İdareye yapılan başvuru üzerine iptal edilen ihale hakkında yapılan itirazen şikayet başvurusu ile idarenin iptal kararının Kurumca iptal edilmesi mümkün müdür?

İhaleyi Yapan Daire:

Başvuru Tarih ve Sayısı:

Başvuruya Konu İhale:

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

İhramcızade İsmail Hakkıtoprak Huzurevi Müdürlüğütarafından 26.11.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "Mamul Yemek Alımı Dağıtım ve Servis Hizmetleridir."� ihalesine ilişkin olarak Sedir Yemekçilik Gıda Tarım Hay. Tem.Hiz. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.'nin  02.01.2013 tarih ve 3 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 02.01.2013 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2013/2 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,  ihalenin iptali kararının mevzuata aykırı olduğu ve yerinde olmadığı, ayrıca idareye yapılan bir şikayet başvurusuna cevaben iptal kararı verilmesinin geçersiz olduğu iddialarına yer verilmiştir.

                  İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

İdari ş�artname'nin "İhale konusu işe ilişkin bilgiler"� başlıklı 2'nci maddesinde "2.1.İhale konusu hizmetin;

"a)Adı: Mamul Yemek alımı dağıtım ve servis hizmetleridir."� düzenlemesi yer almaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Bütün tekliflerin reddedilmesi ve ihalenin iptali"� başlıklı 39'uncu maddesinde "İhale komisyonu kararı üzerine idare, verilmiş olan bütün teklifleri reddederek ihaleyi iptal etmekte serbesttir. İhalenin iptal edilmesi halinde bu durum bütün isteklilere derhal bildirilir. İdare bütün tekliflerin reddedilmesi nedeniyle herhangi bir yükümlülük altına girmez. Ancak, idare isteklilerin talepte bulunması halinde, ihalenin iptal edilme gerekçelerini talep eden isteklilere bildirir."� hükmü,

Kanun'un "İhalenin karara bağlanması ve onaylanması"� başlıklı 40'ıncı maddesinde "37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır."�

"¦

İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

(Değişik: 4964/ 25 md.) İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.

(Değişik: 5812 / 13 md.) İhale kararları ihale yetkilisince onaylanmadan önce idareler, ihale üzerinde kalan istekli ile varsa ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığını teyit ettirerek buna ilişkin belgeyi ihale kararına eklemek zorundadır. İki isteklinin de yasaklı çıkması durumunda ihale iptal edilir."�hükmü yer almaktadır.

26.11.2012 tarihinde yapılan ihaleye 6 isteklinin katıldığı, isteklilerden Çankaya Grup Yapı İnş. Tem. Bil. Ltd. ş�ti.nin teklifinin sunması gerekli belgelerinin teklif dosyasında yer almaması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Sedir Yemekçilik Gıda Tarım Hayvancılık Temizlik Hizmetleri Nakliyat İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. ş�ti. nin karsız yaklaşık maliyetin üzerinde teklif verdiği, diğer 4 isteklinin karsız yaklaşık maliyet tutarının altında teklif verdiği görülmüştür.

28.11.2012 tarihli ihale komisyon kararı ile karsız yaklaşık maliyet tutarının altında teklif veren, Dalgıç Tem. Hiz. Sağ. Taş. Tem. Ür. İnş .Oto.   Akary. Güvenlik Ltd. ş�ti., Caner Sos. Hiz. İnş. Taah. Tur. Med. San. Tic. Ltd. ş�ti., Orhan MUSLU (Muslu Yemekçilik Lokanta Hizmetleri) ve Burç   Tadım Gıda Eğt. Tem. Tur. Hay. İnş. Taah. Tic. San. Ltd. ş�ti. ne aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerektiği kararlaştırılmıştır.

Aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulan söz konusu isteklilerden, Caner Sos. Hiz. İnş. Taah. Tur. Med. San. Tic. Ltd. ş�ti., Orhan MUSLU (Muslu Yemekçilik Lokanta Hizmetleri) ve Burç   Tadım Gıda Eğt. Tem. Tur. Hay. İnş. Taah. Tic. San. Ltd. ş�ti.nin açıklama istenilen süre içerisinde sorgulamaya cevap vermediği, Dalgıç Tem. Hiz. Sağ. Taş. Tem. Ür. İnş .Oto.   Akary. Güvenlik Ltd. ş�ti.nin ise aşırı düşük teklif savunmasını idareye verdiği anlaşılmıştır.

 Dalgıç Tem. Hiz. Sağ. Taş. Tem. Ür. İnş .Oto. Akary. Güvenlik Ltd. ş�ti.nin, aşırı düşük teklif açıklamasında işçilik maliyetini yanlış hesapladığı, yemek listesinde yer alan etli yemeklerdeki et gramajlarının idarece belirlenen rasyolara göre eksik olarak belirlendiği, giyim bedeline ilişkin sunmuş olduğu proforma faturanın hatalı olduğu, damacana su ve temizlik malzemesi bedellerine ilişkin proforma fatura veya tevsik edici belge sunulmadığı, elektrik su ve doğalgaz giderlerine ilişkin açıklayıcı bilgi ve belge sunulmadığı, sigorta giderine ilişkin sunulan bilgi ve belgelerin eksik olduğu, toplam gıda bedellerine ilişkin sunulan proforma faturaların birim fiyatlarında uyumsuzluk ve yetersizlik olduğu gerekçeleriyle, 10.12.2012 tarihli ihale komisyon kararı ile teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, aynı karar ile ihalenin Sedir Yemekçilik Gıda Tarım Hay. Tem.Hiz. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. ş�ti. üzerinde bırakıldığı anlaşılmıştır.

Dalgıç Tem. Hiz. Sağ. Taş. Tem. Ür. İnş .Oto.   Akary. Güvenlik Ltd. ş�ti.nin, 20.12.2012 tarihli dilekçe ile idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, başvuru dilekçesinde aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olduğu, idarece yapılan değerlendirmelerin doğru olmadığı buna göre açıklamalarının yeniden incelenmesi gerektiği, yaklaşık maliyetin yüksek olduğu vb. iddialarına yer verdiği görülmüştür.

 İhramcızade İsmail Hakkı Toprak Huzurevi Müdürlüğü ihale yetkilisi Mehmet KARA tarafından alınan 21.12.2012 tarihli karar ile ihale komisyonunda yer almayan görevliler Sabit YAVUZ, Murat ÖZDEMİR ve Emin KARADOÄ�AN'ın şikâyet başvurusuna ilişkin hususları incelemek ve değerlendirmek üzere raportör olarak tayin edildiği anlaşılmıştır.

21.12.2012 tarihinde şikâyet başvurusunda yer alan hususları incelemek ve değerlendirmek üzere toplanan üç kişilik heyetin, keşinleşen ihale kararında belirtilen ihale bedeli ile, ihale üzerinde kalan isteklinin teklif etmiş olduğu bedelin farklı yazılmış olmasının isteklileri tereddüde düşürebileceği, yaklaşık maliyetin piyasa koşulları ve bir önceki yıla oranla kıyaslama yapıldığında çok yüksek tespit edildiği, yaklaşık maliyetin tespitinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından yayımlanmış olan, "İhalelerde uyulması gerekli kurallar"� konulu 2012/21 nolu genelgeye uyulmadığı, yaklaşık maliyetin yüksek tespit edilmiş olmasının tekliflerin değerlendirilmesini olumsuz yönde etkileyeceği ve yaklaşık maliyetin gelinene aşamadan sonra düzeltilmesinin mümkün olmadığı ve mevcut ihale sürecine devam edilmeyerek, yeni bir ihale sürecine başlanılmasının kamu yararı sağlayacağı gerekçeleriyle ihalenin iptaline
Oybirliğiyle karar verdiği, kararın sadece üç raportör tarafından imzalanmış olduğu anlaşılmıştır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktar ve fiyatların tespiti"� başlıklı 8'nci maddesinde "(1) İdareler, yaklaşık maliyetin hesaplanabilmesi için öncelikle ihale konusu hizmeti oluşturan iş kalemlerini veya gruplarını ve bunlara ilişkin miktarları tespit ederler. Bu amaçla, idare tarafından gerek duyulduğunda, aşağıda belirtilen esas ve usuller çerçevesinde miktar araştırması da yapılabilir.

(2) Yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde;

a) Kamu kurum ve kuruluşlarınca işin niteliğine göre belirlenmiş fiyatlar,

b) İhaleyi yapan idare veya diğer idarelerce gerçekleştirilmiş aynı veya benzer işlerdeki fiyatlar,

c) İlgili odalarca belirlenmiş fiyatlar,

ç) İhale konusu işi oluşturan iş kalemlerine veya gruplarına ilişkin olarak piyasadan yapılacak fiyat araştırması kapsamında elde edilecek fiyat tekliflerinin aritmetik ortalaması alınmak suretiyle ya da konusunda uzman bilirkişi ve ekspertizlerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar,

d) İhale konusu işe ilişkin olarak Bütçe Uygulama Talimatlarında ve/veya Sağlık Uygulama Tebliğinde yer alan fiyatlardan KDV veya farklı nitelikteki diğer giderler indirilmek suretiyle bulunan fiyatlar,

Esas alınır.

(3) İdareler yaklaşık maliyete ilişkin fiyatların tespitinde, (a), (b), (c), (ç) ve (d) bentlerinde belirtilen fiyatların birini, birkaçını veya tamamını herhangi bir öncelik sırası olmaksızın kullanabilirler.

(4) Fiyat araştırması için yapılan çalışmalarda fiyat sorulacak kişi ve kuruluşlara yazılan yazıda fiyatı tespit edilecek iş grubu veya iş kaleminin ayrıntılı özelliklerine yer verilir. Fiyat istenecek kişi ve kuruluşlara aynı koşulları taşıyan yazılarla başvurulur ve fiyatlar KDV hariç istenir. İstenen özellikleri taşımayan veya gerçek piyasa rayiçlerini yansıtmadığı düşünülen fiyat bildirimleri ve proforma faturalar değerlendirmeye alınmaz ve buna ilişkin gerekçeler yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir.

(5) Özelliği bulunan hizmet alımlarında; önceki yıllarda bitirilmiş benzer nitelikteki işlerde oluşan fiyatların piyasa fiyatları ile karşılaştırılması suretiyle bulunan fiyatlar veya benzer nitelikteki hizmetlerde uzmanlık ve deneyimini kanıtlamış kamu ve özel sektör kuruluşları ile gerçek kişilerden soruşturularak oluşturulan fiyatlar kullanılabilir. Yapılan her türlü araştırmaya rağmen fiyatın tespit edilemediği veya tespit edilen fiyatların rayiçleri yansıtmadığının anlaşıldığı durumlarda; idarece re'sen fiyat belirlenir ve gerekçesi yaklaşık maliyet hesap cetvelinde gösterilir."�düzenlemesi yer almaktadır.

İhale iptal kararının gerekçesini oluşturan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı tarafından yayımlanan "İhalelerde uyulması gerekli kurallar"� konulu 2012/21 nolu genelgede malzemeli yemek alımına ilişkin herhangi bir birim fiyat tespiti yoluna gidilmediği, ihalelerde uygulanacak genel esasların belirlendiği görülmüştür.

ş�ikayete konu ihalede yaklaşık maliyetin, Sivas Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığı, Sivas Belediyesi Zabıta Müdürlüğü ve piyasa da faaliyet gösteren firmalar, Burç Tadım Gıda Eğt. Tem. Tur. Hay. İnş. Taah. Tic. San. Ltd. ş�ti. ve Sedir Yemekçilik Gıda Tarım Hay. Tem. Hiz. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.den alınan birim fiyatların ortalaması alınmak suretiyle hesaplandığı görülmüş, idarece yaklaşık maliyet hesaplamasının mevzuata uygun şekilde yapıldığı anlaşılmıştır.

Anılan iptal kararın, 26.12.2012 tarihli tebliğ yazıları ile ihaleye teklif veren isteklilere bildirildiği, tebligat yazılarının ihaleye yetkilisince imzalandığı, başvuru sahibi istekli Sedir Yemekçilik Gıda Tarım Hay. Tem. Hiz. Nak. İnş. San. ve Tic. Ltd. ş�ti.nin söz konusu yazıyı 27.12.2012 tarihinde elden tebliğ aldığı ve 02.01.2013 tarihinde ihalenin iptali işlemine karşı Kurum'a itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşılmıştır.

10.12.2012 tarihli ihale komisyon kararı ile, ihale üzerinde kalan isteklinin teklifinin (644.663,00 TL) yaklaşık maliyet tutarının (773.494,86 TL) altında olduğu görülmüştür.

İhale yetkilisi tarafından imzalanarak ihalenin iptal edildiği hükmünü taşıyan söz konusu kararın isteklilere gönderilen tebligat yazıları ekinde yer verildiği,   isteklilere gönderilen tebligat yazılarında iptal kararı ektedir denilmek suretiyle, ihale yetkilisinin de ihaleyi iptal etme iradesini ortaya koyduğu, kanunda aranılan iptal kararının gerekçesinin belirtilmesi hususuna da ek kararda yer verilmiş olduğu,   bu nedenle her ne kadar yapılan işlemlerin usul yönünden mevzuata uygun olmadığı görülse de esas itibariyle mevzuata uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Diğer yandan, idarenin ihaleyi iptal etme gerekçesine bakıldığında; ihale iptal kararının gerekçesini oluşturan yaklaşık maliyetin yüksek olduğu hususuna yer verildiği,   oysa yaklaşık maliyet oluşturulurken Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve ilgili mevzuat hükümlerine ve   Bakanlık genelgesinde yer alan hususlara uygun hareket edildiği,   ihale komisyon kararı ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin de toplam yaklaşık maliyet   tutarının altında ve karsız yaklaşık maliyet tutarının üzerinde aykırı bir durum bulunmadığı, görülmüş, buna göre yaklaşık maliyetin doğru hesaplanmadığı gerekçesiyle ihalenin iptal edilmesi işleminin   mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

                      Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

İdarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.