İdarelerin ihale iptal kararı verirken takdir yetkisinin sınırı nedir?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Pazarcık Belediyesi İmar İşleri Müdürlüğü tarafından 27.05.2011 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “Taziye Evi İnşaatıâ€� ihalesine ilişkin olarak EMM Akdeniz İnşaat Taş. Orm. Ürün. Gıda Teks. Eğt. ve Öğrt. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.’nin      22.09.2011 tarih ve 42332 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.09.2011 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu,

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden;

İdarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline,

Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:  

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle; başvuruya konu ihalenin; “EMM Akdeniz İnş. Taş. Orm. Ürün. Gıda Teks. Eğt. ve Öğrt. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.’nin itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 08.08.2011 tarih ve 2011/UY.II-2704 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile Ergücenler Memba Suları İnş. Tar. Teks. Amb. Gıda San. ve Tic. Ltd. ş�ti. tarafından ihale teklif zarfının ihale saatinden sonra teslim edildiğine ilişkin iddianın incelenmek üzere başvuru dilekçesinin İçişleri Bakanlığı’na gönderilmesine karar verildiği, ancak İçişleri Bakanlığı’nın incelemesinin nasıl ve ne zaman sonuçlanacağının belli olmadığı, ihalenin sürüncemede kalacağı, işin planlanan sürede tamamlanmasının mümkün olmadığı, Taziye Evi Yapım İşinin 2012 yılında yapılmasının daha uygun olacağıâ€� gerekçesiyle iptal edildiği iddia edilmektedir.

                  İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

Başvuruya konu ihaleye ait idari şartnamenin 2.1.(a) maddesinde ihale konusu işin adının;  â€œTaziye Evi İnşaatıâ€�  olarak belirtildiği, işin miktarı ve türünün 2.1.(c) maddesinde;  â€œ1.115 m2 alan üzerine 490 m2 taziye evi inşaatıâ€�  şeklinde belirlendiği,

Anılan şartnamenin 19 uncu maddesinde yer alan düzenlemede, isteklilerin tekliflerini anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceğinin ve ihale sonucu ihale üzerinde bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacağının belirtildiği,

Görülmüştür.

                      İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda; başvuruya konu ihaleye 6 teklif verildiği, 14.06.2011 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Ergücenler Memba Suları Gıda Amb. San. Tic. Ltd. ş�ti.’nin üzerinde bırakıldığı, EMM   Akdeniz İnşaat Taş. Orm. Ürün. Gıda Teks. Eğt. ve Öğrt. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.’nin ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı ve anılan isteklinin teklif zarfını idareye ihale saatinden sonra sunduğunu iddia ettiği 06.07.2011 tarihli itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 08.08.2011 tarih ve 2011/UY.II-2704 sayılı Kamu İhale Kurulu kararında;  â€œâ€¦ş�ikayetçi, ihale uhdesinde kalan isteklinin teklif dosyasını ihale saatinden (14:00) sonra teslim ettiğini iddia etmekte ve bu durumun ihaleye katılanların gözü önünde gerçekleştiğini belirtmektedir. Dolayısıyla, şikayet edilen eylemin farkına varıldığı tarihin ihale tarihi olan 10.05.2011 tarihi olduğu anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri göz önünde bulundurulduğunda, başvuru sahibinin bu iddiasını ihale tarihini izleyen on gün içinde idareye bir şikayet başvurusu marifetiyle bildirmesi gerekirken, bu süre geçtikten sonra 22.06.2011 tarihinde şikayet başvurusunda bulunduğu, bu başvuruya idarece verilen cevap üzerine Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır. Başka bir ifadeyle, başvuru sahibi bu iddiasına ilişkin olarak yasal süresi içerisinde idareye şikayet başvurusunda bulunmamıştır. Dolayısıyla, iddianın süre yönünden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Netice itibariyle, başvuru sahibinin ikinci iddiası yerinde bulunmamıştır. Bununla birlikte, iddia konusu olayın incelenmek üzere İçişleri Bakanlığına bildirilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, aşırı düşük teklif sorgulamasının Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.2 nci maddesi dikkate alınarak yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.â€�değerlendirmesinde bulunularak,

“1) Anılan Kanunun 54 üncü maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

2) Dilekçenin 2 nci iddia bakımından incelenmek üzere İçişleri Bakanlığı’na gönderilmesineâ€�  karar verilmiştir.

Anılan Kurul kararı üzerine, idarece 26.08.2011 tarihinde sınır değerin altında teklif sunan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmiştir.

Bununla birlikte, 12.09.2011 tarihli ihale komisyonu kararı ile incelemeye konu ihale;  â€œEMM Akdeniz İnş. Taş. Orm. Ürün. Gıda Teks. Eğt. ve Öğrt. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.’nin itirazen şikayet başvurusu üzerine alınan 08.08.2011 tarih ve 2011/UY.II-2704 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile Ergücenler Memba Suları İnş. Tar. Teks. Amb. Gıda San. ve Tic. Ltd. ş�ti. tarafından ihale teklif zarfının ihale saatinden sonra teslim edildiğine ilişkin iddianın incelenmek üzere başvuru dilekçesinin İçişleri Bakanlığı’na gönderilmesine karar verildiği, ancak İçişleri Bakanlığı’nın incelemesinin nasıl ve ne zaman sonuçlanacağının belli olmadığı, ihalenin sürüncemede kalacağı, işin planlanan sürede tamamlanmasının mümkün olmadığı, Taziye Evi Yapım İşinin 2012 yılında yapılmasının daha uygun olacağıâ€�  gerekçesiyle iptal edilmiştir.

4734 sayılı Kanunun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptaliâ€� başlıklı 39 uncu maddesinde;“İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.â€�hükmü,

                      Anılan Kanunun “İhalenin karara bağlanması ve onaylanmasıâ€� başlıklı 40 ıncı maddesinde ise;  â€œ37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

                      …

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.â€�hükmü,

Bulunmaktadır.

İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de; bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.

Bu çerçevede ihalenin iptal gerekçeleri incelendiğinde, aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İdari şartnamenin â€œİşe başlama ve iş bitirme tarihiâ€� başlıklı 49 uncu maddesinde;

                      “49.1.Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 (On) gün içinde yer teslimi yapılarak işe başlanacaktır.

                      49.2.Yüklenici ile İdare yetkilisi/yetkilileri arasında düzenlenen yer teslim tutanağının imzalanmasıyla yükleniciye yer teslimi yapılmış olur. Ancak; yer teslim tutanağında, yer tesliminin tutanağın onaylanması halinde gerçekleşmiş olacağının belirtilmesi halinde, tutanağın onaylandığının yükleniciye tebliğ edildiği tarihte yer teslimi yapılmış olur.

                      49.3.İşin süresi, yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren 120 (Yüzyirmi) takvim günüdür.

                      49.4.Bu ş�artnamede belirlenen çalışılamayacak günler, bu sürenin hesabında dikkate alınmıştır. Yüklenici bu sürelerde faaliyette bulunamadığı gerekçesiyle süre uzatımı isteyemez.â€�  düzenlemesine,

Sözleşme tasarısının â€œİşe başlama ve bitirme tarihiâ€� başlıklı 9 uncu maddesinde ise;

                      “9.1. Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 10 (On) gün içinde Yapım İşleri Genel ş�artnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.

                      9.2.Yüklenici ile İdare yetkilisi/yetkilileri arasında düzenlenen yer teslim tutanağının imzalanmasıyla Yükleniciye yer teslimi yapılmış olur. Ancak; yer teslim tutanağında, yer tesliminin tutanağın onaylanması halinde gerçekleşmiş olacağının belirtilmesi halinde, tutanağın onaylandığının Yükleniciye tebliğ edildiği tarihte yer teslimi yapılmış olur.

                      9.3.Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 120 (Yüzyirmi) gün içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır. Sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez.â€�  düzenlemesine,

                      Yer verildiği görülmüştür.

08.08.2011 tarih ve 2011/UY.II-2704 sayılı Kurul kararında, başvuru sahibinin ihale üzerinde bırakılan isteklinin ihale teklif zarfını ihale saatinden sonra teslim ettiğine ilişkin iddiası süre yönünden reddedilmiş ve başvuru dilekçesinin incelenmek üzere İçişleri Bakanlığı’na gönderilmesine karar verilmiştir.

4734 sayılı Kanunun 39 ve 40 ıncı maddeleri çerçevesinde, ihaleyi iptal yetkisi ihale komisyonuna ve ihale yetkilisine ait olduğundan, İçişleri Bakanlığı tarafından yapılacak inceleme ve inceleme sonucunda alınacak kararın ihale sürecine etki eden, bir başka deyişle icrai bir sonuç doğuran karar niteliği bulunmamaktadır.

Kaldı ki, İçişleri Bakanlığı tarafından yapılacak inceleme sonucunda, ihale üzerinde bırakılan istekli olan Ergücenler Memba Suları Gıda Amb. San. Tic. Ltd. ş�ti.’nin teklif zarfını geç teslim ettiği sonucuna ulaşılması halinde, ihale komisyonu tarafından bahse konu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması mümkün olup, bu değerlendirme ihaleye geçerli teklif veren diğer isteklilerin durumunu etkilemeyecektir. Dolayısıyla, idarece bu hususun iptal gerekçesi olarak belirtilmesi yerinde görülmemiştir.

                      Diğer yandan; idare tarafından“ihalenin sürüncemede kalacağı, işin planlanan sürede tamamlanmasının mümkün olmadığıâ€�  iptal gerekçesi olarak belirtilmiş ise de, idari şartnamenin yukarıda aktarılan 49.3 üncü maddesinde işin süresinin yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren 120 gün olarak belirtildiği, işin tamamlanması gereken belli bir tarihin belirlenmediği ve ihtiyaç konusu işin mevsim şartları göz önünde bulundurularak yapılması gereken bir iş niteliğinde olmadığı göz önüne alındığında, söz konusu iptal gerekçesi yerinde görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanunun 65 inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere;

İdarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.