İsteklilerce teklif edilen bedellerin, yaklaşık maliyetin üstünde olduğu gerekçesiyle ihale iptal edilebilir mi?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Demetevler Fatma Üçer Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğütarafından 07.11.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan “1 Adet, En Düşük 2007 Model, 9+1 Yolcu Kapasiteli, 2000 Motor Hacimli, En Fazla 200.000 Kilometrede, 1 Adet ş�oförlü, Yakıt Dahil, Klima ve Isıtma Zorunlu, 2013 Yılı 12 Ay Süreli Araç Kiralama İşiâ€� ihalesine ilişkin olarak ş�efik Çolak’ın 19.11.2012 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun ardından ihalenin 27.11.2012 tarihinde iptal edilmesi üzerine, başvuru sahibince 10.12.2012 tarih ve 40742 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.12.2012 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2012/4650 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ile ihaleye giren başka firmaların sahiplerinin aynı kişiler olduğu ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı iddiasıyla yapmış oldukları şikâyet başvurularının idarece yerinde görülmesine ve söz konusu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi konumunda olmalarına rağmen ihalenin iptal edildiği, ihale komisyonunun ancak itiraz konusu işlemler açısından karar verebileceği ve iddia konusu husus dışında bir karar alarak yanlış bir işlem tesis ettiği iddialarına yer verilmiştir.

                  İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

                      Başvuru konusu araç kiralama ihalesine teklif veren 7 istekliden 5’inin (Diva Kurumsal Yemek Servisi Hizmetleri Kırtasiye Tur. Gıda Tic. Ltd. ş�ti., Reisler Tem. İnş. Gıda Tur. San. Tic. Ltd. ş�ti., M.T. Atlas Tur. Taşımacılık Otomotiv Gıda İnş. Mob. Teks. Tic. Ltd. ş�ti., Tsunami Nak. Elektronik Bilgi İşlem Hizmet Gıda İnş. Taah. San. Tic. Ltd. ş�ti. ve Turgay Yılmaz-Anatolia) aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu görülmüştür.

                      12.11.2012 tarihli ihale komisyonu kararında, aşırı düşük teklif açıklaması yapmaması sebebiyle yukarıda adı geçen beş istekliden dördünün teklifi değerlendirme dışı bırakılmış ve ihale, aşırı düşük teklif açıklaması idarece kabul edilen Tsunami Nak. Elektronik Bilgi İşlem Hizmet Gıda İnş. Taah. San. Tic. Ltd. ş�ti. üzerinde bırakılmıştır.

                      Söz konusu ihale komisyonu kararında, başvuru sahibi ş�efik Çolak’ın ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmektedir.

                      Bahsi geçen ihale komisyonu kararının 16.11.2012 tarihinde başvuru sahibine tebliğ edilmesini takiben başvuru sahibi ş�efik Çolak’ın 19.11.2012 tarihinde idareye yaptığı şikâyet başvurusunda, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ile ihaleye giren başka firmaların sahiplerinin aynı kişiler olduğu ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının kamu ihale mevzuatına uygun olmadığı iddia edilmektedir.

                      İdarece Kuruma gönderilen ihale işlem dosyasında bulunan belgelerden, başvuru sahibinin şikâyet başvurusuna idare tarafından bir cevap verilmediği görülmekle birlikte, 27.11.2012 tarihli ihale komisyonu kararının, başvuru sahibinin şikâyet başvurusunun incelenmesi sonucunda ortaya çıkan neticeye paralel olarak alındığı ve ihalenin iptaline karar verildiği görülmektedir.

                      Mezkûr ihale komisyonu kararında, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen Tsunami Nak. Elektronik Bilgi İşlem Hizmet Gıda İnş. Taah. San. Tic. Ltd. ş�ti.nin aşırı düşük teklif açıklamasında, idarece Turgay Yılmaz-Anatolia’ya yazılan sorgulama yazısına ait sayının kullanıldığının belirlenmesi ve akaryakıt maliyetine ilişkin hesapta aritmetik hata bulunduğunun tespit edilmesi nedeniyle adı geçen firmanın aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı ifade edilmektedir.

                      Aynı ihale komisyonu kararında ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen ş�efik Çolak’ın teklif ettiği tutarın yaklaşık maliyetin üzerinde olması ve ihalede rekabetin oluşmaması sebebiyle oyçokluğu ile ihalenin iptaline karar verildiği belirtilmektedir.

                      Söz konusu ihale komisyonu kararında karşı oy kullanan iki üyenin, Tsunami Nak. Elektronik Bilgi İşlem Hizmet Gıda İnş. Taah. San. Tic. Ltd. ş�ti.nin aşırı düşük teklif açıklamasında, idarece Turgay Yılmaz-Anatolia’ya yazılan sorgulama yazısına ait sayının kullanıldığının belirlenmesi nedeniyle iki firma arasında ilişki olabileceği kanaatinin oluşması ve akaryakıt maliyetine ilişkin hesapta aritmetik hata bulunduğunun tespit edilmesi nedeniyle Tsunami Nak. Elektronik Bilgi İşlem Hizmet Gıda İnş. Taah. San. Tic. Ltd. ş�ti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığı sonucuna varıldığı, ancak ihale kararlarına karşı yapılan itirazlarda ihale komisyonunun ancak düzeltici işlem kararı verebileceği ve ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen ş�efik Çolak üzerinde bırakılması gerektiği ifade edilmiştir.

                      Tsunami Nak. Elektronik Bilgi İşlem Hizmet Gıda İnş. Taah. San. Tic. Ltd. ş�ti.nin aşırı düşük teklif açıklamasının idarece kabul edilmemesi hâlinde başvuru konusu ihalede geriye kalan tek geçerli teklif, başvuru sahibi ş�efik Çolak’a aittir ve adı geçen isteklinin teklif ettiği tutar (54.600,00 TL), yaklaşık maliyetin (50.232,00 TL) 4.368,00 TL üzerindedir.

Konuyla ilgili olarak 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptaliâ€� başlıklı 39’uncu maddesinde“İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. (Değişik son cümle: 30/7/2003-4964/24 md.) Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir.â€�  hükmü,

                      Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerâ€�başlıklı 16.3 numaralı maddesinde ise,

                       â€œ16.3.1.  Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerin kabul edilip edilemeyeceği hususunda tereddütler olduğu anlaşılmaktadır. İhale komisyonu;

a)  Yaklaşık maliyet hesaplanırken değerlendirilmeyen her hangi bir husus olup olmadığını,

b)  Yaklaşık maliyet güncellenerek tespit edilmişse, güncellemenin doğru yapılıp yapılmadığını,

c)  Verilen teklif fiyatlarının piyasa rayiç fiyatlarını yansıtıp yansıtmadığını,

Sorgulayarak verilen teklifleri yaklaşık maliyete göre mukayese eder ve bütçe ödeneklerini de göz önünde bulundurarak, teklif fiyatlarını uygun bulması halinde ekonomik açıdan en avantajlı teklifi ve varsa ikinci teklifi belirlemek veya verilen teklif fiyatlarını uygun bulmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisine sahiptir.

                      16.3.2.  Yaklaşık maliyetin üzerinde olmakla birlikte teklifin kabul edilebilir nitelikte görülmesi halinde idarenin ek ödeneğinin bulunması veya ilgili mali mevzuatı gereği ödenek aktarımının mümkün olması durumlarında teklifler kamu yararı ve hizmet gerekleri de dikkate alınarak kabul edilebilir. Bu durumda sorumluluk idareye aittir.â€�açıklaması yer almaktadır.

                      İhalenin iptaline karar verilen 27.11.2012 tarihli ihale komisyonu kararında, Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan “Yaklaşık maliyetin üzerindeki tekliflerâ€� başlıklı 16.3 numaralı maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinde belirtilen hususlarda sorgulama yapılıp yapılmadığında dair bir bilgi bulunmamaktadır.

Ancak idarece Kuruma gönderilen ihale işlem dosyasında bulunan yaklaşık maliyet hesabına ilişkin belgeler incelendiğinde, Ankara Ticaret Odası’ndan fiyat talep edildiğine ilişkin yazının 28.06.2012 tarihinde gönderildiği, adı geçen Odanın cevabının ise 25.07.2012 tarihini taşıdığı, piyasada faaliyet gösteren üç firmaya gönderildiği anlaşılan fiyat teklifi talebi yazılarının ise 28.08.2012 tarihini taşıdığı görülmektedir.

Piyasada faaliyet gösteren firmalara tebliğ edilen fiyat teklifi talebi yazılarında, kiralanmak istenen aracın kapasitesi, motor hacmi, aracın yaptığı en fazla mesafe, modeli, şoför sayısı, çalışma gün sayısı, çalışma süresi, yakıtın fiyata dâhil olup olmadığı ve klima-ısıtma şartları hususunda bilgi vermek suretiyle ihale dokümanında belirtilen bilgilere paralel bir şekilde fiyat teklifi talebinde bulunulduğu görülmektedir.

İhale tarihinin 07.11.2012 olduğu dikkate alındığında, 28.08.2012 tarihli yazılarla idarece yapılan piyasa araştırması sonucu elde edilen birim fiyatların güncel olduğu ve yeni bir güncelleme yapılmasına gerek olmadığı sonucuna varılmıştır.

İhalenin iptaline karar verilen 27.11.2012 tarihli ihale komisyonu kararında  â€œş�efik Çolak’ın verdiği teklifin yaklaşık maliyetin üzerinde olmasıâ€�  hususunun ifade edilmesi sebebiyle yukarıda aktarılan Tebliğ maddesi gereğince verilen tekliflerin yaklaşık maliyete göre mukayese edildiği ve bu doğrultuda ihalenin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.

                      Mezkûr Tebliğ açıklamasına göre, isteklilerce teklif edilen fiyatların uygun bulunmaması halinde ihalenin iptaline karar vermek hususunda takdir yetkisi ihale komisyonunda olduğundan, idarece alınan ihalenin iptaline ilişkin kararın kamu ihale mevzuatına uygun olduğu sonucuna varılarak başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.