Teklif zarfının üzerinde kaşe imza bulunmaması halinde idarece nasıl bir işlem yapılmalıdır ?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Başvuruya ilişkin olarak 2012/4371 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, başvuru konusu ihaleye vermiş oldukları teklif zarflarının yapıştırılan yerine kaşe basılmaması sebebiyle uygun bulunmayarak değerlendirme dışı bırakıldığı halde ihalenin ilk oturumunda hazır bulunan firma temsilcilerine iade edilmediği, Kamu İhale Kanunu'nun 36'ncı maddesi uyarınca ihalenin ilk oturumunda yaklaşık maliyet tutarının açıklanması gerekirken açıklanmadığı, ihaleye firmaları ile birlikte iki isteklinin katıldığı, diğer isteklinin teklifinin 17.623.265,38 TL olduğu göz önüne alındığında, yaklaşık maliyet tutarı bilinmese de söz konusu teklifin çok yüksek olması ve ihalede rekabet ortamının oluşmaması nedeniyle kamu zararına yol açıldığı, söz konusu mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilmesi mümkün olmadığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İhale işlem dosyasının incelenmesinden, 07.11.2012 tarihinde yapılan ihaleye başvuru sahibi Asis Elektronik ve Bilişim Sistemleri A.ş�. ile Kent Kart Ege Elek. San. ve Tic. A.ş�.nin katıldığı, ihalenin ilk oturumunda Asis Elektronik ve Bilişim Sistemleri A.ş�.nin teklif zarfının yapıştırılan yerine kaşe veya mühür basılmadığının tespit edilmesi üzerine söz konusu teklifin değerlendirmeye alınmadığı, diğer teklifin ise ayrıntılı değerlendirilmesi sonucunda geçerli teklif olduğunun anlaşıldığı, söz konusu isteklinin 17.623.265,38 TL olan fiyat teklifi idarece 17.223.265,38 TL olarak belirlenen yaklaşık maliyetin üzerinde olmasına rağmen ihale komisyonunca Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Yaklaşık maliyetin üzerindeki teklifler" � başlıklı 16.3'üncü maddesine uygun olarak yapılan değerlendirme sonucunda ödenek aktarımının da mümkün olduğu göz önüne alınarak söz konusu teklifin kabul edilebilir nitelikte görüldüğü ve ihale komisyonunca ihalenin bu istekli üzerinde bırakılmasına karar verildiği, ihale kararının ihale yetkilisinin onayına sunulmasından önce idarece ihale üzerinde bırakılan isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığına ilişkin sorgulama yapıldığı, yapılan sorgulamada ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif mektubunu imzalayan Ahmet Emir Basmacı hakkında kamu davası açılması nedeniyle 07.09.2009 tarihinden itibaren ihalelere katılmasının yasak olduğunun anlaşılması üzerine ihale yetkilisi tarafından anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına, 4734 sayılı Kanun'un 11, 17, 58 ve 59'uncu maddeleri uyarınca gerekli yasal işlemlerin yapılmasına ve başka geçerli teklif kalmadığından ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin teklif zarflarının uygun bulunmadığı halde ihalenin ilk oturumunda hazır bulunan firma temsilcilerine iade edilmediği iddiasına ilişkin olarak, idarenin cevabında teklif zarflarının talep edilmesi halinde firma yetkililerine tutanak karşılığında elden teslim edileceği veya ihale komisyonu kararı alındıktan sonra kesinleşen ihale kararı ile birlikte tebligat adreslerine iadeli taahhütlü posta ile gönderileceğinin belirtildiği, yaklaşık maliyetin açıklanmadığı iddiası ilişkin olarak ise, ihale komisyonu tarafından tekliflerin açılmasından itibaren düzenlenen tutanaklar incelendiğinde, Açık İhale Usulünde Teklif Edilen Fiyatlara ve Yaklaşık Maliyetin Açıklanmasına İlişkin Tutanak'ın (Standart Form " “ KİK016.0/H) düzenlendiği ve söz konusu tutanakta yaklaşık maliyetin belirtildiği, Emniyet Yetkililerine Verilen Tutanak'ın ise "İhale dokümanı 3 istekli satın almış ve ihaleye 2 istekli teklif vermiştir. İhale konusu işin yaklaşık maliyeti açıklanarak ihaleye başlanılmıştır. Emniyet yetkililerine ihale dokümanı satın alanlar tutanağı ile isteklilerce teklif edilen fiyatlara ve yaklaşık maliyetin açıklanmasına ilişkin tutanaklar teslim edilmiştir." � ibaresi yazılarak ihale komisyonu başkanı ile emniyet yetkilileri tarafından imzalandığı, ayrıca ihale komisyonu kararında ihalenin ilk oturumunda teklif zarflarının incelenmesinden ve ihale konusu işin yaklaşık maliyetinin açıklanmasından sonra teklif zarflarının açıldığının belirtildiği görülmüştür.

4734 sayılı Kanun'un "Tekliflerin alınması ve açılması" � başlıklı 36'ncı maddesinde,

"Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.

İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır." � hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması" � başlıklı 56'ncı maddesinde,

"(1) Ön yeterlik ve yeterlik başvuruları ile tekliflerin alınması ve açılmasına ilişkin işlemler; Kanun, bu Yönetmelik ve tip şartnamelerde belirtilen hükümler çerçevesinde standart formlar kullanılarak gerçekleştirilir.

(2) Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı, başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerin her biri için ayrı sütun içerecek şekilde düzenlenir.

(3) Başvuru veya teklif zarfları, alınış sırasına göre incelenir. Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde teklif zarfları açılmadan önce, pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde ise son yazılı fiyat tekliflerinin verildiği oturumda yaklaşık maliyet açıklanır. Zarflardan uygun olanların açılması ve belge kontrolünün yapılması aşamasında, aday veya isteklilerce sunulan belgeler tek tek kontrol edilerek hangi belgelerin sunulduğu, Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağında her belge için açılmış bulunan sütunlara kaydedilerek gösterilir. İhale usulüne göre ilgili oturumda istekliler ve teklif ettikleri fiyatlar duyurularak tutanak düzenlenir. Bu tutanakların komisyon başkanınca onaylanmış suretleri, isteyenlere imza karşılığı verilmeden oturum kapatılamaz." � hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Kanunun 36 ncı maddesine göre ihale komisyonunca ilk oturumda yapılacak iş ve işlemler" � başlıklı 16.2.1'inciı maddesinde,

"Başvuru ya da teklif zarfının Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasına uygun olmadığının anlaşılması halinde, söz konusu zarfın ön ve arka yüzünün fotokopisi çekildikten sonra başvuru veya teklif zarfı açılmaksızın iade edilecektir. Başvuru veya teklif zarfının fotokopisi ise idare tarafından ihale işlem dosyasında muhafaza edilecektir." � açıklaması,

16.2.4'üncü maddesinde ise,

"4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin ikinci fıkrası ile İhale Uygulama Yönetmeliklerinin "Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler" � başlıklı maddesi uyarınca, ihale komisyonu tarafından yaklaşık maliyetin, teklif fiyatları ile birlikte, pazarlık usulü ile yapılan ihalede ise son yazılı fiyat teklifleri ile birlikte açıklanması gerekmektedir. Bu çerçevede, ihale komisyonu tarafından 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca teklif zarflarının incelenmesinin ardından, teklif zarfları açılmadan önce yaklaşık maliyet açıklanacaktır. Ancak, isteklilerce sunulan teklif zarflarının hiçbirinin Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasına uygun olmadığının anlaşılması halinde yaklaşık maliyet açıklanmayacaktır." � açıklaması yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat uyarınca, ihalenin ilk oturumunda teklif zarfı uygun olmayan tekliflerin açılmaksızın iade edilmesi ve yaklaşık maliyet tutarının açıklanması gerekmektedir.

Başvuru sahibi tarafından yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilmesinin mümkün olmadığı ve ihalede tek geçerli teklif kalması ve bu teklifin yüksek olması nedeniyle rekabet ortamının oluşmadığı ileri sürülerek ihalenin iptali talep edilmekteyse de, ihalede tek geçerli teklif kalması hususuna ilişkin olarak tekliflerin değerlendirilmesi sonucunda tek geçerli teklif kalmasının ihalede rekabetin oluşmadığını göstermeyeceği, söz konusu teklifin yüksek olması hususuna ilişkin olarak ise ihale komisyonunun yaklaşık maliyetten yüksek olan söz konusu teklifi kabul edilebilir nitelikte görmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı göz önüne alındığında, uygun bulunmayan teklifin iade edilmemesi hususunun ihalenin sonucunu etkilemediği anlaşıldığından ihalenin iptalini gerektirmediği sonucuna varılmıştır. Bu itibarla başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhalenin karara bağlanması ve onaylanması" � başlıklı 40'ıncı maddesinde ise "İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir. İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder. İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır. İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir." � hükmü bulunmaktadır. Bu hüküm çerçevesinde ihalenin iptali, ihale sürecini sona erdiren ve bu süreçte tesis edilmiş idari işlemleri tesis tarihi itibariyle ortadan kaldıran bir işlem niteliğinde bulunmaktadır.

Sonuç olarak, başvuruya konu ihalenin, 4734 sayılı Kanun'un 40'ıncı maddesi uyarınca ihale yetkilisi tarafından 29.11.2012 tarihinde iptal edildiği anlaşıldığından, bu aşamada, bir ihale ve bu ihaleye ilişkin bir süreç kalmadığı ve Kuruma yapılan başvurunun da ihalenin iptali işlemine karşı olmadığı anlaşıldığından başvuru hakkında karar verilmesine yer olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Karar verilmesine yer olmadığına,

Oybirliği ile karar verildi.