Yapýlacak imalatlarýn üretici firmasýndan kaynaklanan nedenlerle gecikeceði gerekçesiyle verilen süre uzatýmý kamu zararý oluþturur mu?

Karar

-KARAR-

Sayýþtay  D:6

Tut.No: 11975        

Tarih: 15/10/2009

 . þžti.’ne ihale edilen “Beden Eðitimi ve Spor Yüksekokulu Tribün Bloðu Çevre Düzenlemesi Ýnþaatý” iþinde; usulsüz süre uzatýmý verilmesi nedeniyle, gecikme cezasýnýn kesil ­mediði görülmüþtür.

Bahse konu yapým iþine ait sözleþme 18.07.2007 tarihinde imzalanarak yükleniciye 23.07.2007 tarihinde iþ yeri tesli ­mi yapýlmýþtýr. Mezkûr sözleþme ile yapým iþinin süresi 60 (altmýþ) takvim günü olarak tespit edilmiþ ve bu sürenin de 20.09.2007 tarihinde sona ereceði hüküm altýna alýn ­mýþtýr.

Ancak yüklenici firma 20.08.2007 tarihinde vermiþ oldu ­ðu dilekçede; taban kaplamalarýnda kullanýlacak olan dö ­þeme plaklarý ebatlarýnýn standart dýþý özel üretim oldu ­ðundan üretici firmanýn bu malzemeleri 90 (doksan) gün içinde teslim edeceðini ifade ederek süre uzatýmý talebin ­de bulunmuþ, idare de bu talebe istinaden 31.10.2007 ta ­rihli Rektörlük Oluru ile süre uzatým talebini yerinde bu ­larak yükleniciye 60 (altmýþ) takvim günü ek süre veril ­mesini uygun görmüþtür. Oysa, Yapým Ýþleri Genel þžartna meþinin 30, 4735 sayýlý Kamu Ýhale Sözleþmeleri Kanunu-*” nun 10 ve ihale dokümaný içerisinde yer alan Ýdari þžartna-T menin 51 ile Sözleþmenin 19 uncu maddelerine göre söz -konusu nedenle süre uzatýmý verilmesi mümkün deðildir.

Yapým Ýþleri Genel þžartnamesinin 30 uncu maddesinin ikinci fýkrasýnda, “Sözleþmesinde belirtilen mücbir sebep ­ler ve/veya idarenin sebep olduðu hallerden dolayý, iþte so ­rumluluðu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meyda ­na gelmesi halinde, durum idarece incelenerek iþi engelle ­yici sebeplere ve yapýlacak iþin niteliðine göre iþin bir kýs-

mýna veya tamamýna ait süre uzatýlýr.” denilerek ancak söz ­leþmesinde belirtilen mücbir sebepler ve/veya idarenin se ­bep olduðu hallerden dolayý iþte sorumluluðu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde süre uzatýmýnýn verilebileceði hükme baðlanmýþtýr.

Kamu Ýhale Sözleþmeleri Kanununun “Mücbir Sebepler” baþlýklý 10′uncu maddesinde de;

“Mücbir sebep olarak kabul edilebilecek haller aþaðýda be ­lirtilmiþtir:

a)Doðal afetler

b)Kanuni grev

c)Genel salgýn hastalýk

d)Kýsmi veya genel seferberlik ilaný

e) Gerektiðinde Kurum tarafýndan belirlenecek benzeri diðer haller

Süre uzatýmý verilmesi, sözleþmenin feshi gibi durumlar da dahil olmak üzere, idare tarafýndan yukarýda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak kabul edilebilmesi için; yük ­leniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiþ olma ­sý, taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olmasý, yüklenicinin bu engeli ortadan kaldýrmaya gücünün yet ­memiþ bulunmasý, mücbir sebebin meydana geldiði tarihi izleyen yirmi gün içinde yüklenicinin idareye yazýlý olarak bildirimde bulunmasý ve yetkili

merciler tarafýndan belgelendirilmesi zorunludur.” hük ­müne yer verilmiþtir.

Ýdari þžartnamenin “Süre Uzatýmý Verilebilecek Haller ve þžartlarý” baþlýklý 51 inci maddesinde aynen;

“50.1-Mücbir sebep olarak kabul edilen aþaðýdaki hallerde â– . süre uzatýmý verilir:

a)       Doðal afetler

b)      Kanuni grev _:.)

c)        Genel salgýn hastalýk

d)Kýsmi veya genel seferberlik ilaný

e)Gerektiðinde Kamu Ýhale Kurumu tarafýndan belirlene ­cek benzeri diðer haller

50.2-Yukarýda belirtilen hallerin mücbir sebep olarak ka ­bul edilmesi ve süre uzatýmý verilebilmesi için, mücbir se ­bep oluþturacak durumun;

        a) Yükleniciden kaynaklanan bir kusurdan ileri gelmemiþ   olmasý,

b) Taahhüdün yerine getirilmesine engel nitelikte olmasý,

c)Yüklenicinin bu engeli ortadan kaldýrmaya gücünün yetmemiþ bulunmasý,

d)Meydana geldiði tarihi izleyen yirmi (20) gün içinde yüklenicinin Ýdareye yazýlý olarak bildirimde bulunmasý,

e)Yetkili merciler tarafýndan belgelendirilmesi,

Zorunludur.

50.3-Ayrýca, Ýdarenin, iþin sözleþmesinde ve Yapým Ýþleri Genel þžartnamesinde yer alan sözleþmenin ifasýna iliþkin yükümlülüklerini yerine getirmemesi (yer teslimi, projele ­rin onaylanmasý, ödenek yetersizliði gibi) ve bu sebeple so ­rumluluðu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi, bu durumun taahhüdün yerine getirilmesine en ­gel nitelikte olmasý ve yüklenicinin bu engeli ortadan kal ­dýrmaya gücünün yetmemiþ bulunmasý halinde; durum Ýdarece incelenerek, iþi engelleyici sebeplere ve yapýlacak iþin niteliðine göre, gecikilen iþin bir kýsmýna veya tama ­mýna ait süre uzatýlabilir.”

denilmektedir.

Ýdari þartnamenin bu hükmü taraflar arasýnda düzenlenen sözleþmenin 19 uncu maddesine de aynen alýnmýþtýr. Aný ­lan hükümlere göre ancak sözleþmesinde belirtilen müc ­bir sebepler ve/veya idarenin sebep olduðu hallerden dola ­yý iþte sorumluluðu yükleniciye ait olmayan gecikmelerin meydana gelmesi halinde süre uzatýmý verilebilir.

Oysa yüklenici firmaya döþeme plaklarý üretim sürecinin uzun sürmesi ve dolayýsýyla yükleniciye geç teslim edile ­ceði gerekçesiyle süre uzatýmý verilmiþ olup, bu sebep yu ­karýda belirtilen mücbir sebeplerden hiç birine girmedi ­ði gibi idarenin neden olduðu bir sebep de deðildir. Çün ­kü yüklenici firmanýn, taahhüt konusu yapým iþinde kul ­lanacaðý malzeme ve ekipmaný planlamak suretiyle ihale ­ye katýlmasý gerekir.

Açýklanan gerekçeyle, yukarýda belirtilen mevzuat hü ­kümlerine aykýrý olarak süre uzatýmý verilip gecikme ceza ­sý kesilmesine engel olmak suretiyle neden olunan … ka ­mu zararýnýn sorumlulara ödettirilmesine karar verildi