İdari şartname ve ihale ilanında işin birim fiyatlı olduğu belirtilirken ihale dokümanı eki standart formlarda götürü bedel teklif cetveli bulunması mevzuata aykırılık teşkil eder mi?

İhaleyi Yapan Daire:

Başvuru Tarih ve Sayısı:

Başvuruya Konu İhale:

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme:

20.11.2006 tarih ve 08.14.84.G015/2006-58E sayılı Esas İnceleme Raporunda; Arapgir 75. Yıl İMKB YİBO Müdürlüğü'nce 14.09.2006 tarihinde Açık İhale Usulü ile yapılan "Malzeme Dahil Yemek Pişirme Dağıtım Bulaşık ve Sonrası Hizmeteri"� ihalesine ilişkin olarak Akbaş Müteahitlik Tem. Gıda Yemek Pişirme'nin 19.09.2006 tarihinde yaptığı şikayet başvurusunun, idarenin 02.10.2006 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibinin 19.10.2006 tarih ve 32082 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.10.2006 tarihli dilekçe ile itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesinden; ihale sürecinde yapılan ve mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu saptandığından, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline, belirtilen mevzuata aykırılıkların gerçekleşmesinde sorumluluğu olanlar hakkında değerlendirme yapılarak gerekiyorsa inceleme ve/veya soruşturma başlatılmak üzere Kararın Milli Eğitim Bakanlığına bildirilmesine, Karar verilmesinin uygun olacağı hususlarına yer verilmiştir.

Karar:

Esas İnceleme Raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikayet dilekçesinde özetle;

1) İhale ilanında % 40 oranında iş bitirme belgesi istendiği halde, idari şartnamede bu oranın % 25 olarak belirlendiği,

2 ) İhale ilanında bilanço ve eşdeğer belgeler istendiği halde, idari şartnamede bu belgelere yer verilmediği,
3 ) İhale ilanının 11 inci maddesinde teklif geçerlilik süresinin 100 takvim günü olarak öngörülmesine rağmen, idari şartnamede bu sürenin 60 gün olarak öngörüldüğü,
4 ) İdari şartnamenin 19 uncu maddesinde tekliflerin birim fiyat üzerinden verileceği belirtilmiş olmasına rağmen, ihale dokümanındaki standart formun götürü bedel teklif alınan işler için olduğu,
5 ) İdari şartnamenin 7.3.1 maddesinde iş deneyim belgesi olarak kamu ve özel sektörde ihale konusu iş ve benzer işlerle ilgili iş deneyim belgesinin istenildiği, burada benzer işlerin hangi işler olduğunun açıkça belirtilmediğinden tereddütler oluştuğu,

6) İdari şartnamenin 26.5 maddesinde, iş kazaları ile meslek hastalıkları prim oranının % 2,5 olarak belirlendiği, ancak bu işte prim oranının % 1,5 olması gerektiği,

7) İhale konusu iş Arapgir'de olmasına rağmen, işe ait idari şartnamede Varto Saymanlığınca ödeme yapılacağı hususuna yer verildiği, 8) Sözleşmenin Kanuna aykırı olarak imzalandığı, iddialarına yer verilmiştir. Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:

1) Başvuru sahibinin birinci iddiasına ilişkin olarak; İşe ait ihale ilanının 4.3.1. maddesinde, "..teklif bedelinin %40 oranından az olmamak üzere, tek sözleşmeye ilişkin iş deneyim belgesi,"�, idari şartnamenin 7.3.1. maddesinde ise, "..teklif bedelinin % 25'inden az olmamak üzere, tek sözleşmeye ilişkin iş deneyim belgesi,"� isteklilerce sağlanması gereken mesleki ve teknik yeterlik kriterleri arasında sayılmıştır. 4734 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinde, ihaleye katılabilme şartları ve istenilen belgelerin neler olduğu, yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler, ihale ilanında bulunması zorunlu hususlar arasında sayılmış, aynı Kanunun 26 ncı maddesinde ise, isteklilerde aranılan şartlar, belgeler ve yeterlik kriterlerine, idari şartnamede belirtilmesi zorunlu hususlar arasında yer verilmiştir.

Anılan Kanunun 26 ncı maddesi uyarınca, yapılan ilânlarda 24 ve 25 inci madde hükümlerine uygun olmayan hatalar bulunması durumunda, idarelerce ilânların yayımlanmasını takibeden on gün içinde hatalı hususlar için düzeltme ilânı yapılmak suretiyle ihale veya ön yeterliğin gerçekleştirilmesi mümkün olup, aynı Kanunun 29 uncu maddesi uyarınca da, ilân yapıldıktan sonra, tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hatalar veya eksikliklerin idarece tespit edilmesi veya isteklilerce yazılı olarak bildirilmesi halinde, ihale dokümanında değişiklikler yapılabilecektir.

Bu itibarla, işe ait ihale ilanının 4.3.1. maddesinde teklif bedelinin % 40 oranından az olmamak üzere, tek sözleşmeye ilişkin iş deneyim belgesi öngörülmüş iken, idari şartnamenin 7.3.1. maddesinde ise, teklif bedelinin % 25'inden az olmamak üzere, tek sözleşmeye ilişkin iş deneyim belgesinin istenmesinin ilan ile idari şartname hükümleri arasında çelişki yarattığı, söz konusu çelişkinin ise, düzeltme ilanı ya da zeyilname düzenlenmek suretiyle de idarece giderilmediği dikkate alındığında, anılan hususlar düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

2) Başvuru sahibinin ikinci iddiasına ilişkin olarak; İşe ait ihale ilanının 4.2.2 maddesinde, "İhalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait isteklinin yıl sonu bilançosu veya gerekli görülen bölümleri, yoksa bunlara eşdeğer belgeler, İsteklinin;

a) Cari oranın (dönen varlıklar / kısa vadeli borçlar) en az 0,50 olması,

b) Öz kaynak oranının (öz kaynaklar/ toplam aktif) en az 0,10 olması,

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,75'den küçük olması,

yeterlik kriterleridir ve bu üç kriter birlikte aranır. Bu şartları bir önceki yılda sağlayamayan istekliler, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan son iki yılın ortalaması üzerinden asgari değerlerin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.Serbest meslek erbabının vereceği ve ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve onaylanmış serbest meslek kazanç defteri özetinde gösterilen değerlere göre, toplam gelir/toplam gider oranının son yılının veya son iki yıllık ortalamasının enaz (1,25) olması şartı aranır. Bu durumda yukarıda bilançolar veya gerekli görülen bölümler üzerinden hesaplanacak oranlar aranmaz."� düzenlemesine, ekonomik ve mali yeterlik kriterleri arasında yer verilmiş olup, işe ait idari şartnamede söz konusu düzenlemeye yer verilmediği anlaşılmıştır.

Bu itibarla, ait ihale ilanının 4.2.2 maddesinde ekonomik ve mali yeterlik kriterleri arasında isteklinin bilançosu ve eşdeğer belgeleri öngörülmüş iken, idari şartnamede bu düzenlemeye yer verilmemesi, ihale ilanı ile idari şartname arasında çelişki yarattığı, söz konusu çelişkinin ise, düzeltme ilanı ya da zeyilname düzenlenmek suretiyle de idarece giderilmediği dikkate alındığında, anılan husus düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

3) Başvuru sahibinin üçüncü iddiasına ilişkin olarak;

İşe ait ihale ilanının 11 inci maddesinde, "Verilen tekliflerin geçerlik süresi, ihale tarihinden itibaren en az 100 takvim günü olmalıdır"�, işe ait idari şartnamenin 25.1 maddesinde ise, "Verilen tekliflerin geçerlik süresi, ihale tarihinden itibaren en az 60 takvim günü olmalıdır"� düzenlemesine yer verilmiştir.

İhaleye teklif veren üç isteklinin de, teklif mektuplarında tekliflerinin ihale tarihinden itibaren 100 takvim günü geçerli olduğu hususuna yer verdiği anlaşılmıştır. Bu itibarla, işe ait ihale ilanının 11 inci maddesinde, "Verilen tekliflerin geçerlik süresi, ihale tarihinden itibaren en az 100 takvim günü olmalıdır"�, işe ait idari şartnamenin 25.1 maddesinde ise,"Verilen tekliflerin geçerlik süresi, ihale tarihinden itibaren en az 60 takvim günü olmalıdır"�

düzenlemesine yer verildiği, bu düzenlemelerde yer alan teklif geçerlik sürelerinin farklılığının ihale ilanı ile idari şartname arasında çelişki yarattığı, söz konusu çelişkinin ise, düzeltme ilanı ya da zeyilname düzenlenmek suretiyle de idarece giderilmediği dikkate alındığında, anılan husus düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

4) Başvuru sahibinin dördüncü iddiasına ilişkin olarak;

İşe ait ihale ilanının 9 uncu maddesinde, "İstekliler tekliflerini, her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatların miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat şeklinde vereceklerdir. İhale sonucu üzerine ihale yapılan istekli ile her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatların miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme imzalanacaktır."� düzenlemesine yer verilmiş olup, aynı düzenlemeye idari şartnamenin 19 uncu maddesinde de yer verilmiştir.

İhale dokümanı kapsamında yer alan teklif mektubunun ise, ihale konusu iş bir hizmet alımı olmasına rağmen, mal alımı ihalelerindeki "götürü bedel teklif mektubu"� için öngörülen standartforma uygun olarak hazırlandığı, bu teklif mektubunun ekinde ise, "götürü bedel teklif cetveli"� adı altında cetvelinin hazırlanarak konulduğu anlaşılmıştır.

İsteklilerden, İkram yemek Temizlik Hizmetlerinin, götürü bedel teklif mektubunu ve söz konusu teklif mektubunun ekinde, "götürü bedel teklif cetveli"� adı altında bir cetvel sunduğu, Emiroğulları Yemek Fabrikası-GÜL-BA Temizlik Ortak Girişiminin, birim fiyat teklif mektubunu sunduğu, ekinde birim fiyat teklif cetveline yer verildiği, ihale üzerinde kalan istekli Özdemiroğulları Lokanta Gıda-Göçer Temizlik Ortak Girişiminin ise, götürü bedel teklif mektubunu ve söz konusu teklif mektubunun ekinde, "götürü bedel teklif cetveli"� adı altında bir cetvel sunduğu anlaşılmıştır.

Bu itibarla, idarece işe ait ihale ilanı ile idari şartnamede "İstekliler tekliflerini, her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatların miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat şeklinde vereceklerdir. İhale sonucu üzerine ihale yapılan istekli ile her bir iş kalemi için teklif edilen birim fiyatların miktarlarla çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme imzalanacaktır."� düzenlemesine yer verilmiş ve ihale konusu iş bir hizmet alımı olmasına rağmen, ihale dokümanı kapsamında, mal alımı ihalelerindeki "götürü bedel teklif mektubu"� için öngörülen standart forma uygun olarak ekinde de, "götürü bedel teklif cetveli"� adı altında cetveli hazırlayarak ihale dokümanını satın alanlara verdiği dikkate alındığında, söz konusu hususlar düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

5) İşe ait idari şartnamenin 7.4 maddesinde, bu ihalede benzer iş olarak kamu kurum ve özel sektörde yapılan yemek pişirme, dağıtım ve sonrası hizmetlerin kabul edileceği hükme bağlanmış olup, aynı düzenlemeye işe ait ihale ilanının 4.4 maddesinde de yer verilmiştir. Bu itibarla, idarenin ihale ilanı ve idari şartnamede benzer iş tanımına yer verdiği dikkate alındığında, şikayetçinin, idarenin benzer işlerin hangi işler olduğunun açıkça belirtilmediği yönündeki şikayet başvurusu yerinde görülmemiştir.

6) İşe ait idari şartnamenin 26.5 maddesinde, iş kazaları ile meslek hastalıkları sigorta prim oranının % 2,5 olduğu hususuna yer verilmiştir. İşe ait teknik şartnamenin 4 üncü maddesi uyarınca, ihale konusu hizmetin 1 aşçı, 1 aşçı yardımcısı, 4 adet garson ve bulaşıkçıyla yürütüleceği hükme bağlanmıştır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin "Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde yaklaşık maliyet"� başlıklı 9 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasında; "Uygulanması gerekecek iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranları, işin niteliği ayrıntılı olarak belirtilmek suretiyle ilgili sigorta müdürlüğünden alınacak yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet hesabı buna göre yapılır. Ayrıca yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınan iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilir."� hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliğinin XIII/G/6 ncı maddesinde; "Uygulanması gerekecek iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranları, idari şartnamede yazıldığı şekilde işin niteliği ayrıntılı olarak belirtilmek suretiyle ilgili sigorta müdürlüğünden alınacak yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet hesabı buna göre yapılacak, yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınan iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilecektir."� düzenlemesi getirilmiştir.

Sonuç olarak uygulanması gerekecek iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranlarının, işin niteliği ayrıntılı olarak belirtilmek suretiyle ilgili sigorta müdürlüğünden alınacak yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet hesabının buna göre yapılması, yaklaşık maliyet hesabında dikkate alınan iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranının idari şartnamenin ilgili maddesinde belirtilmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte, ihale işlem dosyası kapsamında yer alan bilgi ve belgelerden, idarece, uygulanması gerekecek iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranlarının, işin niteliği ayrıntılı olarak belirtilmek suretiyle ilgili sigorta müdürlüğünden alınacak yazı ile tespit edilerek yaklaşık maliyet hesabının buna göre gerçekleştirilmediği anlaşıldığından, bu husus anılan mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

7) İşe ait idari şartnamenin 46.1 maddesinde, ihale konusu hizmete ilişkin ödemenin Varto Saymanlığınca yapılacağı hususuna yer verilmiştir. Bununla birlikte, idarenin 24.11.2006 tarih ve 1119 sayılı yazısından, ödemelerin ArapgirMal Müdürlüğü tarafından yapılacağı, idari şartnameye sehven Varto Saymanlığının yazıldığı hususuna yer verilmiştir.

Her ne kadar idari şartnamede ödeme yapacak yerin, Arapgir Mal Müdürlüğü olarak yazılması gerekirken, sehven Varto Saymanlığı olarak yazılması mevzuata aykırılık teşkil etmekte ise de, bütçe mevzuatı çerçevesinde ödemenin hangi birim tarafından yapılacağı hususunun tespit edilebileceği dikkate alındığında, bu husus esasa etkili bir mevzuata aykırılık teşkil etmemektedir.

8) İhale dokümanına ve ihale ilanına karşı yapılan söz konusu başvuruda, ihale dokümanının 14.09.2006 tarihinde satın alındığına dair belgenin şikayet dilekçesi ekinde sunulduğu, başvuru sahibinin 19.09.2006 tarihli şikayet dilekçesinin 28.09.2006 tarihinde idare kayıtlarına girdiği, idarenin 02.10.2006 tarihli yazısı ile şikayet başvurusunu sonuçlandırdığı ve başvuru sahibinin şikayet başvurusunun bu yazıyla reddedildiği, idarenin, şikayet başvurusunu sonuçlandıran kararının 06.10.2006 tarihinde başvuru sahibine tebliğ edildiği, bunun üzerine, 19.10.2006 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçeyle Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu anlaşılmıştır.

Diğer taraftan, idarenin şikayet başvurusunu 02.10.2006 tarihinde sonuçlandırdıktan sonra, 03.10.2006 tarih ve 931 sayılı Karar ile işin aciliyeti nedeniyle ihale sürecine devam kararı alındığı ve bu kararın aynı tarihte ihale yetkilisince onaylandığı anlaşılmıştır. Kuruma gönderilen ihale işlem dosyası kapsamında yer alan taahhütlü olarak gönderilen bildirimlere ilişkin olarak, posta gönderileri izlenimi ve eki cevaplardan, idarenin şikayet başvurusuna ilişkin 02.10.2006 tarih ve 120/915 sayılı yazısının başvuru sahibine, 06.10.2006 tarihinde tebliğ edildiği, ayrıca, idarenin 03.10.2006 tarih ve 931 sayılı işin aciliyeti nedeniyle ihale sürecine devam kararının şikayetçiye tebliği hususunun akıbeti konusunda faks yazısıyla PTT Merkez Müdürlüğüne sorduğu, gelen yazıdan, idarenin söz konusu kararının 06.10.2006 tarihinde alıcının kendi imzasına teslim edildiğinin bildirildiği, tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kanunun 55 inci maddesinde, "ş�ikâyet sunulduktan sonra, ihale yetkilisince ivedilik ve kamu yararı bulunması nedeniyle ihale işlemlerine devam edilmesi gerektiği onaylanmadıkça idare sözleşme imzalayamaz. İhale işlemlerine devam edilmesi konusunda gerekçeli olarak alınan bu onay, sözleşme imzalanmadan en az yedi gün önce şikâyette bulunan aday veya istekliye tebliğ edilmiş olmasını sağlamak üzere gerekli süre dikkate alınarak bildirilir. İdarece usulüne uygun bildirim yapılmadan sözleşme imzalanmışsa, ihale kararı ve sözleşme hükümsüz sayılır.

İhale işlemlerine devam edilerek sözleşme imzalanabileceğinin bildirilmesi durumunda ise, şikayette bulunan aday veya istekli, kendisine bildirim yapıldığı tarihi izleyen üç gün içinde Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunabilir."� düzenlemesine yer verilmiştir. Bununla birlikte, aynı Kanunun 65 inci maddesinde, "Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde yapılacak tebliğler hakkında Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır."� hükmüne yer verilmiştir. Diğer taraftan, İhalelere Karşı Yapılacak İdari Başvurulara Ait Tebliğ'de, "idarelerce şikayet başvurularına ilişkin alınan kararların başvuru sahiplerine imza karşılığı elden ya da iadeli taahhütlü mektupla bildirilecektir."�, aynı Tebliğde ihale işlemlerinin devam edilmesine ilişkin kararla ilgili olarak ise, "Yönetmelikte ihale sürecinin devamına ilişkin kararın geçici tedbir niteliğinde olduğu belirtildiğinden, idarece şikayeti sonuçlandıran nihai karar verilmesi halinde aynı kararda veya nihai karar verildikten sonra başka bir kararla ihale sürecinin devamına dair karar alınması mümkün bulunmamaktadır"� açıklamasına yer verilmiştir. Bu itibarla, idarenin şikayet başvurusunu 02.10.2006 tarihinde sonuçlandırdıktan sonra, 03.10.2006 tarih ve 931 sayılı Karar ile işin aciliyeti nedeniyle ihale sürecine devam kararı alındığı ve bu kararı taahhütlü posta yoluyla bildirdiği dikkate alındığında, ortada hukuken geçerli bir ihale işlemlerine devam edilerek sözleşmenin imzalanması kararından da söz edilemeyecektir.

Bu nedenle, incelenen ihalede, hukuken geçerli bir ihale işlemlerine devam edilerek sözleşmenin imzalanması kararı alınmadan, şikayetin idarece 02.10.2006 tarihli işlemle reddinden sonra Kuruma yapılacak itirazen şikayet başvurusu için öngörülen 15 günlük süre beklenmeksizin 16.10.2006 tarihinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 55 inci maddesine aykırı olarak sözleşme imzalandığı anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle;

İhale sürecinde yapılan ve yukarıda mevzuata aykırılıkları tespit edilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu saptandığından, 4734 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi (b) bendi gereğince, ihale işlemlerinin ve ihale kararının iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.