Yıllara sari olmayan bir işin, ihaleye yapılan itirazlar nedeniyle, yılı içerisinde bitirilemeyeceğinin anlaşılması durumunda ihale iptal edilebilir mi?

İhaleyi Yapan Daire:  

Başvuru Tarih ve Sayısı:  

Başvuruya Konu İhale:  

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:  

Trabzon Halk Kütüphanesitarafından 03.10.2012 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "Trabzon İl Halk Kütüphanesi Binası Onarımı"� ihalesine ilişkin olarak Ahmet Yazıcı'nın ihalenin iptali üzerine, 17.12.2012 tarih ve 41686 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 14.12.2012 tarihli dilekçe ile doğrudan Kuruma başvurduğu anlaşılmıştır.

Başvuruya ilişkin olarak 2012/4820 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

Karar:  

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesinin yerinde olmadığı, ihalenin iptal kararının iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

                  İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhalenin karara bağlanması ve onaylanması"� başlıklı 40'ıncı maddesinde  "İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

                      İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.  

                      İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır"�hükmü yer almaktadır.

İnceleme konusu ihalede, 03.10.2012 tarihinde yapılan ihalenin, Adnan Karamustafa Mühendislik üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibinin Kuruma yapmış olduğu itirazen şikayet başvurusunda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olmadığını iddia ettiği, bu başvuru üzerine alınan 21.11.2012 tarih ve 2012/UY.II-4382 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile idare tarafından, sıralı iş kalemleri/grupları listesi ile iş kalemlerine ait ayrıntılı analizler ile sıralı analiz girdileri listesinin hazırlanarak, sınır değerin altında teklif veren "“ihale üzerinde bırakılan istekli- istekliye yeniden aşırı düşük teklif sorgulaması yapılmasının uygun olacağına karar verilmiştir. İdarece, söz konusu kararın 05.12.2012 tarih ve 440 sayı ile idare kayıtlarına alındığı; 06.12.2012 tarihli ve 489 sayılı yazıda, ihalenin iptal edildiğinin belirtildiği, iptal yazısında ihale yetkilisinin imzasının bulunduğu ve anılan yazının, ihale komisyonu üyeleri ile ihaleye teklif veren isteklilere gönderildiği anlaşılmıştır.

4734 sayılı Kanun'un 40'ıncı maddesi uyarınca, ihale yetkilisinin onayına sunulan ihale komisyonu kararının ihale yetkilisi tarafından onaylanması durumunda ihale geçerli olmakta; kararın ihale yetkilisi tarafından iptal edilmesi durumunda ise ihale hükümsüz sayılmaktadır.

İncelenen ihalede, ihale yetkilisinin, ihale komisyon kararı olmaksızın, ihaleyi iptal ettiği anlaşılmıştır. Oysa yukarıda yer verilen mevzuat uyarınca, ihale yetkilisinin ihaleyi iptal etmesi için ortada bir komisyon kararı bulunması gerekmektedir. Bu itibarla söz konusu ihalede, bu usul kuralına uyulmadığı görülmektedir.

Söz konusu ihalenin, ihale yetkilisince iptal edilme gerekçesi "Müdürlüğümüz hizmet binasının onarım işinin Bakanlığımız 2012 Yılı Bütçesi (21.01.32.62-08.2.0.00-1-06.7) sermaye giderlerinden ödenecek olması, ihale komisyonu tarafından Kamu İhale Kurumu Kararı gereği, gerekli çalışmayı yapıp aşırı düşük teklif açıklama istenilmesi, yapılacak işin süresinin idari şartname ve sözleşme tasarısında 40 gün olması, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kanununun "Yüklenmeye Girişilmesi"� başlıklı 26 ncı maddesindeki "Yüklenme süresi mali yılla sınırlıdır. "� hükmü gereği 2012 yılı mali yılının 31.12.2012 de bitiyor olması, onarım işinin 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun ertesi yıla geçen yükleme ve gelecek yıllara geçen yükleme hükümlerine uygun olmaması nedeni ile söz konusu ihalenin iptaline karar verilmiştir."� şeklinde belirtilmiştir.

4734 sayılı Kanun'un "Temel ilkeler"� başlıklı 5'inci maddesinin beşinci fıkrasında, ödeneği bulunmayan hiçbir iş için ihaleye çıkılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

İdare tarafından İdari ş�artname'nin 45.2.1'inci maddesinde, ihale konusu işin tamamının 2012 yılı ödeneğinden karşılanacağı belirtilmiştir.

                      İhale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilen Sözleşme Tasarısı'nın "İşe başlama ve bitirme tarihi"� başlıklı 9'uncu maddesinde "9.1.Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 3 (Üç ) gün içinde Yapım İşleri Genel ş�artnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.

9.2.Yüklenici taahhüdün tümünü, işyeri teslim tarihinden itibaren 40 (Kırk) gün içinde tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Sürenin hesaplanmasında; havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmayan dönemi ile resmi tatil günleri dikkate alındığından, bu nedenlerle ayrıca süre uzatımı verilmez.

9.3. Bu madde boş bırakılmıştır.

9.4.Bu işyerinde havanın fen noktasından çalışmaya uygun olmadığı günler 0 – 0 tarihleri arasındaki 0 (0) gündür. Ancak, işin bitiminde bu devre dikkate alınmaz ve İdare Yükleniciden teknik şartları yerine getirerek işi tamamlaması için bu dönemde çalışmasını isteyebilir. Zorunlu nedenlerle ertesi yıla sari hale gelen işlerde, çalışmaya uygun olmayan devre, ödenek durumuna ve imalatın cinsine göre dikkate alınır."� düzenlemesine yer verilmiştir.

                      5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun "Ödeneklerin kullanılması"� başlıklı 20'nci maddesinin (e) bendinde  "Cari yılda kullanılmayan ödenekler yıl sonunda iptal edilir."�  hükmü,

Anılan Kanun'un "Ön ödeme"� başlıklı 35'inci maddesinde"Açılmış akreditiflere ilişkin kredi artıkları ertesi yıla devredilmekle birlikte ödenekleri iptal olunur. Devredilen kredi artıklarının karşılığı, genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinde Maliye Bakanı, diğer kamu idarelerinde ise üst yönetici tarafından idare bütçesinin ilgili tertibine ödenek kaydolunur.

Sözleşmelerin bitim tarihlerinde henüz bir kısım hizmet yerine getirilememiş veya zorunlu nedenlerle sözleşmenin uygulanmasına başlanılamamış ancak, ilgili idarece ek süre verilmiş ve bu süre ertesi malî yıla taşmış ise; yılsonunda yüklenme artığı devredilir ve bu tutarlara ilişkin ödenekler hakkında akreditiflerle ilgili hükümler uygulanır. Devredilen yüklenme artığı karşılığı hizmet ek süre içinde yerine getirilerek kanıtlayıcı belgeleri verildiğinde, tutarı hizmetin yapıldığı yıl bütçesine gider kaydıyla ödenir."�hükmü yer almaktadır.

5018 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen 35'inci maddesine göre yıl sonunda yüklenme artığının devredilmesi için sözleşmenin bitim tarihinde henüz bir kısım hizmetlerin yerine getirilememesi veya zorunlu nedenlerle sözleşmenin uygulanmasına başlanılamaması ile idarece ek süre verilmesi ve bu sürenin ertesi mali yıla taşması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.

                      Söz konusu ihalede, başvuru sahibi tarafından kamu ihale mevzuatında öngörülen idareye şikâyet ve Kuruma itirazen şikâyet haklarının kullanılması nedeniyle sözleşmenin idarece öngörülen sürede imzalanamamış olduğu, dolayısıyla sözleşmenin uygulanmasına henüz başlanılmadığı ortadadır.

Başvuruya konu ihalenin, 03.10.2012 tarihinde yapıldığı, ihale komisyonu kararının 09.10.2012 tarihinde onaylandığı, hizmet kapsamında çalışılmayacak gün bulunmadığı ve işin süresinin 40 gün olduğu dikkate alındığında, ihale sürecinde herhangi bir şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusu olmasaydı Kamu İhale Kanunu'nda öngörülen ihale kararının onayı, bildirilmesi, sözleşmeye davet ve sözleşmenin imzalanması aşamalarından sonra ihaleye konu hizmete en erken 2012 Ekim ayının sonunda başlanabileceği, işin süresi 40 gün olduğundan, 2012 yılı sonuna kadar bitirilmesinin mümkün olduğu sonucuna varılmıştır.

Ancak söz konusu ihalede, başvuru sahibi tarafından şikâyet ve itirazen şikâyet hakları kullanılmış, itirazen şikâyet başvurusu üzerine alınan 21.11.2012 tarih ve 2012/UY.II-4382 sayılı karar, 05.12.2012 tarihinde idare kayıtlarına girmiştir. Bu karar üzerine, idarece Kurul kararında belirtilen listelerin hazırlanması, sınır değerin altında teklif veren istekliden mevzuata uygun şekilde süre vererek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi, açıklamanın değerlendirilmesi, açıklamanın kabulüne ya da reddedilmesine göre istekliler tarafından yapılacak şikâyet ve itirazen şikâyet başvuru haklarının kullanılması durumunda, mevzuatta öngörülen sürelerin beklenilmesi, bu sürecin sonunda ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşmeye davet edilmesi ve bu istekli ile sözleşmenin imzalanması gerekmektedir. Bahsi geçen aşamaların, Kurul kararının idare kayıtlarına girdiği tarihten itibaren bütçe yılının sona erdiği 31.12.2012 tarihi arasında kalan 18 iş günü içinde gerçekleşmesinin mümkün olmadığı, ihale sözleşmesinin 2012 yılı sona ermeden imzalanamayacağı sonucuna varılmıştır.

İncelenen ihalede, ihale konusu işe henüz başlanılmamış olduğundan sözleşmenin bitim tarihinde bir kısım hizmetin yerine getirilmemesi gibi bir durumun söz konusu olmadığı, ihaleye ilişkin yapılan başvurular neticesinde gelinen nokta itibari ile 2012 yılı içinde işin bitirilemeyeceği öngörülmekle birlikte sözleşme imzalanmadığından sözleşmenin uygulanmasına başlanılamaması gibi bir durumunun da söz konusu olmadığı ayrıca sayılan nedenlerden dolayı idarece ek süre verilmesi gibi bir durumun da mümkün olmadığı, işin yıllara yaygın bir hizmet alımı olmadığı, ödeneğin tamamının 2012 yılına ait olduğu hususları göz önüne alındığında, idarenin iptal gerekçesinin yerinde olduğu anlaşılmıştır.

                      Sonuç olarak, söz konusu ihalede, ihale yetkilisince, ihale komisyon kararı alınmadan ihalenin iptal edildiği, ihale yetkilisinin kararının usul bakımından yerinde olmadığı anlaşılmış olsa da yukarıda iptal gerekçesinin mevzuata uygun olduğu değerlendirildiğinden, söz konusu aykırılığın esasa etkili olmadığı belirlenmiş olup, başvurunun reddedilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onuncu fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oyçokluğu ile karar verildi.