YARGITAY
DANISTAY
SAYISTAY
BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI
ANAYASA MAHKEMESI
KURUL KARARLARI
Hali hazırda kullanılan yazılımın başarısı gerekçe gösterilerek, yazılım lisans kiralama işinin doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilmesi mümkün müdür?
Karar Özeti
Hali hazırda kullanılan yazılımın başarısı gerekçe gösterilerek, yazılım lisans kiralama işinin doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı hk.
Karar
| Toplantı No | : 2006/035 |
| Gündem No | : 18 |
| Karar Tarihi | : 24.07.2006 |
| Karar No | : 2006/UH.Z-1726 |
| şikayetçi: |
| Başkanlık İstemi
İhaleyi Yapan Daire: |
|
1- Ankara Eğt. ve Arş. Hastanesi, Ulucanlar Cad. Cebeci / ANKARA 2 – İstanbul Ümraniye Eğt. ve Arş. Hastanesi, Adem Yavuz Cad. No:1 Ümraniye / İSTANBUL3 – Kağıthane Devlet Hastanesi, Sanayi Mah. şahinler Sok. No:23 Kağıthane / İSTANBUL 4 – Trabzon Fatih Devlet Hastanesi, İnönü Mah. Kavakmeydan Mevkii 61040 TRABZON 5 – İstanbul Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğt. Arş. Hastanesi, İstanbul Cad. Yenimahalle No:103 Bakırköy/ İSTANBUL6 – Ümraniye Belediyesi Başkanlığı, Atatürk Mah. Alemdağ Cad. No: 1 PK 34764 Başvuru Tarih ve Sayısı: |
| Başvuruya Konu İhale: |
| Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri Hizmetlerine İlişkin İhale ve Hizmet Alımları
Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: |
|
17.07.2006 tarih ve 08.05.50.G014/2006-29E sayılı Esas İnceleme Raporunda; Yukarıda adı geçen idarelerce yapılan Hastane Bilgi Yönetim Sistemleri Hizmetlerine İlişkin İhale ve Hizmet Alımlarına ilişkin olarak Başkanlık İstemi ´ne konu haberde ihale mevzuatına aykırılık iddialarında bulunulduğu, düzenlenen 24.05.2006 tarih ve 08.05.50.G014/2006-29E sayılı Değerlendirme Raporunun Kurulca müzakeresi sonucu alınan 29.05.2006 tarih ve 2006/AK.H-550.1 sayılı Kurul Kararıyla iddiaların incelenmesine geçilmesine ve incelemenin doğrudan Kurum tarafından yapılmasına karar verildiği, adı geçen idarelerce gönderilen bilgi ve belgeler ile ihale işlem dosyalarının incelenmesinden; Ankara Eğt. ve Arş .Hastanesi ve Trabzon Fatih Devlet Hastanesinin 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendine; İstanbul Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğt. Arş. Hastanesinin 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve 22 nci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yaptıkları hastane bilgi yönetim sistemi otomasyon hizmet alımlarına ilişkin olarak ve Kağıthane Devlet Hastanesinin de mevzuata aykırı olduğu belirtilen işlemlerinin değerlendirilmek, gerekiyorsa incelenmek ve/veya soruşturulmak üzere konunun, Sağlık Bakanlığına bildirilmesine, Ümraniye Belediyesinin, 5393 sayılı Kanunun 75 inci maddesine istinaden Ümraniye Eğt. ve Arş. Hastanesi için hizmet alımı yapmasının, 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendine göre yaptığı ihalede mevzuata aykırı olduğu yukarıda belirtilen ve bu ihale sonrası dosyadaki bilgi ve belgelere göre adı geçen hastanenin talebi üzerine ihale yapılmaksızın veya hangi yöntemle yapıldığı dosya kapsamından anlaşılamayan hizmet alımı sonucu 9 ay süreliğine aynı firma ile imzalanan sözleşmeye ilişkin olarak mevzuata aykırı olduğu belirtilen işlemlerinin değerlendirilmek, gerekiyorsa incelenmek ve/veya soruşturulmak üzere konunun, İçişleri Bakanlığına bildirilmesine, karar verilmesinin uygun olacağı sonuç ve kanaatine varıldığı belirtilmiştir Karar: |
| Esas İnceleme Raporu ve ekleri ile ihale dosyası incelendi: Başkanlık İstemine konu haberde özetle; 1) Türkiye'de devlet hastanelerini birbiri ile uyumlu hale getirmek, sağlıklı bir veri tabanı oluşturmak, hastane hizmetlerinin daha seri biçimde sunulabilmesi için 57. Hükümet döneminde Sağlık Bakanlığı'nın tüm hastanelerin ihtiyaçlarını giderebilecek bir yazılım sistemini merkezde bulunan bir ekiple geliştirme çalışmaları başlattığı, oluşturulan yazılım sisteminin pilot hastanelerde uygulanmaya başlandığı, yeni gelen hükümet zamanında yayımlanan bir genelge ile Bakanlık tarafından tek merkezden yazılım programı hazırlanmasına devam edilmeyeceğinin bildirildiği, 10.04.2003 tarih ve 2003/36 sayılı genelge ile bilgisayar hizmetlerinin hastaneler tarafından kendi ihtiyaçları doğrultusunda alınacağının açıklandığı, bunun üzerine 11 hastanede pilot uygulama başlatıldığı, bu süreçte Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ankara Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi, İstanbul Ümraniye Eğitim Araştırma Hastanesi, Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi, Kağıthane Devlet Hastanesi ve Fatih Devlet Hastanesinin otomasyon sistemi işinin Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sabahattin AYDIN'ın eşi Sibel AYDIN'ın ortağı olduğu Bilbest şirketine verildiği, 2 ) Ankara Eğt. Arş. Hastanesi'ndeki işlemlere bakıldığında, hastanenin otomasyon işinin "fikir ve sanat eseri" kapsamında değerlendirilerek hizmetin Bilbest şirketine gördürüldüğü ve bu işin sadece bu şirket tarafından yapılabileceğinin vurgulandığı, ihaleye çıkılmayarak ihaleye girebilecek büyük şirketlerin işi almasının önlendiği, anılan hastanenin 2004 Aralık ayından bu yana adı geçen şirkete 1 trilyon liranın üzerinde ödeme yaptığı, hastane otomasyonu işini, fikir ve sanat eseri kabul eden uygulamanın Ankara Atatürk Eğit. Arş. Hastanesi'nde de yapıldığı, diğer hastaneler dikkate alındığında elde edilen gelirin boyutunun trilyonları bulduğu, 3 ) Bilbest şirketinin 29.03.2002'de İstanbul'da kurulduğu, yönetim kurulu üyesi olan Sibel AYDIN'ın eşinin müsteşar olması üzerine yönetim kurulu üyeliğinden ayrıldığı, şirketin daha sonra 20.07.2004 tarihinde Ankara'da kurulduğu ve 04.08.2004 tarihinde ise İstanbul kayıtlarından çıktığı, Sibel AYDIN'ın Ankara'da kurulan yeni şirketin % 25 oranında ortağı olduğu, Bilbest'in İstanbul'dan Ankara'ya taşınması ve Sibel AYDIN'ın şirket İstanbul'da iken yönetim kurulu üyeliğinden ayrılmasının iz kaybettirme operasyonu olarak nitelendiği, iddialarına yer verilmiştir. Başvuru sahibinin iddialarına ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır: Sağlık Bakanlığı'nın 10.04.2003 tarih ve 224 sayılı Genelgesi (No:2003 / 36) ile bilgisayar, yazılım ve bakım hizmetlerinin 4734 sayılı Kanun çerçevesinde ihale yoluyla temin edilebileceği belirtilmiştir. Başkanlık İstemine konu olan idarelerden gelen bilgi ve belgeler, aşağıda idare bazında ayrı ayrı incelenmiştir. İnceleme devam ederken, iddialarda adı geçen hastanelere hizmet veren Bilbest Bil. Sağ. Eğt. Dış Tic. San. Ltd. şti. tarafından Kurumumuza gönderilen 03.07.2006 kayıt tarih ve 19766 sayılı yazıda; Kurum tarafından gazete haberine dayanılarak inceleme başlatıldığı, inceleme sonucu verilecek kararın firmalarını doğrudan ilgilendirdiği, öncelikle gazete haberinin tekzip edildiğini belirtmek istedikleri, gazetede haberinin gerçekleri yansıtmadığı, haberde 11 hastanede pilot uygulama başlatıldığının belirtildiği, Sağlık Bakanlığı'nın 10.04.2003 tarih ve 2003/36 sayılı Genelgesi ile bilgisayar hizmetlerinin hastanelerin kendi ihtiyaçları doğrultusunda alınacağının açıklandığı ancak, "11 hastanede pilot çalışma başlatıldığı" iddiasının konuyu çarpıtabilmek için kullanılan bir cümle olduğu, sonradan başlatılan çalışmayı önceki gibi tüm hastanelerde kullanılacak bir yazılım geliştirmek için pilot çalışma olduğunu vurgulamaya yönelik olduğu, İşin doğrusunun bir hastanede başlatılan çalışmanın Sağlık Bakanlığı'nın 17.03.2006 tarihli genelgesine dayandığı, oysa önceki pilot çalışmayı iptal eden ve hastanelerin kendi yazılımlarını kendilerinin almalarını belirten genelge tarihinin 10.04.2003 olduğu, iki genelge arasında geçen sürenin üç yıl olduğu ve hastanelerin yazılımlarını kendilerinin temin etmelerine ilişkin genelgenin tüm Bakanlık hastanelerine yönelik olduğu, şimdiye kadar bu genelge kapsamında 860 Bakanlık hastanesinin kendi yazılımını aldığı, firmalarının bu iki genelge arasında geçen süre içerisinde sadece adı geçen 5 hastanenin işini aldığı, 17.03.2006 tarihli yazının diğer genelge ile tamamen ilgisiz olduğu, bu yazıda; "hastanelerimizin kesmiş oldukları faturaların doğruluğunun elektronik olarak kontrol edilmesi ve yapılacak merkezi istatistik çalışmalarına kaynaklık edecek veri ambarının oluşması amacıyla bakanlığımız bünyesinde kurulmakta olan fatura bilgi sisteminin ilk aşaması olan pilot çalışmalarının gerçekleştirilmesi için belirlenen ve ekli listede yer alan hastanelerin her ay kesmiş oldukları faturaları en geç takip eden ayın ilk 10 günü içinde fatura bilgi sistemine internet üzerinden elektronik olarak göndermeleri gerekmektedir. " ifadelerinin yer aldığı, Dolayısıyla 17.03.2006 tarihli yazının, tüm hastanelere yönelik olmadığı, bu yazının konusunun fatura bilgi sistemi kurma çalışması olduğu, gazetede yayımlanan tekzip metninde de belirtildiği gibi bu pilot çalışmanın firmalar açısından ticari bir getirisinin de bulunmadığı, bu çerçevede aynı ya da benzer pilot çalışmaların Emekli Sandığı ve SSK tarafından da başlatıldığı, değişik kurumlar tarafından Bilbest'in otomasyon hizmeti sağladığı hastanelerin diğer kurumlarca pilot seçilmesindeki yegane unsurun yazılımın ve hastanede sunulan hizmetin örnek olacak değerde olması olduğu, daha önceki pilot çalışma başlatılan ve Bilbest'in hizmet sunduğu çalışmalara ilişkin yazıların ekte sunulduğu, Haberde yer alan iddialardan diğer ise, ""¦otomasyon sistemi işinin Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sabahattin AYDIN'ın eşi Sibel AYDIN'ın ortak olduğu Bilbest şirketine verildiği" iddiasının gerçeği yansıtmadığı, Sibel AYDIN'ın eşinin Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı olması üzerine 04.11.2003 tarihinde hisselerini devrederek, firmalarıyla olan tüm ilişkisini bitirdiği, belirtilen tarihten sonra da ne firmalarının ortağı ne de yönetim kurulu üyesi olmadığı, Sibel AYDIN'ın firmalarına ortak olduğu dönemde Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerden ya da herhangi bir kamu kuruluşundan herhangi bir iş, ihale ya da ödeme almadıkları, sonuç olarak bu iddia bakımından uygulama imkanı olan 4734 sayılı Kanunun 11, 17 ve 59 uncu maddelerinin şartlarının gerçekleşmediği, İddialarda geçen "şirketlerinin önce 29.03.2002'de İstanbul'da kurulduğu, daha sonra yönetim kurulu üyesinin eşinin müsteşar olması üzerine önce yönetim kurulu üyeliğinden ayrıldığı, şirketin daha sonra 20.07.2004 tarihinde Ankara'da kurulduğu, 04.08.2004 tarihinde de İstanbul kayıtlarından çıktığı, aynı kişinin Ankara'da kurulan şirketin % 25 ortağı olduğu, Bilbest'in İstanbul'dan Ankara'ya taşınması ve müsteşar eşinin şirket İstanbul'da iken yönetim kurulu üyeliğinden ayrılmasının iz kaybettirme operasyonu olduğu" iddiasında doğru olan tek cümlenin "29.03.2002'de İstanbul'da kurulduğu" ifadesi olduğu, Sibel AYDIN'ın eşinin müsteşar değil müsteşar yardımcısı olduğu, adı geçen kişinin yönetim kurulu üyeliğinden değil ortaklıktan ayrıldığı, şirketin Ankara'da yeniden kurulmadığı sadece bilişim firmaların yer aldığı Cyberpark-Teknopark'a taşındığı, firma kaydının İstanbul'un kaydından çıkması gibi bir durumun söz konusu olmadığı ve Türk Ticaret Kanununa göre de olamayacağı, bu hususun Ticaret Sicil Gazetesi'nin 09.08.2004 tarih ve 6110 sayılı nüshasından kolayca anlaşılacağı, Sibel AYDIN hisselerini devrettikten sonra firma ile bir ilgisinin kalmadığı, haberde yer aldığı gibi iz kaybettirme veya benzeri gayretler olsa neden Ankara'ya taşındıktan sonra adı geçenin tekrar şirket ortağı olacağı, bu nedenlerle gazete haberinde yer alan ifadelerin yalan ya da yanlış olmasının yanında kendi içinde de tutarsız olduğu, konu hakkında hiçbir ciddi araştırma yapılmadan, birileri tarafından kaleme alındığı kanaatinin oluştuğu, Yine haberde "Ankara Eğt. Ve Arş. Hastanesinin otomasyon işini "fikir ve sanat eseri" kapsamında değerlendirerek bu işin sadece Bilbest tarafından yapılabileceğinin vurgulandığı ve hastaneden yapılan ödemelerin trilyonları bulduğu" iddiasının da gerçeği yansıtmadığı, hizmet alımlarının doğrudan 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendi çerçevesinde yapılmadığı, banka hibesi yoluyla ve anılan Kanunun 21/f maddesine göre ihale edildiği, bu çerçevede kullanılmakta olan bir yazılım ve beraberindeki hizmetin sözleşme süresi bitiminde 4734 sayılı Kanun 22 nci maddesinin (b) bendine göre hizmet sözleşmesi yapıldığı, bilgisayar hizmetlerinin bir fikir ve sanat eseri olduğu, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu m. 2/I'e göre bu hizmetin ilim ve edebiyat eseri olarak kabul edildiği, bu nedenle eser üzerindeki bütün hakların eser sahibine ait olduğu, Kurumun Tebliğlerinde de belirtildiği üzere, 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendinin sadece gerçek veya tüzel tek kişinin ihtiyaç ile ilgili bilimsel, teknik, fikri veya sanatsal vb. nedenlerle özel hakka sahip olmasını ifade ettiği, bu nedenle bu hizmetin doğrudan teminle alınmasının Kanuna uygun olduğu, Ayrıca hibe veya 4734 sayılı Kanunun m. 21 nci maddesinin (f) bendine göre alımı yapılarak idarenin envanterine geçen bir işin daha sonra anılan Kanunun 22 nci maddesinin (c) bendi çerçevesinde uzatılmasının mümkün olduğu, diğer taraftan otomasyon hizmet alımları ile ilgili belirsizlik, zorluk ve yaşanılan sıkıntılarla ilgili Bakanlığa çok sayıda başvuru olduğu, hastanenin çok önemli bilimsel, tıbbi ve mali çok önemli kazançlarının gerçekleştiği ve halen de olduğu, bu yazılımdan vazgeçilmesi halinde en azından kısa ve orta vadede idarenin çok büyük zararlar görebileceği düşüncesi ile sözleşmelerin yapıldığı ifade edilmiştir. Başkanlık İstemine konu olan haberin yayımlandığı Vatan Gazetesi'nin 10.06.2006 tarihli nüshasında, konuya ilişkin tekzip metni yayımlandığı tespit edilmiş olup, tekzip metninde; "27.03.2006 tarihinde Vatan Gazetesinde Müvekkil Prof. Dr. Sabahattin AYDIN aleyhinde "Hastaneler Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısının eşinin oldu. şirkete ihalesiz iş verilip tatlı para kazandırılıyor" şeklindeki haberin gerçek dışı olduğu, bu haberin gerçeğe, objektif- tarafsız habercilik ilkelerine aykırı olarak yapılmış yanlış ve yalan bir haber olduğu, müvekkil Prof. Dr. Sabahattin AYDIN'ın eşine ait bir yazılım şirketi olmadığı, Bilbest şirketinin müvekkilin eşine ait olmadığı, söz konusu şirkette Sibel AYDIN'ın herhangi bir hissesinin mevcut olmadığı, anılan şirketin sadece kuruluş aşamasında müvekkilin eşinin ortaklığının söz konusu olduğu, müvekkilin Bakanlıkta görev almasından sonra, 04.11.2003 tarihinde Sibel AYDIN'ın tüm hisselerini devrettiği, şirket Ankara'ya taşındıktan sonra da herhangi bir ortaklığın söz konusu olmadığı, Bilbest şirketine müvekkil eşinin ortak olduğu dönemde de yazılım programları ile ilgili kamu kuruluşlarından alınmış ve halen devam etmekte olan bir ihalenin de olmadığı, Sağlık Bakanlığının hastanelerin kendi otomasyon işlerini, kendilerinin piyasadan almasına yönelik başlatmış olduğu herhangi bir pilot çalışmasının da bulunmadığı, "Bakanlık tarafından doğrulandı"diye sözü edilen 17.03.2006 tarih ve 5194 sayılı yazının, hastanelerin bilgi sistemi almaları ile hiçbir ilgisinin bulunmadığı, bu uygulamanın firmalar açısından ticari bir getirisinin de olmadığı, Haberde ne yazık ki bu iki hususun birbirine karıştırılarak adeta pilot seçilen 11 hastanenin 6'sının Bilbest adlı firmadan doğrudan hizmet almasının sağlandığı gibi bir anlam verilmeye çalışıldığı, eğer adı geçen firma 5 veya 6 hastaneye hizmet veriyorsa bunun 11 hastanenin 6'sı değil 830 hastanenin 6'sı olduğu, Sonuç olarak, basının kamuoyunun doğru oluşmasındaki rolü ve yerinin yadsınamayacağı, ancak, basın özgürlüğü kullanılarak kamuoyu aydınlatılırken olaylar çarpıtılarak gerçek dışı ve kamuoyunun kin ve nefretinin müvekkile yöneltilmesinin basın özgürlüğü ile bağdaştırılamayacağı, gerçek dışı haberlerle kişilik haklarına, şeref ve haysiyete tecavüz edilemeyeceği, yapılmış olan haber ve habercilik anlayışı ile müvekkilin şeref ve haysiyetine leke sürüldüğü, yapılan haberin içeriğinin gerçeklere dayanmadığı" hususlarının Prof. Dr. Sabahattin AYDIN Vekili Av. Murat şAHİN tarafından ifade edildiği anlaşılmıştır. Öncelikle gazete haberinde yer alan, Müsteşar Yardımcısı Prof. Dr. Sabahattin AYDIN'ın eşi Sibel AYDIN'ın Bilbest firmasındaki ortaklık durumu Kurumca incelenmiştir. İstanbul ve Ankara Ticaret Sicil Memurlukları tarafından gönderilen yazılar incelendiğinde; Bilbest Bil. Sağ. Eğt. Dış Tic. Ve San. Ltd. şti.'nin 05.04.2002 tarih ve 5521 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde tescil ilanının yayımlandığı, tescil tarihinin 29.03.2002 olduğu, şirketin merkezinin Ankara'ya taşınmasına ilişkin ilanın (19347 sicil no), 04.08.2004 tarihinde 09.08.2004 tarih ve 6110 sayılı Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlandığı, Kuruluşta şirket sermayesi 10 milyar TL, kurucu ortakların ise 5 milyar TL'si Muhterem ERCAN, 2,5 milyar TL'si Yunus şENGÜL ve 2,5 milyar TL'si Sibel AYDIN tarafından taahhüt edilerek şirketin kurulduğu, ilk üç yıl için müdür Muhterem ERCAN'IN tek imzası ile şirketi temsil ve ilzama yetkili kılındığı, Sibel Aydın'ın, 2,5 milyar kıymetindeki sermaye payını 04.11.2003 tarih ve 22375 sayılı Ankara 19. noterliğinden onaylı hisse devir sözleşmesi ile Yunus şENGÜL'e devrettiği,11.11.2003 tarih ve 2 nolu karara göre ortakların Muhterem Ercan (200 hisse-5.000 YTL), Yunus şENGÜL (200 hisse-5.000 YTL) olduğu, 20.07.2004 tarih ve 4 nolu karara göre ise ortakların, Muhterem ERCAN(150 hisse-3.750 YTL), Yunus şENGÜL (125 hisse-3.125 YTL), Mehmet Zahid ERCAN (125 hisse-3.125 YTL) olduğu tespit edilmiş olup, Sibel AYDIN'ın 04.11.2003 tarihinden itibaren Bilbest firmasının ortağı olmadığı anlaşılmıştır. İncelemeye konu idarelerce Bilbest firması ile yapılan ihale ve doğrudan teminle yapılanlarda da sözleşme tarihlerinin, Sibel AYDIN'ın hisselerini devrettiği tarih olan 04.11.2003'ten sonra olduğu tespit edildiğinden iddia bu yönüyle uygun bulunmamıştır. Sağlık Bakanlığı'nın 10.04.2003 tarih ve 2003/36 nolu Genelgesi incelendiğinde; 01.01.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde, bilgisayar sistemlerine yönelik hizmetleri de satın alınabilen hizmetler kapsamına alındığı, Bakanlığa bağlı yataklı tedavi kurumlarında kullanılan Hastane Bilgi Yönetim Sistemlerinin yazılım bileşenlerinin öncelikle kendi demirbaşı olmasının tercih edilmesi gerektiği, lisanssız yazılım kullanılmaması konusunda gereken hassasiyetin gösterilmesi ve gerekli lisans haklarının ivedilikle alınması gerektiği, hiçbir demirbaşı olmayan kurumlar ile halen mevcut donanım ve yazılım olup da kapasite artırımı ya da yeniden düzenleme yapmak gibi çeşitli maksatlarla ek alım yapmak isteyen kurumların bir teknik komisyon oluşturup satın alma işlemlerini kendilerinin yürütecekleri, Bakanlığa bağlı kurumların ihalelerin yapılması ve sözleşmelerin akdedilmesinde 4734 ve 4735 sayılı Kanunlara göre hareket etmeleri gerektiği belirtilmiştir. Haberde yer alan Sağlık Bakanlığı'nın Ankara, İstanbul, Trabzon, Kocaeli ve Bursa Valiliklerine gönderdiği belirtilen 17.03.2006 tarih ve 5194 sayılı yazıda belirtilen konunun Bakanlık bünyesinde kurulmakta olan veri ambarının oluşması maksadıyla kesilen faturaların internet üzerinden fatura bilgi sistemine gönderilmesi ve hastanelerin otomasyon veya destek hizmeti aldıkları firmalarla irtibata geçerek sistemlerinde veriş gönderebilecek düzenlemeleri yapmaları gerektiğine ilişkin olduğu, hakkında iddiaların incelenmesine geçilen hastanelerin otomasyon hizmeti ihaleleriyle doğrudan ilgili olmadığı, faturaların elektronik ortamda Bakanlık merkez veri ambarına gönderilmesi hususunda olduğu ve yapılan inceleme yönünden hastanelerin ihale yoluyla otomasyon hizmeti alımlarıyla doğrudan bağlantılı olmadığı anlaşılmıştır. 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) ve (c) bentlerinde; "Aşağıda belirtilen hallerde ihtiyaçların ilan yapılmaksızın ve teminat alınmaksızın doğrudan temini usulüne başvurulabilir. "¦ b) Sadece gerçek veya tüzel tek kişinin ihtiyaç ile ilgili özel bir hakka sahip olması. c) Mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve standardizasyonun sağlanması için zorunlu olan mal ve hizmetlerin, asıl sözleşmeye dayalı olarak düzenlenecek ve toplam süreleri üç yılı geçmeyecek sözleşmelerle ilk alım yapılan gerçek veya tüzel kişiden alınması,", Anılan Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (f) bentlerinde de; "Aşağıda belirtilen hallerde pazarlık usulü ile ihale yapılabilir: "¦ b) Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması. f) İdarelerin yaklaşık maliyeti elli milyar Türk Lirasına (seksenaltıbin ikiyüzyetmişsekiz Yeni Türk Lirasına)* kadar olan mamul mal, malzeme veya hizmet alımları." hükümleri yer almaktadır. Kamu İhale Genel Tebliğinin Birinci Bölüm, XIX. Kısmında 4734 sayılı Kanunun (b) ve (c) bentlerine ilişkin olarak; "22/06/2005 tarihli ve 25853 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik değişiklikleriyle 4734 sayılı Kanunun 22 nci Maddesinin (a), (b), (c) bentleri kapsamında idarece yapılacak alımlarda kullanılmak üzere, "4734 sayılı Kanunun 22 nci Maddesinin (a), (b), (c) Bentleri Kapsamında Tek Kaynaktan Temin Edilen Mallara/Hizmetlere İlişkin Form" eklenmiştir (KİK026.0/M-H). Anılan form hazırlanırken formdaki dipnot belirlemelerine özellikle dikkat edilmesi gerekmektedir. Buna göre alımın gerçek veya tüzel tek kişiden yapılma sebepleri ayrıntılı, net ve objektif bir biçimde ortaya konacak, Kanunun 22 nci maddesinin anılan bentlerinde belirtilen hükümlerin uygulanabilir olmasını sağlayan sebepler detaylı olarak yazılacak, bunlara ilişkin belgeler de anılan forma eklenecektir. Ayrıca mal alımlarıyla ilgili olarak; ihtiyacın niteliği, ihtiyaç konusu malın ayrıntılı teknik özellikleri ve ne amaçla kullanılacağı, anılan amacı en az aynı verimlilik, etkinlik ve fonksiyonellikle karşılayabilecek diğer ürünlerin-modellerin-markaların vb. bulunup bulunmadığının tespitinin yapılıp yapılmadığı ve bulunmuyorsa nedenleri, ihtiyaç konusu malı satan başka firmaların olup olmadığı gibi hususlara yer verilecektir. İdareler, 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (a) bendinin uygulamasında mal ve hizmet alımlarında, 4734 Sayılı Kanunun 22 nci Maddesinin (a), (b), (c) Bentleri Kapsamında Tek Kaynaktan Temin Edilen Mallara/Hizmetlere İlişkin Formu (KİK026.0/M-H) kullanarak ihtiyacın neden sadece gerçek veya tüzel tek kişi tarafından karşılanabileceğini detaylı olarak yazacak, fiyat araştırması yapacak, ihtiyaç konusu malın veya hizmetin niteliklerini tarif edecek ve bu hususlara ilişkin bütün belgeleri standart forma ekleyeceklerdir. Ayrıca, bir taahhüt kapsamında; taahhüt konusu sözleşme veya şartnamede yer alan hükümler nedeniyle belli bir marka veya modelli malın alınmasının zorunlu olduğu hallerde, 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (a) bendinin uygulanması mümkün bulunmaktadır. 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendi sadece gerçek veya tüzel tek kişinin ihtiyaç ile ilgili bilimsel, teknik, fikri veya sanatsal v.b. nedenlerle özel bir hakka sahip olmasını ifade etmektedir. Bu nedenle, ihale konusu mal veya hizmet alımı; bilimsel, teknik, fikri veya sanatsal v.b. nedenlerle ve münhasır hakların korunması nedeniyle sadece belirli bir mal tedarikçisi veya hizmet sunucusu tarafından gerçekleştirilebiliyorsa, ilan yapılmaksızın anılan madde hükmüne göre doğrudan temin yoluyla ihtiyaçların karşılanması mümkün bulunmaktadır. Örneğin idarelerin diğer usullerle temini mümkün olmayan bilimsel yayın, fikir ve sanat eseri, belirli bir akademik kişiden eğitim v.b. mal veya hizmet alımları bu bent kapsamında temin edilebilecektir. İdareler, 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendinin uygulamasında, Tek Kaynaktan Temin Edilen İhtiyaçlara İlişkin Standart Form (KİK026.0/M-H) kullanarak ihtiyacın neden sadece özel bir hakka sahip gerçek veya tüzel tek kişiden karşılanabileceğini detaylı olarak yazacak, fiyat araştırması yapacak, ihtiyaç konusu mal veya hizmet alımının niteliklerini tarif edecek ve bu hususlara ilişkin bütün belgeleri standart forma ekleyeceklerdir. 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (c) bendi uyarınca, mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve standardizasyonun sağlanması için zorunlu olan mal ve hizmetlerin, asıl sözleşmeye dayalı olarak düzenlenecek ve toplam süreleri üç yılı geçmeyecek sözleşmelerle ilk alım yapılan gerçek veya tüzel kişiden alınması mümkün bulunmaktadır. Bu kapsamda yapılacak alımlarda, Kanunun 5 inci maddesindeki rekabet, saydamlık, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması ilkeleri ile Kanunun temel alım usullerinin gereği olarak; daha önce sözleşmeye bağlanmış asıl işin kapsam ve miktarının, idarenin ihtiyacını karşılayacak şekilde tespit edilmesi; toplam süreleri üç yılı geçmemek üzere asıl sözleşmeye dayalı olarak yapılacak alımların ise, ihtiyaca ilişkin asıl sözleşmeye bağlanan mal ve hizmet alımıyla ilgili olarak önceden öngörülmemekle birlikte ihtiyacın gereği olarak ortaya çıkmasına ve tamamlayıcı nitelikte bir alım olmasına dikkat edilmesi gerekmektedir.Temine konu olacak mal ve hizmet alımları arasında kabul edilebilir doğal bir bağlantı bulunmalıdır. Bu saptamaların idarelerin teknik birimlerince yapılması esas olmakla birlikte konu ile ilgili kuruluşlardan teknik yardım alınması da mümkün bulunmaktadır. İdareler ihtiyaçlarının temin edilmesinde saydamlığı, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlamakla yükümlüdür. Bu zorunlulukların idarece saptanması durumunda, yapılacak alımlarda; ihale komisyonu kurma ve 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde sayılan yeterlik kurallarını arama zorunluluğu bulunmaksızın, ihale yetkilisince görevlendirilecek kişi veya kişiler tarafından piyasada fiyat araştırması yapılarak ihtiyaçlar temin edilebilecektir. İdare ile yüklenici (ilk alım yapılan gerçek ve tüzel kişi) arasında asıl sözleşmeye dayalı olarak düzenlenecek sözleşmelerin süreleri 3 yılı geçmeyecektir. İhtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması, kamu kaynaklarının verimli şekilde kullanması için 4734 sayılı Kanun hükümlerine uygun olarak ihale usulünün belirlenmesine ve ihale dokümanında yapılacak düzenlemelere ilişkin yetki ve sorumluluk idarelerin takdirinde bulunduğundan; ihtiyaçların 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (c) bendi kapsamında temini için, alımı gerçekleştirilecek mal ve hizmetin, mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve standardizasyonun sağlanmasının zorunlu olduğunun idarelerin teknik birimlerince ya da ilgili kuruluşlardan teknik yardım alınarak saptanması gerekmektedir. Yukarıdaki esaslar çerçevesinde; alınacak mal veya hizmetin mevcut ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyum ve standardizasyonunun sağlanmasının zorunlu olduğu idarelerin teknik birimlerince ya da ilgili kuruluşlardan teknik yardım alınarak saptanması halinde, bu mal ve hizmetler ilk alım yapılan gerçek ya da tüzel kişiden 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (c) bendi kapsamında alınabilir. İdareler 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (c) bendinin uygulamasında, 4734 Sayılı Kanun'un 22 nci Maddesinin (a), (b), (c) Bentleri Kapsamında Tek Kaynaktan Temin Edilen Mallara/Hizmetlere İlişkin Formu (KİK026.0/M-H) kullanacaklardır." açıklamaları yer almaktadır. Ankara Eğt. ve Arş. Hastanesi'nden gelen ve 05.04.2006 ve 02.05.2006 tarihlerinde Kurum kayıtlarına alınan idarenin yazıları ve eklerinin incelenmesi neticesinde; İdarece kullanılan Health Information System v4.0 yazılımının, kullanım lisans devri, güncellenmesi, geliştirilmesi, gerekli bakım, revize ve ihtiyaç duyulan geliştirmelerin yapılması işinin 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendi uyarınca yapılan piyasa araştırması sonucu, 2004 yılı için Bilbest firması ile imzalanan sözleşme bedellerinin; 79 iş günü süreli(14.10/31.12.2004 arası) 213.290.000.000 TL(213.290,00 YTL), 2005 yılı için 997.200.000.000 TL ( 997.000,00 YTL), 2006 yılı için ise 838.800,00 YTL olduğu tespit edilmiştir. Başhekimlik makamına yazılan 27.04.2004 tarihli ve başhekim yardımcılarının imzasını taşıyan yazıda; mevcut sistemin (Bilbest'in yazılımından önceki sistem) olumsuz ve hizmeti aksatan yönleri sıralanarak Sağlık Bakanlığı'nın 10.04.2003 tarih ve 36 sayılı Genelgesi çerçevesinde bilgi sisteminin dışarıdan temin edilmesi ve telafisi güç zararların önlenmesi için gereğinin yapılmasının istendiği tespit edilmiştir. Belirtilen ihtiyacın karşılanması için Garanti Bankası tarafından maaş ödeme protokolü çerçevesinde, 06.04.2004 tarihinde hastaneye bilgisayar donanım ve yazılım hibesi yapıldığı, idarece kullanılan yazılımın bu hibe çerçevesinde Bilbest firması tarafından sağlandığı, hibe edilen hizmet karşılığı Garanti Bankası tarafından sağlanan kaynağın 09.10.2004 tarihinde tükendiğinin belirtildiği, bunun üzerine idarenin dosyada bulunan Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Bilbest firması ile ilgili yazısını esas alarak, idareye hibe edilen ve halen kullanılmakta olan yazılım konusunda adı geçen firmanın fikri mülkiyet hakkı sahibi olduğu belirtilerek 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendi uyarınca doğrudan temin yöntemiyle hizmetin alındığı ve bu yöntemin 2006 yılı için de uygulanmaya devam edildiği tespit edilmiştir. Hastane Başhekimi Prof. Dr. Ali Pekcan DEMİRÖZ imzalı 02.05.2006 tarih ve 06118 sayılı yazıda; otomasyon hizmeti alımının yöntem ve gerekçelerinin özetlendiği, Teknik gerekçe olarak; hastanede 03.10.2003 tarihinden itibaren Bakanlık emri ile kullanılmakta olan ve geliştirilmeye çalışılan HBYS sürüm 2 yazılımı için pilot hastane konumunda oldukları, yaşanan aksaklıkların ilgili birimlerce tutulan raporlarla tespit edildiği, yaşanan aksaklıkların hastaneyi tıbbi, mali ve işlevsel kayıplara uğratabileceği kanısına yer verildiği, yeni otomasyon sistemlerinin kurulumu ve entegrasyonunun zaman aldığı, bu süre zarfında muhakkak hastanelerin cari işlemlerinde kayba uğradığı, sözleşmelere her ne kadar bununla ilgili müeyyide konulsa bile ceza firmanın hak edişinden fazla olamadığı, hastanedeki sistemin Bakanlıkça yürütülen hemen hemen bütün projelerde pilot çalışmalara entegre edildiği ve alınan sonuçların referans veri olarak kullanıldığı, Başbakanlık tarafından yapılan bir ankette hastanelerinin hasta memnuniyeti açısından birinci olduğunun şifahi olarak ifade edildiği, kendi yatak sayısı grubundaki hastaneler arasında elde edilen tahakkuk miktarı açısından birinci olduğu ve tüm hastaneler arasında ilk beşte yer aldığı, Usule ilişkin olarak da; 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendi ve Kamu İhale Genel Tebliğindeki açıklamalar birlikte yorumlandığında, ihtiyacın gerektiği gibi karşılanması ancak telif hakkına bağlı bir ürünün veya eserin kullanımı ile mümkün olabiliyorsa doğrudan teminle yapılabileceği, ekte sunulan Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları ve Sinema Gen. Müdürlüğünün yazısından anlaşılacağı üzere, ilgili firmanın Bilkod:418 olarak kayıtlı ve mevcut sistem ile ilgili tek hak sahibi olduğu, mevcut sistemle devam edilmesinin gerektiğinin net bir şekilde anlaşıldığı, doğrudan temin yöntemlerinden 22/a, 22/b, 22/c' nin birbirine çok benzeyen hükümler olduğu, 22/b yönetiminin daha uygun olacağına karar verildiği belirtilmiştir. 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendi kapsamında yapılan hastane bilgi yönetim sistemi lisans kiralama hizmet alımına ilişkin olarak 22.06.2005'te standart formlarda yapılan değişiklikle eklenen 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (a), (b), (c) Bentleri Kapsamında Tek Kaynaktan Temin Edilen Mallara/Hizmetlere İlişkin Formu (KİK026.0/M-H). düzenlediği,bu formda gerekçe olarak halen hastanede kullanılan sistemin verimliliği, Sağlık Bakanlığından gelen teşekkür yazısı, tahakkuk miktarı bakımından kendi yatak sayısındaki hastaneler arasında birinci, genelde de Türkiye'de ikinci olduklarını, aynı sistemle devam etmezlerse günlük cironun çok yüksek olması nedeniyle hastanenin ciddi sıkıntıya düşeceğini gerekçe gösterdikleri, dosya kapsamından da ayrıca hastaneye ilk başta hibe edilen hizmeti sağlayan ve halen hizmet vermekte olan firmanın bu yazılım üzerinde fikri mülkiyet hakkı olduğu, başka bir firmadan bu hizmetin temin edilmesinin mümkün olmadığı hususları gerekçe gösterilmiştir. Ankara İl Defterdarlığı Sağlık Kurumları 9 nolu Döner Sermaye Saymanlığı tarafından idareye hitaben yazılan 25.11.2004 tarih ve 387 sayılı yazıda; Bilbest firmasına ait ihale taahhüt dosyasının, verile emrine bağlanarak ödenmek üzere kendilerine gönderildiği, ancak ihale konusu hizmet alımının 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendi kapsamında değerlendirilemeyeceğinden ihale dosyasının ve verile emrinin iade edildiği, bunun üzerine hastane başhekimi imzalı, sorumluluğun üstlenildiğine dair yazının ilgili saymanlığa gönderildiği anlaşılmıştır. Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğünün 30.06.2004 tarih ve 3975 sayılı, Bilbest firmasına hitaben yazığı yazıda; bilgisayar programlarının 5846 sayılı Kanunun 2 nci maddesi kapsamında ilim ve edebiyat eseri olarak korunduğu, bu çerçevede, anılan Kanunun 44 üncü maddesi gereğince çıkarılan Fikir ve Sanat Eserlerinin İşaretlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 4 ve 5 inci maddeleri gereğince firmaya tahsis edilen Bilgisayar Kod Numarasının "BİL-KOD:418" olduğu, bu kod numarasının sadece bir program veya yazılım için olmayıp, firma ve kişi adına bir defaya mahsus verilen numara olduğu ve eser tescilini ifade etmediği, bilgisayar programı taşıyan disk ve disket nüshalarında adı geçen Yönetmeliğin 5 inci maddesi kapsamında kullanılacağı belirtilmiştir. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 2 nci maddesinin 1 inci bendinde; "İlim ve edebiyat eserleri şunlardır: 1- Herhangi bir şekilde dil ve yazı ile ifade olunan eserler ve her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık tasarımları," şeklinde yazılım programlarının ilim ve edebiyat eseri sayıldığı belirtilmiştir. Yazılım üzerindeki hakların salt kanunen korunmasının, 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendine göre sadece tek gerçek veya tüzel kişinin özel hakka sahip olduğu çerçevesinde hizmet alımı yapılmasına imkan vermeyeceği, 4734 sayılı Kanun kapsamında Kamu İhale Genel Tebliğinde açıklandığı üzere, ihtiyacın neden sadece özel bir hakka sahip gerçek veya tüzel tek kişiden karşılanabileceğini detaylı olarak yazılması, fiyat araştırması yapılması, ihtiyaç konusu mal veya hizmet alımının niteliklerinin tarif edilmesi gerektiği, idarece sadece belli bir yazılımın ihtiyacını karşılayacağını net ve objektif olarak ortaya konulamadığı durumlarda ihale usullerinin kullanılarak ihaleye çıkılması gerektiği, 4734 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinde belirtilen ihale usullerinin kullanılarak ihale yapılması halinde rekabetin oluşacağı ve bu nedenle idarece ihaleye çıkılmayıp 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendine göre doğrudan temin yöntemiyle otomasyon hizmet alımı yapılmasının kanuna aykırı olduğu değerlendirilmiştir. İstanbul Ümraniye Eğt. ve Arş. Hastanesi ve yazılım kiralama hizmetini hibe eden Ümraniye Belediyesi hakkında yapılan incelemede; İstanbul Ümraniye Eğt. ve Arş. Hastanesi tarafından gönderilen 07.04.2006 tarih ve 1009-844 sayılı yazıda; otomasyon ihalesinin Ekim-2005'te Ümraniye Belediyesi tarafından satın alınarak hastaneye bağışlandığı, şu anda bu hizmeti Bilbest firması tarafından yürütüldüğü, kendilerinde bu hizmet alımı ile ilgili belgelerin bulunmadığı, ihaleyi yapan idare olan Ümraniye Belediyesinden bilgi ve belgelerin istenmesi gerektiği belirtilmiştir. Daha sonra yapılan yazışmalar sonucu Kurumumuza gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesi neticesinde; Ümraniye Eğt. Arş. Hastanesi ile Sentim Bil.Tek. San. ve Tic. A.ş. arasında 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (d) bendi ve 4735 sayılı Kanunun 7 inci maddeleri çerçevesinde 24.07.2003 tarihinde 1 yıllık hastane bilgi yönetim sistemi, yazılım kullanma lisans devri, eğitim ve destek hizmeti konusunda sözleşme imzalandığı, bazı modüllerin adı geçen şirket tarafından hastaneye hibe edildiği tespit edilmiştir. Ümraniye Belediye Meclisi'nin 04.01.2005 tarih ve 75 sayılı kararı ile Belediye Kanununun 75 inci maddesinin (a) ve (b) bentleri ile ilgili olarak Belediye Başkanına yetki verildiği, ilgili idarenin 05.05.2006 tarih ve 1214 sayılı yazısı incelendiğinde; otomasyon hizmet alımı için idarenin talebi üzerine, Ümraniye Belediyesinin maddi desteği ile 5393 sayılı Belediye Kanunun 75 inci maddesine istinaden 2005/133016 İKN ile 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendine uygun olarak Ümraniye Belediye Başkanlığınca otomasyon hizmet alımı ihalesinin gerçekleştirildiği belirtilmiştir. 5393 sayılı Belediye Kanununun 75 inci maddesinin (a) ve (b) bentlerinde; "DİÄER KURULUşLARLA İLİşKİLER Belediye, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda; a) Mahallî idareler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarına ait yapım, bakım, onarım ve taşıma işlerini bedelli veya bedelsiz üstlenebilir veya bu kuruluşlar ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilir ve bu amaçla gerekli kaynak aktarımında bulunabilir. Bu takdirde iş, işin yapımını üstlenen kuruluşun tâbi olduğu mevzuat hükümlerine göre sonuçlandırılır. b) Mahallî idareler ile merkezî idareye ait aslî görev ve hizmetlerin yerine getirilmesi amacıyla gerekli aynî ihtiyaçları karşılayabilir, geçici olarak araç ve personel temin edebilir." hükmü yer almaktadır. Ümraniye Belediyesince yapılan ihaleye ilişkin ihale işlem dosyası incelendiğinde; pazarlık usulü ile yapılan ihaleye tek bir firmanın katıldığı, 08.09.2005 tarihli ihale komisyon kararında ihaleye teklif üç firmanın davet edildiği, ancak bir firmanın teklif verdiğinin belirtildiği, yapılan incelemede Bilmed Bilgisayar Ltd. şti., Bilbest Ltd. şti. ve Universal Ltd. şti.'nin davet edildiği, sadece Bilbest firmasının ihaleye katıldığı anlaşılmıştır. 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendi uyarınca yapılan ihale sonucunda Ümraniye Belediyesi ve Bilbest firması arasında 80.000 YTL bedel içeren 100 gün süreli sözleşme imzalandığı tespit edilmiştir. Ümraniye Belediyesince 07.09.2005 tarihinde yapılan ihalenin 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendi çerçevesinde, parasal limitler dahilinde ve kanunda belirtilen usule uygun olarak yapıldığı anlaşılmıştır. İdarece programın çok yararlı olduğu ve verimliliği artırdığı belirtilerek 29.12.2005 tarihli yazıyla bu otomasyon programı ile devam edilmek istendiğinin bildirildiği, Ümraniye Belediyesi ile Bilbest firması arasında 9 ay süreli(25.01.2006-26.10.2006 tarihleri arası), 239.850,00 YTL bedelli yeni bir sözleşme imzalandığı, bu işe ilişkin ihale yapıldığına dair dosyada bilgi ve belge bulunmadığı, bu sözleşmede bir önceki sözleşme ekinde yer alan teknik şartname hükümlerine atıfta bulunulduğu, ikinci sözleşmenin ilgili hastane tarafından gönderilen dosyada mevcut olduğu ancak, adı geçen belediye tarafından bu belgeye dosyada yer verilmediği anlaşılmıştır. Ümraniye Belediyesince hibe edilmek üzere 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendine göre yapılan ihale dosyası incelendiğinde; ihale tarihinin 07.09.2005 olduğu, 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin son fıkrası kapsamında istenen taahhütnamenin de imza tarihi itibariyle veriliği, idarece firmaya verilen doküman içerisinde de buna ilişkin standart formda da "imza tarihi itibariye" ifadesinin bulunduğu, 22.06.2005'te Yönetmeliklerde ve eki standart formlarda yapılan değişiklikten sonra yürürlük tarihi olan 22.07.2005'ten sonra "ihale tarihi itibariyle" ifadesinin bulunması gerektiği; üzerinde ihale kalan Bilbest firmasının 07.09.2005 tarihi itibariyle 4734 sayılı Kanunun son fıkrasının (c), (d), (e) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair belgelerin idarece gönderilen ihale işlem dosyasında yer almadığı dolayısıyla anılan belgeleri sözleşme imzalanmadan önce idareye sunmadığı anlaşılmıştır. İdarece pazarlık usulü ile yapılan ihale sonucu imzalanan sözleşmenin süresinin bitiminden sonra Ümraniye Belediyesi ile Bilbest şirketi arasında imzalanan 9 ay süreli, 239.850,00 YTL bedelli sözleşmenin bir ihale sonucu yapılıp yapılmadığına dair dosyada bilgi ve belge bulunmadığı anlaşıldığından, idarece yapılan işlemin ihalesiz bir şekilde sözleşmenin kanuna aykırı bir şekilde uzatılması anlamına geldiği anlaşılmıştır. İstanbul Ümraniye Eğt. ve Arş. Hastanesinin otomasyon hizmetinin Ümraniye Belediyesince hibe yoluyla temin edildiği, adı geçen hastanenin kendi ödeneklerinden bu konuda bir harcama yapmadığı anlaşılmıştır. Sonuç olarak, Ümraniye Belediyesince 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendine göre yapılan ihalede sözleşme imzalanmadan önce ilgili firma tarafından idareye sunulması gereken 4734 sayılı Kanunun son fıkrasının (c), (d), (e) bentlerinde sayılan durumlarda olmadığına dair belgelerin dosyada bulunmaması, anılan ihale sonucu imzalanan sözleşmeden sonra ihale yapılmaksızın yeni bir sözleşme yapılarak kamu kaynağı harcanması ve ihale tarihi itibariyle (07.09.2005) yürürlükte olan 5393 sayılı Kanunun 75 inci maddesine göre adı geçen belediyenin hastane için hizmet alımı yapıp yapamayacağı hususu incelenme ve değerlendirme gerektirmektedir. Kağıthane Devlet Hastanesi tarafından gönderilen 06.04.2006 tarih ve 353 sayılı yazıda; 2006 yılı için hastane bilgi yazılım işinin 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendi gereğince, 02.01.2006 tarihinde pazarlık usulü ile yapıldığı, üç isteklinin davet edildiği, isteklilerden birinin iş yoğunluğu nedeniyle katılmayacağını bildirdiği, ihaleye iki isteklinin katıldığı, isteklilerden DMS Bil.Sis. Firmasının idari şartnamenin 8 inci maddesinde belirtilen durumlarda bulunmadığına dair taahhütnamesinin, iş deneyim ve iş deneyimini başkasına kullandırmayacağına dair belgesinin bulunmaması; ticaret odası faaliyet belgesinin asıl olmaması ve imza eksiğinin bulunması nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, belgeleri tam olan tek isteklinin bulunduğu, işin aciliyeti ve kamu yararı düşünülerek ihalenin belgeleri eksiksiz olan Bilbest firmasına bırakıldığı ve anılan firma ile 81.000 YTL+KDV bedelle işin 23.01.2006 tarihinde sözleşmeye bağlandığı, işin süresinin başlama tarihinden itibaren 31.12.2006 tarihine kadar olduğu anlaşılmıştır. İdareden 2006 yılı öncesi otomasyon ihalelerine ilişkin bilgi ve belge istenilmiş olup, gelen 01.06.2006 tarih ve 600 sayılı yazıda; hastanenin sadece 2006 yılı için hastane bilgi yönetim sistemi ihalesi yaptığı, Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 19.08.2005 tarih ve 6995 sayılı onayı ile 15.11.2005'ten beri hizmet verdikleri belirtilmiştir. Ayrıca, üzerinde ihale kalan firmanın 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin son fıkrası kapsamında istenen taahhütnamenin de imza tarihi itibariyle verildiği, ihale tarihinin 02.01.2006 olduğu, vergi borcuna ilişkin belgenin 17.01.2006, sosyal güvenlik prim borcuna ilişkin belgenin ise 16.01.2006 tarihi itibariyle düzenlendiği tespit edilmiş olup, bu belgelerin ihale tarihi itibariyle yürürlükte olan mevzuat gereği "ihale tarihi itibariyle" verilmesi gerektiğinden bu hususun mevzuata aykırı olduğu değerlendirilmiştir. Trabzon Fatih Devlet Hastanesi tarafından gönderilen 03.04.2006 tarih ve 2244 sayılı yazı ve eklerinden; hastaneye İş Bankası tarafından 14.02.2006 tarihli yazıyla Bilbest Ltd. şti.'ne ait HIS(Health Information System) v3.0 hastane otomasyon yazılımı ve bunun işletmesi için gerekli olan hizmet destek biriminin hibe edildiği, Bilbest firmasının 22 ay süreyle otomasyon yazılımının destek hizmeti verilmesi bedeli olarak idareye 671.000,00 YTL teklif ettiği, 28.02.2006 tarihli hastane başhekiminin onayıyla yazılım destek hizmet alımının sadece gerçek veya tüzel tek kişinin özel bir hakka sahip olduğu gerekçesiyle 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendi uyarınca adı geçen firmadan alınmasına karar verildiği ve bu firma ile 28.02.2006 tarihinde 22 süreli ve 671.000,00 YTL(30.500,00 YTLX22 ay) bedelli sözleşme imzalandığı tespit edilmiştir. Dosyada mevcut 10.02.2005 tarihli belgede, Bilbest firmasının hastane bilgi yönetim sistemi yazılımı olan HIS yazılımını hizmet markası(HIS Health Information Systems) olarak tescil ettirmek için Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığına başvurduğu, dosya kapsamından 16.01.2006 tarihi itibariyle henüz marka tescil belgesinin çıkarılmadığı, eksik masrafların 02.02.2006 tarihine kadar yatırılmaması halinde markanın işlemden kalkacağının marka vekili tarafından Bilbest firmasına bildirildiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak, Trabzon Fatih Devlet Hastanesinin 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendi kapsamında yaptığı yazılım kiralanması işinde, tek gerçek veya tüzelkişiden alım yapılacağına ilişkin formda, yazılımın İş Bankası tarafından hibe edildiği belirtilmiş olup, herhangi bir gerekçeye yer verilmemiştir. Ancak dosyada bulunan belgelerden yazılımın Bilbest firmasının lisanslı ürünü olması nedeniyle doğrudan temin yoluna gidildiği, yaklaşık maliyetin tespitinde, Bilbest firmasının hizmet verdiği ve inceleme konusu olan Ankara Eğt. ve Arş. Hastanesi, İstanbul Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğt. Arş. Hastanesi, Ümraniye Belediyesinin yaptığı sözleşme bedelleri ile yazılımı hibe eden İş Bankasının ödediği miktarın dikkate alındığı tespit edilmiş olup, idarenin tek gerçek veya tüzelkişinin özel bir hakka sahip olduğu gerekçesiyle yaptığı hizmet alımlarında, 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendinde belirtilen koşullarının oluşmadığı, yazılım üzerindeki hakların salt kanunen korunmasının, 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendine göre sadece tek gerçek veya tüzel kişinin özel hakka sahip olduğu çerçevesinde hizmet alımı yapılmasına imkan vermeyeceği, 4734 sayılı Kanun kapsamında Kamu İhale Genel Tebliğinde açıklandığı üzere, ihtiyacın neden sadece özel bir hakka sahip gerçek veya tüzel tek kişiden karşılanabileceğini detaylı olarak yazılması, fiyat araştırması yapılması, ihtiyaç konusu mal veya hizmet alımının niteliklerinin tarif edilmesi gerektiği, idarece sadece belli bir yazılımın ihtiyacını karşılayacağını net ve objektif olarak ortaya konulamadığı durumlarda ihale usullerinin kullanılarak ihaleye çıkılması gerektiği, 4734 sayılı Kanunun 19 uncu maddesinde belirtilen ihale usullerinin kullanılarak ihale yapılması halinde rekabetin oluşacağı ve bu nedenle idarece ihaleye çıkılmayıp 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendine göre doğrudan temin yöntemiyle otomasyon hizmet alımı yapılmasının kanuna aykırı olduğu değerlendirilmiştir. İstanbul Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğt. Arş. Hastanesi tarafından gönderilen 04.04.2006 tarih ve 2306 sayılı yazıda; Bakırköy Kadın ve Çocuk Sağlığı Derneği tarafından 11.02.2005-01.03.2005 tarihlerini kapsayan dönem için HIS(Health Information Systems) v3.0 yazılımı kiralanarak hastaneye hibe edildiği, yazılımın Bilbest firmasının lisanslı ürünü olduğunun tespit edilmesi üzerine 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendi uyarınca 6 ay süreyle bu firmadan hizmet alımına karar verildiği ve 04.03.2005 tarihinde sözleşme imzalandığı, bu alımın açık ihale usulü ile yapılması gerektiğinin bilincinde oldukları ancak, hastanenin 19.02.2005 tarihinde 5283 sayılı Kanun ile Sağlık Bakanlığına devredilmesi sürecinde öngörülmeyen durumların ortaya çıkması nedeniyle doğrudan temin yöntemini kullanmak zorunda kaldıkları, Bilbest firması ile sözleşmenin 04.09.2005 tarihinde bitmesi üzerine 21.12.2005 tarihine kadar geçerli olmak üzere 4 ay süreli 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (c) maddesi uyarınca sözleşme imzalandığı, bu yazılımdan fayda elde edilmesi için en az 6 ay süreyle kullanılması gerektiği, uyum sürecinin tamamlandığı altı ayın sonunda yazılımı değiştirmenin devirle birlikte ortaya çıkan yapısal değişiklikler ve bunların getirdiği sıkıntılar göz önüne alındığında hayli zor bir durum olduğu, değişikliğin kamu menfaatlerini zedeleyeceği, yapılan her yanlış kaydın ve kesilen her yanlış faturanın hastanenin gelir kaybına dolayısıyla kamu zararına yol açacağı; Sağlık Bakanlığına devrin getirdiği sıkıntıların nispeten azalması ve Bilbest firması ile yapılan sözleşmenin sona ermesi sonucu üç firma davet edilerek 02.01.2006 tarihinde, 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendi uyarınca 2005/224576 İKN'li ihale yapıldığı, davet edilen üç firmanın yeterlik dokümanı satın almasına rağmen hiçbirinin yeterlik başvurusunda bulunmadığı, bu nedenle ihalenin iptal edildiği, yeniden 19.01.2006 tarihinde, anılan Kanunun aynı maddesi uyarınca 2006/2517 İKN'li yeni bir ihalenin yapıldığı, bu ihale için sadece Bilbest firmasının yeterlik başvurusunda bulunduğu, ihale komisyonunun 23.01.2006 tarih ve 4 sayılı kararı ile söz konusu kiralama işinin adı geçen firmadan alınmasına oyçokluğu ile karar verildiği, böylece ilgili firma ile idare arasında 6 ay süreli 01.02.2006-31.07.2006 tarihleri arasını kapsayan sözleşme imzalandığı; Kamu İhale Kanununda açık ihale usulünün öncelikli olduğunun farkında oldukları ve bu yöndeki çalışmalara Ocak 2006'dan itibaren başlandığı belirtilmiştir. Yazı ekinde doğrudan temin yönteminin kullanılması sonucu, Bilbest firması ile 04.03.2005 tarihinde imzalanan 6 ay süreli, 150.000 YTL bedelli sözleşme örneği ve dayanak belgelerinin bulunduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, İstanbul Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğt. Arş. Hastanesince 04.03.2005 ve 04.09.2005 tarihinde yapılan yazılım lisans kiralama hizmet alımlarında 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yaptığı alımlarında, Kamu İhale Genel Tebliğinde belirtilen Tek Kaynaktan Temin Edilen Mallara/Hizmetlere İlişkin Formunun (KİK026.0/M-H) kullanılmadığı ve yeterli piyasa araştırması yapılmaksızın yazılımın Bilbest firmasının lisanslı ürünü olması nedeniyle sadece anılan firmadan fiyat alınarak maliyet tespiti ve hizmet alımı yapıldığı, yukarıda anılan formun düzenlenmemesi sebebiyle alımın gerçek veya tüzel tek kişiden yapılma sebepleri ayrıntılı, net ve objektif bir biçimde ortaya konulmadığı, 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (c) bendi yönünden, alımı gerçekleştirilecek mal ve hizmetin, mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve standardizasyonun sağlanmasının zorunlu olduğunun idarelerin teknik birimlerince ya da ilgili kuruluşlardan teknik yardım alınarak saptanması gerekmekte olup bu tespitlerin yapılmadığı anlaşılmıştır. 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendine göre, pazarlık usulü ile 19.01.2006 tarihinde yapılan ihalede, idari şartnamenin 47.1 maddesine göre üzerinde ihale kalan firma tarafından vergi ve sosyal güvenlik borcunun bulunmadığına dair belgelerin sözleşme imzalanmadan önce verilmesi ve ihale tarihi itibariyle borcun bulunmadığını tevsik etmesi gerekirken her iki konuda firmanın sunduğu belgeler incelendiğinde, vergi borcuna ilişkin belgenin 17.01.2006 tarihi, sosyal güvenlik prim borcuna ilişkin belgenin ise imza tarihi itibariyle düzenlendiği tespit edilmiş olup, idarece bu belgelerin kabul edilmemesi gerekirken uygun görülerek sözleşme imzalandığı, ayrıca 4734 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin son fıkrası kapsamında istenen taahhütnamenin de imza tarihi itibariyle verildiği, idarece firmaya verilen doküman içerisinde de buna ilişkin standart formda da "imza tarihi itibariye" ifadesinin bulunduğu anlaşılmış olup, 22.06.2005'te Yönetmeliklerde ve eki standart formlarda yapılan değişiklikler nedeniyle yürürlük tarihi olan 22.07.2005'ten itibaren yukarıda anılan taahhütnamede "ihale tarihi itibariyle" ifadesinin bulunması gerekmektedir. İdarece 02.01.2006 (iptal edilen) ve 19.01.2006 tarihinde pazarlık usulü ile yapılan ihalelerin 6 ay süreli bir hizmet alımı için yapılmasının 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) bendine uygun olmayacağı, idarece öngörülmeyen durumların ortaya çıkması halinde asıl ihaleye çıkana kadar geçecek makul süre için anılan madde hükmüne göre pazarlık usulü ile ihale yapılmasının esas olduğu, 6 aylık sürenin anılan madde hükmüne göre ihale yapılması için uzun bir süre olduğu açıktır. 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) ve (c) bentleri uyarınca yapılan alımların anılan Kanun ve Kamu İhale Tebliğ hükümlerine aykırılık teşkil ettiği; şöyle ki, yazılımın lisans haklarının belli bir firmada olması ve kanunen korunan bir fikir ve sanat eseri olmasının idarenin ihtiyacını sadece o yazımlın karşılayacağı anlamına gelmediği, yazılım sektöründe rekabetin oluşmasına yeterli sayıda firmanın bulunduğu, açık ihaleye çıkılması halinde rekabetin oluşmasının muhtemel olduğu, bu nedenle lisanslı ürünün kiralanmasında idarece sadece o ürünün ihtiyacını karşılayabileceğinin objektif bir biçimde ortaya konulduktan sonra 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendine göre alım yapabileceği; yazılımın kiralanması yoluyla yapılan alımdan sonra mülkiyeti idarede olmayan bir sistemin (c) bendine göre "mevcut mal, ekipman, teknoloji veya hizmetlerle uyumun ve standardizasyonun sağlanması için zorunlu olan mal ve hizmetlerin" alınması için ihtiyaca ilişkin asıl sözleşmeye bağlanan mal ve hizmet alımıyla ilgili olarak önceden öngörülmemekle birlikte ihtiyacın gereği olarak ortaya çıkmasına ve tamamlayıcı nitelikte bir alım olması şartlarının bir arada bulunması ve bu şartlarla birlikte mal veya hizmet konusu yazılımın mülkiyetinin idarede olması halinde ancak 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (c) bendine göre yapılmasının mümkün olduğu değerlendirilmiş olup, sonradan yapılan alımın bu şarta uygun olmadığı anlaşılmıştır. Netice itibariyle, idarece ihaleye çıkılmayıp 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre doğrudan temin yöntemiyle otomasyon hizmet alımı yapılmasının kanuna aykırı olduğu tespit edilmiştir. Açıklanan nedenlerle; 1- A) Ankara Eğt. ve Arş .Hastanesi ve Trabzon Fatih Devlet Hastanesinin 4734 sayılı Kanunun 22 nci maddesinin (b) bendine;İstanbul Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğt. Arş. Hastanesinin 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve 22 nci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yaptıkları hastane bilgi yönetim sistemi otomasyon hizmet alımlarına ilişkin olarak ve Kağıthane Devlet Hastanesinin de mevzuata aykırı olduğu yukarıda belirtilen işlemlerinin değerlendirilmek, gerekiyorsa incelenmek ve/veya soruşturulmak üzere konunun, Sağlık Bakanlığına bildirilmesine, 2- Ümraniye Belediyesinin, 5393 sayılı Kanunun 75 inci maddesine istinaden Ümraniye Eğt. ve Arş. Hastanesi için hizmet alımı yapmasının, 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (f) bendine göre yaptığı ihalede mevzuata aykırı olduğu yukarıda belirtilen ve bu ihale sonrası dosyadaki bilgi ve belgelere göre adı geçen hastanenin talebi üzerine ihale yapılmaksızın veya hangi yöntemle yapıldığı dosya kapsamından anlaşılamayan hizmet alımı sonucu 9 ay süreliğine aynı firma ile imzalanan sözleşmeye ilişkin olarak mevzuata aykırı olduğu yukarıda belirtilen işlemlerinin değerlendirilmek, gerekiyorsa incelenmek ve/veya soruşturulmak üzere konunun, İçişleri Bakanlığına bildirilmesine, Oyçokluğu ile karar verildi. |
DANISTAY
BÖLGE ADLIYE MAHKEMESI
ANAYASA MAHKEMESI
KURUL KARARLARI
Bu Sitede yeralan verilerin tamamı ihalekararisor.com' a ait olup. İzinsiz kopyalanması ve yayınlanması izni verilmemiştir.