli ve 159 sayılı yazı ile belgeyi düzenleyen idareden;

"1) Söz konusu iş deneyim belgesine konu işin bir ihale kapsamında gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği, bir ihale kapsamında gerçekleştirilmiş ise ihaleye ilişkin sözleşme, sözleşme bedeli, son hakediş ve/veya kesin hakediş raporları ile kabul tutanağı,

2) Söz konusu iş deneyim belgesine konu işin doğrudan temin kapsamında gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği, doğrudan temin kapsamında gerçekleştirilmiş ise sözleşmeye bağlanıp bağlanmadığı, yapılmış ise ilgili sözleşme, sözleşme bedeli ve alıma ilişkin her türlü belge,

3) İhaleyi yapan idare tarafından gönderilen işlem dosyası içinde yer alan ve ekte de sunulan "Araç Taşıma Hizmet Sözleşmesi" �nin şikâyete konu iş deneyim belgesinin dayanağı olup olmadığı,

1. Söz konusu sözleşmenin 3'üncü maddesinin (b) bendinde yer alan "Taşıma ücretleri araçların sefer sayılarına ve gidilen yere göre Belediye İl ve İlçe rayiçlerine göre ödenecek olup, ödenen ücretler firma tarafından faturalandırılacaktır." � düzenlemesinin nasıl uygulandığı,

1. Belediye il ve ilçe rayiçlerinin nasıl tespit edildiği, bu hususta ilân edilmiş bir tarifenin bulunup bulunmadığı, anılan sözleşme kapsamında iş gerçekleştirilmiş ise yüklenici tarafından kesilen faturalar, sefer sayılarına ve gidilen yere göre gerçekleştirilen iş miktarı ve faturalar için esas alınan rayiç fiyatlar,

Özetle, şikâyete konu iş deneyim belgesine konu işin bedel içeren tek sözleşme kapsamında gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği, iş deneyim belge tutarının nasıl hesaplandığı" � hususlarında bilgi talep edilmiştir.

Söz konusu yazıya cevaben gönderilen 20.01.2014 tarihli ve 262 sayılı yazıda, 4 firmadan teklif alınmak suretiyle hizmetin sağlandığı belirtilerek piyasadan alınan teklifler, teklif değerlendirme tutanakları, firma ile imzalanan "Araç Taşıma Hizmet Sözleşmesi" �, "Araç Kiralama Hizmeti Özel Teknik ş�artnamesi" �, sözleşme kapsamında düzenlenen toplam 16 adet fatura, "2012 Yılı Sivas İli ş�ehirlerarası Ücret Skalası" � ve alıma ilişkin diğer belgeler ekte gönderilmiştir.

Araç Taşıma Hizmet Sözleşmesi'nin konusu Sivas Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü'nün 2012 yılı faaliyet programı çerçevesinde gençlik kamplarına gidiş ve dönüş için şoför dâhil otobüs kiralanması olup, bu Sözleşme'nin "Sözleşme ş�artları" � başlıklı 3'üncü maddesinin (b) bendinde "Taşıma ücretleri araçların sefer sayılarına ve gidilen yere göre Belediye, İl ve İlçe rayiçlerine göre ödenecek olup, ödenen ücretler firma tarafından faturalandırılacaktır." � düzenlemesi ile "Sözleşme Süresi" � başlıklı 4'üncü maddesinde "Bu sözleşme, 08.06.2012-10.09.2012 tarihleri arası geçerlidir..." � düzenlemesi yer almaktadır.

Söz konusu hizmetin idare tarafından doğrudan temin yoluyla alındığı, güzergâhlar belirtilerek 4 firmadan teklif istenildiği ve en düşük teklifi veren As Bulak Turizm ve Personel Taşımacılık Hizmetleri-Osman Bulak ile sözleşme imzalandığı, sözleşme kapsamında toplam 16 adet faturanın düzenlendiği, sözleşmede her ne kadar taşıma ücretlerinin belediye, il ve ilçe rayiçlerine göre ödeneceği belirtilmiş ise de anılan firmanın piyasa araştırması safhasında teklif ettiği tutarlar üzerinden fatura düzenlediği, faturalarda yer alan birim fiyatların il rayiç fiyatlarının altında olduğu, idare tarafından faturaların toplam tutarları esas alınarak iş deneyim belgesi düzenlendiği anlaşılmıştır.

                      Sonuç olarak doğrudan temin yoluyla "bedel içeren bir sözleşme" � kapsamında gerçekleştirilen alımlarda iş deneyim belgesi düzenlenmesinin mümkün olduğu,   şikâyete konu iş deneyim belgesinin dayanağı olan sözleşmede ödemelerin belediye, il ve ilçe rayiçlerine göre yapılacağı belirtilmekle birlikte, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşme süresince piyasa araştırması safhasında teklif ettiği tutarlar üzerinden fatura düzenlediği, söz konusu fiyatların il rayiç fiyatlarının altında olduğu,   faturaların içeriği ve tutarları hususunda idare ile istekli arasında bir ihtilaf olmadığı, idarenin faturaların toplam tutarını esas alarak iş deneyim belgesi düzenlediği dikkate alındığında, söz konusu iş deneyim belgesinin mevzuata uygun olduğunun kabul edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

2'nci kısım için yapılan incelemede;

İhalenin 2'nci kısmında 7 isteklinin teklif verdiği, ihalenin As Bulak Turizm ve Personel Taşımacılık Hizmetleri-Osman Bulak üzerinde bırakıldığı, Sivas Star Tur. Taş. Ltd. ş�ti.nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği, başvuru sahibinin 2'nci kısım için teklif vermediği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhalelere yönelik başvurular" � başlıklı 54'üncü maddesinde "İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler." � hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkındaki Yönetmelik'in "ş�ikâyet ehliyeti" � başlıklı 5'inci maddesinde "(1) İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden;

...

c) İstekliler yeterlik başvurularının veya tekliflerinin sunulması, değerlendirilmesi ve ihalenin sonuçlandırılmasına ilişkin idari işlem veya eylemler,

hakkında başvuruda bulunabilir." � hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibinin ihalenin 2'nci kısmı için teklif vermediği, bu nedenle bu kısım için herhangi bir hak kaybının/zararının veya zarara uğrama ihtimalinin bulunmadığı anlaşılmış olup 2'nci kısma ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun'un 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun ehliyet yönünden reddi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun'un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) İhalenin 1'inci kısmına ilişkin olarak 4734 sayılı Kanun'un 54′üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

2) İhalenin 2'nci kısmına ilişkin olarak başvurunun reddine,

Oyçokluğu ile karar verildi.